1-2. Kapolofweto Hangai wapolofwetele ngwendi bika bikalingiwa mu matangwa etu?

BANU bamo baje bobokele lindunduma lyalingiwile ku Nepal mu mwaka wa 2015 bendekele majwi anatako: “Mu minutu yaindondo lika, masintolo na mitungo ya laja, byashangumukile kulundumuka.” “Banu boshe banalishoshomwenene, co banakele na kushatozoka . . . Banu babangi bendekele ngwabo eli lindunduma lyambatele minutu ibali. Oloni yange njamwene ngwe lyambatele simbu yailaha manene.” Nga cuma cimo ca kutewesa ngoco cilingiwa mu kuyoya kweni, kumwasa kucibala bwasi.

² Oloni ha simbu ino, kuli kuninganga kumo kuje kuli na kulingiwa mu mafuti a kuliseza-seza. Yehova ali na kuningangesa miyati yoshe ya banu, co natwalelelaho kulinga ngoco ha myaka yaingi. Kapolofweto Hangai wapolofwetele byoku kuninganga. Wasonekele ngwendi: “Yehova wa bibunga ali na kwendeka ngwendi, ‘Mu kasimbu lika kakandondo njikaningangesa lilu na hasi, na lifuti, na kalunga ndonga.’”—Hanga 2:6, NWT.

3. Kuninganga kwendekele Hangai kwaliseze bati na lindunduma?

³ Kuninganga kwendekele Hangai kunaliseze na lindunduma lije likaija lika na kubiisa byuma. Oloni oku kuninganga kukekwo kunena byuma byabibwa. Yehova wendekele ngwendi: ‘Njikaningangesa miyati yoshe ya banu, co byuma byabo byoshe bya seho bikaija kuno, co Njubo yange ikashula na bumpau.’ (Hanga 2:7) Obu bupolofweto bwalishulisilile bati mu simbu ya Hangai? Co buli na kulishulisila bati ano matangwa? Tukumbulula ebi bihula muno mu cilongesa. Co lalo, tusimutwiya bitunapande kulinga mangana tukwase omu mu cipangi ca kuninganga baka-mafuti.

4. Mwafwa bika Yehova watumine kapolofweto Hangai ku banu bendi?

⁴ Yehova wanene kapolofweto Hangai cipangi ca seho. Tusimutwiyeni ha byuma byalingiwile simbu kanda Yehova ane Hangai eci cipangi. Cisholoka ngwe Hangai welukile ku Yelusalema hamo na baje batundile mu bunzinda mu Mbambilone mu mwaka wa 537 B.C.E. Munima ya simbu yaindondo kutunda ha betelele ku Yelusalema, baje bangamba ba Yehova ba kulongwa bashangumukile kutunga tembele. (Ezela 3:8, 10) Oloni munima ya simbu yaindondo, kwalingiwile cuma cimo cacibi. Balikelele kutunga tembele mwafwa banu babalyatele nabo babalwisile. (Ezela 4:4; Hanga 1:1, 2) Ngeci, mu mwaka wa 520 B.C.E., Yehova watumine Hangai akakanyamese Bayunda mangana batwaleleleho kutunga tembele. *—Ezela 6:14, 15.

5. Bika twendekela ngwetu muzimbu wa Hangai wakanyamesele manene banu ba Njambi?

⁵ Hangai walekele banu ba Njambi muzimbu uje wabakwasele bakulahele manene Yehova. Ou kapolofweto walekele Bayunda baje bazeyele mu kusimpa ngwendi: “Yehova nendeka ngwendi, ‘kesi muzeye yeni boshe, pangeni bipangi. Njili hamo neni,’ mukemwo mwanendeka Yehova wa bibunga.” (Hanga 2:4, NWT) Twakulahela ngwetu majwi a kwendeka ngwawo “Yehova wa bibunga” abakanyamesele manene. Mwafwa bika? Yehova akatwamenena bibunga byabingi bya tungelo. Co Bayunda bapandele kumukulahela mangana balinge mwamubwa cije cipangi.

6. Byuma muka byalingiwile mwafwa ya kuninganga kwapolofwetele Hangai?

⁶ Yehova watumine Hangai akaleke Bayunda ngwendi akaninganga miyati yoshe ya banu. Aje majwi akanyamesele manene Bayunda baje bazeyele na kwecela kutunga tembele. Amwesele ngwawo Yehova akaninganga fulumende ya Pelesha ije yakele manene na nzili ha simbu ije. Kuje kuninganga kwanenele byuma muka byabibwa? Ca kulibanga, banu ba Njambi bamanesele kutunga tembele. Ca mu cibali, banu baje kubapwile Bayunda balikwatasanene nabo mu kulemesa Yehova mu tembele ibatungile. Cili bene, uje muzimbu wakanyamesele manene banu ba Njambi.—Zaka 8:9.

