1. ¿Wiˈix mbäädë naxwinyëdë jäˈäy tjawëdë Jyobaa?

JYOBAA yëˈë fyamilyëˈajtypy pënaty mëduunëp. Niduˈuk, yëˈë Jesus ja ‘diˈib myëduˈuk Uˈunkˈäjtypy mä käˈäpnëmë ënety ti kyojynyëm’, ets nenduˈun nimay anklësëty (Col. 1:15, TY; Sal. 103:20). Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, tyukniˈˈijxë jäˈäyëty parë tˈixtëdë Jyobaa extëmë Tyeety. Tëgok, ko nety myaytyaˈaky mët ja yˈëxpëjkpëty, ta tˈanmääy: NDeetyëts “diˈibë miitsëty nandëˈën mDeetyˈäjttëp” (Fwank 20:17). Ko ndukëdëjkëmë jukyˈäjtënë Jyobaa ets nnëbajtëm, duˈunxyëp extëm ndëjkëm mä fyamilyë diˈibë yajpatp abëtsemy nyaxwinyëdë (Mar. 10:29, 30).

2. ¿Ti yajnimaytyäˈägäämp mä tyääbë artikulo?

² Näägë Dios mëduumbëty, tsiptakxëdëp tˈixtët o tjawëdë Jyobaa extëm tuˈugë uˈunkteety diˈib tsojkp. Ets mbäät näägë nmëguˈukˈäjtëm tsyiptakxëdë ttsoktët ja myëguˈuktëjk. Mä tyäˈädë artikulo, nˈixäˈänëm wiˈixë Jesus xypyudëjkëm parë nˈijxëmë Jyobaa extëmë nDeetyˈäjtëm diˈib xytsyojkëm ets diˈib mbäät nmëwingoˈonëm. Nenduˈun nˈixäˈänëm wixaty mbäät nbanëjkxëmë Jyobaa yˈijxpajtën parë ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm.

3. ¿Wiˈixë padrenuestro xypyudëjkëm parë niˈigyë Jyobaa nmëwingoˈonëm?

³ Jyobaa, yëˈë tuˈugë Uˈunkteety diˈib jantsy tsojkp. Jesus nan tsyojkypy ets ëtsäjtëm nˈijxëmë Jyobaa extëm tuˈugë uˈunkteety diˈibë tsojkp ets mbäät nmëtkäjpx nmëtmaytyakëm oytyim näˈäty. Kyaj mbäät nˈijxëm extëm tuˈugë axëkjäˈäy diˈib jeˈeyë tijaty xytyukˈanaˈamëm. Jesus tyukniˈˈijxë yajxon ja yˈëxpëjkpëty wiˈix nyuˈkxtäˈäktët, duˈun dyajtsondaky: “NDeetyˈäjtëm” (Mat. 6:9, TNM). Jesus mbäätxyëp ojts tjamëgajpxyë Tyeety extëm “mëdiˈibë mëkˈäjtën myëdäjtypyën”, “diˈib të dyajkojtäˈäy tëgokyë”  o “Rey winë xëë winë tiempë” ets kyaj wyiˈixëty ko duˈun ndijëmë Jyobaa, pes nenduˈun jap yajtijy mä Biiblyë (Gén. 49:25, TY; Is. 40:28; 1 Tim. 1:17). Perë Jesus ojts tmëgajpxyë Jyobaa extëm “nDeetyˈäjtëm”.

4. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko Jyobaa tsyojkypy ets nmëwingoˈonëm?

⁴ ¿Xytsyiptakxëm nˈijxëmë Jyobaa extëm tuˈugë Uˈunkteety diˈib tsojkp? Näägë nmëguˈukˈäjtëm tsiptakxëp, mët ko waˈan kyaj të tsyokëdë tyeety. Per mbäät xyjyotkujkmoˈoyëm ko nnijäˈäwëm ko Jyobaa jyaygyujkëp wiˈixën meerë nnayjyäˈäwëm ets xymyëwingonäˈänëm. Päätyë Biiblyë xyˈanmäˈäyëm: “Mëwingondë Dios, es yëˈë nandëˈën mmëwingonëdëp miitsëty” (Sant. 4:8). Jyobaa xytsyojkëm ets xyˈanmäˈäyëm ko nimää duˈun ngapatëmë nDeetyˈäjtëm extëm yëˈë.

