1. Ɛdɔ ɛma nyá nɛ ācɛ nōo hayi kpaakpa a lɔfu lɛ mla Ujehofa a?

APƆLƐ ku Ujehofa nōo gē gba ɔ ɛ̄gbā a lɛ ō ya mla Ujisɔsi nōo wɛ “aflɛ́yí . . . fíyɛ́ ɔdā dóódu nēé yá ā,” mɛmla aalelekwu alɛwa nōo yɔ ɔkpanco a. (Ukól. 1:15; Aíjē 103:20) Eko nɛ Ujisɔsi yɔ ipu ɛcɛ a, ó ta ācɛ abɔ jé ku ācɛ nōo hayi kpaakpa a lɔfu hi Ujehofa ka Adā uwa. Eko nɛ Ujisɔsi yɔ i kɛla lɛ ayikpo ku nu a, ó hi Ujehofa ka “Ádā um mɛ́mla Ádā aá.” (Ujɔ́n. 20:17) Eko duuma nɛ alɔ kē kwu iyi alɔ u gwɛɛya lɛ Ujehofa klla lɛ ubatisim ya, alɔ gē gáā wɛ ipu apɔlɛ ku ayinɛ nɔnyilɔ mla ayinɛ nɔnya nōo yihɔtu iyi uwa nɛhi a.​—Umák. 10:29, 30.

2. Ɔdi nɛ alɔ gáā leyi yɛ ɔ ipu ikpɛyi ɛlā nyā a?

² Ó gē lɔnɔ tu ācɛ ōhī kéē má Ujehofa ka Adā ku ihɔtu. Ācɛ ōhī i kē jé ɛgɛ néē gáā mafu ihɔtu lɛ ayinɛ ɔhá ŋ. Ipu ikpɛyi ɛlā nyā, alɔ géē leyi yɛ ɛgɛ nɛ Ujisɔsi tu alɔ abɔ ku alɔ leyi má Ujehofa ka Adā ihɔtu, nōo yihɔtu alɔ nɛ alɔ kē lɔfu tubla ɔ ajaajɛ gla a. Alɔ klla géē nwu aɔwɛ ɛyɛɛyɛyi nɛ alɔ géē yɛce ocabɔ ku Ujehofa, ɔwɛ nɛ alɔ gē ya ɛlā mla ayinɛ alɔ a.

3. Ɛgɛnyá nɛ ɔkɔ ō gba ku Ondu alɔ a, ya ku alɔ tubla Ujehofa ajaajɛ a?

³ Ujehofa wɛ Adā nōo yihɔtu ayipɛ ɔlɛ nu. Ujisɔsi dɔka ku alɔ má Ujehofa ɛgɛ nɛ anu abɔyi nu gē leyi má ɔ a. Ó dɔka ku alɔ má Ujehofa ka ó wɛ Adā ogbonɛnɛ nōo yihɔtu alɔ, nɛ alɔ kē lɔfu kɛla lɛ ɔ eko duuma gla. Ó dɔka ku alɔ má ɔ bɛɛka ɔcɛ o lɔnɔ ɔtu, nōó klla gē kwu alɔ ku alɔ ya ɔdā nɛ ó dɔka a abɔfu ŋ. Ɛnyā teyi peee ŋma lɛ ɔwɛ nɛ Ujisɔsi nwu ayikpo ku nu kéē gbɔɔkɔ a. Ó gbɔɔ ɔkɔ ō gba ɔɔma ɛgɛnyá: “Ádā alɔ.” (Umát.  6:9) Ujisɔsi lɔfu da alɔ ku alɔ hi Ujehofa ka “Ɔwɔicō nōo lɔfú fíyɛ́ dúú ā,” “anú yá odúúdú ɛcɛ á,” amāŋ “ɔcɛ́ oyēeyī piyóó, nɛ̄ ó ī kwú ŋ́”​—nɛ ɛjɛɛji aicagba a kē kpaakpa klla ŋma Ubáyíbu. (Ohút. 49:25; Ayis. 40:28; 1 Utím. 1:17) Amáŋ ó ya lɛ a ŋ, ikɔkɔ ɔɔma Ujisɔsi da alɔ ku alɔ hi Ujehofa ka “Ádā.”

