1-2. Omuprofete Hagai wa hunganeka tjike ohunga nomanyinganyingiro nge tjitwa moruveze rwetu?

“MOKAMANGA ozostora nozondjuwo za uta okuwira pehi.” “Ovandu avehe va urumine . . . Ovandu ovengi aave tja omanyinganyingiro wehi nga ya toora oure wozominute mbari. Posi yokutja ami ee munu kutja, ya toora orure.” Inga omambo nga hungirwa i tjiva mba hupa kombunda yomanyinganyingiro wehi nga tjitwa moNepal, mombura ndji 2015. Otjiṋa otja iho tji tja tjitwa kove, ove tjiri komoo tji zembi oupupu.

² Posi yokutja, moruveze ndwi tu muna omanyinganyingiro wehi omuano warwe nge ha kamburire mo otjihuro tjimwe poo ehi. Nungwari, omanyinganyingiro ngo ye kamburira mo oviwaṋa avihe kombanda yehi. Nu otjiungura ho tja kayenda oure wozombura ozengi. Omanyinganyingiro ngo ya hunganekwa i yomuprofete Hagai. Eye wa tjanga kutja, “Kombunda yoruveze orusupi Ami me nyinganyingisa eyuru nehi nokuvare.”—Hag. 2:6.

3. Omazezerisiro nga hungirwa i Hagai ya panguka vi komanyinganyingiro wehi?

³ Omanyinganyingiro wehi Hagai nga hungira kaye ri tjimuna omanyinganyingiro ngu tu muna ndino, nge yeta onyoneno uriri. Moruveze rwanao, omanyinganyingiro Hagai nga hungira ye yeta oviṋa oviwa. Jehova omuini u tja: “Me zezerisa oviwaṋa avihe, ovihuze vyavyo mavi etwa nguno, nOndjuwo ondjapuke ya Muhona mai urisiwa nongeṋangeṋeno.” (Hag. 2:7) Hapo omaprofetero ngo aaye hee tjike ku imba mba hupire moruveze rwa Hagai? Nu maye hee tjike ku eṱe ndino? Matu kahungirira  komaziriro womapuriro ngo, nu wina matu katara komuano mu matu yenene okukara norupa motjiungura tjokuzezerisa oviwaṋa ndino.

4. Ongwaye Jehova tja hinda omuprofete Hagai kovakarere ve?

⁴ Jehova wa yandja otjiungura otjinanḓengu komuprofete Hagai. Ripura ohunga noviṋa mbya tjitwa komurungu wanao. Otjimbumba tjOvajuda tji tja ri mouhuura wa Babilon tja yaruka koJerusalem mombura ndji 537 K.O.Z., nu Hagai mape ya wa ya puna wo. Tjimanga kombunda ya indu tji va vaza moJerusalem, ovakarere va Jehova ovaṱakame mbo va uta okutunga ondjuwo ondjapuke ya Muhona. (Esra 3:8, 10) Posi yokutja, kombunda yoruveze orusupi pa tjitwa otjiṋa tji tje ve teya ombango. Owo va muna omapirukiro nga tjita kutja ve ise otjiungura tjokutunga. (Esra 4:4; Hag. 1:1, 2) Mombura ndji 520 K.O.Z., Jehova wa raera Hagai okuvatera Ovajuda kutja ve rire ovapyuke rukwao nu ve kayende komurungu okutunga ondjuwo ondjapuke. *—Esra 6:14, 15.

5. Ongwaye ombuze ya Hagai tji ya ri oyanḓiparise kovakarere va Mukuru?

⁵ Ondando yombuze ya Hagai ya ri oyokukurisa ongamburiro yOvajuda mu Jehova. Omuprofete nouvanḓe wa hungira ku nOvajuda mba wire momuinyo kutja, “Ape ningi umwe weṋu ngu ma mumapara. Uteye oviungura, orondu Ami mbi ri puna eṋe.” (Hag. 2:4) Omambo ngo mape ya tjiri ye ve yanḓiparisa. Jehova u notjimbumba otjinene tjovarwe wovita tjovaengeli tji tji ri kehi ye, kunao Ovajuda aave hepa okuṱaṱera ku Ye kutja ve tuurunge.

