Yi enu ci yí le mɛ ji

Yi yi mɛnyɔwo tɔxu

ENUKPLAKPLA NYƆTA 36

Do bubu ŋsɛn ci yí le jajɛwo nu

Do bubu ŋsɛn ci yí le jajɛwo nu

“Mì glonɔ ɖajɛvi kpɔ nɔ ŋsɛn ci yí e ɖo.”—ELO. 20:29.

EHAJIJI 88 Na Manya Wò Mɔwo

SUSU VEVI LƆ *

1. Nɔ mìtɔ shinshin ɖe, tajinu nywi ciwo mìaɖo nɔ mìwoɖekiwoɔ?

NƆ MÌTƆ nyɔxo kukuɔ, mìtɛnŋ tɔ vɔnvɔn mɔ mìdatɛnŋ agbewa dɔ nɔ Yehowa shigbe lé mìwɛni sa nɛ o. Ci mìdegbeɖo ŋsɛn le ŋcilan mɛ shigbe sasa nɛ can ɔ, mìatɛnŋ azan nunya koɖo nujikpekpe ciwo yí le mì shi asɔ kpla nu jajɛwo nɔ woavanyi enuwanu nɔ Yehowa habɔbɔ lɔ keŋ axɔ agbanleamɛjiwo. Nɔviŋsu ɖeka ci yí nyi hamɛmɛshinshin so exwe sugbɔ ke ɖe mɛ mɔ: “Ci ŋtɔ shinshin yí ŋdetɛnŋ agbewa sugbɔ shigbe lé ŋwɛni sa nɛɔ, enyi jijɔ nɔŋ mɔ nɔviŋsu jajɛ ciwo yí je li yí atɔ edɔ lɔwo wawa.”

2. Nyi mìakpɔ le nyɔta cɛ mɛɔ?

2 Le nyɔta ci yí vayi mɛɔ, mìkpɔ lé jajɛwo kpɔnɔ nyɔna nɔ wonyi xlɔ koɖo amɛshinshinwo. Le nyɔta cɛ mɛɔ, mìakpɔ lé nɔnɔmɛ nywi ciwo yí nyi amɛɖekisɔsɔhwe, sɛnxujeshinɔamɛɖeki, enujeŋnamɛ koɖo xomɛvuwawa atɛnŋ akpedo amɛshinshinwo nu nɔ woawa dɔ koɖo jajɛwo yí mɛshiamɛ ci yí le hamɛ lɔ mɛ akpɔ nyɔna so mɛ.

SƆ EOÐEKI HWE

3. Sɔ koɖo Filipitɔwo 2:3, 4 ɖe, nyi yí nyi amɛɖekisɔsɔhweɔ, yí lé atɛnŋ akpedo Kristotɔ ɖe nu doɔ?

3 Nɔ amɛshinshinwo ji mɔ yewoakpedo jajɛwo nuɔ, woɖo asɔ wowoɖekiwo hwe. Mɛ ci yí sɔnɔ yiɖeki hwe kpɔɛni mɔ mɛbuwo le veviɖe wu ye. (Hlɛn Filipitɔwo 2:3, 4.) Amɛshinshin ciwo yí danasɛ nɔnɔmɛ nywi cɛ mɔnɔŋje mɛ mɔ, emɔ vovovowo ji yí woato awa edɔ ɖe yí asɔ koɖo Bibla gɔnmɛɖosewo yí agbenyɔ. Eyi taɖo wodekpɔnɔ emɔ mɔ, mɛshiamɛ awa ŋɖe shigbe lé yewowɛni sa pɛpɛpɛ nɛ o. (Ŋun. 7:10) Woatɛnŋ akpedo jajɛwo nu nɔ wonu enu ciwo wokpla vayi nɔ wo. Vɔ wonya mɔ, “xexe cɛ nɔnɔmɛ trɔkɔ” yí etɛnŋ ʒan mɔ woatrɔ do nɔnɔmɛ yoyu lɔwo nu.—1 Kor. 7:31; NWT.

