Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

AWˬ LAWN 37

“Awˬ nu ve chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ htawˇ, ngaˬ hiˆ hiˆ naˇ naˇ hpehꞈ la piˇ” tuˬ yoˬ

“Awˬ nu ve chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ htawˇ, ngaˬ hiˆ hiˆ naˇ naˇ hpehꞈ la piˇ” tuˬ yoˬ

“Awˬ nu ve chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ htawˇ, ngaˬ hiˆ hiˆ naˇ naˇ hpehꞈ la piˇ leh, yawˇ hui ve hpu shi teˇ hpaˍ choˬ kaˬ lo yuˬ laˬ” tuˬ yoˬ.—HAˆGEHˇ 2:7.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 24 Yaˬhoˉvaˬ ve hkʼaw pui lo laˬ˗oꞈ

HENˇ TUˬ VE TEˇ HPAˍ *

1-2. Haˆgehˇ awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ kaꞈ kʼoˆ laˇ taˍ ve, ngaˬ hui ve awˬ co˗e hkʼaˬ hkʼe te hiˆ piˇ tuˬ le?

 “Hkʼaˬ nyiˇ miꞈ niꞈ maˇ heˆ ve hkʼaw sainˍ leh taꞈ yehˬ paˆ ce la ve yoˬ.” Hkʼe te leh “teˇ gʼaˇ le le kawˆ jaˇ. Laiˉ gʼaˇ kʼoˆ ve, miˬ hiˆ ve aˬ laˬ hkʼe 2 miꞈ niꞈ yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ awˬ pon kʼo, chi aꞈ kehˉ maw jaˇ. Hiˆ laˇ ve chi maˇ jehˇ ve htaꞈ shuˍ ve yoˬ.” 2015 hkʼawꞈ Niˬpawˇ mvuhˇ miˬ lo miˬ hiˆ ve htaꞈ ponˬ ve chaw teˇ hpaˍ ve awˬ lawn kʼoˆ maˍ laˇ ve yoˬ. Chi ve hkʼa shuˍ shuˍ nawˬ gʼa hpuˇ ve kʼo, leunˉ maˇ gʼa tuˬ yoˬ.

2 Chi teˇ hkui hiˆ piˇ ve teˇ ceuˬ kʼawꞈ cawˬ ve lehˬ, teˇ venˇ leh teˇ mvuhˇ miˬ htaꞈ ceh tiˉ hiˆ piˇ ve maˇ heˆ. Yaꞈ hkʼaˇ, chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ awˬ hkʼoˆ hiˆ piˇ leh hiˆ piˇ ve chi kaꞈ maw jaˇ˗oˬ. Haˆgehˇ awˬ lawn chi htaꞈ caˉ daꞈ ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ kʼoˆ ve, Yaˬhoˉvaˬ maꞈ poˍ lonˉ hpehꞈ leh “maˇ maw maw ngaˬ lehˬ miˬ guiˬ, mvuhˇ naw ma leh laˇ tsuhˇ gʼuiˬ htaꞈ hiˆ piˇ tuˬ yoˬ.”—Haˆgehˇ 2:6.

3. Haˆgehˇ kʼoˆ ve hiˆ ve leh miˬ hiˆ ve chi hkʼaˬ hkʼe te maˇ shuˍ daꞈ ve le?

3 Haˆgehˇ kʼoˆ ve, hiˆ ve leh miˬ hiˆ ve chi maˇ shuˍ daꞈ. Miˬ hiˆ ve lehˬ, teˇ ceuˬ le le luˬ tuˬ sheˆ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ ve hiˆ ve chi lehˬ daꞈ ve kaꞈ cawˬ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ kʼoˆ ve, “awˬ nu ve chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ htawˇ, ngaˬ hiˆ hiˆ naˇ naˇ hpehꞈ la piˇ leh, yawˇ hui ve hpu shi teˇ hpaˍ choˬ kaˬ lo yuˬ laˬ leh, bon yehˬ hkʼaw biˇ sheˆ chehˇ tuˬ yoˬ.” (Haˆgehˇ 2:7) Haˆgehˇ ve awˬ co˗e htaˇ ve chaw awˬ pon tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi aˬ htoꞈ ma htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve le? Leh chi beuꞈ teˇ co˗e ngaˬ hui awˬ pon tcuhˉ kuiˬ hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve le? Na hkawˇ chi ve 2 maˬ htaꞈ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ. Leh chi beuꞈ chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ hiˆ piˇ chehˇ ve ngaˬ hui kaꞈ hkʼaˬ hkʼe gʼa ga chehˇ ve teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

