1. Ẹvẹ mai avọ Jihova ma rrọ?

NỌ A tẹ ta ẹme te uviuwou Jihova, Jesu a rẹ kake fodẹ. Ọye họ “ọmọ ọsosuọ evaọ emama kpobi.” U te noi no, Jihova o wo ikọ-odhiwu buobu gbidi gbidi evaọ uviuwou riẹ. (Kọl. 1:15; Ol. 103:20) Oke nọ Jesu ọ jọ otọakpọ, ọ ta nọ ahwo nọ a bi yoẹme kẹ Jihova a sai se Jihova Ọsẹ rai. Ọ ta kẹ ilele riẹ nọ Jihova yọ “Ọsẹ mẹ gbe Ọsẹ rai.” (Jọn 20:17) Oye ovo gbe he, nọ ma roma mudhe kẹ Jihova jẹ họ-ame, ma kuomagbe ahwo uviuwou Jihova nọ e rrọ otọakpọ, nọ a you ohwohwo.​—Mak 10:29, 30.

2. Eme ma te jọ uzoẹme nana wuhrẹ?

² O rrọ bẹbẹ kẹ ahwo jọ re a rọwo nọ Jihova yọ Ọsẹ nọ o you rai. Yọ amọfa a riẹ oware nọ a re ru hu re a dhesẹ kẹ inievo rai nọ a you rai. Ma te jọ uzoẹme nana ta kpahe oghẹrẹ nọ Jesu o ro fiobọhọ kẹ omai ruẹ nọ Jihova yọ Ọsẹ mai nọ o you mai, nọ ma rẹ sai si kẹle. Ma ti je wuhrẹ eware nọ ma rẹ sai ru nọ u re dhesẹ nọ ma you inievo mai wọhọ epanọ Jihova o you omai na.

3. Ẹvẹ Jesu ọ ta nọ ma se Jihova evaọ olẹ nọ o wuhrẹ omai na, kọ fikieme onana u re ro ru omai si kẹle iẹe?

³ Jihova yọ Ọsẹ nọ o you emọ riẹ. Jesu ọ riẹ nọ Jihova yọ Ọsẹ-ọmọ nọ ọ gwọlọ nọ emọ riẹ a bigbae, yọ ere ọ gwọlọ nọ ma rri rie, orọnikọ wọhọ ọga nọ o re dhuaro ho. Ma rẹ ruẹ onana evaọ olẹ nọ Jesu o wuhrẹ ilele riẹ na. Ẹme nọ o ro mu olẹ na họ họ: “Ọsẹ mai.” (Mat. 6:9) Jesu ọ hae te ta nọ, ma tẹ be lẹ se Jihova, ma sei “Erumeru na,” “Ọmemama,” hayo “Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na.” Enana kpobi yọ emamọ edẹ-ova nọ Jihova o wo nọ ma rẹ jọ Ikereakere na ruẹ. (Emu. 49:25; Aiz. 40:28; 1 Tim. 1:17) Rekọ “Ọsẹ” Jesu o se rie evaọ olẹ na keme onana o rẹ lẹliẹ omai si kẹle iẹe.

4. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ ma si kẹle iẹe?

 ⁴ Kọ o rrọ bẹbẹ kẹ owhẹ re whọ rọwo nọ Jihova yọ Ọsẹ ra nọ o you owhẹ? O rrọ ere kẹ omai otujọ. Otẹrọnọ ọsẹ ohwo o dhesẹ uyoyou kẹe he, o sae jọ bẹbẹ kẹe re ọ rọwo nọ ọsẹ o re gine you emọ riẹ. Rekọ jọ udu u bru owhẹ hẹ, Jihova ọ riẹ oware nọ o lẹliẹ owhẹ wo iroro itieye. Ọ gwọlọ nọ mai avọ iẹe ma jọ kpekpekpe ziezi. Oyejabọ nọ ọ rọ jọ Ebaibol na ta kẹ omai nọ: “Wha si kẹle Ọghẹnẹ, o re ti si kẹle owhai.” (Jem. 4:8) Jihova o you omai, yọ ọ gwọlọ nọ ma riẹ nọ o you omai vi ọsẹ nọ o yẹ omai dede.

