Skip to content

Skip to table of contents

STADI ATIKOL 40

Helalo-Kerehai Momokani be Dahaka?

Helalo-Kerehai Momokani be Dahaka?

“Lau mai kara dika taudia lau boiria idia helalo-kerehai totona.”​—LUKA 5:32.

ANE 36 Eda Kudouna Naria

POINT BADANA *

1-2. Edena dala ai Ahaba be Manase amo ia idau? Bona edena henanadai do ita laloa?

ITA ESE idaunegai idia noho king rua do ita herevalaia. Ta be Israela iduhu 10 basileiana ia lohiaia, bona ta be Iuda iduhu rua basileiana ia lohiaia. Ena be idia noho negadia be idauidau, to idia karaia gaudia momo be hegeregere. Unai king rua be Iehova idia gwau-edeede henia bona iena taunimanima idia hakaua kerere. Kaivakuku idia tomadiho henia bona taunimanima idia hamasea. To, gau ta dekenai ta ena kara be ma ta ena amo ia idau. Ta be kara dika ia karaia ela bona ia mase, to ma ta be ia helalo-kerehai bona Dirava ese ena kara dika badadia ia gwauatao. Idia be daidia?

2 Ta be Israela ena king, Ahaba, bona ma ta be Iuda ena king, Manase. Unai tatau rua edia kara amo, mai anina bada gauna ta do ita dibaia, unai be helalo-kerehai karana. (Kara 17:30; Roma 3:23) Helalo-kerehai be dahaka, bona edena dala ai do ita hahedinaraia ita helalo-kerehai? Unai ita diba be namo, badina ita ura Iehova ese iseda kara dika do ia gwauatao, bema ita kara dika. Unai henanadai ita haerelaia totona, namona be king rua edia mauri dalana ita tahua bona edia haheitalai amo gau haida do ita dibaia. Bena Iesu ese helalo-kerehai ia herevalaia dalana do ita herevalaia.

KING AHABA ENA HAHEITALAI AMO ITA DIBAIA GAUNA

3. Ahaba be edena bamona king?

3 Ahaba be Israela iduhu 10 basileiana ena king namba 7. Ia ese taga bada besena Sidono ena king ena natuna kekeni, Iesebele, ia adavaia. Unai dainai, Israela taudia dekenai dala ia noho bisinesi idia karaia totona. Unai sibona lasi, to Israela besena ena hetura karana Iehova ida ia hadikaia danu. Iesebele ese Bala diravana ia tomadiho henia, bona Ahaba ia hagoadaia unai tomadiho ena kara dikadia be Israela lalonai idia hadibaia, unai be, dubu lalonai heudahanai karadia idia karaia bona natuna maragidia idia bouboulaia. Iesebele be kwini dagina ia abia neganai, Iehova ena peroveta taudia ibounai ia dagedage henia. Bona momo ia hamasea. (1 Ki. 18:13) Ahaba be “Iehova ena vairanai ia kara dika noho, bona ena kara dika ese guna idia lohia taudia edia ia hereaia.” (1 Ki. 16:30) Iehova ese Ahaba bona Iesebele ese idia karaia gaudia ibounai ia itaia. To, Iehova be hebogahisi karana ia hahedinaraia, badina ia ese peroveta tauna Elia ia siaia Iena taunimanima ia durua edia kara idia haidaua totona. To Ahaba bona Iesebele be idia kamonai lasi.

4. Iehova ia gwau Ahaba dekenai dahaka do ia vara, bona Ahaba be dahaka ia karaia?

4 Dokonai, Iehova be kara ta ia karaia. Ia be Elia ia siaia Ahaba bona Iesebele dekenai do ia havaraia dika ia gwauraia totona. Bona ia hamaorodia edia bese ibounai do ia alaia. Ahaba be unai hereva dainai ia lalohisihisi bada! Hoa gauna be, unai hekokoroku bada tauna ia “manau.”​—1 Ki. 21:19-20.

