1. ¿Imapaqmi kallpanchakuchwan yuyaqyaytaña qallaykuspaqa?

YUYAQYASPAQA manaña ñawpaqta hina Jehova Diosta servispanchikmi hukmanyayta qallaykuchwan. Chayna kaptinpas yachasqanchikkunatam musu-sipaskunaman yachachichwan, chaynapi paykunapas Diospa llaqtanpi astawan yanapakunankupaq. Unay wataña iñiqkunapi punta apaqmi nirqa: “Yuyaqña kasqaywan kallpay pisiptinmi musullaraq iñiqmasinchikkuna ruwayniyta ruwanankupaq yachachisqaña karqaku, chaywanmi kusisqa karqani”, nispa.

2. ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasun?

² Huknin yachachikuypim yachamurqanchik yuyaqkunawan musu-sipaskuna amistadta armayninkuqa allinninkupaq kasqanmanta. Kay yachachikuypiñataqmi yachasun yuyaq iñiqmasinchikkuna mana hatun tukuq, ima ruway atisqankuta riqsikuq, agradecekuq chaynataq qukuykuq kanankupaq kallpanchakunankumanta. Chayna kaptinkuqa llapanchikmi huk sunqulla Diosta yupaychasunchik.

3. (1) Filipenses 2:3, 4 nisqanman hinaqa, ¿imaynataq mana hatun tukuq runaqa? (2) ¿Imanasqataq ancha allin?

³ Yuyaq iñiqmasinchikkuna musu-sipaskunaman yachachinankupaqqa mana hatun tukuqmi kananku. Mana hatun tukuqqa hukkunatam paymantapas aswan allinpaq hapin (qaway Filipenses 2:3, 4). Chaymi yuyaqkunaqa  hukkunaman imatapas yachachispankuqa mana ñawpaqpi hina imatapas ruwanankupaqqa hikutankuchu (Ecl. 7:10). Kunanqa manam ñawpaqpi hinañachu Diospaq ruwayninchikkunataqa ruwanchik. Chaymi mana hatun tukuq yuyaqkunaqa musu-sipaskunata kunan tiempopi hinaña ruwanankupaq wakinpiqa saqinmanku (1 Cor. 7:31).

4. Llaqtan-llaqtan watukuq iñiqmasinchikkunaqa, ¿imaynatam qatipakunku Leviy ayllumanta runakunata?

⁴ Mana hatun tukuq yuyaq iñiqmasinchikkunaqa riqsikunkum ñawpaqpi hina imatapas manaña ruway atisqankuta. Piensarisun llaqtan-llaqtan watukuq iñiqmasinchikkunapi. Paykunaqa 70 watankuman chayaruspankuqa huk ruwaypiñam yanapakunku. Riqsikunkum kallpanku pisisqanta, chaymi rantinkupi musuraq iñiqmasinchik watukuptinqa kusikunku. Ñawpa tiempopipas Leviy castamanta runakunam 50 watankupiqa Diospa carpanpi yanapakuyninkuta saqiqku. Ichaqa qipa wiñaykunatam tukuy sunqunkuwan atisqankuman hina yanapaqku. Kusisqaqa karqaku manam Diospa carpanpi ruwaynillankuwanchu, aswanqa Jehova Diosta yupaychasqankuwanmi (Num. 8:25, 26). Kunan tiempopipas paykuna hinam llaqtan-llaqtan manaña watukuqkunaqa maymi huñunakusqankupi iñiqmasinchikkunata yanapanku tukuy sunqunkuwan Diosta yupaychanankupaq.

5. ¿Imaynatam iñiqmasinchik Dantawan warmichanta qatipakuchwan?

