1-2. (a) Hi ku ya hi Swivuriso 16:31, hi fanele hi va khoma njhani vamakwerhu lava dyuhaleke? (b) Hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi hlamula eka nhlokomhaka leyi?

LOKO u endzela eUnited States ku ni phaki leyi vuriwaka Arkansas, leyi eka yona u nga kumaka tidayimani ehansi. Kambe tidayimani toleto a ti se hatimisiwa leswaku ti ta tirhisiwa. Sweswo swi nga ha endla vanhu vo tala va ti hundza va nga swi xiyi leswaku i maribye ya nkoka.

² Vamakwerhu lava dyuhaleke na vona va fana ni tidayimani toleto, i va nkoka. Rito ra Xikwembu ri fanisa misisi ya vona yo basa ni harhi. (Hlaya Swivuriso 16:31; 20:29) Hambiswiritano, swa olova ku va tekela ehansi vadyuhari lava va nkoka. Vantshwa va kuma nchumu wa nkoka swinene ku tlula rifuwo loko va xiya leswaku vadyuhari i va nkoka. Eka nhlokomhaka leyi, hi ta hlamula swivutiso leswinharhu: Hikwalahokayini Yehovha a teka vadyuhari va ri va nkoka? Hikwalahokayini vamakwerhu lava dyuhaleke va ri va nkoka enhlangan’weni wa Yehovha? I yini leswi hi nga swi endlaka leswaku hi kota ku dyondza swo tala eka vona?

3. Hi ku ya hi Pisalema 92:12-15, hikwalahokayini vadyuhari vo tshembeka va ri va nkoka eka Yehovha?

³ Vamakwerhu lava dyuhaleke vo tshembeka i va nkoka eka Yehovha Xikwembu. U vona timbilu ta vona naswona wa byi tiva ni ku byi tlangela vumunhu bya vona lebyinene. Wa swi tlangela loko vadyuhari va tsongolela vantshwa vutlhari lebyi va byi kumeke emalembeni lawa va ma heteke va ri karhi va n’wi tirhela. (Yobo 12:12; Swiv. 1:1-4) Nakambe Yehovha u tlangela ku tiyisela  ka vona. (Mal. 3:16) Va hlangane ni swiphiqo swo tala evuton’wini bya vona kambe va tshame va ri ni ripfumelo leri tiyeke eka Yehovha. Ntshembo wa vona hi vumundzuku wu tiyile ku tlula ndlela leyi a wu ri hayona loko va ha ku dyondza ntiyiso. Yehovha wa va rhandza hikuva va ha ya emahlweni va chumayela hi vito rakwe “hambiloko va dyuharile.”—Hlaya Pisalema 92:12-15.

4. I yini leswi nga tiyisaka vamakwerhu lava dyuhaleke?

⁴ Loko ku ri hi leswaku se ti dya ti ya emagoveni, tiyiseka leswaku Yehovha wa wu tsundzuka ntirho lowu u n’wi endleleke wona enkarhini lowu nga hundza. (Hev. 6:10) Tata wa hina wa le tilweni wa tsaka hileswi u seketeleke ntirho wo chumayela hi mbilu hinkwayo. U tiyisele miringo yo tika, hambi ku ri leyi ku vangeleke gome swinene ni ku ya emahlweni u yingisa milawu yo lulama ya le Bibeleni naswona u tlhele u endla mitirho yo tala enhlanganweni wa Yehovha hi ku tshembeka ni ku pfuna van’wana. U endle leswi nga ematimbeni ya wena leswaku u fambisana ni ku cinca loku endliweke hi nhlangano wa Yehovha. U seketele ni ku tlhela u khutaza van’wana lava nga eka ntirho wa nkarhi hinkwawo. Yehovha wa ku rhandza swinene hileswi u tshembekeke. U tshembisa leswaku “a nge ma fularheli malandza yakwe yo tshembeka.” (Ps. 37:28) U ku tshembisa a ku: “Ndzi ta ku rhwala kukondza misisi ya wena yi va yo basa.” (Esa. 46:4) Hikwalaho, u nga tibyeli leswaku leswi ti dyaka ti ya emagoveni, a wa ha ri wa nkoka enhlanganweni wa Yehovha. U wa nkoka swinene!

