1. ¿Wiˈix mbäädë jot winmäˈäny nˈakpëjtakëm ko nmëjjäˈäyënë?

KO NMËJJÄˈÄYËNË, mbäädë net njëjptsëˈk njëjpjäˈäwëm ko kyaj duˈunë Jyobaa xyˈokˈyajtunäˈänënë extëm ko të nˈënäˈkˈäjtëm. Pes waˈan kyaj nëgoo nˈokmëdäjtënë ja jot mëjääw, per mbäät nyajtuˈunëm ja wijyˈäjtën, tijaty të njäjt të nnijäˈäwëm ets ndukpudëjkëm ja ënäˈktëjk parë niˈigyë tmëdunëdë Jyobaa ets tnikëjxmˈattëdë tuunk mä Diosë kyäjpn. Extëm jyënany tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈibë jeky kujk tyuunë mëjjäˈäy: “Kots nnayjyäˈäwë ko kyajts mbäät nëgoo ti nˈoktuunë mët ko tëts ja nxëëw njëmëjt wyimbajnë, ojts nmëjjaw ngunuˈkxyjyawë ko nety yajpäättë mayë ënäˈktëjk diˈib mbäät tnikëjxmˈattë ja tuunk ets nyijäˈäwëdëp wiˈix yajtunäˈäny”.

2. ¿Ti nˈixäˈänëm mä tyääbë artikulo?

² Mä jatuˈukpë artikulo të nˈijxëm wiˈixë ënäˈktëjk pyudëkëdë ko nyaymyayëdë mëdë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjjäˈäyëndë. Mä tyääbë artikulo nˈixäˈänëm diˈibë jäˈäyˈäjtënë mbäät pyudëkëdë ja mëjjäˈäytyëjk parë tuˈugyë tyundët mët ja ënäˈktëjk. Extëm ko yˈittët yujy tudaˈaky, tˈëxkaptët nuˈun tijaty tmëmadäˈäktë, tkuˈëw tkugäjpxëdët tijaty ets ko yˈittët oyjyaˈay. Ko duˈun ttundët, ta niˈamukë ttukˈoyˈattët ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib mä kongregasionk.

3. 1) Extëm jyënaˈanyë Filipʉs 2:3, 4, ¿ti yˈandijpy nˈijtëm yujy tudaˈaky? 2) ¿Wiˈix tuˈugë Dios mëduumbë pyudëkëty ko yˈity yujy tudaˈaky?

³ Tsojkëbë mëjjäˈäytyëjk yˈittët yujy tudaˈaky pën pyudëkëyandëp ja ënäˈktëjk. Tuˈugë jäˈäy diˈib ijtp yujy tudaˈaky niˈigyë mëj dyajnaxy ja myëguˈuktëjk (käjpxë Filipʉs 2:3, 4). Ja mëjjäˈäytyëjkëty diˈib ijttëp yujy tudaˈaky, jyaygyujkëdëp ko kanäk  pëky jyaajëty wiˈix tijaty yajtuny ets kyaj yajkutëjy ja Diosë yˈanaˈamën. Pääty kyaj ttsoktë ets duˈun tijaty tyim yajtunët extëm të tˈijxwëˈëmdë (Ecl. 7:10). Yëˈëjëty nan mbäät tpudëkëdë ja ënäˈktëjk parë niˈigyë tijaty tjat tnijawëdët, per nan jyaygyujkëdëp “ko näjx këjxp diˈibë ijtp naxwiiny” ets mbäädë net nenduˈun tˈijxwëˈëmdë wiˈix tijaty tyam yajtuny (1 Kor. 7:31).

4. Ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib të tyundë sirkuitë, ¿wiˈix dyajnigëxëˈëktë duˈumbë jäˈäyˈäjtëm extëm ja lebitëty?