Amɛshinshinwo zan enu ciwo mɛ woto sɔ nanɔ kpla mɛbuwo koɖo xomɛvu (Kpɔ mamamɛ 4-5) *

4. Lé ekán lɔ mɛ hamɛwo jikpɔtɔwo danasɛ nɔnɔmɛ ci yí sɔ koɖo Levitɔwo tɔ doɔ?

4 Amɛshinshin ciwo yí sɔnɔ wowoɖekiwo hwe nyanɔ mɔ ci yewoshinkɔɔ, yewodatɛnŋ agbewa sugbɔ shigbe lé yewowɛni sa nɛ o. Le kpɔwɛ mɛ, bu tamɛ kpɔ so ekán lɔ mɛ hamɛwo jikpɔtɔwo nu. Nɔ woɖo exwe 70 ɔ, wonunɔ nɔ wo mɔ wo le xɔ dɔdashi bu. Ecɛ atɛnŋ agbɔnnu nɔ wo. Ðo wokpɔnɔ jijɔ le kpekpedo wowo nɔviwo nu mɛ. Enyi edɔ ci wolɔn yí wojinɔ mɔ, yewoakpɔtɔ awɛni sugbɔ. Ele ahan gan, womɔŋje mɛ mɔ yɛanyɔ sɔwu nɔ nɔviŋsu jajɛwo wa dɔ lɔ. Eyi taɖo wodanasɛ nɔnɔmɛ ci yí sɔ koɖo Levitɔwo tɔ le blema Izraɛli. Nɔ Levitɔwo shin yí ɖo exwe 50 ɔ, woɖegbesumɔnɔ le avɔnzava lɔ mɛ o. Nɔ edɔ ci Levitɔ lɔwo wanɔ gbele do ɖe can ɔ, ena wokpɔnɔ jijɔ. Wosɔ ezolelanmɛ wanɔ edɔ ɖekpokpui ci wosɔ nɔ wo yí kpenɔdo jajɛwo nu. (Amh. 8:25, 26) Egbɛɔ, ekán lɔ mɛ hamɛwo jikpɔtɔ ciwo yí ɖo exwe 70 degbejinɔ hamɛ sugbɔ kpɔ o, vɔ wonanɔ kpekpedonu koɖo ŋsɛndoamu sugbɔ hamɛ ci mɛ wosɔ wo ɖaɖa.

5. Nyi èkpla so kpɔwɛ ci Dan koɖo Katie ɖo mɛɔ?

5 Na mìakpɔ Dan ci yí wa hamɛwo jijikpɔdɔ lɔ na nɔ exwe 23 kpɔwɛ. Ci Dan ɖo exwe 70 ɔ, wodo dɔ ashi nɔ yɛ koɖo ashiɛ Katie nɔ woanyi emɔɖetɔ veviwo. Lé wowɛ yí kpɔkɔ jijɔ le wowo dɔ yoyu lɔ mɛɔ? Dan nu mɔ edɔ sugbɔ le ye ji evyɛ sɔwu sa! Ésɔnɔ yi hamɛ lɔ gbanleamɛjiwo, kpenɔdo nɔviŋsuwo nu nɔ woaje anyi sumɔsumɔdɔwatɔwo yí nanɔ kpla ebuwo nɔ woaɖe kunu le jugan mɛ koɖo gakpawo mɛ. Amɛshinshinwo, nɔ míwakɔ gashiagamɛ sumɔsumɔdɔ lɔ alo mídewɛkɔ can ɔ, míatɛnŋ awa nu sugbɔ asɔ kpedo nɔvi buwo nu. Lé míawɛ doɔ? Míkpla lé míawɛ akpɔ jijɔ le dɔdashi yoyu lɔ mɛ, míɖo tajinu yoyuwo keŋ asɔ susu ɖo enu ciwo míatɛnŋ awa ji, míŋgbesɔ susu ɖo enu ciwo mídatɛnŋ awa ji o.