5. Hi wihi nchumu lowu vadyuhari va faneleke va wu tsundzuka?

⁵ Vadyuhari va nga tirhisiwa hi tindlela to tala enhlanganweni wa Yehovha. Hambileswi va nga ha riki na wona matimba lawa a va ri na wona eku sunguleni kambe va ni ntokoto wo tala lowu va wu kumeke emalembeni lama nga hundza. Yehovha u ya emahlweni a va tirhisa hi tindlela to tala, hilaha hi nga ta swi vona hakona eka swikombiso leswi landzelaka swa nkarhi lowu nga hundza ni wa sweswi.

6-7. Nyika swikombiso swa vadyuhari va le Bibeleni lava katekisiweke hi Yehovha hileswi va tshameke va tshembekile.

⁶ Hi nga kuma swikombiso leswinene eBibeleni swa vanhu vo tshembeka lava yeke  emahlweni va tirhela Yehovha ni loko va dyuharile. Hi xikombiso, Muxe a a ri ni malembe ya 80 loko a sungula ku va muprofeta wa Yehovha ni muyimeri wa tiko ra Israyele. Yehovha u ye emahlweni a tirhisa muprofeta Daniyele hambileswi a a ri ni malembe yo tlula 90. Nakambe muapostola Yohane a a ri kwalomu ka malembe ya va-90 loko a huhuteriwa ku tsala buku ya Nhlavutelo.

⁷ Vadyuhari van’wana vo tshembeka a va nga dumanga naswona swi nga endleka a va nga tekeriwi enhlokweni. Kambe Yehovha a a va vona naswona u va hakerile hikwalaho ko tshembeka ka vona. Hi xikombiso, wanuna loyi a vuriwaka Simiyoni loyi “a a lulamile naswona a a chava Xikwembu,” a ku vulavuriwi ngopfu hi yena eBibeleni kambe Yehovha a a n’wi tiva naswona u n’wi katekisile hi ku vona Yesu loko a ha ri ricece ni ku tlhela a profeta hi n’wana loyi ni mana wakwe. (Luka 2:22, 25-35) Nakambe ehleketa hi muprofeta waxisati Ana loyi a a ri noni. A a ri ni malembe ya 84 kambe “a a nga kali etempeleni.” Leswi nkarhi ni nkarhi a a ya etempeleni, Yehovha u n’wi katekisile hi ku vona Yesu loko a ha ri ricece. Simiyoni na Ana a va ri va nkoka eka Yehovha.—Luka 2:36-38.

8-9. I yini leswi makwerhu un’wana waxisati loyi a a ri noni a swi endleke enhlanganweni wa Yehovha?

⁸ Namuntlha, vadyuhari vo tala vo tshembeka i swikombiso leswinene eka vantshwa. Xiya xikombiso xa Makwerhu waxisati Lois Didur. A a ri ni malembe ya 21 loko a sungula ku va phayona ro hlawuleka eCanada. Endzhaku ka sweswo, yena ni nuna wakwe John, va hete malembe yo tala va ri karhi va endzela mavandlha. Endzhakunyana, va tirhe malembe yo tlula 20 eBethele ya le Canada. Loko Lois a ri ni malembe ya 58, yena na John va komberiwe ku ya tirha eUkraine. Xana a va ta endla yini? Xana a va ta vula leswaku a va nge swi koti ku ya tirha etikweni rin’wana hileswi va dyuhaleke? Va pfumerile ku famba naswona John u fike a hlawuriwa ku va xirho xa Komiti ya Rhavi. Endzhaku ka malembe ya nkombo, John u lovile kambe Lois u ye emahlweni ni ntirho wakwe. Hambileswi sweswi a nga ni malembe ya 81, wa ha ya emahlweni a tirhela Yehovha hi ku tshembeka eBethele ya le Ukraine naswona vamakwerhu va kwalaho va n’wi rhandza swinene.