King Ahaba be ia helalo-kerehai momokani lasi badina Dirava ena peroveta tauna be dibura ruma ai ia atoa (Paragraf 5-6 itaia) *

5-6. Dahaka dainai ita diba Ahaba be ia helalo-kerehai momokani lasi?

5 Ena be matamanai Ahaba ia manau, to gabeai ena kara amo ia hahedinaraia ia helalo-kerehai momokani lasi. Ia ese ena basileia lalonai Bala tomadiho henia karana ia koua toho lasi. Bona ma haida ia hagoadaia lasi Iehova idia tomadiho henia totona. Danu, Ahaba ena kara ma haida amo ia hahedinarai ia helalo-kerehai lasi.

6 Gabeai, Ahaba ese Iuda edia king Iehosapata ia noia Suria taudia idia tuari henia totona. Iehosapata be king namona, badina Iehova ia abidadama henia bona tuari idia do lao lasi neganai, ia ura Iehova ena peroveta tauna ta ena lalohadai idia tahua. To, Ahaba ia ura lasi, ia gwau: “Tau ta ia noho, bona ia amo Iehova ena lalohadai ita tahua diba, to ia lau ura henia lasi, badina lau totona gau namodia ia perovetalaia lasi, to gau dikadia sibona.” Dokonai peroveta tauna Mikaia amo heduru idia tahua. Oibe, Ahaba ena hereva be maoro, Dirava ena peroveta tauna ese ia totona sivarai dikana ia perovetalaia! Ahaba be ia helalo-kerehai lasi bona Iehova ia noia lasi ena dika ia gwauatao totona, to ia ese unai peroveta tauna be dibura ruma ai ia atoa. (1 Ki. 22:7-9, 23, 27) Ena be Ahaba be unai bamona ia karaia, to ia dekenai do ia guguru peroveta herevana ia koua diba lasi. Momokani, tuari lalonai Ahaba ia mase.​—1 Ki. 22:34-38.

7. Ahaba ia mase murinai, Iehova ese ia be edena bamona ia gwauraia?

7 Ahaba ia mase murinai, Iehova ese unai tauna ia laloa dalana ia hahedinaraia. King Iehosapata be tuari amo ia giroa lou neganai, Iehova ese peroveta tauna Iehu ia siaia ia do ia gwau-henia totona, badina Ahaba ia bamoa. Peroveta tauna ia gwau: “Oi ese kara dika taudia oi durua bona Iehova idia inai henia taudia oi ura henia be maoro, a?” (2 Siv. 19:1, 2) Mani ita laloa: Bema Ahaba be ia helalo-kerehai momokani, peroveta tauna ese ia do ia gwauraia lasi Iehova ia inai henia kara dika tauna. Oibe, unai ese ia hahedinaraia, ena be Ahaba be ena kara dika dainai ia lalohisihisi bada, to ia helalo-kerehai momokani lasi.

8. Ahaba ena haheitalai amo helalo-kerehai karana dekenai dahaka ita dibaia?

8 Ahaba ena haheitalai amo dahaka ita dibaia? Matamanai Elia ese Ahaba ia hamaoroa ena bese taudia be Dirava ese do ia panisia neganai, ia lalohisihisi bona ia manau. Unai be kara namona. To gabeai ena kara amo ia hahedinarai, ia helalo-kerehai lasi. Oibe, ita helalo-kerehai momokani totona, ita sori sibona be hegeregere lasi. Mani haheitalai ma ta ita laloa, unai ese ita do ia durua helalo-kerehai momokani ena anina ita lalopararalaia totona.

