1. Yezo ilindó Yehova ya nɛ, wa ni fa nɛ na lo tɛ e nɛ?

NDASEWA tɛ awa kwa tɛ Yehova, abombi Yezo, “mɛ kɔzo nyi Nzapa” nga na amiliɔ̃ tɛ aangelo. (Kɔl. 1:15; Nz. 103:20) Ngoi mɛndó Yezo ge lɛ sese ko, lo pandó ya, azi ti mbilimbili alengbi ti hũngɔ Yehova mabere To ala. Na ngoi mɛndó lo ndo tɛnɛ tɛnɛ na ava lo ko, lo ilindó Yehova ya, “To mbi mɛ lo nga To ĩ.” (Yn. 20:17) Na ngoi mɛ e ndo hɛ̃ tɛrɛ e hɛ̃ Yehova, wa e ndo e mu batisimɔ ko, e ndo ti kɔi tɛ azi ti ya ndasewa ti songo tɛ ayata kɔli ná ayata wali.​—Mar. 10:29, 30.

2. Aye mɛ ndɛ e na mandangɔ so ya tɛnɛ mɛ nɛ?

² Ando du pɛnɔ ka tɛ azi mɛndɛ̃ ya, ala hũ Yehova mabere To ti songo. Ngoi mɛndɛ̃, ta azi mɛndɛ̃ ndo hĩnga se ti fangɔ songo na ayata kɔli ná ayata wali ma. Na ya tɛnɛ mɛ ndɛ e na mandangɔ, e na bangɔ se mɛ Yezo za e ya, e hũ Yehova mabere To ti songo mɛ elengbi ti dɔngɔ dã na lo. E nga na bangɔ se mɛ elengbi ti landangɔ se lɛlo tɛ Yehova na ngoi mɛ e ndo li kpale tɛrɛ ayata e ti kɔli ná ti wali.

3. Ngasia la sambela mɛndó Yezo ha na ava lo ando fa ya, Yehova ye ya, e dɔ dã na lo nɛ?

³ Yehova du To ti songo. Yezo ye ya, e hũ Yehova nga ma se mɛ lo ndo hũ na lo. Ka tɛ Yezo, Yehova du To ti songo mɛ elengbi ti tɛnɛngɔ tɛnɛ na lo ngoi zu, kanda ta zo mɛ wa sãna mɛ ndo tɛnɛ bo hɛ̃ e ngoi zu aye mɛ elengbi ti lingɔ ma. Elengbi ti hũngɔ ni na ya sambela mɛndó lo ha na ava lo. Lo bandandó sambela ni na tɛnɛ mɛ: “To e.” (Mat. 6:9) Yezo lengbindó ti pangɔ  hɛ̃ e ya, e ili Yehova ya “Nvɛ̃ ngunu zu,” “Wa lingɔ aye zu,” bere “Gbia ti . . . kaka,” na lo mɛ ya, ni du atitrɛ mɛ Yehova na ni kaya Ngbangɔ la. (Eb. 49:25; Yis. 40:28; 1 Tim. 1:17) Abɛse ngaso ko, Yezo yɔ ka ti e ya, e ili Yehova ya, “To e.”

4. E hĩnga Ngasia ya, Yehova ye dungɔ dã na e nɛ?

⁴ Adu pɛnɔ ka tɛ mɔ hũngɔ Yehova mabere To ti songo? Ni nga ngaso na lo tɛ ayata mɛndɛ̃ so popo tɛrɛ e. Se ta to e fandó songɔ na e ma ko, alengbi ti dungɔ pɛnɔ ya, e ye ya, elengbi ti dungɔ na To mɛ ndo ye tɛrɛ e. Kanda hĩngangɔ ya, Yehova hĩnga na seni nvɛ̃ni se mɛ e ndo ma na tɛrɛ e ko, adu ye mɛ ando gbɔ̃ bɛ e! Gwɛ̃ tɛ lo adu ya, e dɔ dã na lo. Na lo ni la lo vɔrɔ bɛ e na tɛnɛ mɛ: “Ĩ fɔ̃ tɛrɛ ĩ na Nzapa, wa Nzapa afɔ̃ nga tɛrɛ lo na ĩ.” (Zk. 4:8) Yehova ndo ye e mawoma, wa lo ko kapa ya, ni na dungɔ nzɔ̃ To mɛ aɔ ato zu mɛ e na ni.

