1-2. Ania a simboliko a pananggunggon ti naipadto a mapasamak iti kaaldawantayo?

“ITI sumagmamano la a minuto, nagalisto a narsuod dagiti paglakuan ken daan a pasdek.” “Madandanagan ti amin . . . Adu ti nangibaga nga agarup dua la a minuto ti kapaut dayta. Ngem para kaniak, kasla saanen nga agpatingga.” Dayta ti imbaga ti dadduma kadagiti nakalasat iti ginggined idiay Nepal idi 2015. No napadasam ti kasta a nakabutbuteng a pasamak, sigurado a dimo pulos malipatan dayta.

² Ngem iti daytoy a kanito, mapadpadasantayo ti sabali a kita ti pananggunggon, pananggunggon a saan la nga iti maysa a siudad wenno pagilian. Imbes ketdi, karaman iti dayta ti amin a nasion, ken adun a dekada a mapaspasamak. Daytoy a pananggunggon ket impadto ni propeta Haggeo. Insuratna: “Imbaga ni Jehova a panguluen dagiti armada, ‘Ngem maminsan pay​—saanen a mabayag​—ket gunggonekto ti langit, daga, baybay, ken ti namaga a daga.’”​—Hag. 2:6.

3. Kasano a daytoy a simboliko a pannakagunggon ket naiduma iti aniaman a literal a ginggined?

³ Ti pananggunggon a dineskribir ni Haggeo ket saan a kas iti literal a ginggined a mangpataud laeng iti pannakadadael. Imbes ketdi, mangpataud dayta kadagiti nasayaat a resulta. Imbaga a mismo kadatayo ni Jehova: “Gunggonekto ti amin a nasion, ket sumrekto dagiti napateg a bambanag manipud iti amin a nasion. Punnuekto iti dayag daytoy a balay.” (Hag. 2:7) Ania ti kaipapanan daytoy a padto kadagidiay nagbiag idi kaaldawan ni Haggeo? Ket ania ti kaipapanan dayta kadatayo ita? Usigentayo ti sungbat dagita a saludsod ket maammuantayo met no kasano a makipaspasettayo iti pannakagunggon dagiti nasion ita.

4. Apay nga imbaon ni Jehova ni propeta Haggeo iti ilina?

⁴ Adda napateg a trabaho nga impaaramid ni Jehova ken propeta Haggeo. Usigentayo ti napasamak sakbay dayta. Idi 537 B.C.E., maysa a grupo dagiti Judio manipud Babilonia ti nagsubli idiay Jerusalem. Posible a maysa kadagita ni Haggeo. Di nagbayag kalpasan a nakasangpet idiay Jerusalem dagiti matalek nga agdaydayaw ken Jehova, insaadda ti pundasion ti templo wenno balay ni Jehova. (Esd. 3:8, 10) Ngem di nagbayag, adda nakalkaldaang a napasamak. Gapu iti ibubusor, naupayda ken insardengda ti trabaho a panagibangon manen. (Esd. 4:4; Hag. 1:1, 2) Isu nga idi 520 B.C.E., imbaon ni Jehova ni Haggeo tapno paregtaen ken tignayenna ida a mangiringpas iti templo. *​—Esd. 6:14, 15.

5. Apay a makaparegta iti ili ti Dios ti mensahe ni Haggeo?

⁵ Makapabileg iti pammati ken Jehova ti panggep ti mensahe ni Haggeo. Situtured nga imbaga ti propeta kadagiti maup-upay a Judio: “‘Agbalinkayo a natured, dakayo amin nga umili iti daga,’ kuna ni Jehova, ‘ket agtrabahokayo. Ta addaak kadakayo,’ kuna ni Jehova a panguluen dagiti armada.” (Hag. 2:4) Sigurado a makaparegta ti sasao a “ni Jehova a panguluen dagiti armada.” Idadauluan ni Jehova ti nakadakdakkel nga armada dagiti mannakigubat nga anghel. Masapul ngarud nga agtalek kenkuana dagiti Judio tapno agballigida.