5. Wọhọ epanọ Luk 10:22 o ta, eme Jesu o ru re ma sai si kẹle Jihova?

⁵ Jesu ọ sai fiobọhọ kẹ omai si kẹle Jihova. Jesu ọ riẹ Jihova ziezi, yọ ọ rẹ rọ aro kele iei evaọ oware kpobi nọ o bi ru. Oyejabọ nọ ọ rọ ta nọ: “Ohwo kpobi nọ ọ ruẹ omẹ ọ ruẹ Ọsẹ na no re.” (Jọn 14:9) Wọhọ epanọ ọmọ ọkpako o re wuhrẹ inievo riẹ na, Jesu o bi wuhrẹ omai epanọ ma sae rọ kẹ Ọsẹ na adhẹẹ je yoẹme kẹe. O bi wuhrẹ omai epanọ ma sae rọ kẹnoma kẹ eware nọ e rẹ dha Ọsẹ na eva, je ru enọ e rẹ were iẹe. Eware nọ Jesu o ru oke nọ ọ jọ otọakpọ, e lẹliẹ omai riẹ nọ Jihova o you omai gaga, yọ ọ rẹ whẹtiẹ omai họ oma. (Se Luk 10:22.) Joma kẹ iriruo jọ nọ i dhesẹ nọ ere o ginẹ rrọ.

6. Kẹ iriruo jọ nọ i dhesẹ nọ Jihova ọ gaviezọ kẹ Jesu.

⁶ Jihova ọ rẹ gaviezọ kẹ emọ riẹ. Joma ta kpahe oghẹrẹ nọ Jihova ọ rọ gaviezọ kẹ Ọmọ ọsosuọ riẹ. Oke nọ Jesu ọ jọ otọakpọ, ọ lẹ se Jihova unuẹse buobu, yọ ma riẹ nọ Jihova ọ gaviezọ kẹ elẹ riẹ. (Luk 5:16) Oke kpobi nọ Jesu ọ gwọlọ ru oware jọ nọ u wuzou, ọ rẹ lẹ se Ọsẹ riẹ, yọ Jihova ọ rẹ gaviezọ kẹe. Wọhọ oriruo, taure Jesu ọ tẹ te salọ ikọ ikpegbivẹ riẹ, ọ lẹ se Jihova, yọ Jihova ọ gaviezọ kẹ olẹ riẹ na. (Luk 6:12, 13) Jihova ọ tẹ jẹ gaviezọ kẹ olẹ nọ Jesu ọ lẹ evaọ oke nọ ọ jẹ ruawa gaga. Nọ Jesu ọ riẹ nọ oke nọ a bi ti ro vivie iei u te no, ọ lẹ se Ọsẹ riẹ  kpahe odawọ nọ u bi ti tei na. Jihova ọ gaviezọ kẹ olẹ Ọmọ oyoyou riẹ na, o te vi ukọ-odhiwu jọ sei re ọ bọe ga.​—Luk 22:41-44.

7. Nọ ma tẹ kareghẹhọ nọ Jihova ọ rẹ gaviezọ kẹ elẹ mai, eme o rẹ lẹliẹ omai ru?

⁷ Jihova ọ be gaviezọ kẹ elẹ mai nẹnẹ re. O re ru oware nọ ma yare riẹ evaọ oke nọ o mai kiehọ, yọ o re ru oware nọ o te mai kiehọ kẹ omai. (Ol. 116:1, 2) Oniọvo-ọmọtẹ mai jọ evaọ obọ India ọ ruẹ nọ Jihova o re gine yo elẹ. Ọ jẹ ruawa vrẹta, ọ tẹ lẹ se Jihova re o fiobọhọ kẹe. O kere nọ: “Ividio JW Broadcasting^® amara Asoi ukpe 2019 nọ a jọ ta kpahe oware nọ u re fiobọhọ kẹ omai nọ ma gbẹ ruawa ga hrọ họ na u fiobọhọ kẹ omẹ gaga. Jihova ọ rehọ ividio nana kẹ uyo olẹ mẹ.”

8. Ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ nọ o you Jesu?

⁸ Jihova o you omai yọ ọ be rẹrote omai wọhọ epanọ o you Jesu jẹ rẹrotei evaọ oke nọ ọ ziọ otọakpọ ti ru iruo ilogbo nọ ọ kẹ riẹ na. (Jọn 5:20) O fiobọhọ kẹ Jesu kru ẹrọwọ riẹ. Ọ tuduhọ iẹe awọ oke nọ ọ jẹ ruawa. Ọ tẹ jẹ kẹe emu gbe eware efa. Yọ Jihova ọ jẹ hai jiri Ọmọ riẹ na jẹ ta kẹe nọ o you rie. (Mat. 3:16, 17) Jesu ọ riẹ nọ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ o you rie, yọ ọ te nyasiọ iẹe ba vievie he. Fikiere udu o jariẹ awọ.​—Jọn 8:16.

9. Eme Jihova o bi ru kẹ omai nọ u dhesẹ nọ o you omai?

⁹ Jihova o ru eware buobu kẹ omai no nọ i dhesẹ nọ o gine you omai. Roro kpahe onana: Jihova o si omai kẹle oma, ọ tẹ jẹ kẹ omai inievo buobu nọ i bi ru eva were omai jẹ tuduhọ omai awọ. (Jọn 6:44) Jihova ọ tẹ be jẹ rehọ ẹme riẹ kuọ omai kẹse kẹse wọhọ emu, nọ u bi ru ẹrọwọ mai ga. O te bi je fiobọhọ kẹ omai wo eware nọ e roja kẹ omai kẹdẹ kẹdẹ. (Mat. 6:31, 32) Nọ ma tẹ be hae kareghẹhọ eware nọ Jihova o bi ru kẹ omai nọ u dhesẹ nọ o you omai, o rẹ lẹliẹ omai you rie re.

10. Ma tẹ rọ aro kele Jihova, ẹvẹ ma ti yerikugbe inievo mai?

¹⁰ Jihova o you inievo mai kpobi. Rekọ o sae jọ bẹbẹ ẹsejọ re ma you inievo na je fiobọhọ kẹ ae. Oware nọ o wha riẹ ze họ, duọ ohwo duọ oghẹrẹ nọ a rọ yọrọ iẹe, ma te je no ewho sa-sa ze. U te no ere no, mai kpobi ma re ru eware nọ e rẹ kẹ amọfa uye ẹsejọ. O make rrọ ere na, ma sai ru eware nọ e rẹ lẹliẹ uyoyou nọ o rrọ udevie mai ga ziezi. Eme ọ rẹ sai fiobọhọ kẹ omai ru ere? Ma rẹ rọ aro kele oghẹrẹ nọ Ọsẹ obọ odhiwu mai o bi ro yerikugbe inievo mai. (Ẹf. 5:1, 2; 1 Jọn 4:19) Joma ta kpahe oware nọ ma sai wuhrẹ mi Jihova.