HAˆGEHˇ VE AWˬ CO˗E HTAˇ AWˬ GʼAˇ PIˇ VE AWˬ LAWN

4. Yaˬhoˉvaˬ tcuh kaˍ paˍ Haˆgehˇ htaꞈ aˬ htoꞈ ma te yawˇ ve chaw geh kʼai tcuh ve le?

4 Yaˬhoˉvaˬ Haˆgehˇ htaꞈ a yeˇ uiˍ jaˇ ve kanˉ teˇ ceuˬ te tcuh ve yoˬ. Chi awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ la ve teˇ geh nyi sheˍ. 537 hkʼawꞈ B.C.E. htaˇ, Yuˇdaꞈ chaw ka tiꞈ yeˬ ve laiˉ gʼaˇ Baˍbuˍlonˍ venˇ lo awˬ ceˬ te ve kʼawꞈ la leh Haˆgehˇ kaꞈ chi ve hkʼaw ve teˇ gʼaˇ hpehꞈ ve yoˬ hehˉ. Yawˇ hui Yeˍruˆsaˍlehnˍ venˇ lo gaˬ la ve maˇ maw sheˍ htaˇ, yawˇ hui Yaˬhoˉvaˬ ve bon yehˬ lonˉ te tuˬ awˬ hkuiˉ puiˍ tanˬ ve yoˬ. (Eˇzaˍraˆ 3:8, 10) Yaꞈ hkʼaˇ, maˇ maw hkʼawꞈ nawˉ, yawˇ hui tawˍ ve tsuhˇ ve gʼa hpuˇ hehnˇ jaˇ ve pa taw, awˬ gʼaˇ nuˇ leh bon yehˬ lonˉ maˇ kʼawꞈ te˗o. (Eˇzaˍraˆ 4:4; Haˆgehˇ 1:1, 2) 520 hkʼawꞈ B.C.E. gaˬ htaˇ, yawˇ hui Yaˬhoˉvaˬ ve bon yehˬ lonˉ te peuˬ tuˬ Yaˬhoˉvaˬ Haˆgehˇ htaꞈ kʼoˆ piˇ leh awˬ gʼaˇ ca piˇ tcuh ve yoˬ. *Eˇzaˍraˆ 6:14, 15.

5. Haˆgehˇ kʼoˆ ve awˬ lawn aˬ htoꞈ ma te Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ awˬ gʼaˇ piˇ ve le?

5 Yaˬhoˉvaˬ Haˆgehˇ htaꞈ kʼoˆ piˇ ve, Yuˇdaꞈ chaw htaꞈ awˬ gʼaˇ ca piˇ leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ hkʼa dehꞈ yonˍ yeˬ tuˬ ca ga piˇ˗oˆ. Haˆgehˇ haꞈ hanˉ ve hkʼaw Yuˇdaꞈ chaw htaꞈ kʼoˆ ve, “nawˬ hui teˇ gʼaˇ kaꞈ nyi ma taˇ luˬ. Bon yehˬ htaꞈ kʼawꞈ tanˬ gu˗o. Awˬ lawn kʼo, [Yaˬhoˉvaˬ] nawˬ hui geh chehˇ taˍ ve yoˬ.” (Haˆgehˇ 2:4) Yaˬhoˉvaˬ maꞈ poˍ lonˉ hpehꞈ ve tehꞈ kʼoˆ ve lehˬ, Yuˇdaꞈ chaw htaꞈ awˬ gʼaˇ piˇ leh yawˇ hui hkʼa dehꞈ yonˍ gʼa tuˬ te piˇ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ mvuhˇ naw ma tcuh yaˇ maꞈ moˍ lonˉ cawˬ ve htaꞈ yawˇ hui dawˇ mawˬ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Chi htaꞈ pa taw, Yuˇdaꞈ chaw Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ gʼaˇ va leh kanˉ oˇ ve te gʼa tuˬ te piˇ ve yoˬ.

6. Hiˆ piˇ ve Haˆgehˇ awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ kaꞈ kʼoˆ taˍ ve awˬ bon hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve le?

6 Yaˬhoˉvaˬ Haˆgehˇ htaꞈ dawˇ pawnˍ piˇ leh chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ hiˆ piˇ tuˬ yoˬ tehꞈ yawˇ Yuˇdaꞈ chaw htaꞈ kʼoˆ piˇ tcuh ve yoˬ. Oˇ htaˇ teˇ co˗e Yuˇdaꞈ chaw bon yehˬ lonˉ maˇ te˗o htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ Paˇshaˇ mvuhˇ miˬ awˬ gʼaˇ uiˍ ve htaꞈ hiˆ piˇ tuˬ yawˇ hui shiˍ ve pa taw, bon yehˬ lonˉ te tuˬ awˬ gʼaˇ kʼawꞈ gʼa ve yoˬ. Hiˆ piˇ ve chi teˇ pawˆ awˬ bon hkʼaˬ hkʼe gʼa ve le? Awˉ lawˉ teˇ ceuˬ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ yaˇ bon yehˬ lonˉ te peuˬ gʼa ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, Yuˇdaꞈ chaw maˇ heˆ ve kaꞈ bon yehˬ lonˉ hkʼaw oˉ kʼoˍ ca pui la ve yoˬ. Yuˇdaꞈ chaw Haˆgehˇ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ gʼa kaˇ htaˇ awˬ gʼaˇ gʼa jaˇ!—Zaˍhkaˍriˆ 8:9.