6. Ania ti resulta ti pananggunggon nga impadto ni Haggeo?

⁶ Inwanwan ni Jehova ni Haggeo a mangipakaammo iti simboliko a pannakagunggon ti amin a nasion. Daytoy a mensahe impanamnamana kadagiti maup-upay nga agibangbangon iti templo a gunggonen ni Jehova ti Persia, ti kabilgan idi nga agturay iti lubong a nangsakup iti adu a nasion. Ket ania ti resulta dayta a pananggunggon? Umuna, maileppas ti ili ti Dios ti pannakaibangon ti templo. Kalpasanna, makiraman uray dagiti saan a Judio iti panagdaydayaw ken Jehova iti dayta a naibangon manen a templo. Makaparegta la ketdi dayta a mensahe iti ili ti Dios!​—Zac. 8:9.

7. Ania a trabaho a pananggunggon ti pakipaspasetantayo ita? Ilawlawag.

⁷ Ania ti kaipapanan ti padto ni Haggeo iti kaaldawantayo? Gunggunggonen manen ni Jehova ti amin a nasion, ket ita, karamantayo. Usigentayo daytoy: Idi 1914, ni Jehova insaadna ni Jesu-Kristo kas Ari ti nailangitan a Pagarianna. (Sal. 2:6) Dayta a pannakaipasdek ti Pagarian ket dakes a damag kadagiti lider ti lubong. Kayatna a sawen a “ti naikeddeng a tiempo dagiti nasion”​—ti tiempo nga awan ti agturay a direkta a mangirepresentar ken Jehova​—ket natungpal, wenno nagpatinggan. (Luc. 21:24) Gapu iti dayta, nangruna manipud 1919, ipakpakaammo ti ili ni Jehova a ti laeng Pagarian ti Dios ti kakaisuna a namnama ti sangatauan. Ti pannakaikasaba ti “naimbag a damag maipapan iti Pagarian” ti manggunggunggon iti intero a lubong.​—Mat. 24:14.

8. Sigun iti Salmo 2:1-3, ania ti reaksion ti kaaduan a nasion iti daytoy a mensahe?

⁸ Ania ti reaksion dagiti tattao iti daytoy a mensahe? Dayta ket saan a kayat ti kaaduan. (Basaen ti Salmo 2:1-3.) Mariribukan wenno makapungtot dagiti nasion. Dida kayat nga awaten ti Agturay nga inapointaran ni Jehova. Saanda nga ibilang a “naimbag a damag” ti mensahe ti Pagarian nga ikaskasabatayo. Kinapudnona, imparit pay ketdi ti dadduma a gobierno ti trabaho a panangasaba! Uray no ibagbaga ti adu nga agtuturay kadagita a nasion nga  agserserbida iti Dios, dida kayat nga ibbatan ti bukodda a pannakabalin ken autoridad. Kas met laeng kadagiti agtuturay idi kaaldawan ni Jesus, busbusoren dagiti agtuturay ita ti Agturay a Pinili ni Jehova babaen ti panangatakarda kadagiti matalek a pasurotna.​—Ara. 4:25-28.

9. Ania ti ar-aramiden ni Jehova iti negatibo a reaksion dagiti nasion?

⁹ Ania ti ar-aramiden ni Jehova iti negatibo a reaksion dagiti nasion? Kuna ti Salmo 2:10-12: “Isu nga ita, O ar-ari, agmasiribkayo; agpaisurokayo, dakayo nga uk-ukom iti daga. Agserbi ken agbutengkayo ken Jehova, agrag-o ken agraemkayo kenkuana. Padayawanyo ti anak, ta no saan, makapungtot ti Dios ket madadaelkayo ta bumtak a dagus ti ungetna. Naragsak ti amin nga agkamang Kenkuana.” Nakaim-imbag ni Jehova ta ik-ikkanna iti gundaway dagitoy a bumusbusor. Mabalinda pay a balbaliwan ti panagpampanunotda ket akseptarenda ti Pagarian ni Jehova. Ngem bassiten ti nabati a tiempo. Agbibiagtayon iti “maudi nga al-aldaw” daytoy a sistema ti bambanag. (2 Tim. 3:1; Isa. 61:2) Itan ti tiempo nga ammuen dagiti tattao ti kinapudno ken agaramidda iti umiso a desision.