JESHI SƐNXU NƆ EOÐEKI

6. Nyi yí taɖo nunya le mɛ mɔ mìajeshi sɛnxu nɔ mìwoɖekiwoɔ? Wa kpɔwɛ ci yí dre mɛ.

6 Mɛ ci yí jeshi sɛnxu nɔ yiɖeki nyanɔ enu ciwo atɛnŋ awa koɖo enu ciwo datɛnŋ awa o. (Elo. 11:2) Eyi taɖo dajinɔ mɔ yeawa wu ci ji yeasun o. Ecɛ ana agbekpɔtɔ akpɔnɔ jijɔ yí agbewanɔ edɔ sɛnsinɖe. Mìatɛnŋ asɔ mɛ ci yí jeshi sɛnxu nɔ yiɖeki sɔ koɖo mɛ ci yí kukɔ hun yí afan kpo. Ehunkutɔ lɔ ɖo aɖyiɖyi ejulɔlɔ kpɔtɔ gbɔxwe atɛnŋ afan kpo lɔ. Nyɔnɔnwi enyi mɔ, áwakɔ ɖɔɖɔɖɔ le emɔ lɔ ji, gan akpɔtɔ ayikɔ ŋkɔ. Ahanke, mɛ ci yí jeshi sɛnxu nɔ yiɖeki nyanɔ hwenu yí “aɖyiɖyi ejulɔlɔ kpɔtɔ” keŋ atɛnŋ akpɔtɔ awanɔ Yehowa sumɔsumɔdɔ lɔ yí akpenɔdo mɛbuwo nu.—Fili. 4:5.

7. Lé Bazilai dasɛ mɔ yejeshi sɛnxu mɔ yejeshi doɔ?

7 Bu tamɛ kpɔ so Bazilai ci yí ɖo exwe 80 kpɔwɛ nu. Efyɔ Davidi yɔɛ mɔ yɛ le vanyi ye canmi. Vɔ Bazilai jeshi sɛnxu nɔ yiɖeki eyi taɖo egbe texwe ci efyɔ lɔ sɔ ni. Édo jeshi mɔ yeshin yí yedasun nu sugbɔ ji awa o, eyi taɖo emɔ ɖajɛ ɖeka ci woyɔnɔ mɔ Kɛnxamu, le nɔ ye dumɛ. (2 Sam. 19:35-37) Shigbe Bazilai nɛɔ, enyinɔ jijɔ nɔ amɛshinshinwo mɔ yewoaɖe mɔ nɔ ɖajɛviwo nɔ woawa dɔ.

Efyɔ Davidi lɔn do gbeta ci Mawu sɔ mɔ eviɛ yí acu gbedoxɔ lɔ ji (Kpɔ mamamɛ 8)

8. Lé Efyɔ Davidi dasɛ mɔ yejeshi sɛnxu nɔ yeɖeki hwenu eji mɔ yeacu gbedoxɔ lɔɔ?

8 Efyɔ Davidi can ɖo sɛnxujeshinɔamɛɖeki kpɔwɛ nywi ɖɛ. Éji veviɖe mɔ, yeacu axwe nɔ Yehowa. Vɔ ci Yehowa nu nɔ Davidi mɔ ɖajɛvi Salomɔ yí woasɔ edɔ lɔ jo nɔɔ, élɔn do Yehowa gbetasɔsɔ lɔ ji yí wa ŋɖekpokpui ci ji esun yí sɔ kpedo Salomɔ nu nɔ exɔ lɔ cucu. (1 Kro. 17:4; 22:5) Davidi debui mɔ yeacu gbedoxɔ lɔ nywiɖe sɔwu Salomɔ, ɖo yɛnyi “ɖajevi yí dekpɔ nutɔxu o.” (1 Kro. 29:1; NWT) Davidi nya mɔ woacu gbedoxɔ lɔ, ɖo Yehowa acu shi do ji yí denyi exwe koɖo nutɔxukpɔkpɔ ci yí le mɛ ciwo akpɔ dɔ lɔ ji yí adɔ o. Amɛshinshinwo srannɔ Davidi yí kpɔtɔ wanɔ Yehowa sumɔsumɔdɔ lɔ sɛnsinɖe le egbɛ mɛ nɔ woɖɔ li dɔ nɔ wo can. Wogbenya mɔ Yehowa acu shi nɔ jajɛ ciwo yí wakɔ edɔ ciwo yí yewowanɔ sa.