6. Ovikwaye mbya tja vi tjitwa mena romazezerisiro Hagai nga hunganeka?

⁶ Jehova wa hinda Hagai okuraera Ovajuda kutja eye ma zezerisa oviwaṋa avihe. Omambo nga ya tunduuza Ovajuda mba wire momuinyo nu mba isa okutunga ondjuwo ya Muhona. Nu ya raisa kutja Jehova ma zezerisa ouhonapare wa Persie mbwa ri ko oruveze ndwo. Hapo omazezerisiro ngo atjaye eta tjike? Otjitenga, ovakarere va Mukuru atjave mana okutunga ondjuwo ondjapuke ya Muhona. Otjitjavari, nandarire imba mbe he ri Ovajuda wina atjave kara norupa mokurikotamena ku Jehova pondjuwo ondjapuke ya Muhona. Tjiri ombuze ndjo ya tunduuza ovakarere va Mukuru.—Sak. 8:9.

7. Otjiungura tjiṋe tjomazezerisiro eṱe mu tu norupa ndino? Kahurura.

⁷ Omaprofetero wa Hagai ye nomaheero wa tjike ku eṱe ndino? Moruveze rwetu Jehova u zezerisa oviwaṋa avihe, nu otjikando hi eṱe tu norupa motjiungura hi. Ripura ohunga notjiṋa hi. Mombura ndji 1914, Jehova wa zika Jesus Kristus otja Ombara yOuhona we womeyuru. (Eps. 2:6) Ya ri ombuze ombi kovanane vouye indu Ouhona tji wa uta okunana. Iho aatji hee kutja, ‘omayuva woviwaṋa ya kapita.’ Omayuva ngo ya ri oruveze indu tji pe ha ri omunane ngwaa kuramene po Jehova Mukuru. (Luk. 21:24) Nu mena ranao, okuza mombura ndji 1919, ovakarere va Jehova ve raera varwe ohunga nOuhona wa Mukuru kutja ombu ri omaundjiro kovandu. Omazuvarisiro ‘wOmbuze Ombwa yOuhona’ ye zezerisa ouye auhe.—Mat. 24:14.

8. Otja kEpsalme 2:1-3, oviwaṋa ovingi vi noumune uṋe ohunga nombuze ndji?

⁸ Ovandu ve noumune uṋe ohunga nombuze ndji? Ovengi ve i nakaura. (Lesa Epsalme 2:1-3.) Oviwaṋa vi zungana nu vi panḓa  okuyakura Omunane ngwa zikwa i Jehova. Owo kave munu kutja ombuze yOuhona ndji tu zuvarisa “Ombuze Ombwa.” Ozohoromende tjiva za tjaera otjiungura tjokuzuvarisa. Nandarire kutja ovanane ovengi woviwaṋa mbi ve tja ve karera Mukuru, owo kave vanga okupandjara ouvara wawo. Tjimuna moruveze rwa Jesus, ovanane ndino ve pirukira Omutwirisiwa wa Jehova mokupirukira ovakarere ve ovaṱakame.—Oviung. 4:25-28.

9. Omomuano uṋe Jehova me kondja okuvatera oviwaṋa nandarire kutja kave puratene kombuze ye?

⁹ Jehova u noumune uṋe ohunga nongaro ombi ndji raisiwa i yoviwaṋa? Epsalme 2:10-12 mari ziri kutja, “Nambano kareye nozondunge, oweṋe zombara! Kareye ko na tja nomarongero nga, oweṋe vanauvara vouye. Karereye Muhona nondira! Zezereye nu mu rikote ku Ye, tjapo omazenge we maye sekama tjimanga, neṋe amu ṱu tjimanga. Ovaṋingandu avehe mbe riyameka ku Ye.” Jehova u notjari nu we ve pa oruveze rokutoorora omuhunga omusemba. Owo ngunda ve noruveze okurundurura omeripura wawo nokuyakura Ouhona wa Jehova. Nungwari nai pa sewa oruveze oruṱiṱi. Eṱe tu hupa “momayuva omasenina” wouye mbwi. (2 Tim. 3:1; Jes. 61:2) Kunao, pa sewa oruveze orusupi okutjiwa ouatjiri nokutoorora okukarera Jehova.

