Känändre nekänti

Indice yete känändre

KUKWE JA TÖTIKARA 37

“Tikwe juta jökrä ye ngrükaite”

“Tikwe juta jökrä ye ngrükaite”

“Tikwe juta jökrä ye ngrükaite, aune jondron ütiäte juta jökrä te ye jatai gwä” (AGEO 2:7).

KANTIKO 24 Brän ngutuä Jehovakwe yebiti

KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAI *

1, 2. ¿Kukwe ñobiti ni ngrükaite kä nengwane mikani gare Ageokwe?

“CARTA tä ükaninte jabiti tä niken ngidiente ye kwrere tienda aune ju krikri rikaba ngidiente minuto ruäre aibe te”. “Nitre nämäne nekwetekä krubäte [...]. Kukwe ye nuaba minuto ruäre aibe te niebare nitre ruärekwe, akwa ti kräke nuaba raire krubäte”. Kukwe ye kwrere niebare nitre ruärekwe dobo kri namani bare 2015 Nepal yete ngwane. Kukwe tare krubäte ye kwrere ben nikwe ja tuadre ngwane, ñan raba käi nikwitekä jire nibiti.

2 Kä nengwane ni jökrä ngrükateta kukwe keteitibiti, ye ñaka tä nemen bare kä o juta keteitibe aibe känti, ñakare aune tä nemen bare kä jökräbiti tibien. Mekerabe nükebe ni näire Jehová tä juta kä jökräbiti tibien ye ngrükete. Ageo kukwe ye mikani gare kukwe nebiti: “Jehová nitre rükä jie ngwanka tä kukwe ne niere: ‘Mada bati, kä nokä te, tikwe kä kwinta aune kä tibien, mren aune kä nötare tibien ye ngrükaite’” (Ageo 2:6).

3. ¿Kä ngrükatetabätä blitata nete aune dobo kri tä nakainkä metre ye ñobätä ñaka ja erebe?

3 Dobo kri tä nakainkä ni näire, ye tä kukwe tare mike nemen bare, akwa kä ngrükaitebätä blitabare Ageokwe ye käkwe kukwe kwin mikai nemen bare. Jehová ara käkwe niebare: “Tikwe juta jökrä ye ngrükaite, aune jondron ütiäte juta jökrä te ye jatai gwä ju nete aune tikwe mikai ütiäte” (Ageo 2:7). ¿Profecía niebare Ageokwe ye käkwe dre mikani gare nitre nünanka Ageo näire ie? ¿Aune kukwe ye tä dre mike gare nie kä nengwane? Kukwe ngwantarita ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti aune sribi ütiäte nuainta bätä nitre jökrä ngrükateta yebätä ni raba sribire ño siba ye rabai gare nie arato.

KUKWE ÜTIÄTE NIEBARE NITRE DIMIKAKÄRE AGEO NÄIRE

4. ¿Ñobätä Jehovakwe sribi ütiäte mikani nuaindre Ageo ie?

4 Jehovakwe sribi ütiäte mikani nuaindre Ageo ie ñobätä ye ani mike ñärärä. Kä 537 Kristo känenkri ye ngwane nitre nämäne ngite Babilonia jataninta Jerusalén ye ngätäite Ageo nämäne siba raba ruin nie. Nükanintre Jerusalén ye bätäräbe ngwane, nitre ja ngwanka metre Jehovai ye nikani ürä templokwe, ju Jehovakwe yete ye sribere (Esd. 3:8, 10). Akwa ye bitikäre, nitre käkwe ja mikani rüere yebe ja tuani kwetre, yebätä namanintre di nekä aune sribi ye tuanimetre kwetre (Esd. 4:4; Ageo 1:1, 2). Ye medenbätä kä 520 ye ngwane, Jehovakwe sribi ütiäte mikani Ageo kötärä ne kwe rabadre nitre ye dimike sribireta kä jutobiti aune templo ye mikadre nemen bare kwetre (Esd. 6:14, 15). *

5. ¿Kukwe niebare Ageokwe ye ñobätä käkwe juta Ngöbökwe dimikani raba ruin nie?