5. Extëm jyënaˈanyë Lukʉs 10:22, ¿tiko mbäät xypyudëjkëmë Jesus parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa?

⁵ Jesus mbäät xypyudëjkëm ets niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa. Pes yˈixyˈajtypy yajxon ets duˈunën meerë jyaˈayˈaty extëmë Tyeety. Pääty jyënany: ‘Pën të xyˈixyëts, tëëjën tˈixy ja Dios Teety’ (Juan 14:9, TY). Duˈun extëm tuˈugë mmëgaˈax diˈib kaˈaxkopk xytyukniˈˈijxëm tijaty, nenduˈunë Jesus, xytyukniˈˈijxëm nwingutsëˈkëmë nDeetyˈäjtëmë Jyobaa, nmëmëdoˈowëm, kyaj nduˈunëm diˈib axëëk yajnayjyawëdëp ets nˈijxëm ti mbäät nduˈunëm parë xykyupëjkëm. Per ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, ja mä niˈigyë ojts xytyukniˈˈijxëm ko Jyobaa jantsy oyjyaˈay ets ko xytsyojkëm (käjpxë Lukʉs 10:22). Min nˈokˈijxëm tuˈuk majtskë ijxpajtën.

6. ¿Wiˈixë nnijäˈäwëm ko Jyobaa myëdoowˈijtë Jesus ko myënuˈkxtakë?

⁶ Jyobaa myëdoowˈijtypy ko ja yˈuˈunk yˈënäˈk myëgajpxyëty. Min nˈokˈijxëm wiˈix tˈatsoowëmbijtyë nyuˈkxtakën ja kyaˈaxkopkˈUˈunk. Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, kanäkˈokë Tyeety ojts tjantsy myënuˈkxtaˈaky (Luk. 5:16). Extëm nˈokpëjtakëm, ko nety twinˈixäˈäny ja nimäjmajtskpë yˈapostëlëty, ta tmënuˈkxtakyë Tyeety parë pyudëkëdët (Luk. 6:12, 13). Jyobaa nan myëdoowˈijt ko Jesus myënuˈkxtakë ko tpäätyë amay jotmay. Extëm ko netyë Judas kyëyakanënë, ta tmënuˈkxtakyë Tyeety  parë pyudëkëdët ets tmëmadäˈägët ja amay jotmay diˈibë nety tukmiinëp. Jyobaa kyaj jeˈeyë tmëdoowˈijty ja yˈUˈunk ko myënuˈkxtakë, pyudëjkëdë duˈun ko ttuknigejxy tuˈugë anklës parë jyotkujkmoˈoyëdët (Luk. 22:41-44).

7. ¿Wiˈix mnayjyawëty ko xynyijawë ko Jyobaa myëdoowˈijtypyë mnuˈkxtakën?

⁷ Jyobaa, nan myëdoowˈijtypy tyam ko nmënuˈkxtakëm ets yˈatsoowëmbijtypy mä meerë nyajtëgoyˈäjtëm ets extëmë nety ntsojkëm xypyudëjkëm (Sal. 116:1, 2). Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm diˈib tsënaapy India yˈijx wiˈixë Jyobaa yˈatsoowëmbijtë nyuˈkxtakën. Nëgooyë nety nyaytyukˈaxëktuunënë ko tijaty tjantsy myëmay tjantsy myëdäjy, ta ojts tmënuˈkxtaˈagyë Jyobaa parë pyudëkëdët. Yëˈë jyënaˈany: “Mä Broadcasting^® diˈib pëtsëëm mayë 2019, yëˈë ojts tnimaytyaˈaky ti mbäät nduˈunëm ko tijaty nmëmäˈäy nmëdäjëm. Yëˈëtsë nety meerë diˈib nyajtëgoyˈajtypy, duˈuntsënë Jyobaa tˈatsoowëmbijtyë nuˈkxtakën”.