CHI BEUꞈ TEˇ CO˗E MIˬ GUIˬ HKʼOˆ LO HIˆ PIˇ VE KANˉ

Chi beuꞈ teˇ co˗e hiˆ piˇ ve kanˉ htaꞈ nawˬ hkʼa dehꞈ te chehˇ˗aw laˇ? (Awˬ tawn 7-8 htaꞈ sheˬ) *

7. Chi beuꞈ teˇ co˗e miˬ guiˬ hkʼoˆ hiˆ piˇ ve ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe gʼa ga piˇ chehˇ ve le? Kʼoˆ maˍ laˇ sheˍ.

7 Haˆgeh ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi beuꞈ teˇ co˗e ngaˬ hui awˬ pon tcuhˉ kuiˬ hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve le? Yaˬhoˉvaˬ chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ teˇ pawˆ kʼawꞈ hiˆ piˇ leh chi teˇ pawˆ ngaˬ hui kaꞈ gʼa ga tuˬ yoˬ. 1914 hkʼawꞈ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ Yeˍsuˆ htaꞈ mvuhˇ naw ma hkʼoˆ Jawˇmawˇ te tcuh ve awˬ lawn htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. (Chiˇ mvuh ve 2:6) Mvuhˇ miˬ chi ve uˉ peunˍ ve lehˬ, miˬ guiˬ hkʼoˆ lo uˉ peunˍ paˍ hui htaꞈ maˇ daꞈ ve awˬ lawn hpehꞈ ve yoˬ. Awˬ lawn kʼo, “buiˇ shaˆ aˉ naˆ chaw hui ve awˬ yanˇ” peuˬ˗oˬ. Chi kʼoˆ gaˇ ve lehˬ, miˬ guiˬ hkʼoˆ lo ve uˉ peunˍ paˍ yawˇ hui uˉ peunˍ tuˬ Gʼuiˬ sha maˇ gʼa leuˆ piˇ ve pa taw, awˬ yanˇ peuˬ˗oˬ. (Luˉkaꞈ 21:24) Awˬ lawn chi ve Yaˬhoˉvaˬ ve chaw awˬ tehˬ ve htaꞈ shiˍ ve yoˬ. Hkʼe te leh, yawˇ hui awˬ nu ve chaw htaꞈ kʼoˆ piˇ ve, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ ceh tiˉ dawˇ law kuiˬ peꞈ laˇ gʼa ve yoˬ. 1919 hkʼawꞈ htaˇ, “Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve ha lehˬ ve bon hkawˇ” miˬ guiˬ chi hkʼoˆ lo awˬ tehˬ hiˆ piˇ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 24:14.

8. Chiˇ mvuh ve liꞈ 2:1-3 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ yawˇ hui gʼa kaˇ ve awˬ lawn htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le?

8 Chaw yaˇ yawˇ hui gʼa kaˇ ve awˬ lawn htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le? Maˇ˗awˍ ve chaw maˇ dawˇ cawˇ. (Chiˇ mvuh ve 2:1-3 gʼaw sheˍ.) Yawˇ hui beuꞈ jaˇ leh Yaˬhoˉvaˬ leuˆ yuˬ taˍ ve sheh kʼai shehˍ hpaˇ htaꞈ maˇ haꞈ yuˬ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve “ha lehˬ ve bon hkawˇ” ngaˬ hui hto toˇ ve htaꞈ yawˇ hui maˇ haꞈ yuˬ ve yoˬ. Laiˉ mvuhˇ miˬ awˬ viˉ awˬ nyi hto toˇ ve htaꞈ kaꞈ tawˍ piˇ ve yoˬ. Laiˉ mvuhˇ miˬ sheh kʼai shehˍ hpaˇ Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve tehꞈ kʼoˆ ve htawˇ, yawˇ hui kanˇ paˆ cawˬ gaˇ leh uˉ peunˍ gaˇ ve yoˬ. Hkʼe te leh, yawˇ hui Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ a yeˇ maˇ yuˬ. Yawˇ hui Yeˍsuˆ ve awˬ co˗e htaˇ ve uˉ peunˍ paˍ hkʼe te ve yoˬ. Yawˇ hui Yaˬhoˉvaˬ leuˆ yuˬ taˍ ve Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ ka tiꞈ yeˬ ve chaw htaꞈ tawˍ piˇ leh fawˉ mehˍ piˇ ve yoˬ.—Tcuh yaˇ 4:25-28.

9. Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ maˇ yuˬ ve chaw ceuˬ teˇ hpaˍ htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ hkʼaˬ hkʼe te piˇ tuˬ le?