5 Nitre judío tödekadre Jehovai yekäre Ageokwe kukwe ye mikani gare. Ja ngwani dite kwe kukwe ne niekäre nitre nämäne di nekä ye ie: “‘Aune mun jökrä nünanka kä tibienbätä ja ngwen dite’ nieta Jehovakwe ‘aune sribire’. ‘Ñobätä ñan aune tita munbe’ nieta Jehová nitre rükä jie ngwanka yekwe” (Ageo 2:4). “Jehová nitre rükä jie ngwanka” nieta ye käkwe nitre judío dimikani krubäte raba ruin nie. Sribi rabadre bare kwin, nitre judío ie yekäre rabadre tö ngwen Jehová ie, ñobätä ñan aune angeletre rükä kwati tä kwe.

6. ¿Kä ngrükaite niebare Ageokwe ye matani ño nitrebätä?

6 Jehovakwe juta jökrä ngrükaite kukwe bämikatabiti ye nie mananbare kwe Ageo ie nitre judío ie. Juta Persia nämäne juta kwati gobraine kä ye näire ye Jehovakwe ngrükaite ye mikani gare kwe kukwe yebiti nitre judío ñan namanina templo sribere ye ie. ¿Kä ngrükadrete niebare ye matani ño nitrebätä? Juta Ngöbökwe käkwe templo ye mikai nemen bare. Ne ben arato, nitre ñaka judío rikai Ngöbö mike täte gwairebe nitre judío ben, templo ükaninteta yekänti. Erametre kukwe niebare Ageokwe käkwe juta Ngöbökwe dimikani krubäte (Zac. 8:9).

SRIBI KETEITI TÄ KÄ TIBIEN NGRÜKETE NI NÄIRE

¿Sribi nuainta kä ngrükatekäre ni näire yebätä mätä ja di ngwen sribikäre siba? (Parrafo 7 aune 8 mikadre ñärärä) *

7. ¿Sribi meden nita nuainne kä nengwane siba?

7 ¿Profecía niebare Ageokwe ye tä dre mike gare nie kä nengwane? Mada bati, Jehovata juta kä jökräbiti tibien ye ngrükete aune ni tä nuainne siba. Ani töbike kukwe nebätä: kä 1914 ye ngwane, Jehovakwe Jesukristo mikani Reire gobran kä kwinbiti yete (Sal. 2:6). Gobran ükaninte kä kwinbiti, ye ñaka namani kwin nitre ji ngwanka kä nebätä ye kräke. “Kä nitre juta madakwe krütadre” ye käi nükani namani gare kukwe yebiti. Ye abokän, Jehovakwe ñaka nitre kä nebätä diandrekä mada gobrankäre ja kräke ye käi nükani mikata gare kukwe yebiti (Luc. 21:24). Ye medenbätä, kä 1919 yete ja käne Gobran Ngöbökwe ye aibe tä tödekara kwin käbämike nitre kä tibienbätä ie, ye juta Jehovakwe tä mike gare nitre ie. “Kukwe kwin Gobran Ngöbökwe” drieta ye tä ni kä jökräbiti tibien ngrükete (Mat. 24:14).

8. Salmo 2:1-3 tä niere erere, ¿kukwe mikata gare ye tuen ño nitre kwati ie?

8 ¿Kukwe mikata gare ye tuin ño nitre ie? Nitre kwati ñaka tä töbike kwin kukwe yebätä (ñäkädre Salmo 2:1-3 yebätä). * Juta jökrä nemen ngwarbe kukwe yebätä. Gobran kädekani Jehovakwe ye niaratre ñaka tö kain ngäbiti. “Kukwe kwin Gobran Ngöbökwe” drieta ye ñaka kukwe kwin ruin ietre. Ñodre, gobrantre ruäre tä kukwe drie ye ñäkäire. Gobrantre kwati kä jökräbiti tibien tä Ngöbö mike täte nieta kwetre, akwa yebiti ta sribi nuainta kwetre ye ñaka tö tuainmetre jire. Namani bare Jesús näire erere, nitre ye tä ja mike ni dianinkä Jehovakwe ye rüere, ñobätä ñan aune nitre Jehová mikaka täte metre ye rüere ja mikata kwetre (Hech. 4:25-28).

9. ¿Kukwe mikata gare ye nitre käbiti tibien ñan tö kain ngäbiti ye kräke Jehovata ja töi mike ño?

