Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Ngani Jakulijiganya 37

“Tinjitenganya Mitundu Josope ja Ŵandu”

“Tinjitenganya Mitundu Josope ja Ŵandu”

“Tinjitenganya mitundu josope ja ŵandu soni yipanje ya ŵandu wosope tiyichiyika akuno.”—HAG. 2:7.

NYIMBO NA. 24 Kwende ku Litumbi lya Yehofa

YACHITULIJIGANYE *

1-2. Ana jwakulochesya Hagai jwasasile ya kutenganya kwapi kwakukutendekwa masiku agano?

APIKANE yaŵaŵechete ŵandu pandaŵi jichatendekwe chifomelesi ku Nepal mu 2015. Jemanjaji ŵatite, “Kwa kandaŵi kamnono, mashopu soni majumba gatandite kugwa mpela mwayikusagwila yindu yayiŵisile mwakusajikana.” “Mundu jwalijose jwatendaga woga . . . Ŵandu ŵajinji ŵasasile kuti chifomelesichi chatenganyisye kwa maminisi gaŵili. Nambo kwa une yaliji mpela chatenganyisye kwandaŵi jelewu.” Yikaŵe kuti wawojo ŵapali pandaŵi jayatendekwaga yeleyi, yikaliji yakusawusya kuti ayiliŵalile.

2 Masiku agano tukutama mundaŵi jele kutenganyika kwakwe kuli kwamtundu wine. Kutenganyikaku ngakukutendekwa mumsinda umo kapena m’chilambo chimpepe. Nambo kuŵele kuli mkutendekwa pachilambo chosope chapasi kwa yaka yejinji. Hagai ni juŵalochesye yakwamba kutenganyika kweleku. Jwalakwe jwalembile maloŵe gaŵamsalile Yehofa kuti, “Ngapajigala ndaŵi jelewu, tindenganye kwinani ni chilambo chapasi, pa mkuli ni nyasa.”—Hag. 2:6.

3. Ana kutenganya kuŵakusasile Hagai kukulekangana chamtuli ni chifomelesi chisyesyene?

3 Kutenganya kuŵakusasile Hagai pelepa nganikuŵa mpela kwa chifomelesi kwakukusagamba konanga yindu. Mmalo mwakwe kutenganya kweleku kukusaŵa ni yakuyichisya yambone. Yehofa jwasasile kuti, “Tinjitenganya mitundu josope ja ŵandu, soni yipanje ya ŵandu wosope tiyichika akuno. Mwakuti nyumba jeleji tinjijigumbasya lumbili lwekulungwa.” (Hag. 2:7) Ana yakulochesyayi yagopolelaga chichi kwa ŵandu ŵaŵatamaga mundaŵi ja Hagai? Nambi yikugopolela chichi kwa m’weji masiku agano? Chitupate kwanga kwa yiwusyoyi soni chitulole yampaka atende jwalijose pakamuchisya nawo pamasengo gakutenganya gagakutendekwa masiku agano.

MALOŴE GAKULIMBIKASYA GA MUNDAŴI JA HAGAI

4. Ligongo chichi Yehofa ŵamtumisye jwakulochesya Hagai kuti ajawule kwa ŵandu ŵakwe?

4 Yehofa ŵampele jwakulochesya Hagai masengo gakusosekwa mnope. Agambe ganisya yayatendekwe Hagai mkanaŵe kupochela masengoga. Jwalakwe komboleka kuti ŵaliji yimpepe ni ŵandu ŵaŵawujile ku Yelusalemu kutyochela ku ukapolo ku Babiloni mu 537 B.C.E. Jemanjaji paŵayiche ku Yelusalemu, ndaŵi jijojo ŵatandite kutaŵa nyumba ja Mlungu. (Esa. 3:8, 10) Nambo mkanipapite ndaŵi, patendekwe chindu chakutengusya. Jemanjaji ŵalesile masengo gakutaŵa ligongo lyakuti ŵandu ŵane ŵasisyaga. (Esa. 4:4; Hag. 1:1, 2) Myoyo mu 520 B.C.E., Yehofa ŵamsalile Hagai kuti ŵalimbikasye Ayuda kumalisya masengo gakutaŵa nyumba ja Mlungu. *Esa. 6:14, 15.