KING MANASE ENA HAHEITALAI AMO ITA DIBAIA GAUNA

9. Manase be edena bamona king?

9 Lagani 200 mai kahana murinai, Manase be Iuda ena king ai ia lao. Reana iena kara dika be Ahaba ena ia hereaia! Baibel ia gwau: “Ia ese Iehova vairanai kara dika badadia ia karaia, Dirava ia habadua totona.” (2 Siv. 33:1-9) Manase ese dirava koikoidia totona boubou patadia ia haginia, bona Iehova ena dubu lalonai au helagadia ia karaia, unai au dekenai dirava hahinedia edia laulau ia koroa! Meamea karadia, lauma dikadia edia heduru amo vaira nega gwauraia karana, bona mase taudia hereva henia karana ia karaia. Danu, ia ese “kerere lasi taudia edia rara bada herea ia hadihoa.” Ia ese taunimanima momo ia alaia, bona “ena [natudia memero] be lahi lalonai ia gabua,” dirava koikoi dekenai ia bouboulaia totona.​—2 Ki. 21:6, 7, 10, 11, 16.

10. Edena dala amo Iehova ese Manase ia sisiba henia, bona king be dahaka ia karaia?

10 Ahaba hegeregerena, Manase danu be Iehova ena peroveta taudia edia sisiba hereva ia kamonai henia lasi. Vadaeni, “Iehova ese Asuria ena king ena tuari biagudia ia gaukaralaia Manase idia tuari henia totona, bona huku bona kopa auri rua amo idia guia bona Babulonia dekenai idia abia lao.” Unuseniai, Manase be dibura ruma ai ia noho neganai, ia karaia karadia ia laloa dobu. Bona “ena sene taudia edia Dirava ena vairanai sibona ia hamanaua noho.” Unai sibona lasi, to “ena Dirava Iehova ena lalonamo abia totona ia noinoi.” Momokani, Manase be “Dirava dekenai ia guriguri noho.” Unai kara dika tauna ese ena kara ia haidaua noho. Ia laloparara Iehova be “iena Dirava,” bona hanaihanai ia guriguri henia.​—2 Siv. 33:10-13.

King Manase ia helalo-kerehai momokani, badina tomadiho koikoi ia dadaraia (Paragraf 11 itaia) *

11. Sivarai Iharuana 33:15, 16 hegeregerena, edena dala ai Manase be ia helalo-kerehai momokani?

11 Nega ia hanaia murinai, Iehova ese Manase ena guriguri ia haerelaia. Dirava ese Manase ena guriguri herevadia amo ia itaia, ena kara ia haidaua momokani. Iehova ese Manase ia kamonai henia bona ena king dagina ia henia lou. Oibe, Manase be ena kara amo ia hahedinarai ia helalo-kerehai momokani. Ia ese Ahaba ia karaia lasi gauna ia karaia. Iena kara ia haidaua. Tomadiho koikoi ia dadaraia bona taunimanima ia hagoadaia Iehova idia tomadiho henia totona. (2 Sivarai 33:15, 16 duahia.) Momokani, Manase be mai gari lasi bona abidadama goadana ida unai do ia karaia, badina guna ia be ena ruma bese, ladana bada taudia, bona ena taunimanima dekenai haheitalai dikana ia hahedinaraia. To ena buruka negana lalonai, ia ura ia karaia kara dikadia ia hanamoa. Reana ena tubuna Iosaia dekenai ia be haheitalai namona, badina gabeai Iosaia be king namona ai ia lao.​—2 Ki. 22:1, 2.

12. Manase ena haheitalai amo helalo-kerehai karana dekenai dahaka ita dibaia?

12 Manase ena haheitalai amo dahaka ita dibaia? Ia manau, bona gau ma haida ia karaia. Iehova ese ia hebogahisi henia totona ia guriguri. Bona ena kara ia haidaua. Ia gaukara goada, guna ia karaia kara dikadia ia hamaoromaoroa totona, bona ia ura Iehova ia tomadiho henia bona ma haida ia durua unai bamona idia karaia totona. Manase ena haheitalai ese kara dika badadia idia karaia taudia ia durua. Ita diba momokani Iehova Dirava ‘be namo bona ia noho hegaegae dika gwauatao totona.’ (Sal. 86:5) Oibe, Dirava ese idia helalo-kerehai momokani taudia edia dika ia gwauatao diba.