9 ¿Kukwe mikata gare ye nitre käbiti tibien ñan tä kain ngäbiti ye kräke Jehovata ja töi mike ño? Salmo 2:10-12 tä niere: “Ye medenbätä, munkwe kukwe mika nüke gare jai reitre; nitre kukwe ükatekä kä tibienbätä, mun töi ükateta ye kain ngäbiti munkwe. Munkwe Jehová mika täte kä jüräbe kwärä aune munkwe kä ngwan juto jabätä grükarekä kwärä. Monsoi mike ütiäte jai: ñakare aune Ngöbö rabai rubun mun kräke aune mun krütai ji ngrabare, ñobätä ñan aune niara nemen rubun jötrö ngwarbe. ¡Nire nire tä ja kriemikamana ie ye jökräbätä kätä juto!”. Jehová töi kwin yebätä tä kä bien nitre ja mikaka niara rüere ie ne kwe rabadre ja töi kwite aune Gobran kwe käi ngäbiti. Akwa kä nemena chitani. “Kä krüte näire” nita nüne (2 Tim. 3:1; Is. 61:2). Kukwe metre rabadre gare nitre ie aune ja mikadre kwetre Jehovakri ye gwä ngwane nuaindre kwetre ye bäri ütiäte.

KÄ NGRÜKATETA YE KRÄKE JA TÖI MIKATA KWIN

10. Ageo 2:7-9 tä niere erere, ¿kä ngrükaite ye käkwe nitre töi mikai ño?

10 Kä ngrükaitebätä blitabare Ageokwe ye käkwe nitre ruäre mikai töbike kwin. Kä ngrükaite ye köböite, “jondron ütiäte juta jökrä te [ye abokän nitre brukwä kwin] ye jatai gwä Jehová mikakäre täte meden gäräbare kwe * (ñäkädre Ageo 2:7-9 yebätä). * Kukwe ye rabai bare “kä krüte näire” mikani gare Isaiakwe aune Miqueakwe arato (Is. 2:2-4; Miq. 4:1, 2).

11. Ja mräkä iti käkwe kukwe Gobran Ngöbökwe yebätä kukwe nuabare kena ngwane, ¿dre nuainbare kwe?

11 Kukwe kwin mikata gare ye käkwe ja mräkä iti tä sribire central mundial kädekata Ken, ngrükaninte ño ye ani mike ñärärä. Kukwe kwin Gobran Ngöbökwe yebätä ye kukwe nuabare kwe kena ye käi nikanina 40 ta, akwa kukwe nuabare jändrin kwe kwrere ruin ie. Niara tä niere: “Kukwe metre kukwe Ngöbökwe yebätä rababa gare tie ngwane, nita nüne kä krüte näire ye rababa gare tie ye käi rababa juto krubäte tibätä. Kä ñaka kwin, nebätä tikwe ja diandrekä mento aune tikwe ja mikadre Jehovakri, ne kwe Ngöbökwe ti kadre ngäbiti aune ja nire käre rabadre tikwe ye rükaba gare tie. Tikwe oraba aune tikwe ja töi mikaba kukwe ye nuainne. Tikwe ja diankaba mento kä käme nebätä aune tikwe ja krie mikaba Gobran Ngöbökwe ñan ngrükate raba jire yebätä”.

12. ¿Templo ja üaire Jehovakwe kä krüte ne näire ye käikitakata ño krubäte?

12 Jehovata kukwe kwin mike nemen bare juta kwe kräke ye nemen gare metre nie. Kä krüte ne näire, nitre kwati kite Jehová mike täte ye tä ni töi mike ñan krütare. Kä 1914 ye ngwane nitre braibe nämäne Jehová mike täte. Akwa nengwane, nitre 8 millón biti bäri tä Jehová mike täte aune nitre kwati krubäte tä kite nibe Jesús ja nire biani ngwanta törö jai, ye ngwen törö jai nibe kä kwatire kwatire. Ye köböire, “jondron ütiäte juta jökrä te” ye tä nemen templo ja üaire yete jukwetari, ye abokän, jondron jökrä nuain barera Jehovakwe ne kwe niara mikadre ño täte metre ye meden gärätä. Nitre tä ja töi kwite, tä dän bitin kite jabätä ngwane tä Jehová kä ye käikitekä (Efes. 4:22-24).