9. Lé Alɔjedɔjikpɔgbɛ mɛ tɔ ɖeka dasɛ mɔ yejeshi sɛnxu nɔ yiɖeki doɔ?

9 Le egbɛ mɛɔ, nɔviŋsu ci yí tɔ mɔ Shigeo dasɛ mɔ yejeshi sɛnxu nɔ yeɖeki. Ci eɖo exwe 30 le exwe 1976 mɛɔ, woyɔɛ nɔ asumɔ le Alɔjedɔjikpɔgbɛ mɛ. Le exwe 2004 mɛɔ, évanyi Alɔjedɔjikpɔgbɛ ɖoɖowo jikpɔtɔ. Yi goduɔ, ékpɔɛ mɔ yedegbeɖo ŋsɛn sugbɔ keke awa ye dɔ lɔ shigbe lé yewɛni sa nɛ o. Eyi taɖo edo gbe ɖaɖa keŋ yí bu tamɛ kpɔ so nyɔna ciwo yí ato so mɛ nɔ nɔviŋsu jajɛ ɖe vaɖɔ li ye nu. Ci nɔviŋsu Shigeo degbenyi ɖoɖowo jikpɔtɔ can ɔ, ékpɔtɔ wakɔ dɔ koɖo Alɔjedɔjikpɔgbɛ mɛ tɔ kpɛtɛwo. Shigbe lé mìkpɔɛ le Bazilai, Efyɔ Davidi, koɖo Shigeo kpɔwɛ mɛ nɛɔ, mɛ ci yí sɔnɔ yiɖeki hwe yí jeshi sɛnxu nɔ yiɖeki sɔ susu ɖonɔ jajɛwo ŋsɛn ji, desɔ susu ɖonɔ enu ciwo wodenya hɔɖo ji o. Dakpɔnɔ wo shigbe mɔ wonyi mɛ ciwo yí yewakɔ hwlɛn koɖo nɛ o, vɔ ákpɔnɔ wo shigbe mɔ wonyi ye xlɔwo nɛ.—Elo. 20:29.

ENU LE JEŊ NƆ EO

10. Susu ci yí le amɛshinshinwo shi do jajɛ ciwo yí le hamɛ lɔ mɛ nuɔ?

10 Amɛshinshinwo kpɔnɔ jajɛwo mɔ wonyi nunana so Yehowa gbɔ yí enu ciwo wowanɔ jenɔŋ nɔ wo. Nɔ amɛshinshinwo ŋsɛn ɖekɔ kpɔtɔɔ, ejɔnɔ ji nɔ wo mɔ mɛ ciwo nu ŋsɛn le lɔn faa wanɔ dɔ yí sumɔnɔ hamɛ lɔ.

11. Ruta 4:13-16 dasɛ do mɔ amɛshinshinwo akpɔ nyɔna nɔ wolɔn yí xɔ kpekpedonu so jajɛwo gbɔɔ?

11 Le Bibla mɛɔ, Naomi ɖo kpɔwɛ nywi ɖɛ nɔ amɛshinshinwo ci elɔn yí xɔ kpekpedonu so jajɛ ɖeka gbɔ yí ejeŋ ni. Doŋkɔ ci Naomi viɛ ŋsuvi lɔ kuɔ, énu nɔ viɛshi Ruta mɔ yɛ le trɔyi yi xomumɛtɔwo gbɔ. Vɔ Ruta gbe mɔ yeakplɔ Naomi do yí ayi Bɛtɛlɛxɛmu koɖi. Eji jɔ Naomi sugbɔ ci Ruta yi koɖi yi elɔn yí xɔ kpekpedonu so gbɔ. (Ruta 1:7, 8, 18) Eyi nyɔna sugbɔ to so mɛ nɔ wo koɖo ve! (Hlɛn Ruta 4:13-16.) Amɛshinshin ciwo yí sɔ wowoɖeki hwe srannɔ Naomi kpɔwɛ lɔ.

12. Lé apotru Pɔlu dasɛ mɔ enu ciwo wowa nɔ ye jeŋ nɔ ye doɔ?

12 Kpekpedonu ci nɔviwo na apotru Pɔlu jeŋ ni. Le kpɔwɛ mɛ, édo akpe nɔ Kristotɔ ciwo yí le Filipi nɔ nunana ciwo wosɔ ɖaɖɛ. (Fili. 4:16) Énu lé kpekpedonu ci Timɔte ni jeŋ ni do. (Fili. 2:19-22) Gbesɔ kpe niɔ, Pɔlu do akpe nɔ Mawu nɔ mɛ ciwo yí vado ŋsɛn ye hwenu yenyi gakpamɛnɔtɔ yí wosɔ ye yikɔ Rɔma. (Edɔ. 28:15) Pɔlu nyi mɛ ci nu ŋsɛn le; ézɔn mɔ kpeci kotokun nɛniɖe yí ɖe kunu yí do ŋsɛn hamɛwo. Ele ahan gan, ésɔ yiɖeki hwe yí xɔ kpekpedonu so nɔviɛ ŋsu koɖo nɔviɛ nyɔnuwo gbɔ.

