1. Mɛni huɛ bɔmi nɛ ma nyɛ maa hi adesahi anɔkualetsɛmɛ kɛ Yehowa a kpɛti?

YESU nɛ ji “kekleekle bi ngɛ bɔ níhi tsuo a kpɛti” ɔ, kɛ bɔfo akpeakpehi abɔ ɔ piɛɛ Yehowa weku ɔ mi bimɛ ɔmɛ a he. (Kol. 1:15; La 103:20) Benɛ Yesu ngɛ zugba a nɔ ɔ, e tsɔɔ kaa adesahi anɔkualetsɛmɛ ma nyɛ ma tsɛ Yehowa ke a Tsɛ. Benɛ Yesu kɛ e kaseli ɔmɛ ngɛ munyu tue ɔ, e tsɔɔ kaa Yehowa ji ‘e Tsɛ kɛ mɛ hu a Tsɛ.’ (Yoh. 20:17) Ke wa jɔɔ wa he nɔ ha Yehowa nɛ a baptisi wɔ ɔ, e tsɔɔ kaa wa ba piɛɛ Yehowa weku nɛ suɔmi ngɛ mi ɔ he.​—Maak. 10:29, 30.

2. Mɛni he wa ma susu ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi?

² E he waa ha ni komɛ kaa a maa na Yehowa kaa e ji Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi. Eko ɔ, ni komɛ hu li blɔ nɔ nɛ a maa gu kɛ je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ a nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi. Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa maa na bɔ nɛ Yesu yeɔ bua wɔ ha konɛ waa na Yehowa kaa Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi, kɛ nɔ nɛ wa ma nyɛ maa hɛ kɛ su e he. Jehanɛ hu ɔ, wa maa na blɔhi a nɔ nɛ wa ma nyɛ maa gu kɛ kase Yehowa ngɛ bɔ nɛ waa kɛ wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi hiɔ si ha a mi.

3. Mɛni blɔ nɔ nɛ sɔlemi he nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ haa nɛ wa hɛɛ kɛ suɔ Yehowa he wawɛɛ?

³ Yehowa ji Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi. Yesu suɔ nɛ waa na Yehowa kaa bɔ nɛ e naa lɛ ɔ. E naa lɛ kaa Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi nɛ e mi mi sãa lɛ ngɛ wa he, nɛ́ wa ma nyɛ maa hɛ kɛ su e he. E pi nɔ ko nɛ e mi mi jɔɛ nɛ e deɔ wɔ nɔ́ nɛ e sa kaa waa pee pɛ kɛkɛ. Wa na enɛ ɔ ngɛ nɔ́ nɛ Yesu tsɔɔ e kaseli ɔmɛ kaa a sɔle ngɛ he ɔ mi. E je sɔlemi nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ sisi kɛ munyu nɛ ji: “Wa Tsɛ.” (Mat. 6:9) Yesu ko nyɛ ko de wɔ kaa wa tsɛ Yehowa kaa “Ope ɔ,” ‘Bɔlɔ ɔ’  loo “neneene Matsɛ ɔ.” Tɔmi ko be he kaa a kɛ sablai nɛ ɔmɛ ma tsɛ Yehowa, ejakaa Baiblo ɔ kɛ biɛ nɛ ɔmɛ kale lɛ. (1 Mose 49:25; Yes. 40:28; 1 Tim. 1:17) Se Yesu de ke wa tsɛ Yehowa kaa wa “Tsɛ.”

4. Kɛ wa pee kɛɛ kɛ le kaa Yehowa suɔ nɛ waa hɛ kɛ su e he?

⁴ Anɛ e he waa ha mo kaa o maa na Yehowa kaa Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi lo? Wa ti ni komɛ nuɔ he jã. Ke wa tsɛmɛ je we mi mi jɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ ɔ, e he ma nyɛ maa wa kaa wa maa na Yehowa kaa Tsɛ nɛ ngɛ suɔmi. Se wa bua ma nyɛ maa jɔ, ejakaa Yehowa le bɔ nɛ wa nuɔ he ha kɛ nɔ́ he je nɛ wa nuɔ he jã! E suɔ nɛ e hɛ kɛ su wa he. Lɔ ɔ he je nɛ e Munyu ɔ de ke: “Nyɛɛ hɛ nyɛ kɛ su Mawu he, nɛ e maa hɛ lɛ kɛ su nyɛ he” ɔ nɛ. (Yak. 4:8) Yehowa suɔ wɔ, nɛ e suɔ nɛ e pee Tsɛ kpakpa kɛ ha wɔ.