⁹ Tinoni leti swi nga ha endleka ti nga ha xiyiwi ngopfu ku fana ni loko vanuna va tona va ha hanya kambe sweswo a swi vuli swona leswaku a ta ha ri ta nkoka. Yehovha u va teka va ri va nkoka vamakwerhu vaxisati lava nga tinoni lava seketeleke vanuna va vona malembe yo tala naswona ni sweswi va ha yaka emahlweni va N’wi tirhela hi ku tshembeka. (1 Tim. 5:3) Lexi tsakisaka va tlhela va khutaza ni vantshwa.

10. Hi xihi xikombiso lexinene lexi Tony a hi vekeleke xona?

¹⁰ Vadyuhari vo tala vo tshembeka lava tshamaka eswibedlhele swa vadyuhari na vona i va nkoka. Hi xikombiso, makwerhu loyi a vuriwaka Tony sweswi u tshama exibedlhele xexo. U khuvuriwe ePennsylvania, eUnited States, hi  August 1942 a ri ni malembe ya 20. Loko a ha ku khuvuriwa, u lerisiwe ku joyina vusocha kambe leswi a aleke, u pfaleriwe ejele ku ringana malembe mambirhi ni hafu. Yena ni nsati wakwe Hilda, va kurise vana va vona vambirhi lava nga ni vuxaka lebyinene na Yehovha. Ku ringana malembe yo tala, Tony u tirhe eka mavandlha manharhu tanihi muungameri (sweswi swi vitaniwa muhlanganisi wa huvo ya vakulu) a tlhela a va mulanguteri wa nhlengeletano ya muganga. A a fambisa tinhlengeletano ta vandlha ni ku dyondza ni vanhu Bibele ejele. Hambileswi a nga ni malembe ya 98, Tony a nga tshiki ku tirhela Yehovha. U ya emahlweni a tirhela Yehovha hi mbilu hinkwayo evandlheni leri a nga eka rona!

11. Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha khathala hi vadyuhari lava tshamaka eswibedlhele swa vadyuhari?

¹¹ Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha va xixima vadyuhari lava tshamaka eswibedlhele swa vadyuhari? Loko swi koteka, vakulu va nga va pfuna va va kona etidyondzweni kumbe va ti yingisela kunene ni ku va kona entirhweni wo chumayela. Hi nga kombisa leswaku ha khathala hi vona hi ku va endzela kumbe hi bula na vona hi ku tirhisa vhidiyo. Hi nga kombisa leswaku ha khathala hi vadyuhari lava tshamaka eswibedlhele swa vadyuhari leswi nga ekule ni vandlha ra ka vona. Hi fanele hi va ni vuxiyaxiya leswaku hi nga va rivali. Loko hi bula na vona, swi nga ha va tikela ku tiphofula. Kambe swi ta hi khutaza swinene loko hi va vutisa swivutiso kutani hi rhiya ndleve loko va hi byela ntsako lowu va tiphineke ha wona entirhweni wa Yehovha.

12. I yini leswi u nga ta swi kuma loko wo tinyika nkarhi wo va ni vamakwerhu va le vandlheni ra ka n’wina?

¹² Swi nga ku hlamarisa ku xiya leswaku ku ni swikombiso leswinene swa vamakwerhu vo tshembeka lava dyuhaleke evandlheni ra ka n’wina. Makwerhu waxisati loyi a vuriwaka Harriette, u tirhele Yehovha malembe yo tala hi ku tshembeka evandlheni ra ka vona eNew Jersey, le United States. Endzhaku u rhurhe a ya tshama ni ntombhi yakwe. Vamakwerhu evandlheni leri a rhurheleke eka rona va tinyike nkarhi wo n’wi tiva ku antswa naswona va kume leswaku u ni mitokoto yo tala. U va khutaze hi mitokoto leyi a veke na yona entirhweni wo chumayela hi va-1925 loko a ha ku dyondza ntiyiso. Hi nkarhi wolowo, nkarhi ni nkarhi loko a ya eku chumayeleni a a famba na burachi yo hlamba meno, leyi a ta yi tirhisa loko o tshuka a khomiwa. Ku ringana kambirhi hi 1933, u pfaleriwe vhiki ejele. Hi nkarhi wolowo, nuna wakwe a a nga ri Mbhoni kambe u n’wi seketerile loko a ri ejele a tlhela a khathalela vana va vona vanharhu. Hakunene, vadyuhari vo tshembeka vo fana na Harriette va fanele va xiximiwa!

