1-2. (a) Ukufwana na Isya Mbupingamu 16:31, ngimba tukulondiwa ukubaketa bulebule abakamu na balumbu abakangale? (b) Ngimba tukuya pakwamula malalusyo ghaliku mu nkhani iyi?

ABAHESYA bingi bikubuka ku paki ya ku Arkansas, U.S.A kuno amabwe gha dayimondi yikwaghiwa paliposa. Loli amabwe agha bakaghapanga ukuti babombeleghe ifindu fya golide. Ifyakukongapo fyake abandu bikughaketa amabwe agha ukuti ghakaya ghakulondiwa.

² Mwakufwana itolo na mabwe agha abakamu na balumbu bitu abakangale tukulondiwa ukubaketa ukuya bakulondiwa fiyo. Amasyu gha Kyala ghikufwanikisya imbuha syabo ni mpumpu. (Belenga Isya Mbupingamu 16:31; 20:29) Kubaghile ukuya kukafu ukuketa impumpu isi ukuya syakulondiwa. Abakilumyana aba bikubaketa abakangale ukuya bakulondiwa babaghile ukumanyilako nyingi ukufuma kumyabo. Mu nkhani iyi tukuya pakwamula amalalusyo matatu agha: Nongwa yafiki Yehova ikubaketa abakangale abasubiliwa ukuya bakulondiwa? Nongwa yafiki abakamu na balumbu abakangale bakulondiwa fiyo mu gulu lya Yehova? Ngimba tubaghile ukubomba isyafiki ukuti tumanyileko simo kumyabo?

3. Ukufwana na Salimo 92:12-15, nongwa yafiki abakangale bakulondiwa fiyo kwa Yehova?

³ Abakamu na balumbu abakangale bakulondiwa fiyo kwa Yehova. Umwene ikuketa muno bayilile kangi ikumanya utuyilo twabo utununu. Yehova ikundaghisya fiyo linga ikuketa abakangale bikubamanyisya nu kubapa amahala abakilumyana pa  bumi bwabo. (Jobu 12:12; Mbu. 1:1-4) Kangi umwene ikuhoboka linga bikwifimbilisya. (Mala. 3:16) Nalinga abene bikwaghana ni ndamyo pabumi bwabo loli bikukindilila ukwifimbilisya nu kuya nulwitiko mwa Yehova. Ulusubilo lwabo ulwa nkyeni lwa maka fiyo ukukinda pakabalilo aka bandagha itolo ukumanyila ubwanaloli. Kangi Yehova abaghanile fiyo panongwa yakuti bikukindilila ukufumusya isya ngamu yake “nalinga ukuti bakangele.”—Belenga Salimo 92:12-15.

4. Ngimba masyu ghaliku agha ghabaghile ukubakasya abakamu na balumbu aba bakangele?

⁴ Linga mukangele, mukulondiwa ukumanya ukuti Yehova ikukumbukila syosa isi mwabombagha kunyuma. (Hib. 6:10) Mwiyipagha fiyo pa mbombo iyakufumusya, isi sikunhobosya fiyo Tata witu wakumwanya. Mwifimbilisyagha ku ndamyo syakukindanakindana nu kukindilila ukumpilikila Yehova mwakukonga ifundo sya mu Baibolo, nu kubomba nyingi mu gulu lya Yehova. Mukukindilila ukubomba syosa isi mubaghile ukufwanisya linga ifindu fichenjile mu gulu lya Yehova. Kangi mukukindilila ukubakasya abangi aba bali nubwighane ubwakubomba nyingi mu bubombeli bwa kabalilo kosa. Yehova abaghanile fiyo panongwa yabusubiliwa bwinu. Umwene afingile ukuti atikuya “pakubataghamo abagholofu.” (Sal. 37:28) Kangi ikubasimikisyila ukuti: “Nikwendelelagha ukubapakisya nalinga muye bakangale.” (Yes. 46:4) Loli mutikulondiwa ukwinong’ona ukuti panongwa yakuti mukangele, mukaya bakulondiwa mu gulu lya Yehova. Muli bakulondiwa fiyo.