10. Ouwa waye mbu za motjiungura tjomazezerisiro mbwa tamunwa mu Hagai 2:7-9?

¹⁰ Omazezerisiro Hagai nga hunganeka ye yeta ouwa kovandu tjiva. Eye wa tja mena romazezerisiro ngo, “ovihuze vyavyo [imba vomitima omiwa] mavi etwa” okurikotamena ku Jehova. * (Lesa Hagai 2:7-9.) Jesaja na Mika wina va hunganeka kutja imbyo mavi tjitwa momayuva omasenina poo “momayuva ngu maye ya.”—Jes. 2:2-4; Mika 4:1, 2.

11. Omurumendu umwe omukambure wa tjita vi indu tja zuva ombuze yOuhona otjikando otjitenga?

¹¹ Ripura ohunga nomuano ombuze ombwa mu ya ṱuna komurumendu omukambure wena Ken, ngu karera pomberoo ohongora. Eye ngamba u zemburuka otjikando otjitenga tja  zuva ombuze yOuhona ape ozombura 40 nḓa kapita. Ken wa tja: “Otjikando otjitenga tji mba zuva ouatjiri okuza mEmbo ra Mukuru, ami mba ri nondjoroka okurihonga kutja eṱe tu hupa momayuva omasenina wouye mbwi. Nu mba muna kutja indu tji me vanga okuyakurwa i Mukuru nokumuna omuinyo waaruhe, ami me hepa okuhina okukara norupa noviṋa mbi tjitwa mouye nokutoorora omunda wa Jehova. Ami mba kumba ku Jehova nu e tjiti nao. Mba isa okuyandja oruvara kouye mbwi nu mba yakura ondjeverero yOuhona wa Mukuru mbu hi nakuisapewa.”

12. Omomuano uṋe ondjuwo ondjapuke ya Jehova mu ye urisiwa nondjozikiro momayuva omasenina nga?

¹² Oukahu kutja Jehova wa sera ovakarere ve ondaya. Moruveze romayuva omasenina ndwi ovandu ovengi va uta okukarera Jehova. Mombura ndji 1914 twa ri ovandu omayovi omaṱiṱi uriri. Nai pe novandu vokombanda 8 000 000 mbe karera Mukuru nouṱakame, nu ovandu omangete omengi ve zemburuka onḓiro ya Jesus puna eṱe ombura aihe. Momuano mbwi orumbo rwondjuwo ya Jehova ondjapuke kombanda yehi, ndu ri ondyero yomerikotameneno wouatjiri, rwe ura ‘novihuze’ okuza moviwaṋa avihe. Imba mbe rikotamena ku Jehova tji mave tjiti omarundurukiro mongaro yawo, wina ve yozika ena ra Jehova.—Ef. 4:22-24.

13. Omaprofetero yeṋe yarwe nge yenenisiwa mena romekuriro motjira tja Jehova? (Tara kotjiperendero tjokombanda yokambo nga.)

¹³ Omekuriro motjira tja Jehova ya tjita kutja omaprofetero warwe ye yenenisiwe, tjimuna inga nge ri mu Jesaja ekondwa 60. Ezeva 22 rekondwa ndo, ri tja: “Eṱunḓu roye okaṱiṱiṱiṱi ndi hi nanḓengu, mari rire otja otjiwaṋa otjinene notjinamasa. Oruveze orusemba tji rwe ya, Ami me yenenisa otjiṋa hi tjimanga. Ami ngu mbi ri Muhona, ongu mba hungire.” Mena rokutja ovandu ovengi va uta okurikotamena ku Jehova, pe notjiṋa otjiwa tji tji tjitwa. Oviṋa “ovihuze” mbi poo ovandu, ve kara nounongo wokuungura oviṋa pekepeke, nu ve kara nonḓero yokuzuvarisa “Ombuze Ombwa yOuhona.” Kunao, ovakarere va Jehova ve yenena okuungurisa ounongo mbwo, Jesaja mbwa kahurura otja ‘okunyama’ komaihi woviwaṋa. (Jes. 60:5, 16) Nombatero ya imba ovihuze ovarumendu novakazendu,  otjiungura tjokuzuvarisa tji kayendisiwa momahi 240, nu omambo wetu ye torokwa momaraka wokombanda 1 000.