Nitre Ngöbö mikaka täte kä jökräbiti tibien tä Gobran Ngöbökwe ye driere kä jutobiti nitre ie (Párrafo 13 mikadre ñärärä)

13. ¿Kukwe kwin tä nemen bare ye tä profecía meden mada mike nemen bare? (Üai kena täräkwatabätä mikadre ñärärä).

13 Kukwe kwin tä nemen bare ye tä profecía mada mike nemen bare, ñodre Isaías kapitulo 60 tä nemen bare. Bersikulo 22 tä niere: “Ni braibe ye rabai mil aune ni ütiäte ñakare ye rabai juta dite krubäte. Ti, Jehová, käkwe mikai nirien kä debe näre te”. Ni kwati krubäte kite juta Jehovakwe kokwäre, ye köböire kukwe kwin tä nemen bare: “jondron ütiäte” ye ie jondron keta kabre nuain gare aune tä juto biare “kukwe kwin Gobran Ngöbökwe” ye driekäre. Ye köböire juta Jehovakwe raba sribire kukwe nuain gare nitre ie yebiti aune ye abokän “leche juta jene jene te yekwe” ye kwrere mikani gare Isaiakwe (Is. 60:5, 16). Nitre brare aune merire ütiäte yebiti, kukwe drieta kä aune juta 240 te aune täräkwata sribeta kukwe 1,000 jene jenebiti bäri.

KUKWE KETEITI TÄ DIANDRE NUAINDRE JAI GWÄ NGWANE

14. ¿Kukwe meden tä diandre jai nitre ie?

14 Juta jökrä ngrükateta kä krüte ne näire, ye tä nitre töi mike kukwe keteiti den nuaindre jai: ¿Ja mikai kwetre Gobran Ngöbökwe yekri o tö ngwain kwetre Gobrantre kä nebätä ye ie? Gobrantre tä kukwe ükete ye ni Jehová mikaka täte, tä mike täte juta kwatire kwatire te, akwa ni ñaka ja mike jire política yete (Rom. 13:1-7). Gobran Ngöbökwe ye aibe käkwe kukwe ükaite nikrä ye gare nie aune Gobran ye ñaka tä kä nebätä (Juan 18:36, 37).

15. ¿Juta Ngöbökwe ja ngwanka metre yekwe ja tuai kukwe meden ben mikata gare tärä Apocalipsis yebätä?

15 Kä krüte näire juta Ngöbökwe ye nuaite mikani gare tärä Apocalipsis yebätä. Nändi ni jiebiti aune ja mikai krubäte ni rüere mikata gare kukwe yebiti. Gobrantre ye mikadre ngöböre jai ye ribedi kisere kwe nie aune nirekwe ñaka ja mikadi niaratre yekri ye rüere ja mikai kwe (Apoc. 13:12, 15). “Ni ngwarbe amne ni ütiäte, ni ngwian bkänkä krikri amne ni bobre bobre, ni klabore ñakare amne ni klabore” yebätä ‘ni jändrän kri krübäte kwrere näma käne ye kä tikadre kise ruenkri btä okobtä ye mikai nuaindre kwetre’ (Apoc. 13:16). Kirabe, nitre klabore täräi mika nämäne ne kwe nire bökänkä rabadre gare. Ye erere arato, kukwe bämikatabiti ni näire ni jökrä rabadre täräi mikaninkä kisebätä aune okokräbätä. Ye abokän, dre nuainbätä aune töbikata ño yebiti ni jökrä tä ja mike gobrantre yekri bämikadre kwetre ye ngibiata nuaindre ni jökrä ie.

16. ¿Nita ja ngwen metre Jehovai ye ñobätä nikwe mikadre dite gwä ngwane?

16 ¿Aune nikwe dre nuaindi? ¿Kukwe bämikatabiti ni täräi mikadrekä ye nikwe kain ngäbiti aune nikwe ja ngwain metre gobrantre ie? Nirekwe ñaka ja täräi mikadrekä ye rätäikä aune ja tuai kukwe tare ben kwe. Apocalipsis 13:17 yete nieta nire ñaka tärä mikaninkä “ni ye ñan rabadre jändrän rürümoine amne jändrän kökö jae”. Akwa nirekwe ja täräi mikadrekä yebätä Ngöbökwe dre nuaindi ye gare ni Ngöbö mikaka täte ie (Apoc. 14:9, 10). Ye medenbätä, ni ñaka tä ja täräi mikekä ngwane “Jehová ti bökänkä” ye nita tike ja kisebätä ye kwrere (Is. 44:5). Nita ja ngwen metre Jehovai ye nikwe bämikadre metre nengwane. Nita ye erere nuainne ngwane, Jehová ni bökänkä ye mikai gare kwe kä jutobiti.