10. Ania a positibo a reaksion iti trabaho a pananggunggon ti mabasa iti Haggeo 2:7-9?

¹⁰ Ti simboliko a pananggunggon nga impadto ni Haggeo ket adda positibo nga epektona iti dadduma a tattao. Imbagana a ti resulta dayta a pannakagunggon ket ti panagdaydayaw ken Jehova “dagiti napateg a bambanag [dagiti nasingpet a tattao] manipud iti amin a nasion.” * (Basaen ti Haggeo 2:7-9.) Impadto met da Isaias ken Mikias a mapasamak dayta “kadagiti maudi nga aldaw.”​—Isa. 2:2-4, ftn.; Mik. 4:1, 2, ftn.

11. Ania ti reaksion ti maysa a kabsat idi damo a nangngegna ti mensahe ti Pagarian?

¹¹ Usigentayo ti epekto daytoy a mensahe a manggunggunggon iti daga iti kabsat a ni Ken, nga agserserbi iti sangalubongan a hedkuarter. Silalawag pay laeng a malaglagipna idi damo a nangngegna ti mensahe ti Pagarian agarup 40 a  tawenen ti napalabas. Imbaga ni Ken: “Idi damok a nangngeg ti kinapudno iti Sao ti Dios, naragsakak ta naammuak nga agbibiagtayon iti maudi nga al-aldaw daytoy a sistema ti bambanag. Naawatak a tapno anamongannak ti Dios ken agbiagak iti agnanayon, masapul a saanak nga agbalin a paset daytoy a lubong ken naan-anay nga agtalinaedak iti dasig ni Jehova. Nagkararagak ket inaramidko a dagus dayta. Pinanawak ti lubong ket nagkamangak iti Pagarian ti Dios a saan a magunggon.”

12. Kasano a napno iti dayag ti naespirituan a templo ni Jehova bayat dagitoy maudi nga aldaw?

¹² Nalawag a bembendisionan ni Jehova ti ilina. Bayat dagitoy maudi nga aldaw, nakitatayo ti dakkel nga irarang-ay ti bilang dagiti agdaydayaw kenkuana. Idi 1914, sumagmamano a ributayo laeng. Ita, nasuroken a walo a milion ti aktibo nga agdaydayaw iti Dios, ken minilion ti makikadkadua kadatayo a mangselebrar iti Memorial iti kada tawen. Gapu iti dayta, ti naindagaan a paraangan ti naespirituan a templo ni Jehova​—ti urnosna para iti nadalus a panagdaydayaw​—ket mapumpunno iti “napateg a bambanag manipud iti amin a nasion.” Maipadpadayag met ti nagan ni Jehova gapu iti panagbalbaliw dagitoy nga indibidual bayat nga isusuotda ti baro a personalidad.​—Efe. 4:22-24.

13. Ania ti dadduma pay a padto a matungtungpal bayat dagitoy a makapagagar nga irarang-ay? (Kitaen ti ladawan iti akkub.)