7. Tuli na kukwasa mu cipangi muka cije cili na kuninganga kaye? Lumbununeni.

⁷ Bupolofweto bwa Hangai buli na kulishulisilila bati ano matangwa? Yehova acili na kutwalelelaho kuninganga miyati ya banu boshe, co netu tuli na kukwasa omu mu cipangi. Anukeni ngweni mu 1914, Yehova wangwile Yesu Kilistu mangana apwe Mwene wa Bumwene bwendi bwa mwilu. (Myaso 2:6) Ou muzimbu walubalesele manene baka-kuyula. Mwafwa omwo Bumwene bwa Njambi bwashangumukile kuyula, ‘simbu ya baka-mafuti’ nambe ngwetu simbu ije kukwakele mwene emanenako Yehova yahwile. (Luka 21:24) Ngeci, kushwa mu 1919 banu ba Yehova banatwalelelaho kuleka banu ngwabo Bumwene bwa Njambi bukebwo lika bukamanesa tuyando. Eci cipangi ca kwambulula “bin̄anda byabibwa bya Bumwene,” cinaningangesa kaye koshe.—Mateo 24:14.

8. Kwesekesa na mukanda wa Myaso 2:1-3, banu babangi bakalingi bati mutukabambulwila muzimbu waubwa?

⁸ Banu bakalingi bati mutukabambulwila  ou muzimbu? Babangi bakaubyana. (Tandeni Myaso 2:1-3.) Baka-mafuti banalubala. Banabyana Mwene yanangula Yehova. Kubesi kumona muzimbu utukambulula kupwa muzimbu waubwa. Co bifulumende bimo binashoko cipangi cetu ca kwambulula. Nameme baka-kuyula babangi bakalishasha ngwabo bali na kupangela Njambi, oloni kubesi kushaka kutunda ha bitwamo byabo. Ngeci, baka-kuyula ano matangwa bali na kulwisa Mwene yanangula Yehova omwo bali na kuyandesa bandongesi bendi ngwe mubalingile baka-kuyula ba mu simbu ya tupositolo.—Vili 4:25-28.

9. Yehova natabesa banu baje kubesi na kutambula muzimbu waubwa balinge bika?

⁹ Yehova akalingi bati banu baje kubesi kutambula muzimbu waubwa? Mukanda wa Myaso 2:10-12 wakumbulula ngwawo: ‘Yeni bimyene mweseni ngeci munazibisisa majwi awa, yeni baka-kuswana, tolilileni mwamubwa ku kunangula oku. Pangeleni Shukulu Kalunga na lyoba, bwaheleleni na kujaja. Singimikeni munendi, kutewa Njambi alubala ngeci munyonge bwasi-bwasi, omwo bukalu bwendi bushwama bwasi. Banabezika boshe baje batewela muli ikeye.’ Yehova wakala na ngozi. Ngeci, nabana simbu ya kwangula bya kulinga. Basa kutenguluka na kukundwiya Bumwene bwa Yehova. Oloni simbu inasalako inapu yaindondo manene. Tuli na kuyoya mu “matangwa a kukotoka” kwa kano kaye. (2 Tima 3:1; Isaya 61:2) Ngeci, ino ikeyo simbu ibanapande kuzibuka busunga na kulyangwila kupangela Yehova.

10. Mukanda wa Hangai 2:7-9 wendekele byuma muka byabibwa ha cipangi ca kwambulula?

¹⁰ Cipangi ca kuninganga capolofwetele Hangai cili na kukwasa banu bamo. Kapolofweto Hangai wapolofwetele ngwendi cipangi ca kuninganga cikalingisa “byuma [bya miyati ya banu] byoshe bya seho” nambe ngwetu banu ba bimbunge byabibwa baije na kulemesa Yehova. * (Tandeni Hangai 2:7-9.) Isaya na Mika nabo bapolofwetele ngwabo ebi byuma bikalingiwa mu ‘matangwa a kukotoka.’—Isaya 2:2-4; Mika 4:1, 2.

11. Bika byalingile ndolome umo omwo wazibile muzimbu wa Bumwene lwa kulibanga?

 ¹¹ Tusimutwiyeni omwo muzimbu waubwa wakwaselele ndolome Ken uje ali na kupangela ku cikota ca bakaleho ba Yehova. Acili na kwanuka mwalizibilile litangwa lya kulibanga lyazibile muzimbu waubwa wa Bumwene myaka 40 kunima. Ken wendekele ngwendi: “Munjalilongesele busunga bwa mu Lijwi lya Njambi lwa kulibanga, njabwahelele manene kuzibuka ngwange tuli na kuyoya mu matangwa a kukotoka. Njanangukile ngwange nga njishaka kuzibisa Njambi kubwaha na kukayoya myaka yoshe, njinapande kulyangununa ku kaye kaje kali muyehi na kunyonga na kwimana mbe mu busunga. Ngeci, njalombelele kuli Yehova, co njalingile ngoco bwasi-bwasi na kushangumuka kukundwiya Bumwene bwa Njambi buje bukalako myaka yoshe.”