5. Na bangɔ Luka 10:22, ngasia la Yezo ndo za e ya e dɔ dã na Yehova nɛ?

⁵ Yezo lengbi ti zangɔ e ya, e dɔ dã na Yehova. Yezo hĩnga Yehova nzɔ̃ni, wa lo ndo landa nga seliye tɛ lo na ndenge ti lengbingɔ, na lo ni la, lo tɛnɛndó ya: “Zo ko la ahũ mbi ko, ahũ nga To mbi.” (Yn. 14:9) Nga ma kɔzo, Yezo ndo ha na e se mɛ elengbi ti tɔndɔngɔ To e nga na lingɔ ye mɛ lo ndo yɔ ya, e li hɛ̃ lo. Wa lo ndo kambisa hɛ̃ e aye mɛ elengbi ti lingɔ ti nɛngɔ ya, ta e hɛ̃ lo vundu ma, wa lo ye e. Kanda dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ Yezo ge lɛ sese afa yangondo se mɛ Yehova du nzɔ̃ zo nga To ti songo. (Di Luka 10:22.) Zia e ba se mɛ Yehova ndo fa na seliye ni.

6. Hɛ̃ ndakisa kɔi mɛ afa se mɛndó Yehova ma na sambela tɛ Nyi lo.

⁶ Yehova ndo ma ayati lo. Na ndakisa, Yehova mandó asambela tɛ kɔzo Nyi lo na ngoi mɛndó lo ge lɛ sese. (Lk. 5:16) Yezo lindó sambela na ngoi mɛndó lo ye mungɔ ekateli ti ngbondoni na lo ti pɔnangɔ ava lo 12, wa Yehova mandó sambela tɛ lo. (Lk. 6:12, 13) Yehova ma ngandó sambela tɛ Yezo na ngoi mɛndó lo ti na vundu kpengbani. Uzu ti nɛngɔ ya Yudasi aka lo ko, Yezo lindó sambela na lo ti kpengba kpale mɛ lo na tengbingɔ na ni.  Ta Yehova ngbã bondó na mangɔ sambela tɛ Yezo ma, kanda lo to ngandó angelo ti nɛngɔ ya, lo sa ngunu bɛ Nyi lo.​—Lk. 22:41-44.

7. Hĩngangɔ ya, Yehova ndo ma sambela tɛ awa kwa tɛ lo, ali ya, mɔ ma tɛrɛ mɔ ngasia?

⁷ Ndɛ na ngoi tɛ e, Yehova ndo ma sambela tɛ awa kwa tɛ lo ti mbilimbili, wa lo ndo hɛ̃ nga gbinya ti asambela ni na ngoi nga na ndenge mɛ alengbi. (Nz. 116:1, 2) E ba se mɛ Yehova hɛ̃ gbinya na sambela tɛ nyita wali kɔi mɛ ndo du ka Inde. Lo ndo hũndó pɛnɔ na lo ti sɔngɔ bɛ mɛndó aɔ ndo lo, ni la lo lindó sambela hɛ̃ Yehova na lo ni. Lo tɛnɛ ya: “Emisiɔ̃ ti TV JW ti Nzɛ ti Kũ 2019 mɛndó akambisa se mɛ elengbi ti nwɔngɔ na songɔ bɛ ko, asindó na ngoi mɛ mbi na gwɛ̃ ni. Ni dundó gbinya ti sambela tɛ mbi.”