8. ¿Wixatyë Jyobaa ttukˈijxyë Jesus ko tsyojkypy?

⁸ Jyobaa xytyukˈijxëm ko xytsyojkëm, duˈun extëm ojts ttukˈixyë yˈUˈunk ko jyukyˈajty yä Naxwiiny (Fwank 5:20). Jyobaa pyudëjkë Jesus parë dyaˈitët mëk ja myëbëjkën, myëjääwmooy ko ojts nyayjyawëty mon tuk ets nan myooy tijatyë nety yajtëgoyˈajtypy. Yˈanmääy ko tsyojkypyë nety ets ko kyupëjkypy (Mat. 3:16, 17). Jesus ninäˈä kyanayjyäˈäwë naytyuˈuk, mët ko ijt seguurë ko xëmë Tyeety pyudëkëyaˈanyëty (Fwank 8:16).

9. ¿Tijaty xytyukˈijxëm ko xytsyojkëmë Jyobaa?

⁹ Duˈun extëmë Jesus, nan të kanäkˈok nˈijxëm wiˈixë Jyobaa xytsyojkëm. Extëm nˈokpëjtakëm, Jyobaa yëˈë të xymyëjwoˈowëm ets të xymyoˈoyëm nimayë nmëguˈukˈäjtëm diˈib xytsyojkëm, xyajnayjyäˈäwëm agujk jotkujk ets diˈib xyjyotkujkmoˈoyëm ko nnayjyäˈäwëm mon tuk (Fwank 6:44). Xëmë xymyoˈoyëm tijaty mbäät xypyudëjkëm parë mëk ja mëbëjkën nyaˈijtëm. Ets nan xypyudëjkëm parë nbatëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm tuˈuk tuˈugë xëëw (Mat. 6:31, 32). Ko nwinmäˈäyëm nuˈunënë Jyobaa xytsyojkëm, yëˈë diˈib xypyudëjkëm parë niˈigyë ntsojkëm.

10. ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë Jyobaa yˈijxpajtën ko ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm?

¹⁰ Jyobaa niˈamukë ttsokyë nmëguˈukˈäjtëm. Per ëtsäjtëm xytsyiptakxëm ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm ets nˈanmäˈäyëm ko njantsy tsyojkëm. ¿Tiko duˈun näˈäty jyaty? Yëˈko tëgatsy ja kostumbrë nmëdäjtëm o wiˈixëm të nyaˈk të nbatëm. Ets niˈamukë nenduˈun nˈëwdëgoˈoy ngäjpxtëgoˈoyëm o nyajjotˈambëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Per niˈamukë mbäät nduˈunëmë mëjääw parë ntsojkëmë nmëguˈukˈäjtëm extëmë Jyobaa ttuny (Éfes. 5:1, 2; 1 Fwank 4:19). Min nˈokˈijxëm wiˈixë Jyobaa xymyoˈoyëmë ijxpajtën.

11. ¿Wiˈixë Jesus ojts dyajnigëxëˈëky ko pyaˈˈayoobyë jäˈäy extëmë Jyobaa?

¹¹ Jyobaa yëˈë diˈib yajnigëxëˈkypy “ja paˈˈayoˈon” (Luk. 1:78). Tuˈugë jäˈäy diˈib paˈˈayoop, myëmaapy myëdajpy ko tˈixy ja myëguˈuk yˈayoy ets yˈëxtaabyë winmäˈäny wiˈix mbäät tˈokpudëkë ets tjotkujkmoˈoy. Jesus nenduˈumbë jäˈäyˈäjtën ojts dyajnigëxëˈëky ko tpaˈˈayooyë jäˈäy (Fwank 5:19). Biiblyë jyënaˈany: “Ko ja Jesus tˈijxy ja mayjyaˈayëty nyiminëdë, ta tpaˈˈayoodë, mët ko moon tujktëbë nety extëmë borreegë diˈibë kyajpë yˈijxˈijt kyuentˈäjtpë” (Mat. 9:36). Jesus kyaj jeˈeyë tpaˈˈayooyë jäˈäy, pyudëjkë duˈun. Extëm ko dyaˈˈagëdaky ja päˈämjäˈäy ets ko tpudëjkë pënatyë nety “të yaˈˈanuˈxëdë ja tyuunk es ja tsyemy kyëˈëyëty” (Mat. 11:28-30; 14:14).