¹³ Gapu kadagitoy a makapagagar nga irarang-ay, matungtungpal ti dadduma pay a padto, kas iti mabasa iti Isaias kapitulo 60. Kuna ti bersikulo 22 dayta a kapitulo: “Ti bassit agbalinto a sangaribu ken ti nagbassit agbalinto a nabileg a nasion. Siak, ni Jehova, papardasekto dayta iti bukodna a tiempo.” Gapu iti iyaadu dagiti pudno nga agdaydayaw, adda nakaskasdaaw a mapaspasamak. Nadumaduma ti abilidad ken paglaingan dagitoy a “napateg a bambanag.” Situtulokda a mangikaskasaba iti “naimbag a damag maipapan iti Pagarian.” Kas resultana, maus-usar itan ti ili ni Jehova ti “gatas dagiti nasion,” kas imbaga ni Isaias. (Isa. 60:5, 16) Iti tulong dagitoy a napapateg a lallaki ken babbai, maar-aramid ti trabaho a panangasaba iti 240 a pagilian ken mapatpataud dagiti publikasion iti nasurok a 1,000 a lengguahe.

14. Ania a desision ti masapul nga aramiden itan dagiti tattao?

¹⁴ Iti daytoy tiempo ti panungpalan, mapilitan dagiti tattao nga agdesision gapu iti pannakagunggon dagiti nasion. Suportaranda kadi ti Pagarian ti Dios, wenno agtalekda kadagiti gobierno iti daytoy a lubong? Dayta a desision ti masapul nga aramiden ti amin. Uray agtultulnog ti ili ni Jehova kadagiti linteg ti gobierno iti pagilian a pagnanaedanda, agtaltalinaedda latta a neutral iti politika iti daytoy a lubong. (Roma 13:1-7) Ammoda a ti Pagarian laeng ti pudpudno a solusion kadagiti problema ti sangatauan. Dayta a Pagarian ket saan a paset daytoy a lubong.​—Juan 18:36, 37.

15. Ania a dakkel a pannubok iti kinamatalek ti nadeskribir iti libro nga Apocalipsis?

¹⁵ Iladawan ti libro nga Apocalipsis a masubokto ti kinamatalek dagiti adipen ti Dios iti maudi nga al-aldaw. Agresultanto dayta iti nakaro a pannakabusor ken pannakaidadanestayo. Pilitendatayto dagiti napolitikaan a sistema daytoy a lubong nga isuda ti pagdaydayawantayo ken idadanesdanto dagiti agkedked a mangsuporta kadakuada. (Apoc. 13:12, 15) ‘Pilitendanto ti amin a tattao​—dagiti nanumo ken natan-ok, nabaknang ken napanglaw, nawaya ken adipen​—tapno mamarkaan ti kannawan nga imada wenno ti mugingda.’ (Apoc. 13:16) Adda marka a maitatak kadagiti adipen idi un-unana tapno maipakita no asino ti amoda. Iti umasping a pamay-an, dagiti tattao ita ekspektarenda nga amin ket addaanto iti simboliko a marka iti ima wenno mugingda. Ipakitanto ti panagpampanunot ken tigtignayda a kukua ida dagiti napolitikaan a sistema ken supsuportaranda dagita.

16. Apay a masapul a patibkerentayo itan ti kinamatalektayo ken Jehova?

¹⁶ Awatentayto kadi daytoy a simboliko a marka ket suportarantayo dagiti gobierno? Dagidiay saan nga umawat iti marka ket maipasangonto kadagiti rigat ken peggad. Intuloy nga ibaga ti libro nga Apocalipsis: “Awan ti mabalin a gumatang wenno aglako malaksid ti tao a namarkaan.” (Apoc. 13:17) Ngem ammo ti ili ti Dios no ania ti aramidento ti Dios kadagiti namarkaan kas nadakamat iti Apocalipsis 14:9, 10. Imbes nga agpamarkada, arigna isuratda iti imada, “Kukuanak ni Jehova.” (Isa. 44:5) Itan ti tiempo a siguraduentayo a natibker ti kinamatalektayo ken Jehova. Iti kasta, maragsakanto ni Jehova a mangibaga a kukuanatayo!