 ⁵ Rimarisunchik Dan sutiyuq iñiqmasinchikmanta. Payqa 23 watam llaqtan-llaqtan watukuq karqa. 70 watanman chayaruptinmi niykurqaku warmichanpiwan precursor especialña kanankupaq. ¿Imaynataq kunanqa kachkanku? Danmi nin: “Tukuy ruwayniyuqmi kachkaniku. Musullaraq iñiqmasinchikkunatam yachachichkani punta apaqkunapa yanapaqnin kanankupaq, wakintañataqmi yanapachkani achka runakunapa kasqanpi chaynataq carcelkunapi Diosmanta willakunankupaq”, nispa. Yuyaqkuna, ñawpaqpi hina manaña ruwayta atispaykichikpas atiwaqchikraqmi iñiqmasinchikkuna yanapaytaqa. Chaypaqqa ruway atisqaykichik kaqkunapim kallpanchakuwaqchik.

6. ¿Imawantaq tupachichwan ruway atisqanta riqsikuq runata? ¿Imanasqataq ancha allin?

⁶ Ruway atisqanta riqsikuq runaqa manam hikutakunchu mana ruway atisqanpaqqa, aswanqa ruway atisqankunata allinta ruwananpaq kallpanchakusqanwanmi kusisqa tarikun (Prov. 11:2). Ruway atisqanta riqsikuq runatam tupachichwan caballonpi sillakuykuspa wichayninpaman riqwan. Chayna runaqa manam caballontaqa waqtapanchu pampata hina kallpananpaqqa, aswanqa allillamantam rin unaychapi chayanan kaptinpas. Chaynallataqmi yuyaqkunapas ruway atisqankuta riqsikuspanku kallpanchakunku atisqankuman hinalla Diosta servinankupaq hinaspa iñiqmasinkuta yanapanankupaq (Filip. 4:5).

7. ¿Imayna runataq Barzilaiqa karqa?

⁷ Rimarisunchik Barzilai sutiyuq runamanta. 80 watanpiña kachkaptinmi kamachiq David nirqa paywan kuska yachanankupaq. Barzilaiqa riqsikurqam yuyaqña chaynataq pisi kallpayuqña kasqanta. Chaymi Davidta nirqa paypa rantinpi musuraq Quimam sutiyuq runata pusananpaq (2 Sam. 19:35-37). Kunan tiempopipas yuyaq iñiqmasinchikkunaqa Barzilai hinam kusikunku musullaraq iñiqmasinchikkuna Diospa llaqtanpi imapipas yanapakusqankuwan.

8. ¿Imaynataq David tarikurqa Diospa wasinta mana ruwananta yachaspan?

⁸ Kunanñataq rimarisunchik kamachiq Davidmanta. Payqa anchatam munarqa Jehova Diospa wasin ruwachiyta, ichaqa Diosmi nirqa churin Salomon ruwachinanpaq. Chaywan mana hukmanyaspanmi Davidqa churinta yanaparqa tukuy ima huñuypi (1 Cron. 29:1). Payqa manam nirqachu: “Churiy Salomonqa musullaraqmi, manaraqmi wasi ruwachiytaqa yachanchu”, nispaqa (1 Cron. 17:4; 22:5). Aswanqa riqsikurqam Jehova Diospa yanapakuyninwanqa yuyayniyuqpas chaynataq musupas imatapas allinta ruwananmanta. Yuyaq iñiqmasinchikkunapas riqsikunkum ruwayninkuta musullaraq kaqkunapas Jehova Diospa yanapakuyninwanqa allinta ruwanankuta.

9. ¿Imatam iñiqmasinchik Shigeo riqsikurqa?

⁹ Rimariykusuntaq Shigeo sutiyuq iñiqmasinchikmanta. 1976 watapim 30 watanpi kachkaptin niykurqaku betel wasipi huk kaqnin cuentallikuq kananpaq. 2004 watapiñataqmi niykurqaku cuentallikuqmasinkunata astawanraq yanapananpaq. Yuyaqyaruspanmi ichaqa pisi kallpayarurqa, chaymi Jehova Diosta mañakuspan piensarqa ruwayninkunataqa musullaraq kaq iñiqmasinchikña ruwananpi. Cuentallikuqmasinkunata manaña ñawpaqpi hina yanapaspanpas  hinallaraqmi betel wasipi huk kaqnin cuentallikuq kachkan. Barzilaimanta, Davidmanta hinaspa Shigeomantam yachanchik mana hatun tukuq kayta hinaspa ruway atisqanchikta riqsikuyta. Paykunaqa manam piensarqakuchu musullaraq kaqkuna ima ruwaytapas mana atisqankutaqa. Manataqmi chiqnipakurqakuchu, aswanqa llamkaqmasinkuta hinam qawarqaku, chayna kasqankutam qatipakunanchik (Prov. 20:29).