9 Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ maˇ haꞈ yuˬ ve chaw ceuˬ teˇ hpaˍ htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ hkʼaˬ hkʼe te piˇ tuˬ le? Chiˇ mvuh ve liꞈ 2:10-12 hkʼaw kʼoˆ ve, “hkunˉ hawˉ hkanˇ teˇ hpaˍ˗oˬ, chi beuꞈ ngaˬ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ na yuˬ˗oꞈ. Kawˆ ve awˬ hkʼaw lo Gʼuiˬ sha ve kanˉ htaꞈ te˗o. Kawˆ cheˇ ve awˬ hkʼaw lo yawˇ mehˆ gʼuˇ suhˍ boˆ taˍ˗oꞈ. Oˇ hkʼe maˇ te ve kʼo, yawˇ nyi ma zuhˆ la leh, nawˬ gʼa suh tuˬ yoˬ. Yawˇ htaꞈ gʼaˇ va ve chaw hkʼa peu˗eˬ gʼa ha lehˬ ve yoˬ.” Yaˬhoˉvaˬ lehˬ piˇ gaˇ ve Gʼuiˬ sha hpehꞈ ve yoˬ. Chaw ceuˬ teˇ hpaˍ nyi ma pa leh Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ haꞈ yuˬ tuˬ yawˇ awˬ yanˇ piˇ chehˇ sheˍ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, awˬ yanˇ peuˬ la paˇ neˇ ve yoˬ. Chi teˇ hkui awˬ leh meuˇ ve awˬ nyi awˬ haˉ hpehꞈ ve pa taw, chaw yaˇ awˬ tehˬ ve htaꞈ gʼa shiˍ cawˇ leh Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te tuˬ gʼa leuˆ yuˬ ve yoˬ. Chi ve haˆ haˆ gʼa te cawˇ ve yoˬ.—2 Tiˆmoˉseˍ 3:1; Iˉsaˍyaˆ 61:2.

HTO TOˇ VE HTAꞈ HAꞈ YUˬ VE

10. Haˆgehˇ liꞈ 2:7-9 hkʼaw hiˆ piˇ ve htaꞈ haꞈ yuˬ ve hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ taˍ ve le?

10 Hiˆ piˇ ve htaꞈ haꞈ yuˬ ve awˬ bon gʼa ve tehꞈ awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ kaꞈ Haˆgehˇ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. “[Nyi ma nuˇ nehˬ ve chaw] yawˇ hui ve hpu shi teˇ hpaˍ oˇ kaˬ lo yuˬ laˬ” leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve yoˬ. * (Haˆgehˇ 2:7-9 gʼaw sheˍ.) Iˉsaˍyaˆ leh Miˆhkaˍ awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ kaꞈ kʼoˆ taˍ ve, awˬ lawn chi ve “awˬ leh meuˇ ve awˬ nyi awˬ haˉ” teˇ hpaˍ awˬ hkʼaw lo hpehꞈ la tuˬ yoˬ.—Iˉsaˍyaˆ 2:2-4; Miˆhkaˍ 4:1, 2.

11. Awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ teˇ gʼaˇ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ awˬ lawn yawˇ awˉ lawˉ teˇ pawˆ gʼa kaˇ htaˇ hkʼaˬ hkʼe te ve le?

11 Hiˆ piˇ ve chi awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ Hkehnˍ meh ve teˇ gʼaˇ awˬ pon awˬ bon hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve teˇ geh nyi sheˍ. Chi teˇ hkui yawˇ awˬ tcuhˆ puiˍ lonˉ hkʼaw Gʼuiˬ sha ve kanˉ te chehˇ ve yoˬ. Peuˬ taˉ ve 40 hkʼawꞈ htaˇ, yawˇ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ awˬ lawn gʼa kaˇ ve htaꞈ hkʼa dehꞈ tawnˇ gʼa ve yoˬ. Hkehnˍ kʼoˆ ve, “Liꞈ hpu hkʼaw awˬ tehˬ ve htaꞈ ngaˬ awˉ lawˉ teˇ pawˆ gʼa kaˇ htaˇ, ngaˬ hui awˬ leh meuˇ ve awˬ nyi awˬ haˉ hkʼaw chehˇ taˍ ve htaꞈ ngaˬ shiˍ ve pa taw ha lehˬ jaˇ. Hkʼe te leh, Gʼuiˬ sha nyi hkʼaˇ suh tuˬ te piˇ leh co co taiˍ taiˍ a shaꞈ gʼa tuˬ ngaˬ Yaˬhoˉvaˬ hpawˇ chehˇ leh miˬ guiˬ htaꞈ maˇ caˉ daꞈ cawˇ ve tehꞈ ngaˬ shiˍ la ve yoˬ. Awˬ lawn chi htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ bon lawˬ leh laꞈ haˉ gʼaꞈ te ve yoˬ. Ngaˬ miˬ guiˬ chi htaꞈ maˇ caˉ daꞈ˗o leh Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ co co yeˬ ve haꞈ shaˉ laˇ ve awˬ hawˉ lo ngaˬ ca chehˇ la ve yoˬ.”

12. Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ hkʼaw Yaˬhoˉvaˬ ve bon yehˬ lonˉ hkʼaˬ hkʼe daꞈ jaˇ ve le?