KÄ NGRÜKAITE MRÄ

17. ¿Jehovata kukwe ngibiare bätärekä yebätä nikwe dre ngwandre törö jai?

17 Jehovata kukwe ngibiare bätärekä ye bämikata krubäte kwe kä krüte ne näire. Ni ñakare jire iti gadrete ye ie niara tö (2 Ped. 3:9). Nitre jökrä ja töi kwitadre aune kukwe metre diandre jai yekäre kä bianta kwe. Akwa ñaka kukwe ngibiai bätärekä kärekäre kwe. Kä bianta kwe ja töi kwitakäre aune kukwe metre diankäre jai ye nirekwe ñaka nuaindi ngwane, kukwe namani bare faraonbätä Moisés näire ye erere rabai bare bätätre. Jehovakwe niebare ie: “Ti tö rabadre akräke tikwe kise ngökatebarera mä aune juta mäkwe ngwankäre ja ngie nuin bren tare krubäte yebiti aune mä rabadrera ganinte kä tibienbätä. Akwa kukwe ne köböire tikwe mä mikaninte nire: ti die nuäi ye mikakäre gare mäi aune ti kä rabadre gare kä jökräbiti tibien” (Éx. 9:15, 16). Jehová ye aibe Ngöbö metre ye rabai gare juta jökrä ie (Ezeq. 38:23). ¿Kukwe ye rabai bare ño?

18. a) ¿Kä ngrükaite medenbätä blitata Ageo 2:6, 20-22 yekänti? b) ¿Kukwe niebare Ageokwe ye rabai bare ja känenkäre ye ñokänti gare nie?

18 Ageo krütani ye käi nikani kwati krubäte ta ye bitikäre, kukwe nieta Ageo 2:6, 20-22 ye rabai bare ja känenkäre mikani gare Pablokwe üai deme köböire (ñäkädrebätä). * Pablokwe tikabare: “Mtare Ngöbö Kukwei käta niere krörö mda: Tikwe kä temen ne ngwiandita ngrenkä bati mda, ye ngwane kä käinbti ngwiandi ngrenkä tikwe arato, nieta Ngöbökwe. Ngöbökwe kä ngwiandi ngrenkä bati mda tä niere, ye abko jändrän jökrä dätebare abko Ngöbökwe diandikä jökrä mento juankäre ngwarbe kä mrä angwane abko Ngöböta mike gare nie. Ne aisete jändrän jökrä dätebare abko Ngöbökwe diandikä amne jändrän ñan diandrekä kä käinbti abko erere rabadi kärekäre aibe rabadi mda” (Heb. 12:26, 27). Ageo 2:7 yete blitata kä ngrükaitebätä ye bäsi kwrere rabai bare, akwa nekänti nire ñaka tä Jehová kain ngäbiti Gobran kwe erere, namani bare Faraonbätä erere ye gaite kärekäre meden gärätä.

19. ¿Dre abokän ñaka ngrükaite aune ye ñokänti gare nie?

19 ¿Dre abokän ñaka ngrükaite o diainkä? Pablokwe niebare: “Amne kä ye känti Ngöböta gobrane, ye ñan raba denkäta jire abko Ngöböta bien nie amne rabadi kärekäre nikrä. Yebtä abko, ari kuin niere Ngöböye amne ari Ngöbö käikitekä. Erere arato, ari Ngöbö mike ütiäte jae niara jürä ngwiane kwärä, Ngöbö tö ie, ye kwrere ari nuene” (Heb. 12:28). Aisete, kä ngrükaite mrä ye näin ta ngwane Gobran Ngöbökwe ye aibe tädi dite aune nünaninkä jabätä (Sal. 110:5, 6; Dan. 2:44).

20. ¿Nitre rabadre kukwe meden den nuaindre jai aune ni raba dimike ño?