12. Bika bili na kulingisa mu tembele ya Yehova ya ku sipilitu mushule bumpau?

¹² Cili bene, Yehova ali na kubezikisa banu bendi. Nambala ya banu bendi ili na kulibwezelela manene muno mu matangwa a kukotoka. Mu 1914, twapwile tubabandondo lika. Oloni ha simbu ino, tunatubakana 8 milyoni. Co lalo, banu babangi bakakunguluka hamo netu ku Canukiso. Ngeci, banu babangi bali na kwija mu tembele ya Yehova ya ku sipilitu nambe ngwetu bali na kumulemesa mu ngila inapande. Aba bangamba ba Yehova bali na kunena bumpau ku lizina lyendi omwo bali na kulifwita kutengulula futisi yabo na kuzala bunu bwabuha.—Efeso 4:22-24.

13. Kulibwezelela kwa bangamba ba Yehova kunashulisilila bupolofweto muka bukwabo? (Taleni cikupulo cili ha liputa lya kulibanga.)

¹³ Ebi byuma byabibwa bili na kulingiwa, binashulisilila bupolofweto bukwabo bwa kufwa ngwe buje buli ku mukanda wa Isaya capita 60. Isaya 60:22 ngwayo: ‘Nameme naanga yobe yaindondo, oloni bakapwa muyati wakama wa nzili. Omwo simbu ikaija, yange Kalunga njikalinga ebi byuma bwasi-bwasi.’ Kuli byuma bikwabo byabibwa bili na kulingiwa mwafwa ya banu babangi bali na kwija na kulemesa Yehova. Aba banu bali na sipilitu ya  kulyana, co bali na kupangesa cashu cabo ca kuliseza-seza mu kukundwiya cipangi ca kwambulula “bin̄anda byabibwa bya Bumwene.” Ngeci, munga ya Yehova ili na kuwana bukwasi ku cashu cabo cije catumbwile Isaya ngwendi “mabele a baka-mafuti.” (Isaya 60:5, 16, NWT) Aba bandolome na bandokazi bali na kwambulula muzimbu waubwa mu mafuti a kupwa 240. Co lalo, bali na kukwasa munga ituhule mabulu mu bindaka bya kutubakana 1,000.

14. Banu banapande kulyangwila bika ha simbu ino?

¹⁴ Muno mu matangwa a kukotoka, cipangi ca kuninganga baka-mafuti cili na kulingisa banu balyangwile bya kulinga. Munu na munu napande kulyangwila kukundwiya Bumwene bwa Njambi nambe kukulahela bifulumende bya banu. Nameme banu ba Yehova bakononoka mashiko a fulumende ya mu lifuti libakala, oloni kubesi kulikobelesa mu biñanda bya bupolitiki. (Loma 13:1-7) Bazibuka ngwabo Bumwene bwa Njambi bukebwo lika bwasa kumanesa bukalu bubali na kuliwana nabwo banu. Oloni obu Bumwene kubwakundamene ku kaye.—Yowa 18:36, 37.

15. Ceseko muka cibanendeka ku mukanda wa Kujombolola cibaliwana naco banu ba Njambi?

¹⁵ Mukanda wa Kujombolola umwesa ngwawo bangamba ba Njambi ba kulongwa baliwana na ceseko mu matangwa a kukotoka. Oku kumwesa ngwabo batulwisa na kutuyandesa manene. Bifulumende bya muno mu kaye bili na kutusindiya tubilemese, co bikatuyandesa nga tubyana kubikundwiya. (Kujo 13:12, 15) Ebi bifulumende bishaka ngwabyo ‘banu boshe, babandondo na aba bakama, baka-kufuka na tuhutu, bindungo na baka-kupatuka, babake cizibukiso ha maboko abo a cilyo na ha maholo abo.’ (Kujo 13:16) Kusañulu, bindungo bakele na kubaka cizibukiso mangana banu bazibuke shukulu yabo. Mu ngila imo lika, banu ano matangwa bali na kushaka ngwabo munu na munu amwese ngwendi iya yali na kukundwiya. Bashaka ngwabo banu boshe bamwese ngwabo bali na kukundwiya bifulumende bya muno mu kaye mu majwi na mu bilinga.

