Kanganaya emyatsi eyirimo

Kanganaya emyatsi eyirimo

OMWATSI W’ERIGHA 37

“Nasyasukania ebihanda byosi”

“Nasyasukania ebihanda byosi”

“Nasyasukania ebihanda byosi; nabo basyasa nʼobusoki bwʼebihanda byosi; nage nasyusulya enyumba eyi nʼolukengerwa.”​—HAG. 2:7.

OLWIMBO 24 Mwase oko kitwa kya Yehova

EBIKENDIKANIBWAKO *

1-2. Ni sukania ly’omuhanda wahi elyakanibawako n’omuminyereri Hagai elyangabererere oko mughulu wetu?

“OMO katambi kanyoho-nyoho, amaduka n’amanyumba wa kera mwatsuka eritera. Abandu bosi mubahangya-hangya . . . Abandu bangyi bakabugha bati omusiki oyo mwabugha esyodakika ibiri. Aliwe ingye munalangira nga mwabugha omughulu muli.” Ebyo ni binywa by’omundu mughuma oyo wabala oko musiki owalaba omo kihugho kye Nepal omo mwaka we 2015. Wamabya iwabirilaba omo mwatsi owakita obuba ng’oyu, siwangibirirwagho na hake.

2 Aliwe, lino tuli omo mughulu owali mw’erisukania lya wundi muhanda, erisukania eritekoleka omo muyi kutse ekihugho kighuma kisa. Yehova anemusukania ebihanda omo kihugho kyosi, kandi hamabilaba myaka mingyi akakola omwatsi oyo. Omuminyereri Hagai mwakania okwisukania eri kw’embere. Mwahandika ati: “Kusangwa Yehova Wʼemilondo ati, Hakisiya ngendo nguma​—ni katambi kake​—inasukania olubula, nʼekihugo nʼengetsi, nʼekitaka kyumire.’”​—Hag. 2:6.

3. Erisukania eryo Hagai akanirayako risighene liti n’emisiki eyo tukalolako munabwire?

3 Erisukania eryo Hagai akanirayako siriri ng’emisiki eyo tukalolako munabwire, kundi iyo ikatsandaya. Aliwe erisukania eryo likaleta ebighuma ebyuwene. Yehova iyuwene-wene akatubwira ati: “Yehova Wʼemilondo ati, Nasyasukania ebihanda byosi; nabo basyasa nʼobusoki bwʼebihanda byosi; nage nasyusulya enyumba eyi nʼolukengerwa.” (Hag. 2:7) Obuminyereri obu mubwamaanisyaki oko bandu ababyaho oko mughulu wa Hagai? Kandi bukamaanisayaki okwitwe munabwire? Tukendisubirya oko mabulyo ayo kandi tukendigha ngoko twangasangira oko mubírí w’erisukania ebihanda omo biro bya munabwire.

OMWATSI OWASUBAYA MUTIMA OMO MUGHULU WA HAGAI

4. Busanaki Yehova mwatuma omuminyereri Hagai oko bandu biwe?

4 Yehova mwaha omuminyereri Hagai y’omubírí w’omughaso munene. Lengekanaya ngoko emyatsi yabya embere syaho. Alinga Hagai naye abya omo bandu abalwa omo bunyewa mw’eBabeli bakasuba eYerusalemu omo mwaka we 537 E.M.W. Babere banabihika eYerusalemu, abaramya ba Yehova abo mubatsuka erihimba ebibanza by’ehekalu, enyumba ya Yehova. (Ezr. 3:8, 10) Aliwe habere habilaba mughulu muke, emyatsi muyabinduka. Mubabunika mutima n’erileka erihimba ehekalu busana n’abandu erisayisyabo. (Ezr. 4:4; Hag. 1:1, 2) Nikwa omo mwaka we 520 E.M.W, Yehova mwaha Hagai omubírí w’eritasyabasubya m’omuhwa n’eribatsotsya eribughirira omubírí w’obuhimbe bw’ehekalu. *​—Ezr. 6:14, 15.

5.Busanaki omulaghe wa Hagai anganabya imwasikya emitima y’abandu b’oMungu?