5. Ngɛ Luka 10:22 ɔ nya a, kɛ Yesu yeɔ bua wɔ ha kɛɛ konɛ waa hɛ su Yehowa he wawɛɛ?

⁵ Yesu ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa hɛ kɛ su Yehowa he wawɛɛ. Yesu le Yehowa saminya, nɛ e kase e su ɔmɛ pɛpɛɛpɛ. Lɔ ɔ he je nɛ e de ke: “Nɔ fɛɛ nɔ nɛ na mi ɔ, e na Tsɛ ɔ hulɔ” ɔ nɛ. (Yoh. 14:9) Yesu ngɛ kaa wa nyɛminyumu nɔkɔtɔma nɛ e tsɔɔ wɔ bɔ nɛ waa bu wa Tsɛ ɔ ha, wa kua níhi nɛ e be e hɛ mi sae, kɛ nɔ́ nɛ wa ma nyɛ maa pee konɛ Yehowa bua nɛ jɔ wa he. Se Yesu si himi ngɛ zugba a nɔ ɔ ji nɔ́ titli nɛ tsɔɔ wɔ bɔ nɛ Yehowa mi mi jɔ nɛ e ngɛ suɔmi ha. (Kane Luka 10:22.) Nyɛ ha nɛ wa susu nɔ hyɛmi ní komɛ a he nɛ waa hyɛ.

6. Mo ha nɔ hyɛmi ní komɛ nɛ tsɔɔ bɔ nɛ Yehowa bu Yesu tue ha.

⁶ Yehowa buɔ e bimɛ tue. Mo susu bɔ nɛ Yehowa bu e kekleekle Bi ɔ tue ha a he nɛ o hyɛ. Yehowa bu sɔlemihi nɛ Yesu sɔle benɛ e ngɛ zugba a nɔ ɔ tue. (Luka 5:16) E bu Yesu sɔlemi tue benɛ e sɔle ngɛ níhi nɛ a he hia a he ɔ. Eko ji benɛ e maa hla bɔfohi 12 ɔ. (Luka 6:12, 13) Jehanɛ hu ɔ, benɛ Yesu hao wawɛɛ nɛ e sɔle ɔ, Yehowa bu lɛ tue. Benɛ e piɛ bɔɔ nɛ Yuda maa tsɔɔ Yesu se blɔ ɔ, Yesu sɔle kɛ ha e Tsɛ ɔ ngɛ kahi nɛ e be kɛe nɛ e kɛ maa kpe ɔ a he. Pi nɛ Yehowa bu Yesu tue pɛ kɛkɛ, e tsɔ bɔfo ko nɛ e ba wo e Bi nɛ e suɔ lɛ ɔ he wami.​—Luka 22:41-44.

7. Kɛ lemi nɛ o le kaa Yehowa buɔ sɔlemi tue ɔ haa nɛ o nuɔ he ha kɛɛ?

 ⁷ Mwɔnɛ ɔ, Yehowa yaa nɔ nɛ e buɔ e sɔmɔli a sɔlemi tue, nɛ e haa mɛ heto nɛ sa ngɛ be nɛ sa mi. (La 116:1, 2) Mo susu bɔ nɛ nyɛmiyo ko nɛ ngɛ India a na bɔ nɛ Yehowa ha e sɔlemi heto ha a he nɛ o hyɛ. E pee yeyeeye wawɛɛ, nɛ e je e tsui mi nɛ e sɔle ha Yehowa ngɛ sane ɔ he. E de ke: “A pee May 2019 JW Brɔɔdkastin ɔ nɛ tsɔɔ bɔ nɛ wa ma plɛ kɛ da yeyeeye peemi kɛ haomi nya ha a kɛ ha mi. E ji ye sɔlemi heto nɛ a ha.”