5. Ligongo chichi maloŵe gaŵaŵechete Hagai galimbikasisye Ayuda?

5 Chakulinga cha maloŵe ga Hagai, chaliji chakuti ŵalimbikasye Ayuda kumkulupilila mnope Yehofa. Jwakulochesya Hagai ŵasalile Ayuda mwakulimba mtima maloŵe gakutyochela kwa Yehofa kuti, “Nambo sambano mkadandawula jwalijose jwa jemanja, mkamule masengo, pakuti une ndili ni jemanja.” (Hag. 2:4) Maloŵe gaŵaŵechete Yehofaga galimbikasisye jemanjaji. Yehofa akwete gulu jekulungwa ja malayika ga ngondo. Myoyo Ayudaŵa ŵasosekwaga kumdalila jwalakwe kuti yindu yajendele chenene.

6. Ana kutenganya kwaŵalochesye Hagai kukakwete yakuyichisya yamtuli?

6 Yehofa ŵamsalile Hagai kuti ŵasalile Ayuda kuti Jwalakwe chachitenganya mitundu josope ja ŵandu. Maloŵe gelega galimbikasisye Ayuda ŵaŵatengwiche pandaŵi jiŵataŵaga nyumba ja Mlungu. Yakulochesyayi yalosisye kuti Yehofa chachitenganya ulamusi wa Apelesi wawaliji wamachili mnope pandaŵijo. Ana kutenganyaku kukakwete yakuyichisya yamtuli? Chandanda, Ayuda akamalisisye kutaŵa nyumba ja Mlungu. Kaneko yikakamuchisye kuti ŵandu ŵanganaŵa Ayuda atande kumtumichila Yehofa yimpepe ni jemanjaji panyumba jajataŵidwejo. Kusala yisyene, maloŵega galimbikasisye mnope Ayudawo.—Sak. 8:9.

MASENGO GAGAKUSATENGANYA CHILAMBO MASIKU AGANO

Ana akukamuchisya nawo pamasengo gakutenganya chilambo gagakutendekwa masiku agano? (Alole ndime 7-8) *

7. Ana ni masengo gapi gakutenganya gatukusosekwa kukamuchisya nawo? Alondesye.

7 Ana maloŵe gaŵalochesye Hagai gakutukwaya chamtuli masiku agano? Yehofa akutenganyasoni mitundu josope ja ŵandu masiku agano, soni m’weji tukusosekwa kukamuchisya nawo masengo gelega. Aganichisye ayi, mu 1914 Yehofa ŵamsagwile Yesu Klistu kuŵa Mwenye jwa Uchimwene wakwinani. (Sal. 2:6) Ŵakulamulila ŵa pachilambo chapasi, nganasangalala Uchimwenewu pawatandite kulamulila. Kuŵichidwa kwa Mwenye jweleju kwalosisye kuti “ndaŵi ja ŵandu ŵamitundu jine” jimasile. Kuŵecheta kwine mpaka tujile kuti ndaŵi jakutama kuli kwangali jwakulamulila jwakumjimila Yehofa, jaliji jili jimasile. (Luk. 21:24) Ligongo lya yeleyi, ŵandu ŵa Yehofa kutandila mu 1919 aŵele ali mkwasalila ŵandu kuti Uchimwene wa Mlungu ni wampaka umasye yakusawusya ya ŵandu. Masengo gakulalichila “Ngani Syambone syakwamba ya Uchimwene,” gatenganyisye chilambo chosope.—Mat. 24:14.

8. Mwakamulana ni Salimo 2:1-3, ana mitundu jejinji ja ŵandu jikutenda uli papikene ngani syambone syatukusalalichila?

8 Ana mitundu ja ŵandu jikutenda uli ni ngani syambone syatukusalalichila? Ŵandu ŵajinji ngakusapikanila. (Aŵalanje Salimo 2:1-3.) Mitundu ja ŵandu jangasangalalaga patukulalichila. Jemanjaji ngakusakamulana ni Jwakulamulila juŵamsagwile Yehofa. Nambosonitu jemanjaji ŵangasiwona ngani syakwamba ya Uchimwene syatukusalalichilaga, kuti sili ngani syambone. Mwamti m’yilambo yine, ayikene pakulekasya masengo getu gakulalichila. Atamose kuti ŵakulamulila ŵa m’yilamboyi akusasala kuti akusamtumichila Mlungu, nambope ŵangakunda kuti atule pasi maudindo gawo. Myoyo, mpela ŵakulamulila ŵa mundaŵi ja Yesu, ŵakulamulila ŵamasiku agano akusasisyana ni Mwenye juŵamsagwile Yehofa. Akusatenda yeleyi, mwakulimbana ni ŵakulijiganya ŵakwe ŵakulupichika.—Mase. 4:25-28.