8. Ngasia la Yehova fandó songo na Yezo nɛ?

⁸ Yehova ndo ye e, lo ndo bata nga e nga ma se mɛndó lo ye wa lo bata nga na Yezo na ngoi mɛndó lo ga so lingɔ kumba tɛ lo ti pɛnɔ ge lɛ sese. (Yn. 5:20) Yehova zandó Yezo ti nɛngɔ ya, loyengɔ tɛ lo angbã kpengbani, lo sandó ngunu bɛ lo na ngoi mɛndó lo na vundu, wa Yehova li ngandó zu ti nɛngɔ ya, Yezo du na aye mɛ lo na gwɛ̃ ni na ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo. Wa ta Yehova ndo bingandó bɛ lo na tɛnɛngɔ hɛ̃ Yezo ya, lo ndo ye lo, lo ndo sepala nga na lo ma. (Mat. 3:16, 17) Na lo mɛ ya Yezo hĩngandó ya, To ni ndoni kɔi na ni ngoi zu ko, ta lo hũndó bɛ fãni kɔi ya, ni kɔi na bɛ ni ma.​—Yn. 8:16.

9. Aye mɛ ndo fa ya, Yehova ndo ye e nɛ?

⁹ Nga ma se mɛ lo fa na Yezo, Yehova ndo fa songo na e na lége gba. Binga li mɔ na ndo kpale mɛ: Yehova benda e ka tɛ lo, wa lo hɛ̃ nga e ndasewa tɛ ayata ti songo mɛ na mangbi, ni ndo hɛ̃ e dengɔ bɛ, ala ndo wamba nga bɛ e ngoi mɛ e ndo ti na kpengba kpale. (Yn. 6:44) Yehova ndo hɛ̃ e ngoi zu tɛ ti nyingɔ ti nɛngɔ ya, loyengɔ tɛ e angbã lá kwɛ kpengbani. Wa lo ndo kokisa nga gwɛ̃ tɛ e ti bi kɔi kɔi. (Mat. 6:31, 32) Na ngoi mɛ e ndo hũ songo mɛ Yehova na ni na mbage tɛ e ko, e ndo e ye lo fãni mɛndɛ̃ gba.

10. Se e ba se mɛ Yehova ndo li na kpale tɛrɛ ayata kɔli ná ayata wali, ye mɛ ni ndo to e ya li nɛ?

¹⁰ Yehova ndo ye ayata kɔli ná ayata wali. Kanda ngoi mɛndɛ̃ alengbi ti dungɔ pɛnɔ ya, e ye ala wa e fa songo na ala. Biani e du azi mɛ akã e kaya akɔdɔrɔ ndɛ̃ ndɛ̃ ndɛ̃, wa ta kpale ti ya dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ e adu ndenge kɔi ma. Wa e zu, e ndo li nga siɔ kpale mɛ alengbi ti hɛ̃ngɔ azi mɛndɛ̃ pɛnɔ. Abɛse ngaso ko, e zu elengbi ti lingɔ ya, songo tɛ e ati kpengbani. Ngasia? Elengbi ti lingɔ ni na landangɔ se lɛlo tɛ To e ti songo. (Ef. 5:1, 2; 1 Yn. 4:19) Zia e ba aye mɛ elengbi ti mandangɔ na ndo se lɛlo tɛ lo.

11. Ngasia la Yezo landandó seliye tɛ Yehova ti fangɔ vundu nɛ?

¹¹ Yehova ndo ma “vundu sĩ.” (Lk. 1:78) Zo mɛ ndo ma vundu tɛ azi, lo ndo ma tɛrɛ lo siɔni na ngoi mɛ azi mɛndɛ̃ ndo hũ pɛnɔ, wa lo ndo gi nga lége ti zangɔ ala. Yezo landandó se lɛlo tɛ To lo na ndenge mɛndó lo ndo li na kpale tɛrɛ azi mɛndɛ̃. (Yn. 5:19) Ngoi mɛndó lo hũ butu butu tɛ azi ko, “vundu tɛ ala agbɔ̃ lo sĩ, ta sanga ma, ala nzɛ̃ ndo, ko mi agbɔ̃ ndo nga la, nga ma se tɛ angasã ngbaga mɛ ta wa batangɔ ala da ma.” (Mat. 9:36) Ta Yezo ngbã bondó na mangɔ vundu tɛ ala ma, lo lindó ye so zangɔ ala. Lo sarandó awa ngã, wa lo wamba nga bɛ azi mɛndó “anzɛ̃ nga na songɔ bɛ.”​—Mat. 11:28-30; 14:14.