12. ¿Wixaty mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nbaˈˈayoˈowëm ja nmëguˈukˈäjtëm?

¹² Pën ndukˈixäˈänëm ja nmëguˈukˈäjtëm ko  nmëmäˈäy nmëdäjëm ets ko nbaˈˈayoˈowëm, tsojkëp nˈijxëm tijaty jotmay pyattëp. Extëm nˈokpëjtakëm, waˈan tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëktaˈaky pyekyëty ets kyaj tnigajpxy wiˈix jyaty kyëbety, per mbäät tmëjjawë ko oy nuˈun nbudëjkëm. Waˈan tsyiptakxëty tmoˈoyët ja fyamilyë tijaty yajtëgoyˈajtypy. ¿Myëjjawëbëdaa ko nnayˈawäˈänëm parë nyaˈoˈoyëm ja kyaaky tyojkx o nyajwatsëm ja jyëën tyëjk? O nˈokpëjtakëm ko tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm kyaj tyuunk tnekypyaaty. Oy ko nmoˈoyëm oy nuˈunë meeny sentääbë ets mbäät kyaj nduknijäˈäwëm ko ëtsäjtëm duˈun të nduˈunëm, duˈunë nety nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm mientrës tˈokpääty ja tyuunk.

13, 14. ¿Wiˈix mbäät nˈoyjyaˈaytyakëm extëmë Jyobaa?

¹³ Jyobaa jantsy oyjyaˈay (Mat. 5:45). Pën ëtsäjtëm oyjyaˈaytyäˈägäˈänëm, kyaj mbäät njëjpˈijxëm ets ja nmëguˈukˈäjtëm yëˈë xyˈamdoˈow xypyëjktsoˈowëm ja naybyudëkë. Mbäät ëtsäjtëm ëgaˈany nˈoyjyaˈaytyakëm extëmë Jyobaa ttuny. Yëˈë yajmiimbyë nëë tuu oyë nety ngaˈˈamdoˈowëm ets niˈamukë ndukˈoyˈäjtëm, kyaj yëˈëyë dyajnituˈuy diˈib tijaty kyuˈëˈëw kyukäjpxëdëp. Ko Jyobaa xymyoˈoyëm tijaty nyajtëgoyˈäjtëm, ¿këdii yëˈë xytyukˈijxëm ko mëk xytsyojkëm? ¡Nëgooyë Jyobaa yˈoyjyaˈayˈäjtën ets pääty mëk ntsojkëm!

¹⁴ Mayë nmëguˈukˈäjtëm nenduˈun yˈoyjyaˈaytyäˈäktë extëm nDeetyˈäjtëm tsäjpotmëdë. Extëm nˈokpëjtakëm, mä jëmëjt 2013 jap Filipinas ojts jyaˈtyë urakan Haiyan. May ja nmëguˈukˈäjtëm wyindëgooytyë jyëën tyëjk ets tijatyë nety myëdäjttëp. Per netyë ojts pyudëkëdë ja myëguˈuktëjk diˈib yajpattëp abëtsemy nyaxwinyëdë. Pes ko tnayäjktë ja meeny sentääbë ets ko nimay tyuundë ja nmëguˈukˈäjtëm, ta ojts tkojtë ets dyaˈoˈoyëdë ja tëjk, naxy 750 ets ni jeˈeyënëmë nety kyaˈˈabety tuk jëmëjt mä duˈun tijaty yˈayoˈonbëjtaky. Nuˈun të jyaˈˈatyë päˈäm COVID-19, të nmëguˈukˈäjtëm nyaybyudëkëdë nixim niyam. Ko netyë nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib yajpattëp abëtsemy nyaxwinyëdë, duˈun ndukˈijxëm ko njantsy tsyojkëm.