⁴ Ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjjäˈäyëndë ets ijttëp yujy tudaˈaky, jyaygyujkëdëp ko tyam kyaj mbäät duˈun yˈoktuunëdë extëm ko të yˈënäˈkˈattë. Extëm nˈokpëjtakëm, pënaty tuundëp sirkuitë ko jyëmëjt dyaˈˈabajnëdë 70, ta wiink tuunk yajtuknipëktë. Mbäät tsyiptakxëdë mët ko të tˈijxwëˈëmdë ko tkuˈix tkugäjpxëdë ja myëguˈuktëjk ets jantsy oyë nety nyayjyawëdë ko duˈun tpudëjkëdë. Kom jyantsy tyukxondaktëbë tyäˈädë tuunk, duˈunyëm jyaˈˈaktunäˈändë. Per jyaygyujkëdëp ko mas oy ko yëˈë ënäˈktëjk duˈun tyundët. Tyäˈädë nmëguˈukˈäjtëm nan yëˈë duˈumbë jäˈäyˈäjtën yaˈijxëdëp extëm ja lebitëty diˈib ijty tuundëp Israel, pes ko ijty dyaˈˈabajnëdë 50, ta kyaj yˈoktuunëdë mä ja tabernakulo. Per duˈunyëm ojts nyayjyawëdë agujk jotkujk, tyuundë nuˈun myadäˈäktë ets duˈunyëm tpudëjkëdë ja ënäˈktëjk (Núm. 8:25, 26). Nenduˈun tyam, oy ja nmëguˈukˈäjtëm kyaˈoktuunëdë sirkuitë, per duˈunyëm tpudëkëdë ets tmëjääwmoˈoytyë ja myëguˈuktëjk mä kyongregasionk.

5. ¿Ti mdukniˈˈijxëbë yˈijxpajtënë Dan mëdë Katie?

⁵ Min nˈokˈijxëm wiˈix yajnimaytyaˈagyë Dan,  diˈib tuun 23 sirkuitë mëdë kyudëjk Katie. Ko jyëmëjt ojts dyaˈˈabajnë 70, ta yˈanmääy parë tyundët prekursoor espesial. ¿Wiˈix net tyam nyayjyawëdë ko duˈun tyundë? Dan jyënaˈany ko tyam niˈigyë tuunk tnikëjxmˈaty mä kongregasionk, tpudëkë nmëguˈukˈäjtëm parë mbäät tyundë ministerial ets ttukniˈˈixëdë ja nmëguˈukˈäjtëm wiˈix mbäät kyäjpxwäˈkxtë mä mëjatypyë siudad mä karruˈunk yajwindanë ets wiˈix yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtët pujxndëgoty. Mëguˈuktëjkëty, oy të mëjjäˈäyëndë, mbäät duˈunyëm xypyudëkëdë nmëguˈuktëjk, oy mdundët prekursoor o kyaj. ¿Wiˈix mbäät duˈun xytyundë? Ko xyˈijxwëˈëmdët tijaty mbäät xytyundë extëm myaˈix myajpäättë, ko niˈigyë mwinmäˈäny xypyëjtäˈäktë parë mDiosmëdundët ets xyˈixtët tijaty mbäät xyˈaktundë.

6. Okpëjtäˈäk tuˈugë ijxpajtën parë njaygyujkëm tidën yˈandijpy nˈëxkäjpëm nuˈun tijaty nmëmadakëm.

⁶ ¿Wiˈix wyimbëtsëmy ko tuˈugë jäˈäy tˈixy nuˈunën tmëmadaˈaky tijaty ttunët? (Prov. 11:2). Agujk jotkujk nyayjyawëyaˈanyëty ets duˈunyëm mëk tyunäˈäny. Ja jäˈäy diˈib yˈëxkajpy nuˈun tijaty tmëmadaˈaky, mbäät mëët yaˈijxkijpxyë extëm tuˈugë jäˈäy diˈib karrëwiˈtp. Ko dyajwimbety, tsojkëp dyajjënakët ja byelosidad parë mbäät oytyaˈagyë dyajwimbety. Nenduˈunën jyaty mët ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjjäˈäyënë, tsojkëp tˈixët nuˈunën tijaty tmëmadaˈaky parë duˈunyëmë Jyobaa tmëduunˈadëˈëtsët ets tpudëkët ja myëguˈuktëjk (Filip. 4:5).