11. Eme Jesu o ru nọ u dhesẹ nọ o wo “uvi ọdawẹ” wọhọ Jihova?

¹¹ Jihova o wo “uvi ọdawẹ.” (Luk 1:78) Nọ ohwo o te wo ọdawẹ, o rẹ kẹe uye nọ ọ tẹ ruẹ ahwo nọ a be ruẹ uye. Yọ ọ rẹ gwọlọ edhere kpobi nọ o re ro fiobọhọ kẹ ae jẹ sasa ae oma. Nọ Jesu ọ tẹ ruẹ ahwo nọ a be ruẹ uye, o rẹ kẹe uye gaga. Onana u dhesẹ nọ o wo ọdawẹ wọhọ epanọ Jihova o wo na. (Jọn 5:19) Oke jọ nọ Jesu ọ ruẹ ogbotu ahwo, “ohrọ rai o tẹ re iẹe keme a rrọ oyoya jẹ vahabọ wọhọ igodẹ nọ i wo othuru hu.” (Mat. 9:36) Orọnikọ ohrọ ahwo o tẹ re Jesu no ọ vẹ rọ abọ muoma ha. O siwi ahwo nọ e jẹ mọ je fiobọhọ kẹ ahwo nọ “e be ruẹ uye, nọ ewha egbẹgbẹdẹ e rrọ uzou.”​—Mat. 11:28-30; 14:14.

12. Fodẹ oghẹrẹ jọ nọ ma sai ro dhesẹ nọ ma wo ọdawẹ kẹ inievo mai.

¹² Re ma sai ru oware nọ u dhesẹ nọ ma  wo uvi ọdawẹ kẹ inievo mai, ma rẹ riẹ epanọ ebẹbẹ nọ a wo e be kẹ ae uye te. Ma rehọ iẹe nọ u wo oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ ẹyao ọ be kẹ uye. Dede nọ o bi bruenu hu, whọ tẹ rọ iroro obọra fiobọhọ kẹe, ẹsejọhọ o te were iẹe. O sae jọ nọ eware jọ e riẹ nọ e be bẹe eru enẹna fiki oma riẹ na. Who te there emu kẹe hayo fiobọhọ kẹe ru uwou riẹ fo, o te were iẹe. Otẹrọnọ a si oniọvo jọ no iruo, who te vi umugho jọ sei re o ro kru obọ bẹsiẹ, eva e te were iẹe. Whọ gbẹ maki kere odẹ ra fihọ ẹnvẹlopu na dede he, u yoma ha.

13-14. Ẹvẹ ma sai ro ru ọghọ wọhọ Jihova?

¹³ Jihova o re ru ọghọ. (Mat. 5:45) Joma hẹrẹ nọ oniọvo o bo bru omai ze taure ma te ti fiobọhọ kẹe he. Ukpoye ma rẹ rọ iroro obọmai fiobọhọ kẹe wọhọ epanọ Jihova o re ru na. Jihova o re ru ọre na va ze kẹ omai kẹdẹ kẹdẹ, ọ rẹ hẹrẹ nọ ma yare iẹe tao ho. Ẹroro ọre na o bi fiobọhọ kẹ ohwo kpobi make enọ i re yere Ọghẹnẹ kẹ oware nọ o bi ru kẹ ae he. Kọ eware nọ Jihova o bi ru kẹ omai na i gbe dhesẹ nọ o gine you omai? Jihova ọ were omai kẹhẹ keme ọ rrọ wowou yọ o re ruọghọ gaga.

¹⁴ Inievo mai buobu a be rọ aro kele Ọsẹ obọ odhiwu rai. A be rọ iroro obọrai fiobọhọ kẹ inievo ukoko na. Wọhọ oriruo, evaọ 2013, ofou ọwhibo nọ a se Haiyan ọ raha eware gaga evaọ obọ Philippines. Ofou na ọ raha iwou inievo mai buobu gbe eware rai. Nọ inievo mai evaọ erẹwho buobu a yo, a tẹ dhogbo nyai fiobọhọ kẹ ae. Ibuobu e rehọ igho ze, je fiobọhọ kẹ inievo na ruẹrẹ eware rai nọ e raha. Te iwou nọ a bọ, te enọ a ruẹrẹ e joma bu te egba ihrẹ gbe udhuvẹ-gbikpe (750). Yọ u te ẹgbukpe re a te ti ru iruo nana kpobi re he. Nọ ẹyao COVID-19 o muhọ evo gaga no, o wha ọbẹwẹ se ahwo buobu. Rekọ Isẹri Jihova a fiobọhọ kẹ inievo rai. Ma tẹ be hae kake dhogbo bru inievo mai, u re dhesẹ nọ ma you rai.