13. Hi dyondze yini mayelana ni ndlela leyi vadyuhari va nga va nkoka hayona enhlanganweni wa Yehovha?

¹³ Vamakwerhu lava dyuhaleke i va nkoka swinene eka Yehovha ni le ka nhlangano wakwe. Va swi vone hi tindlela to tala loko Yehovha a va katekisa ni ku katekisa nhlangano wakwe. Va dyondze swilo swo tala eka swihoxo leswi va swi endleke. U fanele u va teka tanihi “xihlovo xa vutlhari” ni ku dyondza eka vona. (Swiv. 18:4) Loko u tinyika nkarhi wo va tiva, ripfumelo ra wena ri ta tiya naswona u ta dyondza swo tala!

14. Deteronoma 32:7 yi va khutaza ku endla yini vantshwa?

¹⁴ Tinyike nkarhi wo vulavula ni vadyuhari. (Hlaya Deteronoma 32:7.) Swi nga ha endleka leswaku a va ha voni kahle, va famba hi ku nonoka ni ku vulavula hi ku nonoka kambe mabyongo ya vona ma ha tirha naswona va tiendlele “vito lerinene” na Yehovha. (Ekl. 7:1) Tsundzuka xivangelo lexi endlaka Yehovha u va teka va ri va nkoka. Yana emahlweni u va xixima. Fana na Elixa. U sindzise ku tshama ekusuhi na Eliya eka siku ra vona ro hetelela va ri  swin’we. Ku ringana kanharhu, Elixa u te: “Ndzi famba na wena.”—2 Tih. 2:2, 4, 6.

15. Hi swihi swivutiso leswi hi nga vutisaka vamakwerhu lava dyuhaleke?

¹⁵ Kombisa vamakwerhu lava dyuhaleke leswaku wa khathala hi vona hi ku va vutisa swivutiso. (Swiv. 1:5; 20:5; 1 Tim. 5:1, 2) Va vutise swivutiso swo fana ni leswi: “Loko wa ha ri muntshwa, i yini lexi ku endleke u tshemba leswaku u kume ntiyiso?” “Xana leswi u langutaneke na swona evuton’wini swi ku pfune njhani leswaku u tshinela eka Yehovha?” “I yini lexi ku pfuneke ku ya emahlweni u tirhela Yehovha u tsakile?” (1 Tim. 6:6-8) Endzhaku ka sweswo, rhiya ndleve loko va ku rungulela.

16. Loko vadyuhari ni vantshwa va vulavurisana, swi nga va vuyerisa njhani?

¹⁶ Loko mudyuhari a vulavula ni muntshwa, hinkwavo ka vona va ta vuyeriwa. (Rhom. 1:12) Vantshwa va ta ya va tiyiseka swinene leswaku Yehovha wa khathala hi vanhu vakwe naswona vadyuhari va ta titwa va rhandziwa. Nakambe vadyuhari va ta tsaka ku byela vantshwa ndlela leyi Yehovha a va katekiseke hayona.

17. Hikwalahokayini hi nga vulaka leswaku vadyuhari vo tshembeka va ya va saseka swinene loko malembe ma ri karhi ma famba?

¹⁷ Ku saseka ku ya ku hela loko munhu a dyuhala kambe lava tshembekaka eka Yehovha va ya va saseka swinene eka yena loko malembe ma ri karhi ma famba. (1 Tes. 1:2, 3) Hikwalahokayini hi vula tano? Hikuva enkarhini lowu nga hundza, va pfumelele moya wa Xikwembu wu va kongomisa leswaku va va ni vumunhu lebyinene. Loko hi ya hi va tiva kahle naswona hi va teka va ri va nkoka ni ku dyondza eka vona, hi ta ya hi va khoma tanihi xuma xa nkoka swinene!

18. Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi landzelaka?

¹⁸ Vandlha ri ya ri tiya loko vadyuhari ni vantshwa va tekana va ri va nkoka. Eka nhlokomhaka leyi landzelaka, hi ta bula hi ndlela leyi vadyuhari va nga swi kombisaka hayona leswaku va teka vantshwa va ri va nkoka.