Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 36

Amuzibikkile Maano Nguzu Nzyobajisi Bakubusi

Amuzibikkile Maano Nguzu Nzyobajisi Bakubusi

“Bulemu bwabalombwana ninguzu zyabo.”—TUS. 20:29.

LWIIMBO 88 Kondipa Kuzyiba Nzila Zyako

IZILI MUCIBALO *

1. Nimbaakani nzi njotukonzya kulibikkila ciindi notuyaabucembaala?

CIINDI notwacembaala, tulakonzya kulibilika kuti tatucijisi mpindu kapati kuli Jehova mbuli mbotwakabede kaindi. Nokuba kuti tatucijisi nguzu mbuli mbotwakabede katucili bana, tulakonzya kubelesya busongo aluzyibo ndotwakaiya, kuyiisya baabo ibacili bana-bana kutegwa babelesyegwe ambunga ya Jehova alimwi akutambula mikuli iiyungizyidwe. Mwaalu umwi iwabeleka kwaciindi cilamfwu wakaamba kuti: “Ciindi nondakatalika kwaalilwa kucita zintu mbuli mbondakali kucita kaindi akaambo kakucembaala, ndakalumba kuti kwakali bakwesu ibakacili bana-bana ibakali kweelela kucita mulimo ngondakali kucita.”

2. Ncinzi ncotutiibandike mucibalo eeci?

2 Mucibalo cainda twakabona bakubusi mbobakonzya kugwasyigwa ciindi nobapanga cilongwe ciyumu abacembeede. Mucibalo eeci, tulabona bube bwakulicesya, kulibombya, kulumba alimwi abwaabi mbobukonzya kugwasya bacembeede kubelekela antoomwe abaabo ibacili bana-bana, calo cileta zilongezyo kumbungano yoonse.

KAMULICESYA

3. Kweelana alugwalo lwa Bafilipi 2:3, 4, ino kulicesya ninzi, alimwi ino inga kwamugwasya buti Munakristo?

3 Bacembeede beelede kulicesya kuti kabayanda kugwasya baabo ibacili bana-bana. Muntu uulicesya ubona bamwi kuti balamwiinda. (Amubale Bafilipi 2:3, 4.) Bacembeede ibajisi bube oobu balizyi kuti muntu ulakonzya kucita cintu cimwi munzila ziindene-indene, pele zyoonse kazyeendelana a Bbaibbele alimwi akuuzuzikizya mulimo. Aboobo tabalangili kuti boonse banoocita zintu mbubwenya mbobakali kucita kaindi. (Muk. 7:10) Nokuba kuti balijisi luzyibo lunji ndobakonzya kubelesya kugwasya baabo ibacili bana-bana, balizyi kuti “izintu zicitika munyika eeyi ziyaabucinca” akuti inga bayandika kwiiya kucita zintu munzila zipya.—1Kor. 7:31.

Bacembeede balabaabila bamwi luzyibo ndobajisi (Amubone muncali 4-5) *

4. Mbuti balangizi bamabazu mbobatondezya bube bukozyenye abwaba Levi?

4 Bacembeede ibalicesya balizyi kuti ciindi nobacembaala, inga tabacikonzyi kucita zintu mbuli mbobakali kucita kaindi. Mucikozyanyo, amuyeeye kujatikizya balangizi besu bamabazu. Ciindi nobakkwanya myaka iili 70, bapegwa mulimo uumbi. Eeci cilakonzya kukatazya. Pele balikkomene kugwasyilizya bakwesu. Ooyu mulimo bakali kukkomanina kapati, alimwi bacijisi luyandisisyo lwakuzumanana amulimo wabo. Pele balamvwisya kuti inga cainda kubota kuti aabo ibacili bana-bana baucite mulimo ooyu. Kwiinda mukucita boobo, batondezya muuya mbuli ngobakajisi ba Levi bamu Israyeli yansiku, balo ibakeelede kuleka kubelekela milimo imwi kutente lyakubunganina ciindi nobakali kukkwanya myaka iili 50. Lukkomano lwaba Levi bacembeede tiilwakayeeme amukuli uuli woonse. Cabusungu bakali kucita nzyobakonzya alimwi akugwasya baabo ibakacili bana-bana. (My. 8:25, 26) Mazuba aano, ciindi balangizi bamabazu nobakkwanya myaka iili 70, balaleka kuswaya mbungano, pele balagwasyilizya kapati alimwi akukulwaizya mbungano ooko nkobabede.