9. Ana Yehofa akusatenda uli ŵandu pakukana kupikanila ngani syambone?

9 Ana Yehofa akusatenda uli pakwawona ŵandu ali mkukana kupikanila ngani syambone? Pa Salimo 2:10-12 pana kwanga kwa chiwusyochi. Lilembali likusati, “Sambano jemanja ayimwene mŵe ŵalunda, mlijiganye kutyochela pa lijiganyoli, jemanja ŵakulamulila chilambo mwatumichile AMBUJE mwawoga ni mwakutetemela. Mwajinamile pasajo syawo kogopela kuti ata kumtumbilila. Myoyo mmwejo komboleka kuwa mwakusisimuchisya ligongo ukali wawo ukusajanguya kolela. Ŵana upile ŵakutilila kwa AMBUJE.” Ligongo lyakuti Yehofa ali jwachinonyelo, apeleche upile kwa jemanjaji wakuti asagule yindu mwalunda. Ŵakulamulilaŵa akwete upile wakuchenga ndamo syawo ni kuwujitichisya ulamusi wa Mlungu. Nambope ndaŵi jajisigele jinandipe mnope. Tukutama m’masiku gambesi ga chilambo chakusakalachi. (2 Tim. 3:1; Yes. 61:2) Apano ni pakusosekwa ŵandu kutenda yindu mwachitema kuti alijiganye usyesyene soni kutanda kumtumichila Yehofa.

ŴANDU ŴANE AKUKAMULANA NI MASENGO GAKUTENGANYA

10. Ana pa Hagai 2:7-9, pakusasala yindu yapi yayichitendekwa ligongo lya masengo gakutenganya?

10 Masengo gakutenganya gaŵalochesye Hagai, gakusakola yakuyichisya yambone kwa ŵandu ŵane. Jwalakwe jwasasile kuti ligongo lya kutenganyaku, ‘yipanje ya ŵandu wosope [ŵali ŵandu ŵambone mtima] tichiyika’ kukumtumichila Yehofa. * (Aŵalanje Hagai 2:7-9.) Yesaya nambosoni Mika jwasasile kuti yakulandana ni yeleyi yichitendekwasoni m’masiku gambesi.—Yes. 2:2-4; Mik. 4:1, 2.

11. Ana m’bale jwine jwatesile uli ali apikene ngani sya Uchimwene kandanda?

11 Agambe ganisya yaŵatesile M’bale Ken ali apikene ngani syambone. Jwalakwe apano akutumichila ku likulu lya Mboni sya Yehofa. M’baleju akusakumbuchila mpaka lelo lisiku lyandanda liŵapikene ngani sya Uchimwene yaka 40 yipiteyo. Jwalakwe jwatite, “Panagambile kupikana kandanda usyesyene wa m’Maloŵe ga Mlungu, nasangalele mnope kumanyilila kuti tukutama m’masiku gakumalisya gasyesyene. Myoyo nayiweni kuti, Mlungu kuti anjitichisye soni kuti ngapate umi wangamala, ngusosekwa kulekangana ni chilambochi ni kuŵa kumbali ja Yehofa. Ni napopesile kwa Yehofa soni ndaŵi jijojo naŵele kumbali jakwe, mwamti nachilesile chilambochi nikutilila ku Uchimwene wa Mlungu wanganiwuŵa utenganyiche.