15, 16. Extëm jyënaˈanyë Lukʉs 6:36, ¿ti mbäät nduˈunëm parë nbanëjkxëmë Jyobaa yˈijxpajtën?

¹⁵ Jyobaa paˈˈayoop ets pokymyaˈkxp (käjpxë Lukʉs 6:36). Tuˈuk tuˈugë xëëw, Jyobaa  xytyukˈijxëm ko xypyaˈˈayoˈowëm (Sal. 103:10-14). Jesus nan pyaˈˈayoow ets pyokymyaˈkxë ja yˈëxpëjkpëty, oyë nety yajpäättë pokyjyaˈay. Axtë ojts xykyuˈoˈk xykyutëgoˈoyëm parë mbäät yajmeˈkxy ja nbokyˈäjt ngaytyeyˈäjtëm (1 Fwank 2:1, 2). ¿Këdii niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa mëdë Jesus ko xypyaˈˈayoˈowëm ets xypyokymyaˈkxëm?

¹⁶ Ko nbokymyaˈkxëmë nmëguˈukˈäjtëm winë ääw winë jot, ta niˈigyë ntsojkëm ja nmëguˈukˈäjtëm abëtsemy nyaxwinyëdë (Éfes. 4:32). Per näˈäty, tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë nbokymyaˈkxëmë nmëguˈukˈäjtëm. Tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm tnimaytyaˈaky ko mëjwiin kajaa pyudëjkë rebistë Diˈib Xytyukˈawäˈänëm, mä jyënaˈany: “Naymyaˈkxëdë nixim niyam”. * Yëˈë jyënaˈany: “Kots ojts ngajpxyë tyäˈädë artikulo yëˈëts xypyudëjkë parë nbokymyaˈkxëm ja nmëguˈukˈäjtëm. Pes jap tuk pëky jyënaˈany: Ko mˈitët listë parë xypyokymyaˈkxët tuˈugë jäˈäy, kyaj yëˈë tˈandijy ko mdukjotkëdakypy ti të ttuny o ko kyaj axëëk të myajnayjawëty. Ko xypyokymyaˈkxët, yëˈë yˈandijpy ko kyaj xypyëjkëˈëgët ja akë, tunë mëjääw parë oy mnayjyawëdët”. Duˈunë duˈun, ko nbokymyaˈkxëmë nmëguˈukˈäjtëm winë ääw winë jot, ta nyajnigëxëˈkëm ko ntsojkëm ets duˈunë nety njäˈäyˈäjtëm extëmë Jyobaa.

17. Extëm jyënaˈanyë Matewʉ 5:16, ¿wiˈix mbäät nyajmëjpëtsëˈëmëmë nDeetyˈäjtëmë tsäjpotmëdë?

¹⁷ Mëjwiin kajaa nyajtsobatëm ko nyajpatëm mëdë nmëguˈukˈäjtëm abëtsemy nyaxwinyëdë diˈib naytsyojkëdëp nixim niyam. Ntsojkëm ets nimayë jäˈäy tmëdundëdë Jyobaa mët ëtsäjtëm, pääty kyaj ti ndunäˈänëm diˈib yajnibaxëtëkëdëbë Jyobaa xyëëw etsë nyax kyäjpn. Xëmë oy njäˈäyˈatäˈänëm parë jäˈäy tmëdoowˈittët ja oybyë ääw ayuk (käjpxë Matewʉ 5:16).

18. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë amëk jotmëk ngäjpxwäˈkxëm?