7. ¿Wiˈixë Barzilái dyajnigëxëˈky ko yˈëxkajpyë nety nuˈun tmëmadaˈaky tijaty ttunët?

⁷ Min nˈokˈijxëm tuˈugë ijxpajtën diˈib yajpatp mä Biiblyë. Barzilái ja netyë jyëmëjt 80 ko ja rey David ojts yˈanëˈëmxëty parë tyunët mët ja mëjjäˈäytyëjk diˈib yaˈëybyëjk yajkajpxypyëjktëp. Barzilái kyaj tkupëjky mët ko yˈëxkäjp nuˈunën tmëmadaˈaky tijaty ttunët. Ets pääty jyënany ko nik oy yëˈë tyunëdë Kimham diˈib ënäˈknëm (2 Sam. 19:35-37). Duˈun extëm Barzilái, nenduˈun ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjjäˈäyëndë agujk jotkujk nyayjyawëdë ko ja ënäˈktëjk yëˈë yajtuknipëktë ja tuunk diˈibë nety nyikëjxmˈäjttëp.

8. ¿Wiˈixë rey David dyajnigëxëˈky ko yˈëxkajpyë nety nuˈun tijaty tmëmadaˈaky?

⁸ Jatuˈugë ijxpajtën, yëˈë rey David diˈib yˈëxkäjp nuˈunën tmëmadaˈaky tijaty ttunët. Jyatsojkënyëˈäjt tkojäˈänyë Jyobaa tyëjk. Perë David kyupëjk ko Jyobaa yˈanmääyë ko yëˈë nety kyojaambyë Salomón ets pyudëjkë ja yˈuˈunk mä nety tkojäˈäny ja tëjk (1 Crón. 17:4; 22:5). David kyaj jyënany ko yëˈë nety patëp tkojët ja tëjk, mët ko ënäˈknëmë Salomón ets kyajnëm nëgoo tijaty tnijawë (1 Crón. 29:1). David nyijäˈäwëbë nety ko ja tëjk yajkojäˈäny mët ko Jyobaa tkunuˈkxy, kyaj mët ko yëˈë tyundë ja diˈib mëjjäˈäy mëˈˈënäˈk o diˈib tijaty jyäjt nyijäˈäwëdëp. Duˈun extëmë David, nenduˈun ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjjäˈäyëndë, duˈunyëmë Jyobaa tmëdundë oy tkaˈoknikëjxmˈäjnëdë ja tuunk diˈibë nety tyuundëp. Ets nyijäˈäwëdëp ko ja ënäˈktëjk kunuˈkxanëdëbë Jyobaa mä ttundë ja tuunk diˈibë nety yëˈë nyikëjxmˈäjttëp.

9. ¿Wiˈix tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tuun mä Komitee diˈib Betel dyajnigëxëˈky ko yˈëxkajpyë nety nuˈun tmëmadaˈaky tijaty ttunët?