13. Lé amɛshinshinwo danasɛ mɔ enu ciwo jajɛwo wakɔ jeŋ nɔ yewoɔ?

13 Amɛshinshinwo, míatɛnŋ adasɛ le emɔ sugbɔ ji mɔ enu ciwo jajɛwo wakɔ le hamɛ lɔ mɛ jeŋ nɔ yewo. Nɔ jajɛwo mɔ yewoakpedo mí nu yí asɔ mí yi fiɖe alo axwle nuwo nɔ mí le afi mɛ alo awa nuʒanʒan vevi buwo nɔ míɔ, le jeŋ nɔ mí yí míaxɔ kpekpedonu lɔ. Míɖo ŋwi mɔ kpekpedonu ciwo woana mí dasɛ mɔ Yehowa lɔn mí. Míwo koɖo mɛ ciwo yí kpekpeɛdo mí nu tɛnŋ vanyi exlɔ veviwo. Tekpɔ gashiagamɛ yí akpenɔdo ao xlɔ lɔwo nu nɔ woasɛnŋ le gbɔngbɔn mɛ. Nunɔ jijɔ ci èkpɔkɔ nɔ èkpɔ wowo ciwo yí nyi jajɛwo yí wowakɔ sugbɔ le sumɔsumɔdɔ lɔ mɛ le hamɛ lɔ mɛ. Gbelɔn faa aji gamɛ anɔnɔ ju koɖo wo yí anunɔ enu ciwo mɛ èto le agbe mɛ nɔ wo. Nɔ èwɛni ahan ɔ, “àdonɔ akpe” nɔ Yehowa ci edɔn jajɛwo va hamɛ lɔ mɛ.—Kol. 3:15; Ʒan 6:44; 1 Tɛs. 5:18.

WANƆ XOMƐVU

14. Lé Efyɔ Davidi dasɛ mɔ yenyi xomɛvunɔ doɔ?

14 Mìgbekpɔ nɔnɔmɛ vevi bu le Efyɔ Davidi kpɔwɛ lɔ mɛ ci amɛshinshinwo ɖo adasɛ: eyi nyi xomɛvuwawa. Ésɔ eho koɖo nuvevi sugbɔ le yiŋtɔ dɔkunuwo mɛ yí sɔ do alɔ gbedoxɔ lɔ cucu. (1 Kro. 22:11-16; 29:3, 4) Éwɛ ahan ci amowo avayɔ gbedoxɔ lɔ mɔ Salomɔ gbedoxɔ can. Nɔ ŋsɛn degbele mì nu yí mìawa teokrasi xɔcucudɔwo can ɔ, mìatɛnŋ akpɔtɔ ananɔ eho ci ji mìakpe yí asɔ do alɔ dɔ lɔ. Gbesɔ kpe niɔ, mìatɛnŋ akpedo jajɛwo nu nɔ woakpɔ nyɔna so enu ciwo mɛ mìto le agbe mɛ na nɔ exwe sugbɔ vayi.

15. Enuvevi ciwo apotru Pɔlu na Timɔteɔ?

15 Bu tamɛ kpɔ so xomɛvuwawa kpɔwɛ ci apotru Pɔlu ɖo nu. Éyɔ Timɔte nɔ azɔn koɖi le ejugoduŋɛnywidradradɔ lɔ mɛ, ésɔ xomɛvu dasɛ alɔkpa ciwo ezannɔ le kunuɖeɖe koɖo enukplakpla amowo mɛ ni. (Edɔ. 16:1-3) Ekpla ci Pɔlu na Timɔte kpedo nu yí ebi le eŋɛnywidradra koɖo enukplakpla amowo mɛ nywiɖe. (1 Kor. 4:17) Timɔte can zan alɔkpa ciwo Pɔlu kplɛ yí sɔ na kpla nɔvi buwo.