12. Hɛ̃ ndakisa kɔi mɛ ndo fa se mɛ elengbi fangɔ bɛ ti vundu na ayata e ti kɔli ná ti wali.

¹² Ti nɛngɔ ya, e fa bɛ ti vundu na ayata e ko, ayɔ ya, e hĩnga uzu kpale mɛ ala ndo tengbi na  ni. Na ndakisa, nyita kɔi lengbi ti dungɔ na ngã kɔi mɛ kpengbani. Ta lo ndo dema tɛrɛ lo na lo ti ngã tɛ lo ma, abɛse ngaso ko, lo lengbi ti dungɔ na dengɔ bɛ se du ya, zo kɔi aza lo. Lo ndo kokisa gwɛ̃ ti mi tɛ azi ti ndasewa tɛ lo? Elengbi ti zangɔ lo na akwa mɛndɛ̃ mabere tɔngɔ tɛ hɛ̃ lo bere mbóngɔ ya da tɛ lo? Ngoi mɛndɛ̃ kwa tɛ nyita kɔi awɛ. Elengbi ti hɛ̃ngɔ falanga, zangangɔ pangɔ hɛ̃ lo ya, e la e hɛ̃ lo falanga niko, ti nɛngɔ ya aza lo uzu ti nɛngɔ ya, lo lua kwa mɛndɛ̃?

13-14. Ngasia la elengbi ti dungɔ awa songo nga ma Yehova nɛ?

¹³ Yehova du wa songo. (Mat. 5:45) Ta e kũ ya, ayata e ayɔ ye ti e wa di la e ma vundu tɛ la ma. Nga ma Yehova, elengbi ti lingɔ ye tɛrɛ la uzu ti nɛngɔ ya, ala hũnda ni. Londo li ya, lá ndo sũ bi zu na lo tɛ e zangangɔ ya, e hũnda lo! Wa lá ni ndo hɛ̃ azi zu nzɔ̃ kpale ta bo azi mɛ ndo hɛ̃ Yehova sia kɔli ma. Ni ndo fa nvɛ̃ni songo tɛ Yehova! Lo du nzɔ̃ zo nga wa songo, lo ndo hɛ̃ e aye mɛ e na gwɛ̃ ni. Ta ni ndo to e ya, e ye lo ma?

¹⁴ Ayata kɔli ná ti wali ndo landa se lɛlo tɛ Yehova ti fangɔ songo na azi mɛndɛ̃. Na ndakisa, na bulu ti 2013, kpengba yá mɛ aili ni ya, Typhon Haiyan agbɛ̃ndó aye gba ka kɔdɔrɔ ti Philippine. Da ná aye tɛ Atɛmwɛ tɛ Yehova gba agbɛ̃ndó. Kanda ayata ti ya ndasewa tɛ la ti nyingɔ amundó ebongiseli iɔ so zangɔ ala. Ayata gba ahɛ̃ndó la aye, ambɛge ni ahɛ̃ndó tɛrɛ la na ya kwa ti zangɔ ayata na lége ti kĩngɔ ada, ni lindó ya, ta bulu alengbi ma, ala kĩndó bere ala lɛkɛndó ada tingɔ 750! Na ya ngoi ti siɔ ngã olo ti COVID-19, Atɛmwɛ tɛ Yehova ali kwa kpengbani so zangɔ ayata la. Na ngoi mɛ e ndo li ye iɔ so zangɔ ayata e ti nyingɔ ko, e ndo e fa na la ya, e ndo ye la.

15-16. Na bangɔ Luka 6:36, ndenge ti nzɔ̃ni mɛ elengbi ti landangɔ na se lɛlo tɛ Yehova adu nɛ?