4. Ɛgɛnyá nɛ alɔ bi le jé ka Ujehofa dɔka ku alɔ tubla ɔ ajaajɛ a?

⁴ Ó gē lɔnɔ tu uwɔ ō má Ujehofa ka Adā nōo yihɔtu alɔ? Ó lɔfu ya ōhī ku alɔ lɛ a. Ɔdaŋ ka adā nōo ma alɔ a i gbonɛnɛ lɛ alɔ ŋ, ó gáā lɔfu tɔɔtɛ ku alɔ gbɛla ka ó lɛ adā ɔhá nōo yihɔtu alɔ. Amāŋ, ó wɛ ɔdā ō ta ɔtu kwu ɔtu ō jé ka Ujehofa jé ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya alɔ yiili a! Ó dɔka ō yɔ kwu alɔ ajaajɛ. Ɔɔma ya nɛ Ɛlā ku nu da alɔ kahinii: “Aá túblá Ɔwɔicō, ó kē í túbla aá.” (Ujɛ́m. 4:8) Ujehofa yihɔtu alɔ, ó klla dɔka ō wɛ Adā ō lɔhi fiyɛ duu nɛ alɔ géē lɛ gla a.

5. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Ulúku 10:22 ka a, ɛgɛnyá nɛ Ujisɔsi lɔfu tu alɔ abɔ tubla Ujehofa ajaajɛ a?

⁵ Ujisɔsi lɔfu ta alɔ abɔ ku alɔ tubla Ujehofa ajaajɛ fiyɛ. Ujisɔsi jé Ujehofa lɔɔlɔhi klla ya ɛgbla ku auce ō ya ku nu yiili, nōo cɛ lɛ ɔ ka mla ɔtu ekponu kahinii: “Ɔ̄cɛ nōo lɛ um má, lɛ Ádā ā má ɛɛ́.” (Ujɔ́n. 14:9) Bɛɛka ɔyinɛ alɔ nɔnyilɔ ɔnyakwɔcɛ a, Ujisɔsi gē nwu alɔ ɛgɛ nɛ alɔ géē lɛyitaajɛ lɛ Adā alɔ klla lɛ ojilima ce ɔ. Ó klla gē nwu alɔ ɛgɛ nɛ alɔ i gáā biya ɔ ɔtu ŋ, mla ɛgɛ nɛ alɔ géē teyi olɔhi ku nu. Amāŋ ofiyɛ duu a, Ujisɔsi mafu ŋma lɛ ɛgɛ nɛ ó lā oyeeyi ku nu eko nɛ ó yɔ ipu ɛcɛ nyā a, ɛgɛ nɛ Ujehofa yihɔtu alɔ klla gbonɛnɛ lɛ a. (Jé Ulúku 10:22.) Ku alɔ leyi yɛ aocabɔ mafu ōhī.

6. Je ocabɔ ku ɛgɛ nɛ Ujehofa jahɔ ta Ujisɔsi a.

⁶ Ujehofa gē jahɔ ta ayipɛ ɔlɛ nu. Leyi yɛ ɛgɛ nɛ Ujehofa jahɔ ta Ɔyinɔnyilɔ aflɛyi ku nu a. Ó lɛ aafu ŋ Ujehofa po ɔkɔ alɛwa nɛ Ɔyinɔnyilɔ ku nu gba, eko nɛ ó yɔ ipu ɛcɛ a. (Ulúk. 5:16) Ó po Ujisɔsi yɔ i gbɔɔkɔ lɛyikwu ōmiya ocɛgbá ɛyɛɛyɛyi, bɛɛka eko nɛ ó fu ayikpo igwɛɛpa (12) ku nu a. (Ulúk. 6:12, 13) Ujehofa klla jahɔ ta ɔkɔ ō gba ku Ujisɔsi, eko nɛ ó lɛ ɔtu oplico nɛhi a. Eko ligii gbɔbu ɛɛ kéē ya ibiyajɛ tu ɔ a, Ujisɔsi gbɔɔkɔ lɔfu lɔfu lɛ Adā nu  lɛyikwu ojama nɛ ó gáā má nóō gboji gɛ ŋ ma. Ujehofa i po ɔkɔ nɛ Ujisɔsi gba a foofunu ŋ, ó klla cɛ lɛ alelekwu otɛhɔ éyi kóō gā lɛ ɔfu tu Ɔyi nu nɛ ó yihɔtu nu a iyē.​—Ulúk. 22:41-44.