5. Ncinzi ncomwiiya kucikozyanyo caba Dan aba Katie?

5 Amubone cikozyanyo caba Dan, ibakabeleka kabali balangizi babbazu kwamyaka iili 23. Ciindi ba Dan nobakakkwanya myaka iili 70, balo abakaintu babo ba Katie, bakaba bapainiya baalubazu. Mbuti mbobacikonzya kujana lukkomano mumulimo wabo mupya? Ba Dan baamba kuti lino bajisi bubi kwiinda kaindi! Balanganya mikuli yamumbungano mobazulilwa, kugwasya bakwesu kuti beelele kuba bakutausi alimwi akuyiisya bamwi kukambaukila mumadolopo mapati amuntolongo. Nobacembeede, tacikwe makani muli mumulimo waciindi coonse naa tamunatalika, mulakonzya kucita zinji kutegwa mugwasye bamwi. Mbuti mbomukonzya kucita boobo? Amwiiye kuukkomanina mulimo wanu mupya, amulibikkile mbaakani zipya alimwi akubikkila maano kuzintu nzyomukonzya kucita muciindi cakubikkila maano kuzintu nzyomutakonzyi kucita.

KAMULIBOMBYA

6. Nkaambo nzi ncocili cabusongo kulibombya? Amupe cikozyanyo.

6 Muntu uulibombya ulizyi kuti ulalezya mumbazu zimwi. (Tus. 11:2) Akaambo kakuti ulalibombya, talangili kucita zintu iziinda aali zeezyo nzyakonzya kucita. Aboobo eeci cimupa kukkomana alimwi akuzumanana kubeleka canguzu. Muntu uulibombya tulakonzya kumukozyanisya kumuntu weenzya moota kutanta mulundu. Namutekenya weelede kuzwa mugiya yaatala kuya mugiya yaansi kutegwa acikonzye kutanta mulundu. Kwiinda mukucita boobo, moota ulatalika kweenda aasyoonto-syoonto, pele ulazumanana kweenda. Mbubwenya buyo, muntu uulibombya ulizyi ciindi nayelede “kuzwa mugiya yaatala kuya mugiya yaansi” kutegwa azumanana kubeleka canguzu mumulimo wa Jehova.—Flp. 4:5.

7. Mbuti Barizilai mbwaakatondezya kulibombya?

7 Amubone cikozyanyo ca Barizilai, iwakajisi myaka iili 80 ciindi Mwami Davida naakamutamba kubeleka munkuta yamwami. Akaambo kakulibombya, Barizilai wakacikaka coolwe ncaakapegwa amwami. Mbwaanga wakalizyi kuti tanaakali kucikonzya kucita milimo imwi akaambo kakucembaala, Barizilai wakasala mwaalumi iwakacili mwana-mwana, Kimuhamu, kuti anjile mubusena bwakwe. (2Sam. 19:35-37) Mbubwenya mbuli Barizilai, baalumi bapati balakkomana kupa baalumi ibacili bana-bana mukuli wakulanganya mulimo umwi.

Mwami Davida wakakuzumina kusala kwa Leza kwakuti mwanaakwe nguuyakuyaka tempele (Amubone muncali 8)

8. Mbuti Mwami Davida mbwaakatondezya kulibombya kujatikizya kuyakwa kwatempele?

8 Mwami Davida awalo wakatondezya cikozyanyo cibotu cakulibombya. Kuzwa ansi aamoyo, wakaliyandide kuyaka ŋanda ya Jehova. Pele ciindi Jehova naakamwaambila kuti coolwe eeci ciyoopegwa kumwana Solomoni, Davida wakakulemeka kusala kwa Jehova alimwi wakagwasyilizya mumulimo ooyu kuzwa ansi aamoyo. (1Mak. 17:4; 22:5) Davida kunyina naakalimvwa kuti walo inga waucita kabotu mulimo ooyu nkaambo Solomoni wakacili ‘muniini, uutajisi luzyibo.’ (1Mak. 29:1) Davida wakalizyi kuti tempele lyakali kuyooyakwa akaambo kakuti Jehova wakali kuulongezya mulimo, ikutali akaambo kaciimo naa luzyibo lwabaabo ibakali kuusololela. Kwiinda mukwiiya Davida, mazuba aano bacembeede bazumanana kubeleka canguzu mumulimo wa Jehova, nokuba kuti milimo yabo ilacinca-cinca. Alimwi balizyi kuti Jehova unoobalongezya aabo ibacili bana-bana ibabeleka milimo njobakali kubeleka.