¹⁵ Yehova ndo ma vundu tɛ azi, lo ndo ka nga lɛ lo na ndo siɔ kpale. (Di Luka 6:36.) To e ti ndozu ndo ma vundu tɛ e, lo ndo ka nga lɛ lo na ndo siɔ kpale tɛ e bi zu. (Nz. 103:10-14) Ava Yezo adundó azi ti zangangɔ lengbingɔ; biani, lo ndo mandó vundu tɛ la, wa lo ndo ka ngandó lɛ lo na ndo siɔ kpale tɛ la. Lo yendó hɛ̃ngɔ dungɔ lɛ ngɛ̃́ tɛ lo ti nɛngɔ ya, Nzapa ka  lɛlo na ndo siɔ kpale tɛ e. (1 Yn. 2:1, 2) Ta mɔ hũ ya aseliye niko tɛ Yehova ná Yezo ndo li ya, e dɔ dã na la ma?

¹⁶ Na ngoi mɛ e ndo “ka lɛ e na ndo siɔ ye” tɛ ayata e ko, e ndo e li ya, songo ti ndasewa tɛ e ti nyingɔ ati lá kwɛ kpengbani. (Ef. 4:32) Biani, ngoi mɛndɛ̃ alengbi ti dungɔ pɛnɔ kangɔ lɛ na ndo siɔ kpale tɛ azi, kanda ayɔ ya e li kpengbani. Tɛnɛ ti mandangɔ mɛndó asi kaya Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli mɛndó atɛnɛ ya, “Tólimbisanaka na motema moko” * azandó nyita wali kɔi mawoma. Lo tɛnɛ ya: “Na ngoi mɛndó e manda tɛnɛ ni ko, azandó mbi ti nɛngɔ ya, mbi ba kpale na ndenge mɛndɛ̃, mbi ba kpale na ndenge ti nzɔ̃ni. Ni kambisandó ya, kangɔ lɛ na ndo siɔ kpale ta du vĩngɔ lɛ na ndo siɔ kpale bere lingɔ mabere ta e hĩnga akpale mɛ ni si na ni ma. Kanda kangɔ lɛ na ndo siɔ kpale alengbi na kɛ̃ngɔ batangɔ ngɔnzɔ ka bɛ na lo ti siɔ kpale mɛ ali tɛrɛ e nga na kpãngɔ siriri.” Na ngoi mɛ e ndo ka lɛ e na ndo siɔ kpale tɛ ayata na bɛ e zu ko, e ndo fa na la ya, e ndo ye ala, wa e ndo landa se lɛlo tɛ To e Yehova.

17. Na bangɔ Matie 5:16, ngasia la elengbi ti hɛ̃ngɔ To e ti ndozu ndima nɛ?

¹⁷ Adu kota ndima nvɛ̃ni dungɔ kaya ndasewa tɛ ayata ti lɛ gigi zu mɛ ala ndo yengbi nvɛ̃ni. Gwɛ̃ tɛ e du ya, azi gba ga e na la e vɔrɔ Yehova. Na lo ni la, ale e li kpengbani ya, ta e li ye mɛ alengbi ti gbɛ̃ngɔ ili Yehova ná azi tɛ lo ma. Ale seliye tɛ e adu nzɔ̃ni ti nɛngɔ ya, ato azi mɛndɛ̃ ya, ala ma nzɔ̃ pa.​—Di Matie 5:16.

18. Ye mɛ alengbi ti zangɔ e ya, e fa tɛnɛ na ge ge ge nɛ?

¹⁸ Ngoi mɛndɛ̃ azi mɛndɛ̃ alengbi ti gulungɔ e bere hɛ̃ngɔ e pɛnɔ na lo mɛ ya, e ndo tɔndɔ To e ti ndozu. Ye mɛ elengbi ti lingɔ se du ya e ndo du na mbɛtɔ ti tɛngɔ hɛ̃ azi nzɔ̃ dangɔ bɛ tɛ e nɛ? Elengbi ti yengɔ ya, Yehova ná Nyi lo Yezo na zangɔ e. Yezo pandó hɛ̃ ava lo ya, ta ala du na sɔngɔ bɛ na lo ti tɛnɛ mɛ ala na tɛnɛngɔ ma. Na lo nɛ? Yezo pandó hɛ̃ la ya, “Kanda na ngoi niko ko, ĩ tɛnɛ bo tɛnɛ mɛ Nzapa na tongɔ ka bɛ ĩ. Ta sanga ma, ta ĩ nvɛ̃ni la na tɛnɛngɔ tɛnɛ ma, adu [Nyingɔ] vurú tɛ To ĩ la na tɛnɛngɔ tɛnɛ na se lɛ ĩ.”​—Mat. 10:19, 20.