10. ¿Imaynam yuyaqkuna tarikunku musu-sipaskunamanta?

¹⁰ Yuyaqkunaqa musu-sipaskunamantam Jehova Diosta anchata agradecekunku. Kusikunkutaqmi yanapakunankupaq kallpanchakusqankumantapas. Musu-sipaskunaqa kallpankupiraq kasqankuraykum iñiqmasinchikkunata astawan yanapayta atinku.

11. Rut 4:13-16 nisqanman hinaqa, ¿imaynam yuyaqkuna tarikunku musu-sipaskuna yanapaptin?

¹¹ Bibliam willawanchik yuyaqña Noemiymanta. Payqa sipasllaraq llumchuynin yanapaykuptinmi anchata agradecekurqa. Wawan wañukuptinmi Noemiyqa Rutta nirqa ayllunpa wasinman kutikunanpaq. Rutqa manam Noemiyta saqiruytaqa munarqachu, chaymi Belen llaqtaman riysirqa (Rut 1:7, 8, 18). Chaywanmi Noemiypas chaynataq Rutpas kusisqa tarikurqaku (qaway Rut 4:13-16). Kunan tiempopipas mana hatun tukuq yuyaqña iñiqmasinchikkunaqa Noemiytam qatipakunku.

12. ¿Agradecekuq runachu apostol Pablo karqa?

¹² Apostol Pablopas iñiqmasinkunatam agradecekurqa yanapasqankumanta. Filipos llaqtayuq iñiqmasinkunatam agradecekurqa imapas pisipuqninta apachisqankumanta  (Filip. 4:16). Timoteotapas yanapaykusqanmantam agradecekurqa (Filip. 2:19-22). Roma llaqtaman presota apachkaptinku iñiqmasinkuna kallpanchaykunanpaq taripaykusqankumantapas Jehova Diostam agradecekurqa (Hech. 28:15). Pabloqa karqa llaqtan-llaqtan watukuq, mana manchakuspan Diosmanta willakuq hinaspa iñiqmasinkunata kallpanchaqmi. Chayna kaspanpas mana hatun tukuq kasqanraykum iñiqmasinkunawan yanapachikurqa.

13. ¿Imaynatam yuyaqkuna musu-sipaskunamanta agradecekunmanku?

¹³ Yuyaqkuna, qamkunapas agradecekuwaqchikmi musu-sipaskunataqa. Amayá wischupakuychikchu wasikichikpipas utaq imapipas yanapaykusunaykichikpaq nisuptikichikqa. Cuentatayá qukuychik kuyasuspaykichik piwanpas Jehova Dios yanapasusqaykichikta. Ichapas musu-sipasllaraq kaqkunawan allin amistadta armawaqchik. Paykunatayá kallpanchaychik ima ruwaypipas astawan yanapakunankupaq. Diospa llaqtanpi ima ruwaypipas kallpanchakusqankumantayá alabaychik. Tiempochakuychiktaqyá Jehova Dios imayna yanapasusqaykichikmanta willarinaykichikpaqpas. Chaypaq kallpanchakuspaykichikqa musu-sipaskunamantam Jehova Diosta agradecekuchkankichik (Col. 3:15; Juan 6:44; 1 Tes. 5:18).

14. ¿Imatam Davidqa ruwarqa qukuykuq kasqanrayku?