⁹ Shigeo, nan xymyoˈoyëmë ijxpajtën wiˈix mbäät nˈëxkäjpëm nuˈun tijaty nmëmadakëm. Mä jëmëjt 1976, ko nety jyëmëjt 30, ta yaˈˈanmääy parë tyunët mä Komitee diˈib Betel. Mä jëmëjt 2004, ta yaˈˈanmääy parë yëˈë ttukniwitsët wiˈix tyundë ja Komitee diˈib Betel. Per ko tiempë nyajxy, ta tpëjkyë kuentë ko kyaj nety duˈun ja jot mëjääw tˈokmëdäjnë extëm ko nety yˈënäˈkˈaty ets ko kyaj pojën tijaty tˈoktuunë. Ta ttukmëtmaytyakyë Jyobaa wiˈix nyayjyawëty ets ko mas oyxyëp ko yëˈë tyuny ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib mas ënäˈk. Tyam, kyaj yëˈë  tˈoknikëjxmˈäjnë mä ttukniwitsë wiˈix tyundë ja Komitee diˈib Betel, per duˈunyëm tyuny mëdë myëguˈuktëjk. Extëm të yajnimaytyaˈagyë Barzilái, rey David etsë Shigeo, yëˈë xytyukˈijxëm ko tuˈugë jäˈäy diˈib yujy tudaˈaky ets diˈib yˈëxkajpy nuˈun tijaty tmëmadaˈaky, kyaj yëˈë tˈixy mäjaty ja ënäˈktëjk tyëgoytyë, yëˈëdën yˈijxypy tijaty oy tyuundëp. Tuˈugyë mëët tyunäˈändë ja myëguˈuktëjk, kyaj tˈixäˈändë extëm ja myëtsip (Prov. 20:29).

10. ¿Wiˈixë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjjäˈäyëndë tˈixtë ja ënäˈktëjk diˈib mä kongregasionk?

¹⁰ Nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjjäˈäyëndë, duˈun tˈixtë ënäˈktëjk ko yëˈë Jyobaa yajtuundëp ets pääty tkuˈëw tkukäjpxëdë tijaty tukmëduunëdëp. Kom niˈigyë ja jyot myëjääw kyëjxnëdë, pääty dyajtsobäättë ja ënäˈktëjk diˈib tunandëp ets diˈib mbäät tpudëkëdë ja myëguˈuktëjk diˈib mä kongregasionk.

11. Extëm jyënaˈanyë Rut 4:13-16, ¿wiˈixë mëjjäˈäytyëjk ttukˈoyˈattë ko tkupëktë parë pyudëkëdët ja ënäˈktëjk?

¹¹ Jatuˈugë ijxpajtën diˈib yajmaytyakp mä Biiblyë, yëˈë Noemí diˈibë nety të myëjjäˈäyënë, diˈib tijaty kyuˈëˈëw kyugäjpxë ets kyupëjk ko ja xyakxy pyudëjkë. Ko ja yˈuˈungë Noemí yˈoˈky, ta tˈanmääy ja xyakxy Rut parë jyëmbitët mëdë fyamilyë. Perë Rut, ta mëktaˈaky jyënany ko tpanëjkxäˈäny ja xyakxy axtë Belén, Noemí kyupëjk parë duˈun ja xyakxy pyudëkëdët (Rut 1:7, 8, 18). Mëjwiin kajaa ttukˈoyˈäjttë ko duˈun nyaybyudëjkëdë (käjpxë Rut 4:13-16). * Ja mëjjäˈäytyëjkëty diˈib ijttëp yujy tudaˈaky, pyanëjkxtëbë Noemí yˈijxpajtën.

12. ¿Wiˈixë apostëlë Pablo dyajnigëxëˈky ko kyuˈëˈëw kyugäjpxë tijaty?

 ¹² Apostëlë Pablo nan kyuˈëˈëw kyugäjpxë ko ojts pyudëkëdë ja myëguˈuktëjk. Tëgok, myooyë dyoskujuyëmë ja myëguˈuktëjk diˈib Filipos ko ojts kyajxëdë ja nyaybyudëkë (Filip. 4:16). Nan kyuˈëˈëw kyugäjpxë tijaty tukmëduunë Timoteo (Filip. 2:19-22). Ets nan myooyë dyoskujuyëmë Dios ko ja myëguˈuktëjk ojts nyinëjkxëdë parë myëjääwmooyëdë ko ojts yajmënëjkxnë Roma tsumytsyënaabyë (Apos. 28:15). Pablo myëdäjtë jot mëjääw, pääty ojts jagambäät yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy ets tmëjääwmooy ja myëguˈuktëjk. Per ijt yujy tudaˈaky parë ojts tkupëky ja naybyudëkëdë diˈib awäˈänëdë myëguˈuktëjk.