8. Mɛni blɔhi a nɔ nɛ Yehowa je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ Yesu?

⁸ Yehowa jeɔ suɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ kaa bɔ nɛ e je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ e Bi ɔ ngɛ zugba a nɔ ɔ. (Yoh. 5:20) Yehowa ye bua Yesu nɛ e hemi kɛ yemi mi wa, e wo lɛ he wami benɛ e hao ɔ, nɛ e ha lɛ he lo nya hiami níhi hulɔ. Yehowa de e Bi ɔ kaa e suɔ lɛ, nɛ e kplɛɛ e nɔ. (Mat. 3:16, 17) Yesu le kaa e hiɔwe Tsɛ ɔ ngɛ e kasa nya be fɛɛ be nɛ e maa ye bua lɛ, enɛ ɔ he ɔ, e nui he kaa e piɛ lɛ pɛ.​—Yoh. 8:16.

9. Kɛ wa pee kɛɛ kɛ le kaa Yehowa suɔ wɔ?

⁹ Kaa bɔ nɛ Yehowa je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ Yesu ɔ, wɔ hu e je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ ngɛ blɔ slɔɔtohi a nɔ. Mo susu he nɛ o hyɛ: Yehowa ha nɛ wa hɛ kɛ su e he nɛ e ha wɔ nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a suɔ wɔ nɛ a haa nɛ wa bua jɔɔ nɛ a yeɔ bua wɔ ke wa hao nɛ wa pee yeyeeye. (Yoh. 6:44) Jehanɛ hu ɔ, Yehowa ha wɔ nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ wa hia konɛ wa hemi kɛ yemi mi nɛ wa. Nɛ e haa wɔ wa hiami níhi daa ligbi. (Mat. 6:31, 32) Ke wa susu suɔmi nɛ Yehowa ngɛ kɛ ha wɔ ɔ he ɔ, e haa nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha lɛ ɔ mi waa.

10. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ bɔ nɛ Yehowa kɛ wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi hii si ha a mi?

¹⁰ Yehowa suɔ wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yi ɔmɛ. Se pi be fɛɛ be nɛ e ngɛ gbɔjɔɔ kaa wa maa suɔ mɛ nɛ wa ha nɛ a na kaa wa suɔ mɛ. Enɛ ɔ peemi yee be komɛ akɛnɛ e slo he nɛ a tsɔse wɔ ngɛ kɛ wa kusumihi ɔ he je. Nɛ wɔ tsuo wa peeɔ níhi nɛ ma nyɛ maa wo ni kpahi a mi mi la nɛ e be hae nɛ a bua nɛ jɔ. Se kɛ̃ ɔ, wa ma nyɛ maa pee níhi nɛ ma ha nɛ suɔmi nɛ ngɛ wa mumi mi weku ɔ mi ɔ mi nɛ wa. Ngɛ mɛni blɔ nɔ? Kɛ gu wa hiɔwe Tsɛ ɔ nɛ wa maa kase lɛ nɛ wa ma je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi ɔ nɔ. (Efe. 5:1, 2; 1 Yoh. 4:19) Nyɛ ha nɛ waa hyɛ níhi nɛ wa ma nyɛ maa kase kɛ je Yehowa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ mi.

11. Mɛni blɔ nɔ nɛ Yesu tsɔɔ kaa e ‘mi mi sãa lɛ’ kaa Yehowa?

¹¹ Yehowa ‘mi mi sãa lɛ.’ (Luka 1:78) Ke nɔ nɛ mi mi sãa lɛ yɔse kaa nɔ ko ngɛ nɔ́ nae ɔ, e hlaa blɔhi a nɔ nɛ e maa gu kɛ ye bua lɛ nɛ e wo e bua. Yesu tsɔɔ kaa e mi mi sãa lɛ kaa bɔ nɛ e Tsɛ ɔ peeɔ ɔ kɛ gu bɔ nɛ e kɛ níhi hi si ha a nɔ. (Yoh. 5:19) Be ko benɛ Yesu na asafo kuu ko ɔ, “a he pee lɛ mɔbɔ, ejakaa a plaa mɛ, nɛ a gbɛ fĩa kaa jijɔhi nɛ a be hyɛlɔ.” (Mat. 9:36) Pi nɛ Yesu mi mi sã lɛ ngɛ a he kɛkɛ, e pee nɔ́ ko kɛ ye bua mɛ. E tsa hiɔtsɛmɛ, nɛ e ye bua nihi nɛ a “tloo tlomi nɛ e ngɛ [mɛ] gbee ɔ” nɛ a he mi jɔ mɛ.​—Mat. 11:28-30; 14:14.

12. Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ tsɔɔ kaa wa mi mi sãa wɔ ngɛ wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi a he?