12. Ana nyumba ja Yehofa jigumbele chamtuli ni uchimbichimbi m’masiku gambesi gano?

12 Kusala yisyene, Yehofa akwapa upile ŵandu ŵakwe. Masiku gakumalisya gano tukwawona ŵandu ŵajinji ali mkutanda kumtumichila jwalakwe. Mu 1914 ŵandu ŵaŵamtumichilaga Yehofa ŵaliji ŵamnono. Nambo apano pana ŵandu ŵakupunda 8 miliyoni ŵakumtumichila Yehofa, soni chaka chilichose ŵandu mamiliyoni gejinji akusatenda nawo mwambo wakumbuchila chiwa cha Yesu. Yeleyi yitendekasisye kuti m’maluŵala gakulambilila ga pachilambo chapasi ga nyumba ja usimu ja Yehofa, mugumbale ni “yipanje ya ŵandu wosope.” Kuchenga kwa ŵandu ŵeleŵa kutendekasisye kuti lina lya Yehofa lichimbichikwe.—Aef. 4:22-24.

13. Ana ni yakulochesya yine yapi yayikukwanilichikwa ligongo lya kutupa kwa chiŵalanjilo cha ŵandu ŵakumtumichila Yehofa? (Alole chiwulili cha pachikuto.)

13 Yakutendekwa yakusangalasya yeleyi, yikukwanilisyasoni yakulochesya yine yayikusasimanikwa m’buku ja Yesaya chaputala cha 60. Pa Yesaya 60:22 pakusaŵecheta kuti, “Atamose kaliŵasa kamwana, kachitendekwa kuŵa mtundu wa ŵandu. Nipo mtundu wa ŵandu ŵapanandi, tiwuchitendekwa kuŵa mtundu wamachili. Tinjitenda yeleyi mwakwanguya ndaŵi jakwe. Une ndili AMBUJE.” Pana yindu yejinji yayikutendekwa ligongo lyakuti ŵandu ŵajinji akutanda kumtumichila Yehofa. Ŵandu ŵakutanda kumtumichila Yehofaŵa, akwika ni lunda soni mtima wakusachilila kulipeleka pamasengo gakulalichila. Yeleyi yikukamuchisya kuti ŵakutumichila ŵa Yehofa akamulichisyeje masengo lunda lwa jemanjaji, lwele Yesaya ŵalukolasile kuti “mkaka wa ŵandu ŵamitundu jine.” (Yes. 60:5, 16) Ni chikamuchisyo cha jemanjaji, masengo gakulalichila gakutendekwa m’yilambo yakupunda 240. Soni mabuku getu gakugopoleledwa m’yiŵecheto yakupunda 1,000.

NDAŴI JAKUSAGULA YAKUTENDA

Ŵakutumichila ŵa Mlungu akusalalichila mwakusangalala ŵandu ŵane ngani sya Uchimwene wa Mlungu (Alole ndime 13)

14. Ana apano ŵandu akusosekwa kusagula kutenda chichi?

14 Kutenganya kwa mitundu josope kwakukutendekwa masiku agano kukwatendekasya ŵandu kuti asagule yakutenda. Ana jemanjaji chasagule kuwukamuchisya Uchimwene wa Mlungu, kapena chasagule kugakulupilila maboma ga ŵandu gagali m’chilambochi? Ligongo lyakuti jeleji jili ngani jakusosekwa mnope, jwalijose akusosekwa kusagula jika yakutenda. Atamose kuti ŵakutumichila ŵa Yehofa akusasosekwa kwapikanila ŵakulamulila ŵa m’chilambo chakusatamaga, nambope ngakusajinjilila atapanandi yakutendekwa yandale ya pachilambopa. (Alo. 13:1-7) Jemanjaji akusamanyilila kuti Uchimwene wa Mlungu ni wampaka umasye yakusawusya yosope ya ŵandu. Uchimwene welewu nganiwuŵa kumbali ja chilambochi.—Yoh. 18:36, 37.