5. Ngimba abakangale bikulondiwa ukukumbukila isyafiki?

⁵ Abakamu na balumbu abakangale bakulondiwa fiyo mu gulu lya Yehova munjila isyakukindanakindana. Nalinga ukuti bakabaghila ukuya na maka agha bali nagho pakwanda abene babombile nyingi isi tubaghile ukumanyilako kumyabo. Kangi Yehova ikukindilila ukubabombesyela imbombo munjila isyakukindanakindana, bo muno tukuya pakuketela mu fifwanikisyo ifi.

6-7. Yoba ififwanikisyo fya mu Baibolo ifya bakangale abasubiliwa aba basayiwe na Yehova panongwa yabusubiliwa bwabo.

⁶ Tubaghile ukufyagha ififwanikisyo ifinunu  mu Baibolo ifya babombi abasubiliwa aba bambombelagha Yehova bo bakangele. Mwakifwanikisyo, Mose alyandile ukumbombela Yehova bo ali nifyinja 80 apa asaliwe ukuya ndongosi wa Baisraeli. Yehova akindilile ukumbombesyela Danieli ukuya njobi wake bo ali ni fyinja 90. Kangi untumiwa Yohani yope ali ni fyinja fya m’ma 90 apa alembagha amasyu amatuyiliwa agha mwi buku lya Ubusetuli.

⁷ Ababombi bingi abasubiliwa bakamanyiwe kangi babonekagha ukuti bakaya bakulondiwa. Loli Yehova abaketagha ukuya bakulondiwa panongwa yabusubiliwa bwabo kumyake. Mwakifwanikisyo, umundu “ungolofu” uyu ingamu yake ali yo Simeoni akayobiwe fiyo mu Baibolo. Loli Yehova ali m’menye kanunu kangi alimpele ulusako ulwakuti ankete umwanake Yesu nu kuyobela ngani isi sisakubombiwa nkyeni. (Luka 2:22, 25-35) Inong’onela kangi isya Ana unkikulu umfwilwe uyu ali nsololi. Umwene ali ni fyinja 84 loli “alinkusita nukusokamo nnyumba ya Kyala.” Yehova alinsayile fiyo panongwa ya lwitiko lwake kangi yope alimbwene Yesu. Simeoni na Ana bosa bali bakulondiwa fiyo kwa Yehova.—Luka 2:36-38.

8-9. Ngimba umulumbu yumo abombile isyafiki mu gulu lya Yehova pakabalilo aka ali mfwilwe?

⁸ Amasiku agha abakamu na balumbu abasubiliwa aba bakangele bikunangisya ififwanikisyo ifinunu fiyo ku bakilumyana. Inong’onela ikifwanikisyo kya mulumbu Lois Didur. Umwene ali ni fyinja 21 apa andagha ubupayiniya bwapadela ku Canada. Ukufuma apo, umwene nundume wake John, babombile ububombeli bwakwendela idela kwa fyinja fyingi. Ukufuma apo babombile ku Ofesi ya ku Canada kwa fyinja ifyakukinda 20. Bo Lois ali ni fyinja 58, babatumile ukuti bakabombeleghe ku Ukraine. Ngimba babombile bulebule? Ngimba abene batile bakangele fiyo ukuti bakabombeleghe ku kisu ikingi? Abene balitikisye ukubuka, kangi John abikiwe ukuti abombeleghe mu Komiti ya Ofesi ku Ukraine. Bo ifyinja 7 fikindile ukufuma apa John afwile, Lois akindilile ukumbombela Yehova. Lino ali ni fyinja 81 kangi ikukindilila ukuhoboka nububombeli bwake pakuya yumo wa mu mbumba iya pa Beteli ku Ukraine. Ikukindilila ukumbombela Yehova mbusubiliwa kangi abakamu na balumbu bosa banganile fiyo.

⁹ Abafwilwe bo muno ayilile Lois babaghile ukuboneka ukuti bakaya bakulondiwa panongwa yakuti bakaya nabanyambala. Kangi Yehova ikubaketa abalumbu aba ukuya bakulondiwa aba babatulagha abalume babo bo bikumbombela Yehova pampene kangi lino bikukindilila ukumbombela Kyala mbusubiliwa. (1 Tim. 5:3) Mwakongelelapo, abene bikubakasya fiyo abakilumyana.