5 Omulaghe wa Hagai abya akakwamirira omwatsi mughuma ono: erihimba obwikirirya bw’Abayahudi balikyabo omo Yehova. Omo butubaha omuminyereri Hagai mwabwira Abayahudi ababya ibabiribunika mutima ati: “‘Musikaye emitima, mukole’, Yehova atya; kusangwa indi haguma nenyu, Yehova W’emilondo atya.” (Hag. 2:4) Alinga ebinywa “Yehova W’emilondo” mubyabasubya mutima. Yehova ali n’emilondo minene y’abamalaika abakalwa. Okw’ekyo Abayahudi babya batolere eriyiketera iye imubatoka erikola omubírí wabo.

6. Ni byahi ebyalwira omwisukania elyo omuminyereri Hagai akanirayako?

6 Yehova mwatuma Hagai ati abwire Abayahudi ngoko akendisukania ebihanda byosi. Omulaghe oyo mwasikya mutima Abayahudi ababya ibabirileka erihimba ehekalu busana n’eribunika mutima. Omulaghe oyo mwakangania ngoko Yehova akendisukania Abapersia, obwabya butabali bukulu bw’ekihugho b’oko mughulu oyo. Omwisukania eryo mumwalwiraki? Eky’erimbere, abandu b’oMungu mubabugha obuhimbe bw’ehekalu. Nikwa n’abate Bayahudi nibya mubasyaramya Yehova haghuma n’Abayahudi omo hekalu eyahimbawa buhya-buhya. Kwenene oyo abya mulaghe owakasikaya mutima abandu b’oMungu!​—Zek. 8:9.

OMUBÍRÍ OWAKASUKANAYA EKIHUGHO MUNABWIRE

Unemukola ngoko wangatoka oko mubírí w’erisukania ebihanda owakakoleka oko kihugho munabwire? (Lebaya enungu 7-8) *

7. Ni mubírí wahi w’erisukania ogho twangawatikyako munabwire? Kanaya.

7 Obuminyereri bwa Hagai bukamaanisayaki okwitwe munabwire? Kandi munabwire, Yehova anemusukania ebihanda byosi, netu tunemuwatikya oko omubírí oyo. Lengekanaya oko kino: Omo 1914, Yehova mwayira Kristo mo Mwami w’Obwami bwiwe elubula. (Esy. 2:6) Omwatsi oyo mwatabya ngulu mbuya oko batabali b’ekihugho. Ekyo mukyakangania ngoko “emigulu y’ebihanda”​—ni bughambu omughulu habya isihali obutabali obukasighikawa na Yehova​—yabirihwa. (Luka 21:24) Busana n’ekyo eritsuka oko 1919, abandu ba Yehova banemubwira abandu bosi bati Obwami b’oMungu busa bona mulamiro w’ebihanda byosi. Eritulaghanibwa ‘ry’Engulu Yowene yʼobwami’ rinemusukania ekihugho kyosi.​—Mat. 24:14.

8. Ngoko kisakire omo Esyonyimbo 2:1-3, abandu bangyi bakangirira bati omulaghe oyo?

8 Abandu mubangirira bati omulaghe oyo? Abangyi mubaghanagho. (Soma Esyonyimbo 2:1-3.) Ebihanda mubyahitana. Bakaghana Omwami oyo Yehova asombola. Sibalilangira engulu y’Obwami eyo tukatulaghanaya mo “ngulu yowene.” Nibya, hane n’amatabali malebe awakaghanaya omubírí w’eritulira! Nomo abami bangyi bakubo bakabugha bati bakakolera oMungu, sibalyanza eriyikehya n’erimulekera obutabali. Ngoko abatabali banakola omo mughulu wa Yesu, na munabwire abatabali banemuyisamambula ok’Omwami oyo Yehova abirihiraho omwighalya abigha biwe bataleghula.​—Emib. 4:25-28.

9. Yehova mwakolaki okwiyisamambula ly’ebihanda?

9 Yehova mwakolaki okwiyisamambula ly’ebihanda? Erisako ly’Esyonyimbo 2:10-12 likasubiraya liti: “Neryo inywe abami, mubane amenge, Inywe batsweri bʼekihugo mwige ndeke. Mukolere Yehova nʼeriubaha. Mutseme nʼerititimana. Muname embere syʼOmugala, Akasyahitana, nenyu imwahola, Kusangwa erihitana liwe likaka luba. Obutseme buli oko bosi abakamusagirako.” Kundi Yehova ni w’olukogho, akaha abandu abakamutsweba abo b’omwanya w’eriyisogha ndeke. Banganabindula amalengekania wabo n’eriligha obutabali bwa Yehova. Aliwe akatambi akakisiya ni kake. Tuli omo “biro by’enyuma-nyuma” by’emyatsi y’emighulu eno. (2 Tim. 3:1; Isa. 61:2) Kano k’akatambi ako bandu batolere eriminya ekwenene n’erisombola erikolera Yehova.