7. Ɛgɛnyá nɛ ɔtu cika ō ya alɔ lɛ ō jé, ka Ujehofa gē jahɔ ta ɔkɔ ō gba ku alɔ a?

⁷ Icɛ, Ujehofa gē jahɔ ta ɔkɔ nɛ alɔ gē gba a duu, ó kē i cila ɔkɔ a eko okpaakpa mla ɔwɛ nōo lɔhi fiyɛ duu a. (Aíjē 116:1, 2) Ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi nōo yɔ India a, má ɛgɛ nɛ Ujehofa po ɔkɔ ō gba ku nu a. Ɔtu ōplico ō lɛ eko doodu wɛ unwalu ku nu, ó kē gbɔɔkɔ ŋma ipu ɔtu lɛ Ujehofa lɛyikwu ɔ. Ɔyinɛ alɔ nɔnya a kahinii: “Omiya ku JW Broadcasting^® ku Ɔya Ɔmɛhɔ ku 2019, nōo kɛla lɛyikwu ɔtu ōplico a wɛ ɔdā nɛ um cɛgbá yiili a. Anu wɛ ohī ku ɔkɔ nɛ um gba a.”

8. Ɔwɛ ɛyɛɛyɛyi nyá nɛ Ujehofa ma ihɔtu fu lɛ Ujisɔsi a?

⁸ Ujehofa yihɔtu alɔ klla lɛ ɛlá wu alɔ, ɛgɛ nɛ ó yihɔtu Ujisɔsi klla lɛ ɛlá wu ɔ eko nɛ ó yɔ ipu ɛcɛ a. (Ujɔ́n. 5:20) Ó ta Ujisɔsi abɔ ku ɔtu okpoce ku nu kóō lɔfu, ó ta ɔ ɔtu kwu ɔtu eko nɛ ó lɛ ɔtu ōplico nɛhi a, ó klla ya ku Ujisɔsi kóō lɛ aɔdā nɛ ó cɛgbá a ō ya kóō lā oyeeyi. Ujehofa klla da Ɔyinɔnyilɔ ku nu ka anuɔ yihɔtu nu, ka ó klla teyi olɔhi ku anuɔ. (Umát. 3:16, 17) Abɔɔ Ujisɔsi jé ka Adā nu nōo yihɔtu nu nɛhi, nōo yɔ ɔkpanco a géē yɔ mla ɔ eko doodu a, ɔtu i ya ɔ bɛɛka ó yɔ foofunu a ŋ.​—Ujɔ́n. 8:16.

9. Ɛgɛnyá nɛ alɔ bi le jé ka Ujehofa yihɔtu alɔ a?

⁹ Bɛɛka Ujisɔsi a, ɛjɛɛji alɔ má aɔwɛ ɛyɛɛyɛyi nɛ Ujehofa ma ihɔtu ku nu fu lɛ alɔ ɛ. Gbɛla tu ɛlā nyā ɛ: Ujehofa je ɛga lɛ alɔ ō je piya ɔya ku nu, ó klla je ayinɛ lɛ alɔ nōo yihɔtu alɔ, nōo gē ya ku alɔ gweeye klla ta alɔ ɔtu kwu ɔtu eko duuma nɛ ɔtu le biya lɛ alɔ. (Ujɔ́n. 6:44) Ujehofa klla gē je ɛjɛɛji ɔdā nɛ alɔ cɛgbá, o ya ku ɔtu okpoce ku alɔ kóō le lɔfu a lɛ alɔ. Ó klla gē ta alɔ abɔ ya ku alɔ lɛ aɔdā nɛ alɔ cɛgbá, o ya ɛɛ ku alɔ yeeyi a duu. (Umát. 6:31, 32) Eko duuma nɛ alɔ gbɛla lɛyikwu ihɔtu nɛ Ujehofa lɛ lɛ alɔ a, ɛnɛ alɔ lɛ lɛ ɔ a gē nwune tōōtɔ̄ɔ̄.

10. Ɔdi nɛ alɔ ɔfu nwu ŋma ɔwɛ nɛ Ujehofa gē ya ɛlā mla ayinɛ alɔ a?