¹² Loko wa mi mi maa sã wɔ ngɛ wa nyɛmimɛ a he ɔ, jã wa susu nyagbahi nɛ a kɛ ngɛ kpee ɔ a he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, eko ɔ, nyɛmiyo ko be he wami wawɛɛ. E tui e nyagba a he munyu, se e maa suɔ hu kaa nɔ ko nɛ ye bua lɛ. Anɛ e nyɛ nɛ e haa e weku ɔ a he lo nya hiami níhi lo? Anɛ wa ma nyɛ maa hoo ní kɛ ha lɛ aloo wa ma nyɛ ma dla e we ɔ mi ha lɛ lo? Eko ɔ, nyɛminyumu ko ní tsumi ngmɛɛ lɛ. Ke e ba jã a, anɛ wa ma nyɛ ma ha lɛ sika nɛ wa be hae nɛ e le he nɛ e je, nɛ́ waa ye bua lɛ kɛ ya si be nɛ e ma ná ní tsumi kpa lo?

13-14. Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ tsɔɔ kaa wa haa nɔ nɔ́ faa kaa Yehowa?

 ¹³ Yehowa haa nɔ nɔ́ faa. (Mat. 5:45) E sɛ nɛ waa mlɛ nɛ wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a bi wɔ yemi kɛ buami loko wa mi mi nɛ sã wɔ ngɛ a he. Kaa bɔ nɛ Yehowa peeɔ ɔ, wa ma nyɛ maa ye bua mɛ po loko a bi wɔ yemi kɛ buami. Wa bi we Yehowa kaa e ha nɛ pu ɔ nɛ tso, se e haa nɛ pu ɔ tsoɔ kɛ haa wɔ daa ligbi, nɛ nihi nɛ a jeɔ hɛsa kpo kɛ nihi nɛ a je we hɛsa kpo ɔ tsuo náa pu la a he se. Wa hiami níhi nɛ Yehowa haa wɔ ɔ tsɔɔ kaa e suɔ wɔ wawɛɛ. Wɔ hu wa suɔ Yehowa, ejakaa e mi mi jɔ nɛ e haa nɔ nɔ́ faa!

¹⁴ Wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi fuu haa nɔ nɔ́ faa kɛ tsɔɔ kaa a ngɛ a hiɔwe Tsɛ ɔ kasee. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɛ jeha 2013 ɔ mi ɔ, kɔɔhiɔ ko nɛ nya wa nɛ a tsɛɛ ke Super Typhoon Haiyan ɔ fia ngɛ Philippines nɛ e puɛ ní wawɛɛ. Wa nyɛmimɛ fuu a wehi kɛ a weto níhi puɛ. Se nyɛmimɛ nɛ a ngɛ je kɛ wɛ ɔ kɛ oya yemi ye bua mɛ. Nyɛmimɛ komɛ ha sika, nɛ ni komɛ hu ye bua kɛ ma tsuhi nɛ a dla ekomɛ nɛ a puɛ ɔ. Tsuhi nɛ a ma kɛ nɔ́ nɛ a dla a tsuo maa pee 750, nɛ e sui jeha kake nɛ a gbe ní tsumi nɛ ɔ nya! Ngɛ be nɛ COVID-19 hiɔ ɔ gbɛ fĩa a mi ɔ, wa nyɛmimɛ fuu tsu ní kɛ ye bua wa nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi. Ke waa kɛ oya yemi ye bua wa nyɛmimɛ ɔmɛ ɔ, lɔ ɔ, tsɔɔ kaa wa suɔ mɛ.

15-16. Mɛni nɛ Luka 6:36 tsɔɔ kaa e sa nɛ waa pee kɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ wa hiɔwe Tsɛ ɔ kasee?

¹⁵ Yehowa naa nɔ mɔbɔ nɛ e kɛ tɔmi keɔ. (Kane Luka 6:36.) Daa ligbi ɔ, wa hiɔwe Tsɛ ɔ naa wɔ mɔbɔ nɛ e kɛ wa tɔmi keɔ wɔ. (La 103:10-14) Yesu se nyɛɛli ɔmɛ yi mluku, enɛ ɔ he ɔ, e na mɛ mɔbɔ nɛ e kɛ a tɔmihi ke mɛ. E pee klaalo po kaa e maa ngɔ e wami kɛ sã afɔle konɛ a nyɛ nɛ a ngɔ wa he yayamihi kɛ ke wɔ. (1 Yoh. 2:1, 2) Anɛ lemi nɛ o le kaa Yehowa kɛ Yesu naa nɔ mɔbɔ nɛ a kɛ tɔmihi keɔ ɔ ha we nɛ o hɛ kɛ su a he lo?