16. Nyi yí taɖo Shigeo na kpla nɔvi buwoɔ?

16 Egbɛɔ, amɛshinshinwo devɔnnɔ mɔ nɔ yewona kpla jajɛwo yí wotɔ edɔ ci yewowanɔ sa le hamɛ lɔ mɛ wawaɔ, yewodagbenyi ŋɖewanu o. Le kpɔwɛ mɛ, Shigeo ci nu mìxo nuxu so vayi sɔ exwe sugbɔ na kpla ŋtɔŋtɔ jajɛ ciwo yí le Alɔjedɔjikpɔgbɛ mɛ koɖi. Éwɛ ahan keŋ asɔ do alɔ Fyɔɖuxu lɔ dɔwo le jukɔn ci mɛ esumɔkɔ le. Ecɛ wɛ mɔ ci gamɛ vaɖo yí datɛnŋ agbenyi ɖoɖowo jikpɔtɔɔ, nɔviŋsu ci yí xɔ kpla nywiɖe li yí ɖɔ li. Shigeo nyi Alɔjedɔjikpɔgbɛ mɛ tɔ na nɔ exwe 45 yí kpɔtɔ sɔ enu ciwo ekpla vayi kpenɔdo nɔviŋsu jajɛwo nu. Nɔvi ciwo yí le shigbe Shigeo nɛ nyi shicu nɔ Mawu mɛwo!

17. Sɔ koɖo Luiki 6:38 ɖe, nyi nɔvi shinshinwo atɛnŋ ana nɔvi buwoɔ?

17 Míwo nɔviŋsu koɖo nɔvinyɔnu shinshinwo nyi egbɛ mɛ kpɔwɛ ciwo yí dasɛ mɔ, Yehowa sɛnsɛn le xɔse koɖo egbejinɔnɔ mɛ yí nyi agbenɔnɔ nywitɔ. Míto míwo kpɔwɛwo ji yí dasɛ mɔ, yɛnyɔ mɔ mìakpla Bibla gɔnmɛɖosewo yí awa do wo ji le mìwo gbenɔnɔ mɛ. Míwoŋtɔwo míkpɔ lé wowanɔ enuwo do sa, vɔ míkpɔ mɔ ele veviɖe mɔ yewoatrɔ do nɔnɔmɛ yoyuwo nu. Míwo amɛshinshin ciwo yí wa ʒinʒindoshimɛ vaan cɛ, atɛnŋ awa nu sugbɔ asɔ kpedo nɔvi buwo nu. Míatɛnŋ anu jijɔ ci míkpɔkɔ ci mívajeshi Yehowa ɖɛ hweyɛnu le míwo gbe mɛ. Ajɔ ji nɔ jajɛwo nɔ wose enu ciwo mɛ míto koɖo enu ciwo míkpla vayi. Nɔ mísɔ enu ciwo míkpla vayi ’nanɔ’ nɔvi buwoɔ, Yehowa acu shi nɔ mí sugbɔ.—Hlɛn Luiki 6:38.

18. Lé jajɛwo koɖo amɛshinshinwo atɛnŋ akpedo wowonɔnɔwo nu doɔ?

18 Nɔ míwo amɛshinshin lɔnlɔntɔwo tenɔ gogo jajɛwo dojiɔ, míatɛnŋ akpedo míwonɔnɔwo nu. (Rɔm. 1:12) Enuvevi ɖeka le mɛshiamɛ shi ci yí dele yi kpena shi o. Nunya le amɛshinshinwo shi yí woto nu sugbɔ mɛ le agbe mɛ. Agan le jajɛwo nu yí woɖo ŋsɛn. Nɔ jajɛwo koɖo amɛshinshinwo wa dɔ doju shigbe exlɔwo nɛɔ, woahɛn kanfukanfu vɛ nɔ mìwo Da ci yí le jeŋkwi mɛ yí woanyi shicu nɔ hamɛ lɔ pleŋ.

EHAJIJI 90 Mide Dzi Ƒo Na Mia Nɔewo

^ par. 5 Shicu enyi nɔ mì mɔ ɖajɛvi koɖo nyɔnuvi sugbɔwo le mìwo hamɛwo mɛ yí wakɔ ci ji wokpe yí sɔ dokɔ alɔ Yehowa habɔbɔ lɔ. Nɔ nɔvi shinshin ciwo yí le hamɛ lɔ mɛ kɔnuwo gbele do ɖe can ɔ, woatɛnŋ akpedo jajɛwo nu woazan wowo ŋsɛn keŋkeŋ le Yehowa sumɔsumɔ mɛ.

^ par. 55 FOTO MƐ ÐEÐE: Ci ekán lɔ mɛ hamɛwo jikpɔtɔ ɖeka ɖo exwe 70 ɔ, yɛ koɖo ashiɛ xɔ dɔdashi yoyu bu. Wozan enu ciwo mɛ woto yí sɔ nakɔ kpla mɛbuwo le hamɛ ci mɛ wovasumɔkɔ le yɛ.