12 Yaˬhoˉvaˬ yawˇ ve chaw htaꞈ awˬ bon naꞈ piˇ chehˇ ve tehꞈ ngaˬ hui hkʼa tawˍ lehˆ gʼa mawˬ ve yoˬ. Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ hkʼaw Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve chaw gʼaˇ hteꞈ maˇ la ve yoˬ. 1914 hkʼawꞈ htaˇ, hkʼaˬ nyiˇ hinˉ gʼaˇ maˇ cawˬ sheˍ. Yaꞈ hkʼaˇ, chi teˇ hkui hiˉ lanˬ gʼaˇ hpaˆ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui leh Yeˍsuˆ suh ve dawˇ nawˇ tuˬ hpawnˬ daꞈ ve te htaˇ kaꞈ ngaˬ hui geh laiˉ lanˬ gʼaˇ hpawnˬ daꞈ la ve yoˬ. Chi Yaˬhoˉvaˬ ve co ha hpawˇ ve bon yehˬ lonˉ hkʼaw “yawˇ hui ve hpu shi teˇ hpaˍ choˬ kaˬ lo yuˬ laˬ leh” hkʼa biˇ cawˬ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Chaw chi teˇ hpaˍ a shu yawˇ ve dawˇ hkʼaˇ pa leh te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ awˬ suhˉ cawˬ˗oˬ htaˇ, yawˇ hui Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ meh htaꞈ chiˇ uiˍ chiˇ mvuh ve gʼa tuˬ te piˇ ve yoˬ.—Eˇfeˇsuꞈ 4:22-24.

Miˬ guiˬ chi hkʼoˆ lo Gʼuiˬ sha ve chaw yawˇ ve mvuhˇ miˬ awˬ lawn ha lehˬ ha kʼa hto toˇ ve (Awˬ tawn 13 nyi sheˍ)

13. Chi beuꞈ teˇ co˗e tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ tehˬ hpehꞈ la ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve le? (Awˬ htaꞈ hpawˇ ve awˬ han htaꞈ nyi sheˍ.)

13 Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui tuˬ gʼaˇ hteꞈ maˇ la ve awˬ nu ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ hkʼaw kaꞈ kʼoˆ taˍ sheˍ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Iˉsaˍyaˆ liꞈ 60:22 hkʼaw kʼoˆ ve, “nawˬ awˬ hkʼaw lo shu aꞈ kehˉ i jaˇ ve yehˬ kʼa lehˬ, awˬ gʼaˇ uiˍ jaˇ ve chaw ceuˬ teˇ ceuˬ hkʼa shuˍ awˬ gʼaˇ uiˍ la tuˬ yoˬ. Awˬ yanˇ gaˬ la ve teˇ yanˇ, ngaˬ lehˬ awˬ ceuˬ chi hkʼa peu˗eˬ htaꞈ hpehꞈ la piˇ tuˬ yoˬ. Ngaˬ lehˬ Gʼuiˬ sha hpehꞈ ve yoˬ.” Chaw chi hkʼe gʼaˇ hteꞈ maˇ la ve lehˬ daꞈ ve laiˉ ceuˬ cawˬ la ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui la ve chaw awˬ hpfuhˇ hkʼaˆ ve lehˬ, “Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve ha lehˬ ve bon hkawˇ” ha lehˬ ha kʼa hto toˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, chi hkʼe ceh tiˉ maˇ heˆ. Yawˇ hui laiˉ ceuˬ kaꞈ te puiˉ leh chi lehˬ Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ “awˬ nu ve chaw ceuˬ teˇ hpaˍ ve cuˉ gʼuiˬ htaꞈ yehˇ leh” gʼaˇ hteꞈ hto toˇ gʼa tuˬ te piˇ ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 60:5, 16, Miˬ guiˬ awˬ suhˉ yuˬ tawˆ ve Liꞈ hpu.) Awˬ viˉ awˬ nyi chi teˇ hpaˍ, maˍ laˇ ve awˬ ceuˬ teˇ hpaˍ 1,000 chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ hpaˆ yuˬ tawˆ leh 240 mvuhˇ miˬ lo hto toˇ chehˇ ve yoˬ.

DAWˇ CHEˆ CAWˇ VE AWˬ YANˇ GAˬ˗Oˬ

14. Chi teˇ hkui teˇ gʼaˇ le le aˬ htoꞈ ma awˬ lawn gʼa dawˇ cheˆ cawˇ ve le?

14 Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ hiˆ piˇ htaˇ, yawˇ hui Gʼuiˬ sha ve hpawˇ chehˇ tuˬ leuˆ yuˬ tuˬ ve laˇ, maˇ heˆ leh yawˇ hui miˬ guiˬ hkʼoˆ uˉ peunˍ ve hpawˇ gʼaˇ va tuˬ leuˆ yuˬ tuˬ ve laˇ, teˇ gʼaˇ le le a yeˇ uiˍ ve awˬ lawn htaꞈ gʼa dawˇ cheˆ cawˇ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ ve chaw mvuhˇ miˬ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ na yuˬ ve htawˇ, yawˇ hui mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve hpawˇ choˬ paˉ oˇ paˉ maˇ chehˇ. (Roˉmaꞈ 13:1-7) Yawˇ hui shiˍ ve lehˬ, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ ceh tiˉ chaw yaˇ shoꞈ shaꞈ ve hkʼa peu˗eˬ htaꞈ gu laˇ gʼa leh mvuhˇ miˬ chi kaꞈ miˬ guiˬ htaꞈ maˇ caˉ daꞈ.—Yoˇhanˬ 18:36, 37.

15. Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ hkʼaw kʼoˆ ve, Gʼuiˬ sha ve chaw ka tiꞈ yeˬ ve htaꞈ hkʼaˬ hkʼe lawˇ nyi piˇ ve le?

15 Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ hkʼaw kʼoˆ ve, awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ Gʼuiˬ sha htaꞈ ka tiꞈ yeˬ ve chaw shu tawˍ piˇ ve leh fawˉ mehˍ piˇ ve htaꞈ gʼa hpuˇ ve yoˬ. Mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ paˍ teˇ hpaˍ ngaˬ hui yawˇ hui hpawˇ chehˇ tcuh gaˇ leh yawˇ hui hpawˇ maˇ chehˇ ve teˇ gʼaˇ le le htaꞈ fawˉ mehˍ piˇ ve yoˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 13:12, 15) Yawˇ hui “chaw paw chaw sha maˇ kʼoˆ, chaw haˍ chaw gʼawˇ maˇ kʼoˆ, ponˬ ve chaw maˇ kʼoˆ, awˬ ceˬ maˇ kʼoˆ, chaw hkʼa peu˗eˬ ve laꞈ sha paˉ laꞈ sheh htaꞈ maˇ heˆ kʼo naˍ kʼaˍ pui htaꞈ maiˉ taˍ tuˬ” yoˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 13:16) Oˇ htaˇ teˇ co˗e ve awˬ shehˍ hpaˇ lehˬ awˬ ceˬ a shu ve hpehꞈ ve tehꞈ shiˍ tuˬ awˬ shehˍ hpaˇ awˬ ceˬ htaꞈ awˬ maiˉ maiˉ piˇ taˍ ve yoˬ. Chi beuꞈ teˇ co˗e kaꞈ hkʼa shuˍ shuˍ, miˬ guiˬ hkʼoˆ uˉ peunˍ paˍ teˇ hpaˍ lehˬ, chaw teˇ gʼaˇ le le ve naˍ kaˍ peu leh laꞈ sheh htaꞈ awˬ maiˉ cawˬ tcuh gaˇ ve yoˬ. Chaw yaˇ yawˇ hui hpawˇ chehˇ ve tehꞈ teˇ hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ hpeuꞈ maw laˇ tcuh gaˇ ve yoˬ.

16. Chi teˇ hkui ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ ka tiꞈ yeˬ chehˇ˗aw laˇ tehꞈ aˬ htoꞈ ma te a shu yawˇ awˬ to htaꞈ chaˬ nyi cawˇ ve le?

16 Nawˬ awˬ maiˉ chi htaꞈ haꞈ yuˬ leh miˬ guiˬ hkʼoˆ uˉ peunˍ ve hpawˇ chehˇ tuˬ ve laˇ? Chi hkʼe maˇ te ve kʼo, a shaꞈ tuꞈ ve hkanˍ ve leh kawˆ tuˬ cawˬ ve yoˬ. Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ hkʼaw kʼoˆ ve, “awˬ maiˉ maˇ cawˬ ve chaw teˇ gʼaˇ kaꞈ, mawˇ maˇ gʼa vuiˬ maˇ gʼa hawˇ tuˬ” yoˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 13:17) Yaꞈ hkʼaˇ, Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ 14:9, 10 hkʼaw awˬ mai chi cawˬ ve chaw htaꞈ Gʼuiˬ sha hkʼaˬ hkʼe te piˇ tuˬ yawˇ ve chaw shiˍ ve yoˬ. Chi htaꞈ pa taw, yawˇ hui awˬ maiˉ htaꞈ haꞈ yuˬ ve aꞈ kehˉ, a shu yawˇ ve laꞈ hpeh kʼaˉ hkʼoˆ lo “yawˇ awˬ to htaꞈ yawˇ Gʼuiˬ sha ve chaw tehꞈ” bvuhꞈ nehˉ taˍ ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 44:5) Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ ka tiꞈ yeˬ chehˇ˗aw laˇ tehꞈ chi teˇ hkui a shu yawˇ awˬ to htaꞈ chaˬ nyi cawˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ ka tiꞈ yeˬ ve kʼo, yawˇ ha lehˬ leh ngaˬ hui yawˇ ve chaw hpehꞈ ve tehꞈ hkʼa dehꞈ kʼoˆ gʼa ve yoˬ.