19. Ye mɛndó aza Robert ya, lo fa tɛnɛ na ge ge ge nɛ?

 ¹⁹ E mu se lɛlo tɛ Robert. Na ngoi mɛndó lo banda mandangɔ Ngbangɔ fãnani ko, ta lo dɛndó lo ti na hĩngangɔ ndo ti ya Ngbangɔ gba ma, kanda ayɔndó ya, lo samba ngbanga ka gbɛlɛ agbia tɛ asoda ka Afrique du Sud. Na ngoi mɛndó lo samba ngbanga ko, lo kambisandó na ge ge ge zu ya, lo kɛ̃ yɔrɔngɔ tɛrɛ lo na ya kpale ti politikɛ na lo mɛ ya, lo ndo ye ayata lo ti nyingɔ. Bɛ lo ndo dendó gba na ndenge mɛ lo lua nzɔ̃ tangɔ ligɛlɛ ti dungɔ kaya ndasewa tɛ azi tɛ Yehova! Kanda wa fangɔ ngbanga a hũndandó lo ya, “Ayata mɔ ti kɔli ná ti wali la ana?” Ta Robert lɛkɛndó tɛrɛ lo uzu na ndo hũnda niko ma. Na mbala kɔi tɛnɛ ti ya Ngbangɔ ti bi kɔi kɔi (texte du jour) ti bi niko mɛ kaya Matie 12:50 aga ka ya li lo: “Zo ko la ali ye mɛ bɛ To mbi mɛ ka yayu aye ko, zo ni ko [la] nyita mbi ti kɔli, bere nyita mbi ti wali, bere ta mbi.” Abɛse du ya, Robert banda bondó mandangɔ Ngbangɔ fãnani ko, Nyingɔ vurú tɛ Yehova azandó lo ya, lo hɛ̃ gbinya na ndo hũnda niko ná ahũnda mɛndɛ̃ mɛndó ta lo lɛkɛ tɛrɛ lo na lo ni ma. Zangangɔ kitɛ, Yehova mandó dengɔ bɛ gba na lo tɛ Robert! Wa lo ndo ma nga dengɔ bɛ gba na lo tɛ e na ngoi mɛ e ndo kpã bɛ e ka tɛ lo, wa e ndo pa tɛnɛ na ge ge ge zu abɛse na ya ngoi mɛ siɔni.

20. Ye mɛ elengbi ti mungɔ ekateli ti nɛngɔ ya, e li ni nɛ? (Yn. 17:11, 15)

²⁰ Adu ye ti dengɔ bɛ dungɔ ge ya ndasewa ti nyingɔ tɛ ayata mɛ ni na songo nga na mangbi. E na nzɔ̃ To mɛ aɔ ato zu, nga na ayata kɔli ná ayata wali mɛ ala ndo ye e. Ta bɛ fãni kɔi e na hũngɔ aye niko ya, adu gɛgɛrɛ ma. Satana ná azi zu mɛ ka pɛko lo, na siɔni bɛ, ala ndo li zu ya, ta e hũ ya, To e ti ndozu ndo ye tɛrɛ e ma, ala ndo li nga zu ya, mangbi tɛ e agbɛ̃. Kanda Yezo lindó sambela na lo tɛ e, lo yɔndó ka ti To lo ya, lo bata e ti nɛngɔ ya, ndasewa tɛ e angbã lá kwɛ na mangbi. (Di Yoanɛ 17:11, 15.) WA Yehova hɛ̃ ngandó gbinya na ndo sambela niko. Nga ma Yezo e ye na bɛ e kɔi ya, Yehova ndo ye e, wa lo na dungɔ dã so zangɔ e se alengbi. Na lo ni la, e du na ekateli ti dungɔ dã na ndasewa tɛ e ti nyingɔ.