9. Mbuti umwi wamu Kkomiti Yamutabi mbwaakatondezya kulibombya?

9 Cikozyanyo camazuba aano cakulibombya, ncamukwesu Shigeo. Mu 1976, kajisi myaka iili 30, wakasalwa kubeleka mu Kkomiti Yamutabi. Mu 2004 wakasalwa kuba sicuuno wa Kkomiti Yamutabi. Kumbele wakazyiba kuti tanaakacijisi nguzu mbuli kaindi alimwi wakali kutola ciindi cilamfwu kumanizya mulimo wakwe. Wakaapailila makani aaya alimwi wakakabona kaambo ncokwakali kuyandika mukwesu uucili mwana-mwana kuba sicuuno. Nokuba kuti tacili sicuuno, mukwesu Shigeo wazumanana kubeleka calukamantano abamwi mu Kkomiti Yamutabi. Mbubwenya mbotwabona mucikozyanyo ca Barizilai, Mwami Davida, alimwi amukwesu Shigeo, muntu uulicesya alimwi uulibombya uyoobikkila buyo maano kunguzu nzyobajisi aabo ibacili bana-bana, ikutali kuluzyibo ndobajisi aciindi aawo. Uyoobabona kuba basimilimonyina, ikutali kuti mbaasikuzundana limwi.—Tus. 20:29.

KAMULUMBA

10. Ino bacembeede balimvwa buti kujatikizya bakubusi ibali mumbungano?

10 Bacembeede babona bakubusi kuti nzipego kuzwa kuli Jehova alimwi balalumba kuzintu nzyobacita. Ciindi nguzu zyabo noziyaabumana, bacembeede balalumba kuti aabo bajisi nguzu zyabukubusi balilisungwide alimwi akuti balakonzya kubeleka akugwasya mbungano.

11. Mbuti lugwalo lwa Rute 4:13-16 mbolutondezya kuti bacembeede balagwasyigwa ciindi nobatambula lugwasyo kuli baabo ibacili bana-bana?

11 Muntu wamu Bbaibbele Naomi ncikozyanyo cibotu kapati camuntu uucembeede walo iwakatambula lugwasyo calukkomano kumwana muniini. Naakafwa mwana wa Naomi musankwa, Naomi wakaambila mukamwanaakwe Rute kuti ajokele kwabo. Nokuba boobo, ciindi Rute naakazumanana kuti atobele Naomi ku Betelehemu, Naomi wakalutambula lugwasyo lwa Rute. (Rut. 1:7, 8, 18) Eelo kaka eeci cakali cilongezyo kuli bamakaintu aaba bobilo! (Amubale Rute 4:13-16.) Kulicesya kuyoopa bacembeede kutobela cikozyanyo ca Naomi.

12. Mbuti mwaapostolo Paulo mbwaakatondezya kulumba?

12 Mwaapostolo Paulo wakalumba kulugwasyo ndwaakatambula. Mucikozyanyo, wakabalumba Banakristo baku Filipi akaambo kazintu zyakumubili nzyobakamutumina. (Flp. 4:16) Wakalumba kulugwasyo ndwaakamupa Timoteyo. (Flp. 2:19-22) Alimwi Paulo wakalumba Leza akaambo kabaabo ibakaboola kuzoomukulwaizya ciindi naakali kutolwa ku Roma kali mwaange. (Mil. 28:15) Paulo wakali muntu ulaanguzu iwakeenda misinzo milamfwu kuyookambauka alimwi akuyumya mbungano. Pele wakali kulicesya alimwi wakalutambula lugwasyo lwabakwesu abacizyi.

13. Mbuti bacembeede mbobakonzya kulumba kubakubusi mbobajisi?

13 Nomucembeede, mulakonzya kutondezya kuti mulabalumba aabo ibacili bana-bana mumbungano munzila zinji. Ikuti kamuyanda lugwasyo lwazyakweendela, kuula zintu, naa zintu zimbi buyo zyakumubili, amulutambule lugwasyo lwabo. Lugwasyo oolo amulubone kuba citondezyo caluyando lwa Jehova. Mulakonzya kuba balongwe beni-beni abaabo ibamupa lugwasyo. Lyoonse kamusola kubagwasya balongwe banu kuyumya cilongwe cabo a Jehova akubaambila mbomukkomene kubona bakubusi bayaambele kutegwa babelesyegwe kapati mumbungano. Alimwi kamujana ciindi cakuba ambabo akubaambila zintu izyakamucitikila mubuumi. Kuti mwacita oobo, ‘muyootondezya kuti mulamulumba’ Jehova akaambo kabakubusi mbaakakwela kumbungano.—Kol. 3:15; Joh. 6:44; 1Tes. 5:18.

KAMUBA BAABI

14. Mbuti Mwami Davida mbwaakatondezya bwaabi?

14 Mucikozyanyo ca Mwami Davida, tujana bube bumbi buyandika kapati mbobakonzya kutondezya bacembeede, ibwaabi. Davida wakasanga mali manji alimwi azintu ziyandisi kugwasyilizya mulimo wakuyaka tempele. (1Mak. 22:11-16; 29:3, 4) Wakacita oobo nokuba kuti iwakali kuyoopegwa bulemu akaambo kamulimo ooyu, mwanaakwe Solomoni. Ciindi notutacijisi nguzu zyakutola lubazu mumilimo yamayake, tulazumanana kugwasyilizya mumilimo eeyi kwiinda mukusanga, kweelana abukkale bwesu. Alimwi tulakonzya kubagwasya aabo ibacili bana-bana kutegwa bagwasyigwe aluzyibo lwesu ndotwakajana kwamyaka minji.