13. Haheitalai ta amo helalo-kerehai ena anina korikori gwauraia.

13 Manase be ena kara dika dainai ia sori sibona lasi, to gau ma haida ia karaia danu. Unai ese ita dekenai helalo-kerehai momokani karana ia hadibaia. Mani haheitalai ta ita laloa: Sitoa dekenai oi lao bona sitoa naria tauna oi noia sikoni hoia totona. Oi dekenai sikoni ia henia lasi, to bata ia henia. Do oi moale, a? Lasi! Bema ia gwau bata be sikoni dekenai idia atoa gauna, do oi moale, a? Lasi! Unai hegeregerena, Iehova be kara dika tauna ia noia ia helalo-kerehai momokani totona. Bema kerere tauna ia sori, unai be namo. To unai sibona be hegeregere lasi. Kerere tauna be dahaka ia karaia be namo? Iesu ese ia gwauraia parabolena amo gau momo do ita dibaia.

HELALO-KEREHAI MOMOKANI DALANA

Boio merona ia laloparara ia be abia hidi kererena ia karaia neganai, gabu daudau amo ia giroa lou (Paragraf 14-15 itaia) *

14. Edena dala ai boio merona be helalo-kerehai toana ia hahedinaraia?

14 Luka 15:11-32 lalonai, Iesu ese boio merona ena sivarai ia gwauraia. Tau matamata ta ese ena tamana ia gwau-edeede henia, ruma ia rakatania, bona “tano daudau “ dekenai ia lao. Unuseniai kara dika badadia ia karaia. To, ena mauri ia auka neganai, ia karaia abia hidi dikana ia laloa dobu. Ia laloparara gunaguna ena tamana ida ia noho neganai, ena mauri be namo. Iesu ia gwau unai tau matamata be “gabeai ia laloparara.” Ia ura ena tamana dekenai ia giroa lou bona ia noia ena dika do ia gwauatao. Mai anina bada gauna be, natuna mero ia laloparara ia be abia hidi dikadia ia karaia. To, unai sibona be hegeregere, a? Lasi. Ena kara ia haidaua be namo!

15. Iesu ena parabole lalonai, edena dala ai boio merona be ia helalo-kerehai momokani?

15 Boio merona be ena kerere dainai helalo-kerehai momokani toana ia hahedinaraia. Ia be gabu daudau amo ena ruma dekenai ia giroa lou. Bona ena tamana ida ia hedavari neganai, ia gwau: “Lau be oi bona Dirava dekenai lau kara dika vadaeni. Lau be hegeregere lasi emu natuna do idia gwauraia.” (Luka 15:21) Unai tau matamata ena hereva amo ia hahedinaraia, ia ura Iehova ida ena hetura karana ia hanamoa lou. Danu, ia diba ena kara dainai ena tamana ia lalohisihisi. Ia ura ia gaukara goada, ena tamana ena gaukara tauna ta bamona, unai amo tamana ese do ia lalonamo henia lou! (Luka 15:19) Inai parabole be hebogahisi sivaraina ta sibona lasi. Unai sivarai ese elda taudia ia durua, unai amo do idia diba bema kara dika badana ia karaia tadikaka eiava taihu be ia helalo-kerehai momokani eiava lasi.

16. Dahaka dainai elda taudia be ta ia helalo-kerehai momokani eiava lasi idia diba totona be auka?

16 Elda taudia dekenai ia auka, bema ta be kara dika badana amo ia helalo-kerehai momokani eiava lasi idia diba totona. Dahaka dainai? Elda taudia be ta ena kudouna idia itaia lasi dainai, hamomokania gaudia amo do idia itaia bema edia tadikaka o taihu be ena kara dika ia dadaraia momokani. Nega haida, ta be hemarai kara dikadia ia karaia, unai dainai elda taudia be ia ida idia helai neganai, do idia abia dae haraga lasi ia helalo-kerehai momokani.