ABANDU BALEBE BAKALIGHA OMUBÍRÍ W’ERISUKANIA EBIHANDA

10. Ngoko kikanibweko omo Hagai 2:7-9 ni bighuma byahi ebyuwene ebikalwira omo mubírí w’erisukania ebihanda?

10 Erisukania elyo omuminyereri Hagai akanirayako linemubya n’ebighuma ebyuwene oko bandu balebe. Hagai mwabugha oko bighuma ebikandisyalwira omo mubírí w’erisukania ebihanda. Mwabugha ati: “Nabo basyasa nʼobusoki [abandu b’emitima myolo] bwʼebihanda byosi” n’erisyaramya Yehova. * (Soma Hagai 2:7-9.) Omuminyereri Isaya n’omuminyereri Mika, nabo mubabugha bati omwatsi oyo akendisyabya “oko biro by’enyuma-nyuma.”​—Isa. 2:2-4; Mika 4:1, 2.

11. Mughala wetu mughuma mwayira ati abere abyowa engulu y’Obwami?

11 Langira ngoko mughala wetu Ken, oyukakolera lino oko bwikalo bukulu, akola omughulu owa omulaghe uwuwene oyo. Akinibukire ndeke-ndeke omughulu owa engendo y’erimbere engulu y’Obwami hamabilaba emyaka hakuhi 40. Ken akabugha ati: “Omughulu nowa ekwenene engendo y’erimbere erilwa omo Kinywa ky’oMungu, munatsema ngaminya ngoko tuli omo biro by’enduli eby’ekihugho kibi kino. Munalangira ngoko, namasonda erisimwa na Yehova n’eribana engebe y’erikota, nitolere eriyihighula oko kihugho kibi kino ekite ky’eriyiketerwa, n’eriyihira oko luhande lwa Yehova. Munasaba Yehova n’erikola. Munalekana n’ekihugho n’erilunaligha obuteya b’Obwami b’oMungu obutebwangalusibwaho.”

12. Ehekalu ya Yehova ey’obunya-kirimu inemusula mo yiti olukengerwa omo biro bino by’enduli?

12 Kilangirikire ndeke ngoko Yehova anemutsumula abandu biwe. Omo biro by’enduli bino, tunemuyilangirira ngoko abandu bangyi banemutsuka erimuramya. Omo 1914 twabya bake. Lino tuli bandu abalengire oko miliyoni munani abanemuramya oMungu butumbya, n’awandi mamiliyoni w’abandu akahindana haghuma netu obuli mwaka Okwibuka Oluholo lwa Yesu. “Obusoki b’omo bihanda byosi” ni bughambu abandu b’emitima myolo banemusula omo bibugha by’oko kihugho eby’ehekalu y’obunya-kirimu eya Yehova​—ni bughambu endegheka yiwe ey’eriramya eryerire​—n’erina lya Yehova likapipawa omughulu abandu abo bakabinduka n’eryambala omundu muhya-muhya.​—Efe. 4:22-24.

13. Abandu bangyi eryasa omwiramya ly’ekwenene lya Yehova linemuberererya awandi maminyereri wahi? (Lebaya epitsa oko kijalada.)

13 Erikoleka ly’emyatsi eyikaswekaya kundu eyo linemuberererya n’awandi maminyereri, ng’obuminyereri obukabanika omo Isaya esura ye 60. Omulondo we 22 ow’esura eyo akabugha ati: “Omuke asyabya kihanda, Omuke kutsibu asyabya kihanda kikalire. Ingye Yehova, nasyanguhyabyo oko mugulu wabyo.” Kundi abandu bangyi banemutsuka erikolera Yehova, omwatsi mughuma w’eriswekya anemukoleka. “Obusoki” ni bughambu abandu b’emitima myolo banemwasa n’obutoki bwabo mbiriri-mbiriri, n’omuhwa munene ow’eritulira “engulu yowene ey’Obwami.” Neryo ebikalwiramo, abandu ba Yehova banemukolesya obutoki obo, obo Isaya ahula mo “amasabu w’ebihanda.” (Isa. 60:5, 16) Abalume n’abakali ab’obughuli bunene abo banemuwatikya eritulira engulu mbuya omo bihugho 240 n’erilusya ebitsapo omo mibughe eyilengire oko 1 000.