13. ¿Wiˈix mbäät dyajnigëxëˈëktë nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjjäˈäyëndë ko kyuˈëˈëw kyukäjpxëdëp tijaty tyuundëbë ënäˈktëjk?

¹³ Mëguˈuktëjkëty diˈib të mëjjäˈäyëndë, oy ko xyˈixtët wiˈix mbäät xyajnigëxëˈëktë ko mguˈëˈëw mgukäjpxëdëp tijaty ja ënäˈktëjk tyuundëp diˈib mä kongregasionk. Extëm nˈokpëjtakëm, pën nayˈawäˈänëdëp parë muum mënëjkxäˈänëdë o juuy këbajtpë, oy ko xykyuˈëw xykyukäjpxëdët ko duˈun mbudëkëdë. Jamyatstë ko duˈunë Jyobaa dyajnigëxëˈëky ko mtsojkëdëp. Ets kyaj nnijäˈäwëm, axtë mbäät mnaymyaaybyëkëdë mët ja ënäˈktëjk. Oy ko nenduˈun xypyudëkëdët wiˈix mbäät niˈigyë tmëwingondë Jyobaa. Anëëmëdë ko agujk jotkujk mnayjyawëdë ko xyˈixtë ënäˈktëjk diˈib niˈigyë wyinmäˈäny pyëjtaktëp parë tyundë mä kongregasionk. Yajnaxtë mëdë mxëëw mdiempë ets ttukmëtmaytyäˈäktë mˈeksperiensyë. Ko duˈun xytyundët, yëˈë nety myajnigëxëˈktëp ko mguˈëˈëw mgukäjpxëdëbë Jyobaa ko të tmëjwoy ja ënäˈktëjk mä kongregasionk (Kol. 3:15; Fwank 6:44; 1 Tes. 5:18).

14. ¿Wiˈixë rey David dyajnigëxëˈky ko yˈoyjyaˈayëty?

¹⁴ Rey David nan myooyë ijxpajtënë ja mëjjäˈäytyëjk wiˈix mbäät yˈoyjyaˈaytyäˈäktë. Ets mëjwiin kajaa tijaty tnayajky mä ojts yajkojˈyë Diosë tyëjk (1 Crón. 22:11-16; 29:3, 4). David yäjk ja naybyudëkë, oy yëˈë ja Salomón ojts yajmëjkuˈëw yajmëjkugäjpxë. Pën mijts të mëjjäˈäyënë ets kyaj xyˈokmëdäjnë ja jot mëjääw parë mnëjkxët tuumbë mä yajkojˈyë Diosë tyëjk, mbäät duˈunyëm xyakyë naybyudëkëdë ko xyakëdë meeny sentääbë nuˈun ja tsojkën xymyëdaty ets nuˈun mmadaˈaky. Oy ko nenduˈun xytyukmëtmaytyäˈägëdë ënäˈktëjk tijaty të xyjaty të xynyijawë nuˈun të mDiosmëduny.

15. ¿Wixatyë Pablo tpudëjkë Timoteo?

¹⁵ Apostëlë Pablo nan ojts dyakyë ijxpajtën wiˈix mbäät nˈoyjyaˈaytyakëm. Ojts twoyë Timoteo parë jyamyëdatëdët mäjaty ojts yˈëwaˈkxy kyäjpxwaˈkxy jagambäät, nan ojts ttukniˈˈixë wiˈix kyäjpxwäˈkxët ets dyaˈëxpëkëdë jäˈäy (Apos. 16:1-3). Tijatyë Timoteo tukniˈˈijxë Pablo, pudëjkë parë oy tnimaytyaky ja oybyë ayuk (1 Kor. 4:17). Etsë Timoteo, nenduˈunë net tpudëjkë ja myëguˈuktëjk extëm tyukniˈˈijxë apostëlë Pablo.

16. ¿Wiˈixë Shigeo ttukniˈˈijxë ja myëguˈuktëjk tijatyë nety jyajtypy?