14. Ovandu avehe mave sokutjita vi nai?

¹⁴ Moruveze rwomaandero ndwi, omazezerisiro woviwaṋa ye tjita kutja ovandu ve toorore omunda. Hapo owo mave yandja oruvara kOuhona wa Mukuru poo mave ṱaṱere kozohoromende zouye mbwi? Imbwo omukambo auhe wetu mbu ma sokutoora. Nandarire kutja ovakarere va Jehova ve ṱakamisa ozoveta zohoromende zehi mu va tura, owo kave kara norupa moviṋa mbi mavi tjama nopolotika. (Rom. 13:1-7) Owo ve tjiwa kutja Ouhona wa Mukuru auyerike ombu mau yenene okuzengurura omauzeu wovandu. Nu Ouhona mbwo karupa rwouye mbwi.—Joh. 18:36, 37.

15. Omomuano uṋe embo rOmavandururiro mu ri raisa kutja ouṱakame wovakarere va Mukuru mau rorwa?

¹⁵ Embo rOmavandururiro ri kahurura kutja ouṱakame wovakarere va Mukuru mau rorwa momayuva omasenina. Nu iho matji yeta oṋiṋikizire nondatumisire kombanda yetu. Ozohoromende zouye mbwi maze tu ṋiṋikiza kutja tu yandje oruvara ku zo, nu imba mbe hi nakutjita nao mave tatumisiwa. (Omavan. 13:12, 15) Owo mave ‘ṋiṋikiza ovandu avehe, ovaṱiṱi novanene, ovatumbe novasyona, ovakarere novakutuke, kutja ve tuwe ko ovihako komake wawo wokunene poo kovipara vyawo.’ (Omavan. 13:16) Aaku tuwa ovihako kovakarere moruveze orukuru okuraisa kutja omuhona wawo ouṋe. Momuano otjingewo, auhe wetu moruveze ndwi ma undjirwa ko kutja ma kare notjihako komake we poo kotjipara, otjomuano wokuraisa kutja ma yandja oruvara ku uṋe. Omeripura novitjitwa vye mavi raisa kutja eye u yandja oruvara kozohoromende zouye mbwi poo indee.

16. Ongwaye tje ri otjiṋa otjinanḓengu nai okukurisa ouṱakame wetu mu Jehova?

¹⁶ Hapo eṱe matu yakura otjihako ho na tu yandja oruvara kozohoromende zouye mbwi? Imba mbe hi nakuyakura otjihako ho mave munu omauzeu nu mave kara moumba. Embo rOmavandururiro ri kayenda komurungu okutja, ‘Ingwi porwe ngu notjihako hi ongu ma yenene okuranda poo okurandisa.’ (Omavan. 13:17) Posi yokutja, ovakarere va Mukuru mave tjiwa kutja Mukuru ma tjiti vi ku imba mbe notjihako tji tja tamunwa mOmavandururiro 14:9, 10. Pendje nokukara notjihako ho, owo mave ritjanga komake wawo kutja, “OwAmi owaMuhona.” (Jes. 44:5) Indwi ooruveze rwokutjita kutja ouṱakame wetu ku Jehova u kare nomasa. Iho matji tjiti kutja Jehova ma kare nondjoroka yokutja oweṱe ove.