ENO Y’ENDAMBI Y’ERIYISOGHA

Abandu b’oMungu omo kihugho kyosi banemutulira abandi n’obutseme oko Bwami b’oMungu (Lebaya enungu 13)

14. Lino, abandu batolere erikola eriyisogha lyahi?

14 Omo biro bino by’enduli, erisukania ly’ebihanda linemukuna abandu eriyisogha. Banemwendibya oko luhande lw’Obwami b’oMungu kutse bakendihira amaha wabo omo matabali w’ekihugho kibi kino? Elyo ni yisogha ly’omughaso elyo obuli mundu atolere iniakola. Nomo abandu ba Yehova bakasikaya ebyalaghiro by’abatabali b’omo bihugho ebyo bikeremo, sibaliyingiraya omo myatsi y’epolitike y’ekihugho kino. (Rom. 13:1-7) Banasi ngoko Obwami b’oMungu busa bo bunemwendisyabughaho amaligho w’abandu. Obwami obo si bw’ekihugho kino.​—Yoa. 18:36, 37.

15. Ekitabu ky’Eribisulirwa kikakanganaya kiti ngoko obutaleghula bw’abandu b’oMungu bukesyalengwako?

15 Ekitabu ky’Eribisulirwa kikakanganaya ngoko obutaleghula bw’abandu b’oMungu bwasyalengwako omo biro by’enduli. Erilengwako elyo lyasyatuletera eryendereribwa linene. Abatabali b’ekihugho kibi kino bakesyatusaba eriramyabo kandi bakendisyendererya abakendisyaghana erikola batya. (Eri. 13:12, 15) Bakendisyasaba “abandu bosi​—abake-bake n’abakulu-bakulu, abateke n’abera, abagombe n’abandu b’obwiranda​—bahirawe k’olusako oko byala byabo by’amali, n’oko mbumo syabo.” (Eri. 13:16) Omughulu wa kera, ibakahira oko baghombe k’olusako olw’erikangania omwinyebo. Kutya na lino, abandu bosi bakesyasabwa eribya n’ekiminyikalo ky’olusako oko byala kutse oko mbumo syabo. Bakendisyanza ambu obuli mundu akanganaye omo binywa n’omo mikolere yiwe ng’ali oko luhande lwandi.

16. Busanaki litolere lino itwawatya obwikirirya bwetu oko Yehova?

16 Tunemwendisyaligha erisakwa ly’ekisosekanio elyo n’eribya oko luhande lw’abatabali b’ekihugho kibi kino? Abakandisyaghana olusako olo basyabana amaligho n’engebe yabo yasyabya omo bwiko. Ekitabu ky’Eribisulirwa kikabugha kiti: “Omundu syasyegula kutse erigulya, y’ono yusakire olusako olo.” (Eri. 13:17) Aliwe abandu b’oMungu banasi ngoko oMungu akendisyakolera abawite olusako abakanibweko omo Eribisulirwa 14:9, 10. Omo mwanya w’eriligha olusako olo, bakendisyabya nga kihandikire oko byala byabo kiti: “Itwe tuli ba Yehova.” (Isa. 44:5) Eno y’endambi y’eriwatya obwikirirya bwetu oko Yehova. Twamabikola tutya, Yehova iniakesyatsema eribugha ati tuli biwe!

ERISUKANIA ELY’ENDULI

17. Omutima w’erilindirira owa Yehova akatwibukayaki?

17 Omo biro by’enduli bino, Yehova abirikangania kutsibu omutima w’erilindirira. Syanzire omundu n’omughuma akahera. (2 Pet. 3:9) Anzire obuli mundu iniabana akanya k’eribindula omutima wiwe n’erisombola erimukolera. Aliwe omutima wiwe w’erilindirira asyahika oko ndulya. Abakaghana eribya oko luhande lw’Obwami bw’oMungu bakesyayirwa nga Farao ow’oko mughulu wa Musa. Yehova mwamubwira ati: “Kusangwa oko mugulu ono nga nabirisumba ebyala byage, n’erikuswirya n’abandu bawe omo ndwala y’akasusu, kumbe wabirilusibwa oko kihugo. Nikwa busana n’omwatsi oyu, nabirikuhangania erikukangya obutoki bwage, kandi n’erina lyage litulawe omo kihugo kyosi.” (Eri. 9:15, 16) Ebihanda byosi byasyaminya ngoko Yehova y’oMungu mughuma musa w’ekwenene. (Ezek. 38:23) Ekyo kyasyatokekana kiti?