20 Kä ñaka juandre niken ngwarbe ta. Nitre rabadre kukwe den nuaindre jai. ¿Kä ne tä nitre töi mike nüne ño aune gaite yekri ja mikai jankunu kwetre? ¿O ja di ngwain kwetre ja töi kwitakäre Ngöbö töi nuainkäre aune nünankäre kärekäre? (Heb. 12:25). Kukwe drieta nikwe yebiti, nita nitre dimike kukwe ütiäte ye den nuaindre jai. Ye medenbätä, nikwe jondron ütiäte o nitre dimikadre ne kwe rabadre Gobran Ngöbökwe yekri. Aune kukwe niebare Jesukwe ne nikwe ngwandre törö käre jai: “Kukwe kwin Gobran Ngöbökwe yebätä ye driedi kä jökräbiti tibien kukwe mikakäre gare nitre juta jökrä te ie aune ye ngwane kä krütai ye köböi rükai” (Mat. 24:14TNM).

KANTIKO 40 ¿Nita ngöbö meden mike täte?

^ párr. 5 Ageo 2:7 yebätä kukwe mikata gare mrebe ye rabai gare nie kukwe ja tötikara nekänti. Sribi kwin nuainta ye tä juta jökrä ngrükete yebätä ni raba sribire ño aune sribi nuainta ye tä mate kwin nitre ruärebätä. Aune ñan tä mate kwin nitre ruärebätä ye rabai gare nie arato.

^ párr. 4 Sribi mikani nuaindre Ageo ie ye namani bare kwin ie ye gare nie ñobätä ñan aune kä 515 Kristo känenkri templo ye sribebare täte.

^ párr. 8 Salmo 2:1-3: “¿Ñobätä juta krikri tä kä ngwen nokwre aune juta kia tä ja töi mike kukwe ngwarbe nuainbätä? Nitre reire kä tibienbätä tä ja mike juto aune nitre sribikä gobranbe ye tä ja ükökrö ni itibe kwrere Jehová rüere aune ni dianinkä kwe ye rüere. Niaratre tä niere: ‘¡Ani kadena kwetre ötöte aune kö kwetre tikete jabätä!’”.

^ párr. 10 Nete texto ne mikata gare bäri mrebe. Juta jökrä ngrükateta ye ñan ai köböire nitre töi kwin tä kite Jehová kokwäre ye mika nämä gare käne nikwe. Täräkwata La Atalaya 15 mayo, 2006 sección kädekata “Preguntas de los lectores” ye mikadre ñärärä.

^ párr. 10 Ageo 2:7-9: “‘Tikwe juta jökrä ye ngrükaite, aune jondron ütiäte juta jökrä te ye jatai gwä ju nete aune tikwe mikai ütiäte’, nieta Jehová nitre rükä jie ngwanka yekwe. ”‘Ngwian ye tikwe aune oro ye tikwe’ nieta Jehová nitre rükä jie ngwanka yekwe. ”‘Ju ne rabai bäri ütiäte käne ye kräke’ nieta Jehová nitre rükä jie ngwanka yekwe. ”‘Aune tikwe kä jäme mikai nete’ mikata gare Jehová nitre rükä jie ngwanka yekwe”.

^ párr. 18 Ageo 2:6, 20-22: “Ñobätä ñan aune Jehová nitre rükä jie ngwanka tä kukwe ne niere: ‘Mada bati, kä nokä te, tikwe kä kwinta aune kä tibien, mren aune kä nötare tibien ye ngrükaite’. Köbö 24 sö yete, Jehovakwe kukwe mikani gare Ageo ie bobukäreta. Niebare kwe: “Zorobabel tä gobrane Judá yete ie mäkwe kukwe ne nie: ‘Tibike kä kwinta aune tä tibien ngrükete. Kürä gobrantre yekwe ye tikwe juain ngwarbe aune gobrantre juta keta kabrebiti ye tikwe mikai di ñakare. Nitre karo ngwanka aune karo ye tikwe juain ngwarbe aune nitre nänkä mädäbiti bätä mädä ye tikwe gaite, ngitra etebantre itire itirekwe ye arabebiti’”.

^ párr. 66 KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Ageo käkwe nitre Ngöbö mikaka täte dimikani sribireta kä jutobiti aune templo mike nemen bare; ni näire ni Ngöbö mikaka täte tä kukwe Ngöbökwe mike gare kä jutobiti. Kä ngrükaite mrä kebera nüke ye nitre gure tä mike gare.