AWˬ LEH MEUˇ TEˇ PAWˆ HIˆ PIˇ VE

17. Yaˬhoˉvaˬ yeunˇ hkanˍ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui maˇ leunˇ cawˇ ve aˬ htoꞈ ma le?

17 Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ hkʼaw Gʼuiˬ sha lehˬ, chaw teˇ gʼaˇ htaꞈ kaꞈ maˇ luˬ kʼai tcuh gaˇ ve pa taw, yawˇ yeunˇ hkanˍ jaˇ. (2 Peˍtruˆ 3:9) Teˇ gʼaˇ le le venˇ baˆ dawˇ hpfuhˆ leh yawˇ ve kanˉ te ve leuˆ yuˬ tuˬ yawˇ awˬ yanˇ peꞈ laˇ chehˇ sheˍ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ yeunˇ hkanˍ ve kaꞈ peuˬ kuiˬ leh kuiˬ cawˬ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ hpawˇ maˇ chehˇ ve chaw lehˬ, Moˉseˍ ve awˬ co˗e htaˇ ve Hpaˍrawˇ hkʼa shuˍ hpehꞈ tuˬ yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ Hpaˍrawˇ htaꞈ kʼoˆ piˇ ve, “chi beuꞈ ngaˬ ve laꞈ sheh che leh, nawˬ awˬ to leh nawˬ ve chaw teˇ hpaˍ htaꞈ ciˍ yanˍ piˇ ve hkʼe kʼo, nawˬ hui hkʼa peu˗eˬ suh peuˬ tuˬ yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ ve kanˇ paˆ nawˬ htaꞈ hpeuꞈ maˍ laˇ leh, ngaˬ ve awˬ meh miˬ guiˬ chi hkʼoˆ bvuhˬ kʼai piˇ tuˬ awˬ pon, ngaˬ nawˬ htaꞈ teꞈ chehˇ tcuh laˇ taˍ sheˍ ve yoˬ.” (Tawˆ kʼai ve 9:15, 16) Yaˬhoˉvaˬ lehˬ awˬ tehˬ ve Gʼuiˬ sha teˇ gʼaˇ tiˉ hpehꞈ ve tehꞈ awˬ leh meuˇ htaˇ chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ gʼa shiˍ tuˬ yoˬ. (Yeˍsaˍkeˍlaˆ 38:23) Chi ve yawˇ hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le?

18. (a) Haˆgehˇ liꞈ 2:6, 20-22 hkʼaw hiˆ piˇ ve hkʼaˬ hkʼe ve htaꞈ kʼoˆ taˍ ve le? (b) Haˆgehˇ ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ teˇ pawˆ kʼawꞈ hpehꞈ la tuˬ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa ve le?

18 Haˆgehˇ ve awˬ co˗e peuˬ hkʼawꞈ nawˉ laiˉ han hkʼawꞈ htaˇ, Haˆgehˇ liꞈ 2:6, 20-22 hkʼaw ve awˬ ceuˬ awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ teˇ pawˆ kʼawꞈ hpehꞈ la tuˬ yoˬ tehꞈ, Pawˇluꞈ htaꞈ dawˇ pawnˍ piˇ leh bvuhꞈ tcuh taˍ ve yoˬ. (Gʼaw sheˍ.) Pawˇluꞈ kʼoˆ ve, “chi beuꞈ ka tiꞈ cawˬ taˍ ve lehˬ, miˬ guiˬ htaꞈ ngaˬ teˇ pawˆ kʼawꞈ hiˆ piˇ tuˬ sheˍ ve awˬ hkʼoˆ kaꞈ, mvuhˇ naw ma htaꞈ htawˇ hiˆ piˇ tuˬ yoˬ tehꞈ yawˇ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Teˇ pawˆ kʼawꞈ hiˆ piˇ tuˬ sheˍ tehꞈ kʼoˆ taˍ ve lehˬ, hiˆ piˇ maˇ gʼa ve awˬ ceuˬ teˇ hpaˍ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ yeˬ chehˇ tuˬ, hiˆ piˇ gʼa ve awˬ ceuˬ teˇ hpaˍ htaꞈ yuˬ baˬ tuˬ yoˬ tehꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Hiˆ piˇ gʼa ve awˬ ceuˬ teˇ hpaˍ lehˬ, te hpanˍ taˍ ve awˬ ceuˬ teˇ hpaˍ hpehꞈ ve yoˬ.” (Heˍbrehˇ 12:26, 27) Hiˆ piˇ ve chi teˇ pawˆ lehˬ, Haˆgehˇ liꞈ 2:7 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve htaꞈ maˇ shuˍ. Hiˆ piˇ ve chi teˇ pawˆ lehˬ, Hpaˍrawˇ hkʼa shuˍ Yaˬhoˉvaˬ uˉ peunˍ keunˍ ve tehꞈ maˇ haꞈ yuˬ ve chaw htaꞈ co co taiˍ taiˍ te luˬ piˇ tuˬ yoˬ.