¹⁶ Ke waa kɛ wa nyɛmimɛ a tɔmihi ‘pa mɛ faa’ a, lɔ ɔ haa nɛ suɔmi nɛ ngɛ wa mumi mi weku ɔ mi ɔ mi waa. (Efe. 4:32) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e be gbɔjɔɔ kaa waa kɛ wa nyɛmimɛ a tɔmihi maa ke mɛ, enɛ ɔ he ɔ, e biɔ nɛ waa bɔ mɔde wawɛɛ. Nyɛmiyo ko tsɔɔ kaa munyu ko nɛ yi ji  “Nyɛɛ Kɛ Nyɛ Sibi A Tɔmi Nɛ Pa Mɛ” ɔ nɛ e kane ngɛ Hwɔɔmi Mɔ ko mi ɔ ye bua lɛ. * E de ke: “Munyu nɛ ɔ nɛ i kane ɔ ye bua mi nɛ i na bɔ nɛ ni kpahi a tɔmi nɛ i kɛ maa ke mɛ ɔ maa ye bua mi ha. Hwɔɔmi Mɔ ɔ tsɔɔ kaa tɔmi nɛ waa kɛ maa ke ɔ tsɔɔ we kaa wa bua jɔ nɔ́ yaya nɛ a pee wɔ ɔ he loo e gba we wa nya tsɔ. Se mohu, ke wa ngɔ tɔmi kɛ ke ɔ, e tsɔɔ kaa wa ngmɛɛ abofu ɔ he, nɛ wa suɔ nɛ waa ya nɔ nɛ waa di tue mi jɔmi se.” Ke waa kɛ wa nyɛmimɛ a tɔmihi ke mɛ ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa suɔ mɛ nɛ wa ngɛ Yehowa nɛ ji wa hiɔwe Tsɛ ɔ kasee.

17. Ngɛ Mateo 5:16 nya a, mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ wo wa hiɔwe Tsɛ ɔ hɛ mi nyami?

¹⁷ E ji he blɔ ngua nɛ wa ná kaa wa ngɛ nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi ngɛ je kɛ wɛ nɛ a suɔ wɔ. Wa suɔ nɛ nihi fuu nɛ a ba piɛɛ wa he kɛ sɔmɔ wa Mawu ɔ. Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ waa hyɛ nɛ hi nɛ wa ko pee nɔ́ ko nɛ ma ha nɛ nihi nɛ a ná juɛmi yaya ngɛ Yehowa we bi a he loo wa hiɔwe Tsɛ ɔ he kɔkɔɔkɔ. Wa bɔɔ mɔde kaa wa maa ba wa je mi saminya konɛ nihi nɛ a ba kase Yehowa he ní nɛ a sɔmɔ lɛ.​—Kane Mateo 5:16.

18. Mɛni ma nyɛ maa ye bua wɔ nɛ waa kɛ kã nɛ fiɛɛ?

¹⁸ Be komɛ ɔ, ni komɛ maa tu wa he munyu yaya loo a maa wa wɔ yi mi akɛnɛ wa buɔ wa hiɔwe Tsɛ ɔ tue ɔ he je. Ke wa yeɔ gbeye kaa waa kɛ nihi maa sɛɛ wa hemi kɛ yemi ɔ he ní ɔ, mɛni wa ma nyɛ maa pee? Wa ma nyɛ maa ngɔ wa hɛ kɛ fɔ Yehowa kɛ e Bi ɔ nɔ konɛ a ye bua wɔ. Yesu ha nɛ e kaseli ɔmɛ ná nɔ mi mami kaa e sɛ nɛ a ye gbeye ngɛ nɔ́ nɛ a ma de loo bɔ nɛ a maa tu munyu ha a he. Mɛni he je? Yesu de ke: “Ejakaa a maa tsɔɔ nyɛ nɔ́ nɛ nyɛ ma de ngɛ jamɛ a ngmlɛfia a mi; ejakaa pi nyɛ pɛ nɛ nyɛ ngɛ munyu ɔ tue ɔ, mohu ɔ, nyɛ Tsɛ ɔ mumi ɔ lɛ ngɛ munyu ɔ tue kɛ ngɛ nyɛ nɔ gue.”​—Mat. 10:19, 20.