15-16. Wọhọ epanọ o rrọ Luk 6:36, uruemu Ọsẹ obọ odhiwu mai vẹ u fo nọ ma rẹ rọ aro kele?

¹⁵ Jihova ọ rẹ re ohrọ ohwo, yọ ọ rẹ rọvrẹ. (Se Luk 6:36.) Kẹdẹ kẹdẹ ma bi ru Ọsẹ obọ odhiwu mai na thọ. Ghele na ọ be  rọvrẹ omai. (Ol. 103:10-14) Ilele Jesu a jẹ hai ru eware nọ e rẹ kẹe uye ẹsejọ. Ghele na ọ jẹ rọvrẹ rai. Ọ tubẹ rọ uzuazọ riẹ dheidhe re Jihova ọ sae rọ izieraha mai vrẹ omai. (1 Jọn 2:1, 2) Kọ eva e gbẹ be were omai inọ Jihova avọ Jesu a wo ohrọ-oriọ jẹ be rọvrẹ omai? Ẹhẹ, onana o lẹliẹ omai you rai gaga.

¹⁶ Ma tẹ be “rọvrẹ ohwohwo riẹriẹriẹ,” o rẹ lẹliẹ omai you ohwohwo ziezi. (Ẹf. 4:32) Ma riẹ nọ o rẹ jọ bẹbẹ ẹsejọ re ma rọvrẹ inievo mai. Rekọ u fo re ma daoma hae rọvrẹ. Oniọvo-ọmọtẹ jọ ọ ta nọ uzoẹme na “Wha Hae Rọ Vrẹ Ohwohwo” nọ o se evaọ Uwou-Eroro jọ u fiobọhọ kẹe gaga *. O kere nọ: “Nọ mẹ romatotọ se uzoẹme na, o lẹliẹ omẹ rri ẹme erọvrẹ na oghẹrẹ ofa. U fiobọhọ kẹ omẹ riẹ nọ kpakọ mẹ tẹ be rọvrẹ amọfa o rẹ wha erere se omẹ. Uwou-Eroro na o ta nọ, whọ tẹ rọvrẹ amọfa, orọnikọ u dhesẹ nọ emamọ oware ohwo na o ru hu. Yọ u dhesẹ nọ oware na o da owhẹ hẹ hẹ. Rekọ u dhesẹ nọ who si oware na no eva no. U re gbe kpokpo owhẹ udu hu.” Ma tẹ be hae rọvrẹ inievo mai, yọ ma bi dhesẹ nọ ma you rai, ma tẹ be jẹ rọ aro kele Ọsẹ mai Jihova.

17. Wọhọ epanọ o rrọ Matiu 5:16, ẹvẹ ma sae rọ jọ emamọ emọ kẹ Ọsẹ obọ odhiwu mai?

¹⁷ Eva e were omai gaga inọ ma rrọ ukoko akpọ-soso nọ ma bi jo lele ohwohwo yeri wọhọ ahwo uviuwou ovo. Ma gwọlọ nọ ahwo buobu a nyaze ti kuomagbe omai gọ Ọghẹnẹ. Fikiere joma daoma whaha oware kpobi nọ o rẹ sae wha ekpehre odẹ se idibo Jihova hayo Ọsẹ obọ odhiwu mai. Joma hai ru eware nọ e rẹ lẹliẹ ahwo gaviezọ kẹ usi uwoma nọ ma be ta na.​—Se Matiu 5:16.