10. Ngimba kifwanikisyo kinunu kiliku iki Tony anangisye?

¹⁰ Abakangale abasubiliwa aba bali nkipatala pamo bikwikala itolo pakaya bope bakulondiwa. Mwakifwanikisyo, muno ifindu fiyilile  nunkamu Tony. Alyosiwe ku Pennsylvania, U.S.A., mu Ogasiti 1942 bo ali nifyinja 20. Bo osiwe balimbulile ukuti ingile ubusilikali kangi panongwa yakuti akanile balimbikile mu jele kwa fyinja fibili na hafu. Umwene nu nkasi wake Hilda babamanyisye abanabo babili ubwanaloli. Bo ifyinja fikindilepo, Tony imilagha ifipanga fitatu (uyu lino tukuti uwakuketesya imbombo sya bakulumba) kangi ali wakwendela idela. Kangi abukagha ku jele ukuti akapangisye ingomano nu kubamanyisya abangi Ibaibolo. Lino Tony ali ni fyinja 98, loli ikukindilila ukumbombela Yehova. Ikubomba syosa isi abaghile ukufwanisya ukuti akindilile ukumbombela Yehova pampene na bakamu na balumbu nkipanga.

11. Ngimba tubaghile ukunangisya bulebule ukuti tukubaketa abakangale aba bikwikala kuno bikupwelelela abakangale ukuya bakulondiwa?

¹¹ Ngimba tubaghile ukubomba bulebule ukuti tunangisye ukuti tukubaghindika abakangale aba bikwikala kuno bikubapwelelela abakangale? Abakulumba babaghile ukubatula ukupilikisya ingomano na muno babaghile ukufumukisya. Tubaghile ukunangisya ukuti tukubinong’onela linga tukubendela pamo tukuketelela nabo amavidiyo gha gulu. Tukulondiwa ukunangisya ukuti tukubinong’onela mwapadela abakangale aba bikwikala ku malo agha bikubapwelelelako abakangale kubutali ni kipanga kyabo. Tukulondiwa ukuti tungabibwagha abakangale aba. Abakamu na balumbu bamo abakangale babaghile ukuketa ukuti batikulondiwa ukuyoba nyingi isya bene ku bandu abangi. Tukuya pakukasiwa fiyo linga tukubalalusya amalalusyo kangi tukupilikisya linga bikwamula nu kutubula ulusekelo ulu bali nalo panongwa ya isi babombile mu gulu lya Yehova.

12. Ngimba tubaghile ukufyagha ifindu fiki nkipanga kyitu?

¹² Syakuhobosya fiyo panongwa yakuya nififwanikisyo ifinunu ifya bakamu na balumbu abakangale nkipanga kyitu. Umulumbu yumo uyu ingamu yake yo Harriette ambombile Yehova mbusubiliwa kwa fyinja fyingi nkipanga ku New Jersey, U.S.A. Umwene asokileko kangi alyandile ukwikala nu mwanake undindwana. Bo abakamu na balumbu ba nkipanga iki alyandile ukubungana bangele nawe basyaghenie ukuti umwene wakulondiwa fiyo. Abakasyagha ni nkhani sya muno ifindu fyayilile pakabalilo aka amanyile itolo ubwanaloli mu 1925. Akabalilo kosa linga ikubuka mubufumusi apimbagha umuswaki wakusukila amino, panongwa yakuti inong’onagha ukuti abaghile ukupinyiwa nu kubikiwa mujele. Kangi mu 1933 umwene amalile sabata yumoywene mu jele. Pakabalilo kala undume wake akali Nketi loli alintulile. Bo unkasi apinyiwe umwene abapwelelelagha abanabo batatu. Ukuyoba ubwanaloli abakangale bo Harriette bakulondiwa fiyo.