¹⁴ Kamachiq Davidqa qukuykuqmi karqa, chayna kasqantam kunan tiempopi yuyaqña iñiqkunapas qatipakunmanku. Davidqa Diospa wasinta churin ruwachinanpaqmi tukuy kapuqninmanta qurqa (1 Cron. 22:11-16; 29:3, 4). Diospa wasinta ruwachisqanmanta Salomon alabasqa kanan kaptinpas tukuy sunqunwanmi Davidqa yanaparqa. Yuyaqña kaspaykiqa manapaschá Diosta yupaychanapaq wasikunata ruwaypiqa yanapakuyta atinkiñachu, ichaqa atiwaqmi qullqichaykita quspa yanapakuyta. Chaymantapas, musu-sipaskunatam kallpanchawaq ima ruway yachasqaykikunamantapas yachachispa utaq willaspa.

15. ¿Imaynatam apostol Pabloqa Timoteota yanaparqa?

¹⁵ Apostol Pablopas Timoteotam yanaparqa. Nirqam iñiqmasinkunata llaqtan-llaqtan watuysinanpaq. Yachachirqataqmi Diosmanta imaynata willakunanpaqpas chaynataq iñiqmasinkunata imayna yachachinanpaqpas (Hech. 16:1-3). Chaymi Timoteoqa Diosmanta allin yachachiq karqa (1 Cor. 4:17). Timoteopas Pablo hinam hukkunaman yachachirqa.

16. ¿Imanasqataq Shigeoqa ruwayninta ruwanankupaq musu kaqkunaman yachachirqa?

¹⁶ Kunan tiempopipas yuyaqkunaqa musuraq kaq iñiqmasinchikkunamanmi yachachinku. Yuyarisunchik iñiqmasinchik Shigeota. Paymi betel wasipi cuentallikuq musullaraq kaq iñiqmasinkunaman yachachirqa. Chaymi cuentallikuq kayta manaña atiptinqa musullaraq kaqkunaqa yachachisqaña karqaku. Huk kaqninmi Shigeopa ruwaynintaña ruwachkan. Shigeoqa hinallam kallpanchakuchkan musukunaman betelpi unay wata yachasqankunata yachachinanpaq. Chayna iñiqmasinchikkuna kasqankumantam anchata kusikunchik.

17. Lucas 6:38 nisqanman hinaqa, ¿yuyaqña kaqkunaqa imapaqmi kallpanchakunmanku?

¹⁷ Yuyaqkuna, tukuy sunquykichikwan Jehova Diosta servisqaykichikqa chaynataq paypa munasqanman hina kawsakusqaykichikqa  qatipakunapaqmi. Ñawpaq watakunapi hina Diosta serviyninchikpi ruwayninchikkuna mana chaynalla kaptinpas hinallam qamkunaqa kallpanchakuchkankichik. Ichapas wakiqnikichikqa yuyaqña kachkaspa bautizakurunkichik. Chaywanpas, atiwaqchikmi Jehova Diosmanta yachasqaykichikwan imayna tarikusqaykichikmanta qipa wiñaykunaman willayta. Imamantapas willakusqaykichikqa musu-sipaskunatam yanapanqa. Hukkunaman yachachispaykichikqa utaq willaspaykichikqa Jehova Diospa yanapakuynintam chaskinkichik (qaway Lucas 6:38).

18. ¿Imaynatam yuyaqkunawan musu-sipaskunaqa yanapanakunmanku?

¹⁸ Yuyaqña iñiqmasinchikkuna musu-sipasraq kaq iñiqmasinchikkunawan amistadta ruwaspankuqa yanapanakunmankum (Rom. 1:12). Yuyaqkunaqa unay watayuq kasqankuraykum ima ruwaytapas allinta yachanku, musu-sipaskunañataqmi kallpallankupiraq kasqankurayku chaylla imatapas ruwanku. Paykuna yanapanakuspankuqa huk sunqullam Jehova Diospa munayninta ruwanku, chaywanqa Jehova Diostawan iñiqmasinkunatam kusichinku.