18. (a) Ni sukanibwa lindi lyahi erikanibweko omo Hagai 2:6, 20-22? (b) Tukaminya tuti ngoko ebinywa bya Hagai ebyo byasyabererera omo biro ebikasa?

18 Emyaka mingyi enyuma sy’erihola lya Hagai, omukwenda Paulo mwasondolwa n’ekirimu kibuyirire akahandikira Abakristo Abaebrania ati ebinywa ebikabanika omo Hagai 2:6, 20-22 byasyabererera omo mughulu owakasa. (Soma.) Paulo mwahandika ati: “Nikwa lino abirilaga ati, Nasyasuka-sukya kandi, butsira ekihugho ikyokyene, nikwa n’olubula nibya. Omughulu akabugha ati, Akandi, akakangaya ndeke ngoko ebyahangikawa ebikasuka-sukanibawa, byasyalusibwaho, neryo ebindu ebyo ebitetoka erisuka-sukanibwa ibyasigalaho.” (Ebr. 12:26, 27) Erisukanibwa erikanibweko hano risighene n’eriri omo Hagai 2:7, erisukania eri rikakanganaya ngoko abakaghana nga Farao ehamuli ya Yehova y’eritabala, basyatoghotibwa kera na kera.

19. Niki kyo kitendisyasukanibwa, kandi tukaminya ekyo kyo tuti?

19 Niki kyo kitendisyasukanibwa kutse erilusibwaho? Omukwenda Paulo amatasyabugha ati: “Neryo tubye n’ewasingya, kusangwa tukabana obwami obutetoka erisuka-sukanibwa. Tukolere oMungu n’erimutsemesya, tumukenge n’erimusikya.” (Ebr. 12:28) Erisukanibwa ly’enduli eri lyasyabya lyabihwa, Obwami b’oMungu busa bo butendisyasukanibwa. Basyabya ibunahangene!​—Esy. 110:5, 6; Dan. 2:44.

20. Ni yisogha lyahi elyo bandu batolere erikola, kandi twangawatikyabo tuti?

20 Sihakiri endambi y’eriherya! Abandu batolere erisombola: Bamasombola erilola embere eribya oko luhande lw’ekihugho kino, ibakendisyatoghotibwa. Aliwe bamasombola erikolera Yehova n’erikola esyombinduka esyisabirwe batoke erikola erisonda lya Yehova, ibakendibana engebe y’erikota. (Ebr. 12:25) Erilabira omubírí wetu w’eritulira, twanganawatikya abandu eriyisogha ndeke. Tulole embere eriwatikya abandu bangyi b’emitima myolo batoke eriyisogha eribya oko luhande lw’Obwami bw’oMungu. Kandi ebiro byosi tubye tukibuka ebinywa by’Omukama wetu Yesu ebyo abugha ati: “Kandi Engulu Yowene yʼobwami eyi yasyatsuka eritulaganibwa omo kihugo kyosi busana nʼeriminyisya ebihanda byosi, neryo enduli yasyahika.”​—Mat. 24:14.

OLWIMBO 40 Itwe tuli bandi?

^ par. 5 Omo mwatsi ono tukendibya n’eriminya lihya-lihya erilebirye erisako lya Hagai 2:7. Omo mwatsi ono, tukendiminya ngoko twangasangira omo mubírí ono owakasukanaya ebihanda byosi kandi tukendiminya ngoko hane abandu abakaligha omubírí ono w’erisukania ebihanda n’abandi ibaghanagho.

^ par. 4 Tukaminya ngoko omubírí owo Hagai ahabawa mwabuta ebighuma ebyuwene kundi obuhimbe bw’ehekalu mubwahwa oko mwaka we 515 E.M.W.

^ par. 10 Eri ni minya lihya-lihya. Kera itukabugha tuti abandu b’emitima myolo sibalitsuka erikolera Yehova busana n’erisukania ebihanda byosi. Langira omwatsi “Maswali Kutoka kwa Wasomaji Wetu” omo Mnara wa Mlinzi, Mei 15, 2006

^ par. 63 ERIKANIA OKO SYOPITSA: Hagai anemubwira abandu b’oMungu ati babye n’omuhwa, babuyirire erihimba ehekalu; Abandu b’oMungu b’oko mughulu wetu ono banemutula n’omuhwa omulaghe w’oMungu. Omulume n’omukali wiwe banemutulira n’omuhwa omwatsi owakakanaya okwisukania ly’enduli.