15. Ana ni kulinjidwa kwapi kwekulungwa kwakusakukolanga m’buku ja Chiwunukuko?

15 Buku ja Chiwunukuko jikusalondesya yakulingwa yachachisimana nayo ŵakutumichila ŵa Mlungu ŵakulupichika m’masiku gambesi. Kulinjidwa kweleku chikutendekasyeje kuti ŵandu atulagasyeje soni kutusisya. Maboma ga ŵandu gakulimbana ni kulambila kwetu soni gakwalagasya ŵandu ŵakusakana kuŵa kumbali jawo. (Chiw. 13:12, 15) Jemanjaji ‘chachakanganichisya ŵandu wosope, ŵachanandi ni ŵachakulungwa, ŵakulaga soni ŵakusichila, achikapolo ni alukosyo, kuti akole chimanyisyo paligasa lyawo lyakumlyo kapena pawusyo pawo.’ (Chiw. 13:16) Mundaŵi jakala, achikapolo ŵaŵikaga chimanyilo chakuti amanyicheje kuti ali kapolo jwa ŵani. Mwakulandana ni yeleyi, masiku agano ŵandu akusajembecheya kuti mundu jwalijose akole chimanyilo chakummanyikasya kumbali jali. Jemanjaji chakulinga chawo chili chakuti yakutenda soni yakuganisya ya ŵandu wosope yilosyeje kuti ali kumbali ja ŵakulamulila ŵachilambo.

16. Ligongo chichi ŵandu akusosekwa kutenda yindu mwachitema kuti aŵe paunasi wambone ni Yehofa?

16 Ana tuchipochela chimanyisyo chakuwanichisyachi, nikutanda kugakamuchisya maboma ga m’chilambochi? Ŵandu ŵakukana kupochela chimanyisyochi chachisimana ni yakusawusya soni umi wawo uchiŵa pangosi. Buku ja Chiwunukuko jikusasala kuti, “Mundu jwalijose ngasakombola kusuma kapena kusumisya yindu naga ŵangali chimanyisyo chelechi.” (Chiw. 13:17) Nambo ŵakutumichila ŵa Mlungu akusamanyilila yachachitenda Mlungujo ni ŵandu ŵakwete chimanyisyo chakusachikolanga pa Chiwunukuko 14:9, 10. Mmalo mwakuti ŵakutumichila ŵa Yehofa apochele chimanyisyochi, yichiŵa mpela kuti alembedwe paligasa lyawo maloŵe gakuti, “Une ndili jwa AMBUJE.” (Yes. 44:5) Ajino jili ndaŵi jambone jatukusosekwa kulosya kuti tuli ŵakulupichika soni tuli paunasi wambone ni Yehofa. Naga tukutenda yeleyi, Yehofa chachiŵa jwakusangalala kuti tuli kumbali jakwe.

KUTENGANYA KWAKUMALISYA

17. Ana tukusosekwa kukumbuchila chichi pakwamba ya kuwusimana mtima kwa Yehofa?

17 Masiku gakumalisya gano Yehofa alosisye kuti ali jwakuwusimana mtima mnope? Jwalakwe ngakusaka kuti jwalijose ajonanjidwe. (2 Pet. 3:9) Soni jwalakwe apeleche upile kwa jwalijose kuti aleche ndamo syakwe syakusakala ni kutanda kumtumichila. Nambotu kuwusimana mtima kwa Yehofa kukwete malile. Mwamti ŵandu ŵakulepela kuwukamulichisya masengo upile welewu chachisimana ni yakulandana ni yiŵasimene nayo Falawo mundaŵi ja Mose. Yehofa ŵamsalile Falawo kuti, “Ngatambasukule mkono wangu kuti nampute m’mwejo pamo ni ŵandu ŵenu, mkaliji wosope mli mmasile kuwa pachilambo chapasi chino. Nambo namlesile mmwejo ni umi kuti mgalole machili gangu kuti lina lyangu limanyiche pachilambo chapasi.” (Eks. 9:15, 16) Kusogoloku mitundu josope ja ŵandu jichimanyilila kuti Yehofa ni jwali Mlungu jwakuwona. (Esek. 38:23) Ana yeleyi yichikomboleka chamtuli?

18. (a) Ana pa Hagai 2:6, 20-22, pakusasala ya mtundu wine wapi wakutenganya? (b) Ana tukumanyilila chamtuli kuti maloŵe ga Hagai gachikwanilichikwa kusogoloku?