¹⁰ Ujehofa yihɔtu ayinɛ alɔ nɔnyilɔ mla ayinɛ alɔ nɔnya nɛhi. Amáŋ ó lɔfu tɔɔtɛ lɛ alɔ ō yihɔtu uwa klla mafu lɛ uwa, ku alɔ yihɔtu uwa eko doodu ŋ. Ɛnyā lɔfu lɛ a ekoohi ohigbu ku uculo ku alɔ, mla ɔwɛ amāŋ āhɔ̄ néē bi alɔ jɛ a wɛ ɛyɛɛyɛyi. Ɛjɛɛji alɔ klla gē nyileyi ɔwɛ nōo gē junwalu lɛ ācɛ ɔhá klla ya kéē hii lɛ eeye ŋ. Naana kpɔ a, eyeeye ku alɔ lɔfu ceyitikwu ya ku ihɔtu nōo yɔ ipu apɔlɛ ku alɔ a kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. Ɛgɛnyá a? O bu ipu ō gbla Adā alɔ ya, ŋma lɛ ō yihɔtu ku ayinɛ alɔ nɔnyilɔ mla ayinɛ alɔ nɔnya. (Āfi. 5:1, 2; 1 Ujɔ́n. 4:19) Ku alɔ má ɔdā nɛ alɔ lɔfu nwu ŋma ocabɔ ku Ujehofa a.

11. Ɛgɛnyá nɛ Ujisɔsi mafu ɛgɛ nɛ Ujehofa “gbonɛnɛ klla ī ményinyi” lɛ a?

¹¹ Ujehofa “gbonɛnɛ klla ī ményinyi alɔ.” (Ulúk. 1:78) Ɔcɛ duuma nōo gē meyinyinyi ācɛ, ɔtu gē biya lɛ ɔ nɛhi eko duuma nɛ ó gē má ācɛ yɔ i moowe, ó gē dɔka ɔwɛ nɛ ó géē je otabɔ mla ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ uwa. Oŋma lɛ ɔwɛ nɛ Ujisɔsi ya ɛlā mla ācɛ a, ó mafu ɛgɛ nɛ Ujehofa yihɔtu uwa lɛ a. (Ujɔ́n. 5:19) Ɛpleeko éyi nɛ Ujisɔsi má ɛwa ku ācɛ a, “é le tū ɔ̄ eyīnyinyi ohígbū keé bá ī móōwē, í klla má otábɔ̄ dúúmā ŋ́. É lɛbɛ̄ɛka aálá nēé lɛ ɔ̄cɛ ogbō uwā ŋ́ mā ā.” (Umát. 9:36) Ujisɔsi i meyinyinyi ācɛ foofunu ŋ, amāŋ ó ya odee o ya ɛɛ kóō ta uwa abɔ. Ó hɛ ācɛ ta ŋma ōcē ku uwa klla je otabɔ lɛ ‘oduudu ācɛ nēe gē yúklɔ́, nɛ̄ iyó le jɛ̄ uwa a.’​—Umát. 11:28-30; 14:14.

12. Ɔwɛ ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu mafu eyinyinyi lɛ ayinɛ alɔ a?

¹² Ɔdaŋ ku alɔ gbɛla lɛyikwu unwalu nɛ  ayinɛ alɔ lɛ a, alɔ géē gbonɛnɛ klla meyinyinyi uwa. Ocabɔ mafu, ɔce obɔbi éyi lɔfu yɔ i je unwalu lɛ ɔyinɛ alɔ nɔnyā éyi. Ó gē kɛla lɛyikwu unwalu nyā ŋ, amāŋ ó lɛ aafu ŋ ɔtu géē he ɔ fiyɛ ɔdaŋ ka ɔcɛ éyi lɛ otabɔ je lɛ ɔ. Ó yɔ i ya ɛgbá ku apɔlɛ ku nu gla a? Alɔ lɔfu ta ɔ abɔ ŋma lɛ ō nyɔ gā he ɔdole lɛ ɔ amāŋ lɛ ɔlɛ nu tu yeŋee? Amāŋ ɔyinɛ nɔnyilɔ éyi i lɔfu lɛ uklɔ gɛ ŋ. Alɔ lɔfu ya ɔ ɛhi ku ije, a jé ŋ, ɔwɛ nóō gáā jé ka alɔ ŋ, nɛ ije a lɔfu ta ɔ abɔ ɛɛ kóō géē má uklɔ ɔhá a?