19. Hiˆ piˇ tuˬ maˇ loˍ ve hkʼaˬ hkʼe htaˇ le? Ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa ve le?

19 Hiˆ piˇ tuˬ maˇ loˍ ve hkʼaˬ hkʼe htaˇ le? Pawˇluꞈ kʼawꞈ kʼoˆ ve, “hiˆ piˇ maˇ gʼa ve mvuhˇ miˬ htaꞈ ngaˬ hui gʼa taˍ ve htaꞈ pa taw, Gʼuiˬ sha ve awˬ bon htaꞈ chiˇ mvuh˗a veuˬ. Yawˆ yan puiˉ kawˆ puiˉ ve awˬ hkʼaw lo, Gʼuiˬ sha nyi ma cawˇ ve hkʼe yawˇ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui˗a veuˬ.” (Heˍbrehˇ 12:28) Awˬ leh meuˇ teˇ pawˆ hiˆ piˇ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ ceh tiˉ co co taiˍ taiˍ yeˬ tuˬ yoˬ!—Chiˇ mvuh ve 110:5, 6; Daˍyeˍlaˆ 2:44.

20. Teˇ gʼaˇ le le aˬ htoꞈ ma htaꞈ gʼa leuˆ yuˬ cawˇ ve le? Leh ngaˬ hui yawˇ hui htaꞈ hkʼaˬ hkʼe ga piˇ gʼa tuˬ ve le?

20 Awˬ yanˇ maˇ cawˬ maˇ˗o ve pa taw, miˬ guiˬ hkʼoˆ luˬ ve shaˆ ve yaꞈ kʼaw hkʼoˆ yawˇ kʼai tuˬ ve, maˇ heˆ leh yawˇ Gʼuiˬ sha ve a loˍ htaꞈ gʼaꞈ te leh co co taiˍ taiˍ ve a shaꞈ htaꞈ gʼa tuˬ, teˇ gʼaˇ le le gʼa leuˆ yuˬ cawˇ ve yoˬ. (Heˍbrehˇ 12:25) Ngaˬ hui caˉ leh hto toˇ ve kʼo, yawˇ hkʼaˬ hkʼe ve hpawˇ chehˇ tuˬ, laiˉ gʼaˇ leuˆ yuˬ gʼa tuˬ ngaˬ hui ga piˇ gʼa ve yoˬ. Chaw maˇ maˇ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ hpawˇ chehˇ la tuˬ ngaˬ hui ga piˇ sheˍ. Leh “chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ awˬ pon shaˉ hkiˆ hpehꞈ tuˬ, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve ha lehˬ ve bon hkawˇ chi, miˬ guiˬ hkʼoˆ teˇ kaˬ le le lo ca maˍ piˇ tuˬ yoˬ. Oˇ ve hkʼawꞈ nawˉ, awˬ leh meuˇ gaˬ la tuˬ yoˬ” tehꞈ Yeˍsuˆ kʼoˆ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ tawnˇ taˍ sheˍ.—Maꞈhtehˍ 24:14.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 40 Ngaˬ hui a shu mawˇ hpehꞈ ve le?

^ Haˆgehˇ liꞈ 2:7 hkʼaw na gʼa ve awˬ suhˉ htaꞈ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ. Awˬ nu ve chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ hiˆ piˇ ve ngaˬ hui kaꞈ hkʼaˬ hkʼe ga piˇ gʼa tuˬ le, leh hiˆ piˇ ve chi htaꞈ chaw yaˇ hkʼaˬ hkʼe haꞈ yuˬ tuˬ le, awˬ lawn chi ve hkʼaw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

^ Bon yehˬ lonˉ 515 hkʼawꞈ B.C.E. htaˇ, te peuˬ ve pa taw, Haˆgehˇ kʼoˆ piˇ ve awˬ ceuˬ awˬ bon cawˬ jaˇ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ ve yoˬ.

^ Chi na gʼa ve awˬ suhˉ hpehꞈ ve yoˬ. Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 5 maˬ 15 nyi 2006 hkʼawꞈ hkʼaw ve oˇ htaˇ ngaˬ hui kʼoˆ jaw ve, teˇ chaw ceuˬ le le htaꞈ hiˆ piˇ ve lehˬ nyi ma nuˇ nehˬ ve chaw Yaˬhoˉvaˬ geh laˬ tuˬ te piˇ ve maˇ heˆ “gʼaw ve chaw na nyi hkawˇ” hkʼaw nyi sheˍ. (Laˇhuˍ hkawˇ maˇ cawˬ.)

^ AWˬ HAN HTAꞈ KʼOˆ MAˍ TAˍ VE: Yaˬhoˉvaˬ ve bon yehˬ lonˉ te peuˬ tuˬ, Haˆgehˇ Gʼuiˬ sha ve chaw awˬ gʼaˇ gʼa tuˬ ga piˇ ve. Chi beuꞈ teˇ co˗e Gʼuiˬ sha ve chaw kaꞈ yawˇ ve awˬ lawn nyi ma pfuhˇ ve hkʼaw hto toˇ ve. Awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma teˇ ca awˬ leh meuˇ teˇ pawˆ hiˆ piˇ ve awˬ lawn hto toˇ ve.