15. Nzipego nzi ziyandika kapati mwaapostolo Paulo nzyaakapa Timoteyo?

15 Kujatikizya bwaabi, amubone cikozyanyo ncaakatondezya mwaapostolo Paulo. Wakatamba Timoteyo kuti amusangane mumulimo wakwe wabumisyinali, alimwi cabwaabi, Paulo wakamuyiisya mwaalumi ooyu iwakacili mwana-mwana nzila zyakukambauka akuyiisya. (Mil. 16:1-3) Lwiiyo ndwaakatambula Timoteyo kuli Paulo, lwakamugwasya kuzwidilila mukukambauka makani mabotu aa Bwami. (1Kor. 4:17) Mpoonya Timoteyo wakalubelesya lwiiyo ndwaakatambula kuli Paulo kugwasya bamwi kukambauka akuyiisya.

16. Nkaambo nzi mukwesu Shigeo ncaakabayiisyila bamwi?

16 Bacembeede mazuba aano tabalibiliki kuti balabula mulimo kuti naa bayiisya bana-bana kucita milimo njobakali kucita mumbungano. Mucikozyanyo, kwamyaka minji, mukwesu Shigeo iwaambwa kale, wakabayiisya kabotu-kabotu aabo ibacili bana-bana ibali mu Kkomiti Yamutabi. Wakacita oobo kugwasyilizya mulimo wa Bwami mucisi mwabelekela. Akaambo kakucita boobo, ciindi naakaleka kuba sicuuno, mukwesu iwakayiisyigwa kabotu wakanjila mubusena bwakwe bwakuba sicuuno. Mukwesu Shigeo wabeleka mu Kkomiti Yamutabi kwamyaka iinda ku 45 alimwi wazumanana kubelesya luzyibo lwakwe kugwasya bakwesu ibacili bana-bana. Eelo kaka ncilongezyo kubantu ba Leza kuba abakwesu ibali boobu!

17. Kweelana alugwalo lwa Luka 6:38, ncinzi bacembeede ncobakonzya kupa bamwi?

17 Nywebo nobakwesu alimwi abacizyi bacembeede muli bumboni ibutondezya kuti kubelekela Jehova cakusyomeka ncecintu ciinda kubota mubuumi. Kwiinda mucikozyanyo canu, mutondezya kuti cilagwasya kapati kwiiya njiisyo zyamu Bbaibbele alimwi akuzibelesya. Mulijisi luzyibo kujatikizya mbozyakali kucitwa zintu kaindi, pele alimwi mulizyi mbociyandika kucinca kweelana abukkale. Andinywe nomucembeede nomwakabbapatizyigwa caino-ino mulakonzya kugwasya munzila zinji; mulakonzya kwaamba lukkomano ndomujisi kwiinda mukwiiya Jehova aciindi eeci. Bakubusi bayookkomana kumvwa izyakamucitikila alimwi aziiyo nzyomwakaiya. Kuti ‘mwaba baabi’ kwiinda mukubelesya luzyibo lwanu kuyiisya bamwi, Jehova uyoomulongezya kapati.—Amubale Luka 6:38.

18. Mbuti bacembeede alimwi abaabo ibacili bana-bana mbobakonzya kugwasyanya?

18 Ciindi nywebo nomucembeede nomuyandwa nomupanga cilongwe abaabo ibacili bana-bana, muyoocikonzya kugwasyanya. (Rom. 1:12) Aumwi ulijisi cintu cimwi ciyandika kapati eeco umwi ncatajisi. Bacembeede balijisi busongo alimwi aluzyibo nzyobakajana mubuumi bwabo. Aabo ibacili bana-bana balijisi nguzu. Ciindi bana abapati nobabeleka antoomwe kabali balongwe, balamutembaula Taateesu wakujulu siluyando alimwi ncilongezyo kuli boonse mumbungano.

LWIIMBO 90 Amukulwaizyanye

^ munc. 5 Tulikkomene akaambo kakuti mumbungano zyesu tujisi bakwesu abacizyi ibacili bana-bana ibabeleka kusikila mpobagolela kugwasyilizya mbunga ya Jehova. Bacembeede mumbungano, tacikwe makani azilengwa naa mbobakakomezyegwa, balakonzya kugwasya baabo ibacili bana-bana kuzibelesya cakumaninina nguzu zyabo mumulimo wa Jehova.

^ munc. 55 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Ciindi mulangizi wabbazu naakkwanya myaka iili 70, walo amukaintu wakwe bapegwa mulimo mupya. Luzyibo ndobakajana kwamyaka minji lubapa kuyiisya bamwi mumbungano mobazulilwa lino.