17. Matu sokuzemburuka ye ohunga nomuretima wa Jehova?

¹⁷ Jehova u raisa omuretima momuano omuhimise momayuva omasenina nga. Eye ka vanga omundu nangarire umwe a yandekwe. (2 Petr. 3:9) Jehova u yandja oruveze komundu auhe okuritanaura nokutoorora okumukarera. Posi yokutja, omuretima we u nopoṋa pu u yandera. Imba mbe ha yandja oruvara kOuhona wa Mukuru mave kamuna omberero tjimuna Farao moruveze rwa Moses. Jehova wa raera Farao kutja, “Andakuzu mba roporora eke randje ne eta omutjise omuzeu kove na kotjiwaṋa tjoye, andakuzu wa yandekwa rukuru kombanda yehi. Nungwari opu mba zu okukuyama kutja mbi ku raisire omasa wandje, nokutja ena randje ri hongononwe kombanda yehi arihe.” (Eks. 9:15, 16) Oviwaṋa avihe mavi katjiwa kutja Jehova ongu ri Mukuru watjiri. (Esek. 38:23) Hapo iho matji tjitwa vi?

18. (a) Omanyinganyingisiro yeṋe yarwe nga tamunwa mu Hagai 2:6, 20-22? (b) Matu tjiwa vi kutja omambo Hagai nga hungira maye yenenisiwa moruyaveze?

 ¹⁸ Ozombura ozengi kombunda yonḓiro ya Hagai, omuapostele Paulus wa tjanga kutja omambo nge ri mu Hagai 2:6, 20-22 maye yenenisiwa moruyaveze. (Lesa.) Paulus wa tja: “Nambano Eye wa kwizika a tja: ‘Ami rumwe rukwao hi nokunyinganyingisa ehi porwaro, nungwari ma rire indi eyuru wina.’ Nomambo nga ‘rumwe rukwao’ maye raisa ongahukiro kutja oviutwa avihe mbya nyinganyingisiwa mavi isiwa po, kokutja oviṋa mbi mbi ha sora okunyinganyingisiwa vi kare.” (Hebr. 12:26, 27) Omanyinganyingisiro poo omazezerisiro ngo ya panguka ku inga nga tamunwa mu Hagai 2:7. Omanyinganyingisiro ngo ye heya kutja imba mbe ri tjimuna Farao, mbe ha yakura kutja Jehova ongu nousemba wokunana mave nyonwa oparukaze.

19. Otjikwaye tji tji hi nakunyinganyingisiwa, nu matu tjiwa vi?

¹⁹ Ovikwaye mbi hi nakunyinganyingisiwa poo okuisapewa? Paulus komurungu wa tja: “Eṱe mbu matu munu ouhona mbu ha nyinganyinga, ngatu tje okuhepa. Ngatu tje okuhepa nu tu rikotamene ku Ndjambi nondira nomutima omupore momuano mbu mau tjata ku Ye.” (Hebr. 12:28) Kombunda yomanyinganyingisiro inga omasenina, Ouhona wa Mukuru auyerike ombu hi nakunyinganyingisiwa. Nowo ombu mau karerere.—Eps. 110:5, 6; Dan. 2:44.

20. Omukambo uṋe ovandu mbu mave sokutoora, nu omomuano uṋe eṱe mu matu yenene okuvevatera?

²⁰ Oruveze karu tji po rukwao. Ovandu mave sokutoorora kutja mave kayenda komurungu okuyandja oruvara kouye mbwi mbu twara kombandjarero, poo mave kondjo okurundurura ehupo rawo otja kombango ya Mukuru kutja ve kahupe nga aruhe. (Hebr. 12:25) Eṱe matu yenene okuvatera ovandu okutoora omukambo omunanḓengu mbwi indu tji matu zuvarisa. Ngatu kondje okuvatera ovandu ovengi kutja ve toorore okuyandja oruvara kOuhona wa Mukuru. Nu aruhe ngatu zemburuke omambo wOmuhona wetu Jesus, nga tja: “Indji Ombuze Ombwa yOuhona mai zuvarisiwa mouye auhe i rire omahongononeno koviwaṋa avihe; nomaandero indino otji maye ya.”—Mat. 24:14.