13-14. Bɛɛka Ujehofa a, ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu nwula abɔ a?

¹³ Ujehofa wɛ ɔcɛ o nwula abɔ. (Umát. 5:45) Alɔ hii gbeyi jaa gbeeko nɛ ayinɛ alɔ gáā le da alɔ, ka é cɛgbá otabɔ gbɔbu ɛɛ ku alɔ je lɛ uwa ŋ. Bɛɛka Ujehofa a, alɔ lɔfu ya lɛ uwa gbɔbu ɛɛ kéē da alɔ. Ujehofa gē ya ku ɛnɔ kóō cɛ lɛ alɔ ɛ̄cī doodu nɛ alɔ i cɛgbá ō da ɔ gbɔbu ŋ! Ɛjɛɛji ācɛ kē lɛ itene ŋma anu a, ó wɛ ācɛ nōo gē ta ɔ ahinya ku nu a foofunu ŋ. Alɔ i cɛ ka o ŋma lɛ ɛgɛ nɛ Ujehofa gē ya ɛgbá ku alɔ lɛ alɔ ɛ̄cī doodu a, i mafu ka ó yihɔtu alɔ ŋ? Alɔ yihɔtu ku Ujehofa nɛhi, ohigbu ka ó gbonɛnɛ klla gē nwula abɔ!

¹⁴ Bɛɛka Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a, ayinɛ alɔ alɛwa le miya ō yɛce ocabɔ ku nu, ŋma lɛ ō nwula abɔ lɛ ācɛ ɔhá duu. Ocabɔ mafu, ipu éwo ku Philippines, eŋkpɔ ocenyi mla owu nɛhi nōo ya abɔɔ ihayi ku 2013 a biya ɔdā alɛwa. Ɔlɛ mla aɔdā agbenu alɛwa ku ayinɛ alɔ le kpo biya bonu. Amáŋ ayinɛ ŋma ipu oduudu ɛcɛ ceyitikwu lɛ otabɔ je lɛ uwa fiyaa. Ācɛ ōhī bi ije le je otabɔ, aɔhá klla je otabɔ ipu uklɔ kōo tu bi mla ɔlɛ ɛpɛpɛ néē gwo nōo lɛbɛɛka ula ce ofu igwahaapa ce igwo (750) nōó faajɛ ihayi duudu ŋ ma! Ɛpleeko ku ōcē ku COVID-19 a duu, Ācɛ Ocijali alɛwa ceyitikwu kéē je otabɔ lɛ ayinɛ uwa. Eko duuma nɛ alɔ ceyitikwu je otabɔ lɛ ayinɛ alɔ fiyaa, ó gē mafu ku alɔ yihɔtu uwa nɛhi.

15-16. Ɔdi nɛ ɔkpá ku Ulúku 6:36 ku alɔ cika ō ya, o ya ɛɛ ku alɔ yɛce ocabɔ ku Adā nōo yɔ ɔkpanco a?

¹⁵ Ujehofa i menyinyi ɔcɛ klla i je ya ɛhi. (Jé Ulúku 6:36.) Ɛ̄cī doodu Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a gē menyinyi alɔ klla i je ya alɔ ɛhi. (Aíjē. 103:10-14) Ācɛ O Yɛce Ukraist i jila iyē ŋ, naana a, ó meyinyinyi uwa klla kwu oyabiya ku uwa i je ya uwa ɛhi. Ó klla cɛ ō kwu  oyeeyi ku nu i gwɛɛya ohigbu alɔ, o ya ɛɛ kéē kwu oyabiya ku alɔ i je ya alɔ ɛhi. (1 Ujɔ́n. 2:1, 2) Ō je yɛhi mla eyinyinyi ku alɔ nɛ Ujehofa mla Ujisɔsi má a, ya ku alɔ tubla uwa ajaajɛ fiyɛ.