¹⁸ Ko nmëmëdoˈowëmë nDeetyˈäjtëmë Jyobaa, mbäät näˈätyë jäˈäy xyˈaxëkˈijxëm o axtë xynyibëdëˈkëm. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë nigäjpx nimaytyakëm amëk jotmëk tijaty nmëbëjkëm? Nˈokjamyajtsëm ko Jyobaa mëdë Jesus  yëˈë xypyudëkëyäˈänëm. Jesus tˈanmääyë yˈëxpëjkpëty ko kyaj nëgoo tmëmay tmëdäjtët wiˈix jyënäˈändët. Duˈun tˈanmääytyë: “Ko mbäädëdët mä mgäjxäˈändët, Dios myajmiˈinxëdëp ja mˈayukëty, jaˈa ko kyaj miitsëty diˈibë dëˈën käjxandëp, yëˈë dëˈënë mDeetyë [myëjää] diˈibë mgugäjxanëdëp” o käjpxandëp miitskyëjxm (Mat. 10:19, 20).

19. ¿Wiˈix tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm dyajnigëxëˈkyë jotmëkˈäjtën?

¹⁹ Min nˈokˈijxëm wiˈix jyajtyë Robert. Yëˈë apenënëmë nety tyëkë ëxpëjkpë ets kyajnëmë nety nëgoo jeky yˈëxpëky ko ojts myëjwowëdë ja yajkutujkpëtëjk diˈib Sudáfrica. Robert amëk jotmëk ojts tnimaytyaˈaky ko päätyë nety kyaj syoldäädëˈatäˈäny mët ko ttsoky ja myëguˈuktëjk. Ets ko yajtsobatypyë nety ko yajpääty mä Diosë nyax kyäjpn. Ta ajotkumonë niduˈuk ja fes yajtëëwë: “¿Ets pënxëdën mëguˈukˈäjttëp?”. Robert kyaj nety duˈun ttimˈawixy ttimjëjpˈixy yajtëwëdët ja fes, per ta pojˈam tjamyejtsy ja tekstë diˈibë nety të yajkajpxy mä taabë xëëw. Matewʉ 12:50 mä jyënaˈany: “Mët ko oytyim pënëty diˈibë [tyuumpy] ja tsyojkëntsë nDeetyëts diˈibë jam tsäjpotm, yëˈëtsë dëˈën extëm ja nmëgaˈaxëts yetyëjk toxytyëjkëty es extëmtsë ndäägën”. Robert näämnëmë nety tyëkë ëxpëjkpë, per yëˈë pudëjkë espiritë santë parë tˈatsoowëmbijty ja fes ets tijaty ok akˈyajtëëwë. ¡Seguurë ko Jyobaa jantsy agujk jotkujk nyayjyäˈäwë ko Robert kyaj tsyëˈk jyäˈäwë! Ets nenduˈun nyayjyawëyaˈanyëty ko ndukˈijxpajtëm mä nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm amëk jotmëk, oy näˈäty nwinguwäˈkëmë amay jotmay.

20. ¿Ti tsojkëp duˈunyëm nduunˈadëtsëm? (Fwank 17:11, 15).

²⁰ Nˈokˈyajtsobatëm ko nyajpatëm mä Jyobaa fyamilyë. Nipën duˈunë Tyeety tkamëdaty extëm ëtsäjtëm etsë nmëguˈukˈäjtëm diˈib mëk xytsyojkëm, pääty nˈokˈyajtsobatëm. Satanás mëdë jyaˈayëty xyaˈˈamajtskëyäˈän xyajjotmajtskëyäˈänëm ko Jyobaa kyaj xytsyojkëm, pääty tˈëxtäˈäyë winmäˈäny wiˈix mbäät xyajtsiptuˈun xyajtsipkäjpxëm. Perë Jesus ojts xynyinuˈkxtakëm ets tˈanmääyë Jyobaa parë xypyudëjkëm ets tuˈugyë nnayaˈijtëm, etsë Jyobaa ta tyam tˈatsoowëmbity (käjpxë Fwank 17:11, 15). Nˈokpanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën ets kyaj nˈamajtsk njotmajtskëm ko Jyobaa kyaj xytsyojkëm ets ko kyaj xypyudëkëyäˈänëm. Pääty nˈokmëwingoˈonˈadëtsëm niˈigyë Jyobaa fyamilyë.