¹⁶ Ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib të myëjjäˈäyëndë kyaj axëëk nyayjyawëdë ko ttukniˈˈixëdë ja ënäˈktëjk parë yëˈë ttundët ja tuunk diˈibë nety nyikëjxmˈäjttëp. Extëmë Shigeo, diˈib të yajmaytyaˈaky mä parrafo 9, kanäk jëmëjt ojts ttukniˈˈixë ja ënäˈktëjk parë tyundët mä Komitee diˈib Betel. Ets pääty duˈun ttuuny parë myëjwindëkët ja Diosë tyuunk mä yajkäjpxwaˈkxy ja oybyë yˈayuk mä ja paˈis mä nety tyuny. ¿Wiˈix wyimbëtsëëmy ko duˈun ttukniˈˈijxëdë? Pes tamë nety tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib mbäät wyingudëgatsˈatyëty. Shigeo duˈunyëm tyam ttukniˈˈixë ja ënäˈktëjk, pes ja kujk tyuny naxy 45 jëmëjt mä Komitee diˈib Betel. Ko duˈun tyundë nmëguˈukˈäjtëm extëmë Shigeo, mëjwiin kajaa tpudëkëdë Diosë nyax kyäjpn.

17. ¿Wiˈix mbäädë mëjjäˈäytyëjk tpudëkëdë ja myëguˈuktëjk? (Lukʉs 6:38)

 ¹⁷ Mëjjäˈäytyëjkëty, miitsëty mjantsy yajnigëxëˈktëp ko diˈib mas oy, yëˈë ko nmëduˈunëmë Jyobaa ets ninäˈä ngamastutëm. Extëm të mjukyˈattë, të xyajnigëxëˈëktë ko mëjwiin kajaa tsyobääty ko nnijäˈäwëm ja Diosë tyëyˈäjtën ets nguytyuˈunëm. Miitsëty, nan mëjwiin kajaa tijaty të xyjat të xynyijawëdë wiˈix tijaty të yajtuny, per nan mˈijxtëp ko jëjpˈam xyˈijxwëˈëmdët extëm tyam tijaty të tyëgatsy. Ets pën jam niduˈuk nimajtsk diˈib näämnëm të mnëbattë, nan mbäät mëjwiin kajaa xypyudëkëdë ja ënäˈktëjk, pes mbäät xytyukmëtmaytyäˈäktë wiˈix tyam jantsy agujk jotkujk mnayjyawëdë ko të xyˈixyˈattë Jyobaa oy të mëjjäˈäyëndë. Seguurë ko ja ënäˈktëjk jyantsy yˈoymyëdowandëp ko xytyukmëtmaytyäˈäktët wiˈix të mjukyˈattë ets tijaty të xyjattë. Ets pën të xyˈijxwëˈëmdë ets xynyigäjpx xynyimaytyäˈäktë wiˈix të mjukyˈattë, Jyobaa mëjwiin kajaa mgunuˈkxäˈänëdë (käjpxë Lukʉs 6:38).

18. ¿Wiˈix mbäät nixim niyam nyaybyudëkëdë mëjjäˈäytyëjk etsë ënäˈktëjk?

¹⁸ Mbäät nixim niyam nyaybyudëkëdë pën ja mëjjäˈäytyëjk myëwingoondëp ja ënäˈktëjk (Rom. 1:12). Extëmë mëjjäˈäytyëjk, myëdäjttëbë wijyˈäjtën ets të tijaty tjat tnijawëdë nuˈun të jyukyˈattë. Ets ja ënäˈktëjk, myëdäjttëbë jot mëjääw, pääty niduˈuk niduˈuk mëjwiin kajaa tsyobäättë. Ko ja ënäˈktëjk ets ja mëjjäˈäytyëjk nyaymyaaybyëkëdë ets tuˈugyë tyundë, yajmëjpëtsëëmdëp ja nDeetyˈäjtëm tsäjpotmëdë ets mëjwiin kajaa tpudëkëdë ja myëguˈuktëjk diˈib mä kongregasionk.