¹⁶ Ihɔtu nɛ alɔ lɛ lɛ iyi alɔ a géē yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄, ɔdaŋ ku alɔ gē “je obɔ̄bí yá iyī [alɔ] ɛhi.” (Āfi. 4:32) Ɔkwɛyi, ō je ɔdobɔbɔi nɛ ɔcɛ ya uwɔ a ya ɔ ɛhi i gē tɔɔtɛ ekoohi ŋ, ohigbu ɛnyā alɔ cɛgbá ō ceyitikwu lɔfu lɔfu. Ɔyinɛ alɔ nɔnya éyi jé Ɔda Ō Gbajɛ ku alɔ nɛ ɛyi ɛlā a Ku Alɔ Bēē Je Ya Ɛhi Ŋma Ɔtu, ɛnyā kē lɛ abɔ kwu ɔ ɔtu nɛhi. Anuɔ ó kahinii: “Ō klɔcɛ ku ikpɛyi ɛlā nyā ta um abɔ gáā le jé, ɛgɛ nɛ ō je ya ācɛ ɔhá ɛhi géē ta um abɔ lɛ a. Ó klla ka ka eko duuma nɛ a kwu ɔdobɔbi nɛ ācɛ ya uwɔ a i ya uwa ɛhi, ɔɔma i wɛ ka ɔdā néē ya a lɔhi amāŋ ka ó kwu uwɔ iyē ŋ nɛ ŋ. Amáŋ ɔdaŋ ku a kwu je ya uwa ɛhi, a gáā cɔnu mla uwa ɛɛ gɛ ŋ ikɔkɔ ɔɔma a géē lɛ ɛbɔ ku ɔtu.” Ɔdaŋ ku alɔ gē je ya ayinɛ alɔ ɛhi ŋma ipu ɔtu, ɔɔma mafu ku alɔ yihɔtu uwa klla dɔka ō yɛce ocabɔ ku Adā alɔ Ujehofa nōo yɔ ɔkpanco a.

17. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Umátiyu 5:16 ka a, ɛgɛnyá nɛ alɔ gáā cɛtra Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a?

¹⁷ Alɔ gē gweeye nɛhi ka oduudu alɔ wɛ apɔlɛ ekponu. Ó kē wɛ ɔtu ku alɔ ku ó duudu ācɛ nōo cɛ gla a, kéē gáā ba alɔ iyē gba Ɔwɔico ku alɔ ɛ̄gbā. Abɔɔ alɔ bi ɛnyā ipu ɔtu a, alɔ hii ya ɔdā duuma nōo géē ya ku ācɛ, kóō leyi obɔbi má Ujehofa amāŋ ka Ācɛ Ocijali ɔhá ŋ. Alɔ ceyitikwu bēē lā oyeeyi ku alɔ ɔwɛ nōo géē lɛ abɔ kwu ācɛ ɔhá ɔtu, o ya ɛɛ kéē wa gáā gba Ujehofa ɛ̄gbā.​—Jé Umátiyu 5:16.

18. Ɔdi gáā ta alɔ abɔ tɔɔna mla ɔtu ō lɛ a?

¹⁸ Ekoohi, ācɛ ōhī lɔfu ŋmo alɔ okonu amāŋ ya alɔ ŋmo, ohigbu ku alɔ gē lɛyitaajɛ lɛ Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a. Ɔdi nɛ alɔ gáā ya ɔdaŋ ka ufi gē ya alɔ, ō da ācɛ ɔhá lɛyikwu ɔtu okpoce ku alɔ a? Alɔ jé kpɔcii ka Ujehofa mla ɔyi nu Ujisɔsi géē tu alɔ abɔ. Ujisɔsi da ayikpo ku nu ka é hii je unwalu lɛ iyi uwa, ohigbu ɔdā néē géē ka amāŋ ɛgɛ néē géē ka ɔ lɛ a ŋ. Ɔdiya a? Ujisɔsi da uwa kahinii: “Eko nɛ̄ eko ɔ́ɔmā gā, é géē je ɛlā nɛ̄ aá cíkā ō ka ā lɛ aá. Ohígbū  ka aá gáā kɛlā abɔ̄yī aá ŋ́, alelélkwū kú Adā ā gáā kɛlā bū okónu kú aá eko ɔ́ɔmā ā.”​—Umát. 10:19, 20.