18 Pali papitile yaka yejinji chiwile Hagai, ndumetume Paulo jwalembele Aklistu ŵa Chihebeli kwasalila kuti maloŵe gagakusasimanikwa pa Hagai 2:6, 20-22 gachikwanilichikwa msogolo. (Aŵalanje.) Paulo jwalembile kuti, “Nambo sambano ŵatesile chilanga chakuti, ‘tinjitenganyasoni ngaŵa chilambo chapasipe, nambosoni ni kwinani.’ Maloŵe gakuti ‘kamope kanesoni’ yikulosya pakulanguka kuti yindu yakupanganyidwa yosope tiyichitenganyika ni tachiyityosya kuti yindu yangatenganyika tiyisigalile.” (Aheb. 12:26, 27) Kutenganya kweleku kuli kwakulekangana ni kutenganya kwakusakukolanga pa Hagai 2:7. Kutenganya kweleku kukugopolela kuti ŵandu ŵali mpela Falawo, ŵele akusakana kwitichisya kuti Yehofa ali jwakulamulila jwambone chachijonanjidwa soni ngasasimanikwa mpaka kalakala.

19. Ana chichi changasichitenganyika? Ana tukusamanyilila chamtuli yeleyi?

19 Ana chichi changasichitenganyika kapena kutyosyedwa? Paulo jwapitilisye kuti, “Pakuti tupochele Uchimwene wangakomboleka kutenganyika, kwende tumtogolele Mlungu ni kumlambila jwalakwe mwauchimbichimbi.” (Aheb. 12:28) Pakuchimala kutenganya kwakumalisyaku, Uchimwene wa Mlungupe ni wawuchisigala. Mwamti uchitama mpaka kalakala.—Sal. 110:5, 6; Dan. 2:44.

20. Ana ŵandu akusosekwa kusagula kutenda chichi? Ana mpaka twakamuchisye chamtuli jemanjaji?

20 Kusala yisyene ndaŵi jajisigeleji jinandipe. Ŵandu akusosekwa kusagula yakutenda. Jemanjaji naga akusagula kukamuchisya pa yakutendekwa ya m’chilambochi, nikuti chachijonanjidwa. Nambo naga akusagula kuchenga ndamo syawo ni kutanda kumtumichila Yehofa, nikuti chachipata umi wangamala. (Aheb. 12:25) Patukulalichila tukusakamuchisya ŵandu kuti asagule yindu mwalunda. Myoyo, tukusosekwa kwakamuchisya ŵandu ŵamtima wambone kuti asagule kutanda kuwukamuchisya Uchimwene wa Mlungu. Ndaŵi syosope tukumbuchileje maloŵe ga Ambuje ŵetu Yesu gakuti, “Ngani Syambonesi syakwamba Uchimwene wa Mlungu tisichilalichidwa pa chilambo chosope chapasi, kuti ŵandu ŵamitundu josope asipikane, kaneko mbesi ni tijichiyika.”—Mat. 24:14.

NYIMBO NA. 40 Wawo Ali jwa Ŵani?

^ ndime 5 Nganiji chijitukamuchisye kuchenga kapikane ketu ka lilemba lya Hagai 2:7. Chitulijiganyesoni yampaka tutende pakamuchisya nawo pamasengo gakusangalasya gagakutenganya mitundu josope ja pachilambochi. Chitulolesoni kuti patukukamula masengoga ŵandu ŵane akusagapochela, nambo ŵane akusakana.

^ ndime 4 Tukumanyilila kuti yaŵaŵechete Yehofa kwa Hagai yakomboleche, ligongo lyakuti masengo gakutaŵa nyumba ja Mlungu gamasile mu 515 B.C.E.

^ ndime 10 Kweleku kuli kuchenga kwa kapikane ketu ka yakulochesyayi. Munyumamu tuŵele tuli mkuŵecheta kuti, kwika kwa ŵandu ŵambone kuti amtumichileje Yehofa ngakukutendekwa ligongo lya kutenganyika kwa mitundu josope ja ŵandu. Alole “Yiwusyo Yakutyochela kwa Ŵakuŵalanga,” mu Sanja ja Mlonda ja Meyi 15, 2006.

^ ndime 63 KULONDESYA YIWULILI: Hagai akwalimbikasya ŵandu ŵa Mlungu kuti amalisye kutaŵa nyumba ja kulambilila. Ŵakutumichila ŵa Mlungu ŵa masiku agano akulipeleka mnope pamasengo gakulalichila. Liŵasa likulalichila yakwamba kutenganya kwakumalisya.