17. Ania ti masapul a laglagipentayo no maipapan iti kinaanus ni Jehova?

¹⁷ Ipakpakita ni Jehova ti dakkel a kinaanus bayat dagitoy maudi nga al-aldaw. Dina kayat nga adda asinoman a madadael. (2 Ped. 3:9) Ik-ikkanna ti amin iti gundaway nga agbabawi ken mangaramid iti umiso a desision. Ngem adda limitasion ti kinaanusna. Dagidiay saan a mangsuporta iti Pagarian ti Dios mapadasandanto ti napasamak ken Faraon idi kaaldawan ni Moises. Imbaga ni Jehova ken Faraon: “Mabalin nga usarek ti pannakabalinko a mangdusa kenka ken kadagiti tattaom babaen ti nakaro a sakit tapno mapukawka koman ditoy daga. Ngem pinagtalinaedka a sibibiag gapu iti daytoy a rason: tapno maipakitak kenka ti pannakabalinko ken maipakaammo ti naganko iti intero a daga.” (Ex. 9:15, 16) Inton agangay, maammuan ti amin a nasion a ni Jehova laeng ti pudpudno a Dios. (Ezek. 38:23) Kasano a mapasamak dayta?

18. (a) Ania a sabali a kita ti pananggunggon ti nadeskribir iti Haggeo 2:6, 20-22? (b) Kasanotayo nga ammo nga adda masanguanan a kaitungpalan ti sasao ni Haggeo?

¹⁸ Ginasgasut a tawen kalpasan ti kaaldawan ni Haggeo, impakita ni apostol Pablo nga adda masanguanan a kaitungpalan ti sasao iti  Haggeo 2:6, 20-22. (Basaen.) Insurat ni Pablo: “Inkarina: ‘Ngem maminsan pay a gunggonekto saan laeng a ti daga no di ket uray ti langit.’ Ipakita ti sasao a ‘maminsan pay’ ti pannakaikkat ti bambanag a magunggon, ti bambanag a naaramiden, tapno agtalinaed ti bambanag a saan a magunggon.” (Heb. 12:26, 27) Saan a kas iti pananggunggon a nadakamat iti Haggeo 2:7, daytoy a pananggunggon kaipapanannanto ti agnanayon a pannakadadael dagidiay kas ken Faraon a dida kayat a bigbigen ti kalintegan ni Jehova nga agturay.

19. Anianto ti saan a magunggon, ken kasanotayo nga ammo?

¹⁹ Anianto ti saan a magunggon, wenno saan a maikkat? Intuloy ni Pablo: “Gapu ta awatentayo ti maysa a Pagarian a saan a magunggon, itultuloytayo koma nga awaten ti nagpaiduma a kinaimbag, a babaen iti dayta, makaipaaytayo iti makaay-ayo a sagrado a panagserbi iti Dios buyogen ti panagbuteng ken panagamak kenkuana.” (Heb. 12:28) Wen, inton malpasen daytoy maudi a pananggunggon, ti laeng Pagarian ti Dios ti saan a nagunggon. Agtalinaedto dayta iti agnanayon!​—Sal. 110:5, 6; Dan. 2:44.

20. Ania ti masapul a pilien dagiti tattao ken kasanotayo a matulongan ida?

²⁰ Awan koma ti tiempo a sayangen dagiti tattao! Masapul nga agpilida: Itultuloyda kadi a suportaran ti panagbiag nga itantandudo daytoy a lubong, nga agturong iti pannakadadael, wenno ikagumaanda ti agbiag maitunos iti pagayatan ti Dios, nga agturong iti biag nga agnanayon? (Heb. 12:25) Babaen ti trabahotayo a panangasaba, matulongantayo dagiti tattao nga agdesision no ania ti dasiganda iti daytoy napateg nga isyu. Tulongantayo koma ti adu pay a napapateg nga indibidual a dumasig iti Pagarian ti Dios. Ken laglagipentayo koma daytoy nga imbaga ni Apo Jesus: “Ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian maikaskasabanto iti intero a daga tapno maammuan ti amin a nasion; kalpasanna, umayton ti panungpalan.”​—Mat. 24:14.