19. Je ocabɔ mafu ku ɔcɛ nōo tɔɔna mla ɔtu ō lɛ.

¹⁹ Leyi yɛ ocabɔ ku ɔyinɛ alɔ Robert. Ɛpleeko nɛ ó gbɔɔ ō klɔcɛ ɛpɛpɛ nɛ ó jé ɔdā alɛwa ŋma ipu Ubáyíbu ɛɛ ŋ ma, ó cɛgbá ō nyɔ gā inu ɛpɔ ipu éwo ku South Africa gáā da ācɛ o kɛpɔ a, ɔdā nōo ya nɛ ó ta ka aunɔ i wɛ ipu icɔɔja ŋ ma. Ó kē lɛ ɔtu lɛ le da ācɛ o kɛpɔ a ka anuɔ i dɔka ō lɛ abɔ ipu ɛlā imeli ŋ, ohigbu ihɔtu nɛ anuɔ lɛ lɛ ayinɛ ku anuɔ a. Ō jé ka ó wɛ ɔcɛ éyi ipu apɔlɛ ku Ujehofa a cɛ lɛ ɔ gweeye nɛhi! Ācɛ o kɛpɔ a gáā lɛ ɔka da ɔ acigili kahinii: “Anyɛ wɛ ayinɛ uwɔ ɔɔma a?” Robert i leyice ka é géē da ɔ ɔka ɔɔma ŋ, amáŋ boobu ɔɔma ó gáā le blatu Ubáyíbu ō jé ku ɛ̄cī ɔɔma. Ó ŋma ipu ɔkpá ku Umátiyu 12:50 nōo kahinii: “Ɔ̄cɛ dúúmā nōo ī yá ɔdā nēe he Adā um nōo yɔ̄ ɔkpáncō ā ɔtu ā, anú wɛ ɔyínɛ́ um nɔ̄nyīlɔ mɛ́mla ɔyínɛ́ um nɔ̄nyā mɛ́mla ɛ́nɛ́ um á.” Naana nɛ Robert yɔ i klɔcɛ ku Ubáyíbu ɛpɛpɛ a, alelekwu ihɔ ku Ujehofa ta ɔ abɔ lɛ ɛjɛɛji ohi ku ɔka néē da ɔ kpɛɛm a cila, mla aɔka ōhī nɛ ó kóō leyice fluflu ŋ ma. Ujehofa géē gwo ohigbu ɔyinɛ alɔ Robert nɛhi! Ujehofa kē i gwo ohigbu alɔ duu, ɔdaŋ ka alɔ gboolo ce ɔ ɛpleeko olɔnɔ kóō ta alɔ abɔ tɔɔna lɛ ācɛ ɔhá duu.

20. Ɔdi nɛ alɔ cika ō lɛ ɔtu ku alɔ ya ekponu ō ya a? (Ujɔ́ni 17:11, 15)

²⁰ Ō jé ku alɔ wɛ ipu apɔlɛ ku Ujehofa kóō cɛ lɛ alɔ gweeye nɛhi. Adā nōo fiyɛ ɛjɛɛji adā mla ayinɛ nōo yihɔtu alɔ nɛ alɔ lɛ a. Ɛnyā kóō jɛ alɔ eyī eko doodu. Usetan mla ācɛ obɔbi nōo yɛce ɔ a gē ceyitikwu eko doodu kéē ya ku alɔ lɛ aafu ipu ɔtu ku alɔ, ka Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a i yihɔtu alɔ ŋ. É klla gē ceyitikwu ya kéē lɛ opiyatɔha nōo yɔ ɔtahɛ ku alɔ a biya. Amáŋ Ujisɔsi gbɔɔkɔ lɛ Adā nu kwɛyi alɔ, kóō gɔbu yɔ i gba alɔ ku opiyatɔha nōo yɔ ɔtahɛ ku alɔ a kóō yɔ i lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄. (Jé Ujɔ́ni 17:11, 15.) Ujehofa kē yɔ i cila ohi ku ɔkɔ nyā. Bɛɛka Ujisɔsi a, alɔ hii lɛ aafu ipu ɔtu ku alɔ ka Adā alɔ nōo yɔ ɔkpanco a, yihɔtu alɔ klla géē yɔ i tu alɔ abɔ ŋ. Ohigbu ɛnyā alɔ le miya ō bēē tubla ayinɛ alɔ ajaajɛ eko doodu.