18. Eme u re fiobọhọ kẹ omai ta usi uwoma ababọ ozọ?

¹⁸ Ẹsejọ ahwo a re rri omai vo hayo kpokpo omai fikinọ ma bi ru oware nọ Ọsẹ obọ odhiwu mai ọ ta. Kọ eme ma re ru nọ ozọ nọ ma rẹ rọ ta usi uwoma u te bi mu  omai? Ma rẹ rẹroso Jihova avọ Ọmọ riẹ inọ a ti fiobọhọ kẹ omai. Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ, jọ a ruawa oghẹrẹ nọ a te rọ ta ẹme hayo ẹme nọ a rẹ ta ha. Fikieme? Ọ ta nọ: “Keme a te kẹ owhai ẹme nọ wha te ta evaọ auwa yena; keme orọnikọ owhai họ enọ e be ta ẹme na ha, rekọ ẹzi Ọsẹ rai ọ be rehọ owhai ta ẹme na.”​—Mat. 10:19, 20.

19. Kẹ oriruo oniọvo jọ nọ ọ ta ẹme Ọghẹnẹ ududu.

¹⁹ Joma ta kpahe oniọvo jọ nọ a re se Robert. Oke nọ a mu ei Ebaibol họ ewuhrẹ obọ, nọ ọ re riẹ Ebaibol tere he, egọmeti obọ South Africa o te siobe kẹe inọ jọ ọ nyaziọ okọto te vuẹ ae oware nọ ọ gbẹ rọ gwọlọ jọ iruo isoja ha. Oniọvo na ọ gbaudu jọ okọto na ta nọ ọ gwọlọ jọ isoja ha keme o you inievo riẹ gaga. Ọ rehọ inievo na zaro ho. Obruoziẹ na ọ tẹ nọe nọ: “Amono họ inievo ra?” Robert ọ riẹ nọ a te nọe onọ utioye na ha. Rekọ ọ kareghẹhọ ese okpẹdẹ ẹdẹ yena nọ a rehọ no Matiu 12:50 ze, nọ o ta nọ: “Ohwo kpobi nọ o bi ru oreva Ọsẹ mẹ nọ ọ rrọ obọ odhiwu, ọye họ oniọvo-ọmọzae mẹ, gbe oniọvo-ọmọtẹ mẹ, gbe oni mẹ.” Dede nọ Robert o mu Ebaibol họ ewuhrẹ obọ, Jihova ọ rehọ ẹzi riẹ fiobọhọ kẹe kuyo onọ yena gbe enọ efa buobu nọ o rẹro rai hi. Robert yọ ọmọ nọ Jihova o re ro seha. Ere ọvona Jihova ọ te rehọ omai seha nọ ma tẹ be ta usi uwoma na ududu dede nọ ahwo a bi kpokpo omai.

20. Eme u fo nọ ma rẹ daoma ru? (Rri Jọn 17:11, 15)

²⁰ Eva e be were omai gaga inọ ma rrọ ukoko nọ ma bi jo lele ohwohwo yeri wọhọ ahwo uviuwou ovo. A rẹ ruẹ obọ Ọsẹ nọ ma wo na ha. Ma te je wo inievo buobu nọ i you omai. Joma rehọ obọdẹ uvẹ nana nọ ma wo na zaro vievie he. Eva mai e be were Setan avọ ahwo riẹ hẹ. A gwọlọ nọ ma rehọ ekpehre ubiẹro rri Ọsẹ obọ odhiwu mai. A tẹ be jẹ gwọlọ fi ẹwhọ họ udevie mai avọ inievo mai. Rekọ Jesu ọ lẹ roro omai. Ọ lẹ nọ jọ Ọsẹ na o fiobọhọ kẹ omai re ma wo okugbe. (Se Jọn 17:11, 15.) Jihova o bi ru oware nọ Jesu ọ yare na. Oke nọ Jesu ọ jọ otọakpọ, ọ riẹ nọ Jihova o you rie, yọ ọ rrọ kugbei. Ere Ọsẹ obọ odhiwu mai na o you omai re, yọ ọ te siọ omai ba vievie he. Fikiere joma gbaemu nọ ma re gbe si kẹle Jihova gbe inievo ukoko na.