13. Ngimba tumanyile isyafiki isyakufwana nukulondiwa kwa bakangale mu gulu lya Yehova?

¹³ Abakamu na balumbu abakangale bakulondiwa fiyo mu gulu lya Yehova. Abene baketile muno Yehova abasayile kangi namuno alisayile igulu lyake mu njila isyakukindanakindana. Bamanyile nyingi ukufuma ku isi babombile kunyuma. Mubaketeghe ukuya “nyibuko ya mahala,” kangi mumanyileghe ukufuma kumyabo. (Mbu. 18:4) Linga mukuya nakabalilo kakubamanya kanunu, ulwitiko lwinu lukuya pakukula panongwa yakumanyila nyingi ukufuma kumyabo.

14. Ngimba ilemba lya Ukukumbusya Indaghilo 32:7 likubakasya abakilumyana ukubomba isyafiki?

¹⁴ Mughelegheleghe ukuti muyobesanieghe na bakangale. (Belenga Ukukumbusya Indaghilo 32:7.) Bwanaloli ukuti abene batikuketa kanunu, bikwenda panandipanandi kangi bikutamiwa ukuyoba loli bakulondiwa  fiyo kwa Yehova panongwa yakuti bapangile ‘ingamu inunu’ na Yehova. (Ndumbi. 7:1) Mukumbukileghe inongwa iyi abene bakulondiwa kwa Yehova. Mukindilileghe ukubapa ulughindiko. Muyeghe bo Elisha. Umwene akalondagha ukulekana na Eliya pisiku lyabumalilo ili bali pampene. Amabulendo matatu Elisha atile: ‘Ndisakukuleka siku uwe.’—2 Banyaf. 2:2, 4, 6.

15. Ngimba malalusyo ghaliku agha tubaghile ukubalalusya abakangale?

¹⁵ Munangisyeghe ukuti mukulonda ukuyobesania nabo mwakubalalusya amalalusyo. (Mbu. 1:5; 20:5; 1 Tim. 5:1, 2) Mubalalusyeghe amalalusyo bo agha: “Apa mwali bakilumyana, ngimba findu fiki fyabasimikisyile ukuti mubwaghile ubwanaloli?” “Ngimba isi mwaghanagha nasyo pabumi bwinu syabatulile bulebule ukuti muye pabumanyani ubununu na Yehova?” “Ngimba findu fiki fibatulile ukukindilila ukuya balusekelo pakumbombela Yehova?” (1 Tim. 6:6-8) Kangi mupilikisyeghe linga bikuyoba.

16. Ngimba unkangale nu wakilumyana babaghile ukukasania bulebule linga bikuyobesania?

¹⁶ Linga unkangale nu wakilumyana bikuyobesania bosa bikukasania. (Rom. 1:12) Mwe bakilumyana, mukuya pakumanya muno Yehova ikubapwelelela ababombi bake abasubiliwa kangi namuno ikubaketela abakangale ukuya bakulondiwa. Abene bikuya pakuhoboka ukubalingania muno Yehova abasayile.

17. Nongwa yafiki tukuyoba ukuti abakangale abasubiliwa bikukindilila ukuya bamoghi?

¹⁷ Ubumoghi bukumalika linga umundu akangele loli aba bikukindilila ukuya basubiliwa kwa Yehova bikukindilila ukuya bamoghi. (1 Tes. 1:2, 3) Nongwa yafiki sili bo ulu? Panongwa yakuti kwa fyinja fingi abene bikukindilila ukukasiwa na mbepo wa Kyala kangi bikuya nu tuyilo utununu. Linga tukukindilila ukubamanya kanunu abakamu na balumbu bitu abakangale, nu kubaghindika kangi tukumanyila ukufuma kumyabo tukuya pakuketa ukuti abene bakulondiwa fiyo.

18. Ngimba tukwisa pakumanyila isyafiki mu nkhani iyakukongapo?

¹⁸ Ikipanga kikukula linga abakilumyana bikubaghindika abakangale kangi bope abakangale bikubaketa abakilumyana ukuya bakulondiwa. Mu nkhani iyakukongapo, tukwisa pakumanyila muno abakangale babaghile ukunangisyila ukuti bikubaketa abakilumyana ukuya bakulondiwa nkipanga.