16. Mwafwa bika tunapande kukanyamesa busamba bwetu na Yehova ha simbu ino?

¹⁶ Kuma tukundwiya bifulumende bya banu na kutaba batwake eci cizibukiso ndi? Baje babyana kukala neci cizibukiso, bakobela mu bukalu bwakama. Mukanda wa Kujombolola unatwalelelaho kwendeka ngwawo: “Naumo wahi asa kulanda nambe kulandulula kwa kujeneka eci cizibukiso.” (Kujo 13:17) Oloni banu ba Njambi bazibuka byakalinga Njambi ku banu baje batambula eci cizibukiso bibanendeka ku mukanda wa Kujombolola 14:9, 10. Ngeci, kubataba kukala neci cizibukiso, co kunapu lika ngwe banasoneka ha maboko abo ngwabo “Nji wa Shukulu Kalunga.” (Isaya 44:5) Ino ikeyo simbu itunapande kukanyamesa manene busamba bwetu na Yehova. Nga tulinga ngoco, co Yehova atutumbula ngwendi tu banu bendi.

17. Kuma Yehova atwalelelaho kukwata mbunge myaka yoshe ndi? Lumbununeni.

¹⁷ Yehova natwalelelaho kukwata mbunge muno mu matangwa a kukotoka. Kashaka ngwendi umo akanyonge. (2 Petu 3:9) Nana banu boshe simbu ya kutenguluka na kwangula mwamubwa bya kulinga. Oloni katwalelelaho kukwata mbunge myaka yoshe. Ngeci, baje kubashaka kutenguluka ha simbu ino bakaliwana na bukalu bwaliwanene nabwo Falo. Yehova walekele Falo ngwendi: “Nga njajundwile  liboko lyange na kukupupa yobe na banu bobe na mushongo wa ciita, nga wanyonga laja. Oloni ha kukumwesa nzili yange, njakutabele kuyoya ngeci lizina lyange likatsimane mu kaye mwoshe.” (Kutu 9:15, 16) Banu boshe bakazibuka ngwabo Yehova ikeye lika Njambi wa busunga. (Ezeki 38:23) Bakazibuka bati?

18. (a) Kuninganga muka kubanendeka ku mukanda wa Hangai 2:6, 20-22? (b) Tuzibuka bati ngwetu awa majwi asonekele Hangai akalishulisilila kulutwe?

¹⁸ Munima ya myaka yaingi kutunda hatsililile Hangai, Yehova wahwiminine kapositolo Paulu asoneke ngwendi majwi ali ku mukanda wa Hangai 2:6, 20-22 akalishulisilila kulutwe. (Tandeni.) Paulu wasonekele ngwendi: “Ololo ikeye natukulahesa ngwendi, ‘Njikajajesa lalo hasi, oloni kesi hasi lika na lilu lalo.’ Lijwi eli, ‘lalo’ litumwesa mwamubwa ngeci byuma bya kutanga bakabijajesa na kubishandola, ngeci byuma bije kubikajaja bikebyo bikasalaho.” (Heve 12:26, 27) Oku kuninganga kunaliseze na kuninganga kubanendeka ku mukanda wa Hangai 2:7, mwafwa oku kuninganga kukalingisa banu baje babyana kukundwiya ciyulo ca Yehova ngwe mwalingile Falo bakabanyongese.

19. Cuma muka cije kucikaninganga, co tuzibuka bati ngoco?

¹⁹ Cuma muka cije kucikaninganga nambe kunyonga? Paulu watwaleleleho kwendeka ngwendi: ‘Ngecibene, tukandeleleni omwo tukatambula Bumwene buje kubwesi kujaja. Tukandeleleni na kulemesa Njambi mu ngila ije yasa kumuzibisa kubwaha na kalemeso na lyoba.’ (Heve 12:28) Cili bene, cipangi ca kuninganga ca mamaneselelo mu cikahwa, Bumwene bwa Njambi bukebwo lika bukasalaho. Co bukwebwo lika bukakalako myaka yoshe.—Myaso 110:5, 6; Ndanye 2:44.

20. Banu banapande kulyangwila kulinga bika, co twasa kubakwasa bati?

²⁰ Simbu inahu. Ngeci, banu banapande kulyangwila bya kulinga. Nga bangula kulikwatasana na kaye, co bakanyonga. Oloni nga bangula kupangela Njambi na kutwalelelaho kwononoka binangulo byendi, co bakayoya myaka yoshe. (Heve 12:25) Twasa kukwasa banu balyangwile kupangela Yehova nga tubambulwila muzimbu waubwa. Ngeci, tutwaleleleniho kukwasa banu babangi balyangwile kukundwiya Bumwene bwa Njambi. Co lalo, simbu yoshe tunapande kutwalelelaho kwanuka majwi a Mwene yetu Yesu uje wendekele ngwendi: “Ebi bin̄anda byabibwa bya Bumwene bakabyambulula mu kaye mwoshe ngwe kupwa bukaleho ku miyati yoshe, co asinoni kukotoka kwa kaye kukaija.”—Mateo 24:14.