19. Mo ha nɔ hyɛmi nɔ́ ko nɛ tsɔɔ bɔ nɛ nɔ ko kɛ kã fiɛɛ ha.

¹⁹ Mo susu Robert nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ o hyɛ. Benɛ a kɛ lɛ bɔni Baiblo ɔ kasemi nɛ e li Baiblo ɔ he nɔ́ ko tsɔ ɔ, a ngɔ lɛ kɛ ya kojomi he  ngɛ South Africa konɛ e ya tsɔɔ nɔ́ he je nɛ e kɛ e he be ta buli a ní tsumi mi woe ɔ. E pee kã nɛ e de kojoli ɔmɛ kaa e sume nɛ e kɛ e he nɛ wo ma kudɔmi sanehi a mi, ejakaa e suɔ e nyɛmimɛ Kristofohi. E bua jɔ he blɔ nɛ e ngɛ ngɛ wa mumi mi weku ɔ mi ɔ he! Kojolɔ ɔ bi lɛ ke: “Mɛnɔmɛ ji o nyɛmimɛ”? Robert hyɛ we blɔ kaa e ma bi lɛ jamɛ a sane ɔ. Se oya nɔuu nɛ e kai jamɛ a ligbi ɔ ngmami ɔ. Lɔ ɔ ji Mateo 12:50 ɔ nɛ. Lejɛ ɔ de ke: “Nɔ fɛɛ nɔ nɛ e peeɔ ye Tsɛ nɛ e ngɛ hiɔwe ɔ suɔmi nya ní ɔ, lɛ ji ye nyɛminyumu, kɛ ye nyɛmiyo, kɛ ye yayo.” E ngɛ mi kaa kpaako a kɛ lɛ ngɛ Baiblo ɔ kasee mohu lɛɛ, se Yehowa ngɔ e mumi klɔuklɔu ɔ kɛ ye bua lɛ nɛ e nyɛ ha sane bimi nɛ ɔ kɛ ekpahi nɛ e hyɛ we blɔ ɔ a heto. Hyɛ bɔ nɛ Yehowa bua maa jɔ Robert he wawɛɛ ha! Nɛ jã nɔuu kɛ̃ nɛ Yehowa bua jɔɔ ke waa kɛ wa hɛ fɔ e nɔ nɛ waa kɛ kã ye odase ngɛ si fɔfɔɛhi nɛ a mi wa mi.

20. Mɛni nɛ e sa nɛ waa fia wa pɛɛ si kaa wa maa pee? (Yohane 17:11, 15)

²⁰ Wa bua jɔ kaa wa piɛɛ weku ko nɛ suɔmi ngɛ mi ɔ he. Wa ngɛ Tsɛ ko nɛ se be kɛ nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi fuu nɛ a suɔ wɔ. E sɛ nɛ waa ngɔ he blɔ nɛ ɔ kɛ fiɛ kulaa. Satan kɛ e se nyɛɛli ɔmɛ suɔ nɛ a ha nɛ wa yi mi nɛ pee wɔ enyɔɔnyɔ ngɛ suɔmi nɛ wa hiɔwe Tsɛ ɔ ngɛ kɛ ha wɔ ɔ he konɛ a kɛ puɛ kake peemi kɛ tue mi jɔmi nɛ ngɛ wa kpɛti ɔ. Se Yesu sɔle ha wɔ, nɛ e bi wa Tsɛ ɔ nɛ e bu wa he konɛ kake peemi nɛ ya nɔ nɛ e hi wa kpɛti. (Kane Yohane 17:11, 15.) Yehowa ngɛ jamɛ a sɔlemi ɔ heto hae. Kaa bɔ nɛ Yesu pee ɔ, e sɛ nɛ wa yi mi nɛ pee wɔ enyɔɔnyɔ ngɛ suɔmi nɛ wa hiɔwe Tsɛ ɔ ngɛ kɛ ha wɔ kɛ yemi kɛ buami nɛ e kɛ haa wɔ ɔ he. Enɛ ɔ he ɔ, nyɛ ha nɛ wɔ tsuo waa ya nɔ nɛ waa fia wa pɛɛ si kaa wa maa hɛ wɔ kɛ su wa mumi mi weku ɔ he wawɛɛ.