17. (a) Edena haheitalai ese ia hahedinaraia ta be sori herevana ia gwauraia sibona be hegeregere lasi? (b) Korinto Iharuana 7:11 hegeregerena, ta ia helalo-kerehai momokani totona dahaka ia karaia be namo?

17 Haheitalai ta mani ita laloa. Lagani momo lalonai, tadikaka ta be ia heudahanai. Bona ena adavana, ena turadia, bona elda taudia amo heduru ia tahua lasi, to ena kara dika ia hunia. Gabeai, elda taudia ese ena sivarai idia kamonai. Bona hamomokania gaudia haida idia diba dainai ia idia hereva henia neganai, ena kara ia gwauraia hedinarai bona ia sori. To, unai be helalo-kerehai momokani toana, a? Lasi. Elda taudia ese gau ma haida idia diba be namo. Ia be nega tamona sibona kara dika ia karaia lasi, to lagani momo lalonai unai bamona ia karaia. Danu, ia sibona ese ena kerere ia gwauraia hedinarai lasi, to ma haida ese elda taudia idia hadibaia. Unai dainai, namona be elda taudia do idia itaia, kerere tauna be ena laloa dalana, hemami, bona kara ia haidaua momokani. (2 Korinto 7:11 duahia.) Kerere tauna be nega daudau lalonai do ia gaukara goada ena kara ia haidaua, unai amo do ia hamomokania ia helalo-kerehai. Bona kongrigeisen amo do idia atoa siri diba.​—1 Kor. 5:11-13; 6:9, 10.

18. Edena dala ai atoa siri tauna ia hahedinaraia ia helalo-kerehai momokani, bona dahaka ia vara?

18 Bema kongrigeisen amo idia atoa siri tauna be hebou ia lao hanaihanai, elda taudia ese idia henia sisiba, hegeregere guriguri bona Baibel stadilaia hanaihanai karana ia badinaia, unai ese do ia hahedinaraia ia helalo-kerehai momokani. Danu, do ia gaukara goada ena kara dika gunadia ia karaia lou lasi totona. Bema ia hekwarahi Iehova ida ena hetura karana ia hanamoa lou, ia diba momokani Iehova ese ena kara dika ibounai do ia gwauatao bona elda taudia ese do idia durua kongrigeisen lalonai ia vareai lou totona. Oibe, elda taudia be kerere ia karaia tauna idia hereva henia neganai, namona be do idia itaia bema ia be helalo-kerehai toana ia hahedinaraia momokani eiava lasi, bona idia hahemaoro henia neganai idia kara auka lasi.

19. Helalo-kerehai momokani anina be dahaka? (Esekiela 33:14-16)

19 Inai stadi amo ita diba, kara dika tauna ia helalo-kerehai neganai, sori herevana sibona ia gwauraia be hegeregere lasi. Namona be ena laloa dalana bona hemami ia haidaua bona ia karaia gaudia amo ia hahedinaraia ia helalo-kerehai momokani. Danu, ena kara dikadia ia rakatania bona Iehova ena taravatu ia badinaia lou. (Esekiela 33:14-16 duahia.) Mai anina bada gauna be, kerere tauna ese Iehova ida ena hetura karana ia hanamoa lou.

KERERE TAUNA DURUA DO IA HELALO-KEREHAI

20-21. Bema ta be kara dika badana ta ia karaia, edena bamona ita durua diba?

20 Iesu be ena hesiai gaukara ena badina badana ta ia herevalaia, ia gwau: “Lau mai kara dika taudia lau boiria idia helalo-kerehai totona.” (Luka 5:32) Unai bamona ita karaia danu be namo. Bema ita kamonai iseda tura namona ta be kara dika badana ta ia karaia, dahaka do ita karaia be namo?

21 Bema iseda turana ena kara dika ita hunia, ia ita durua lasi. Namona ena kara dika ita hunia lasi badina Iehova be ita ia itaia noho. (Aon. 5:21, 22; 28:13) Emu turana oi durua dalana be, ia oi hamaoroa elda taudia idia ura ia idia durua. Bema ia ura lasi elda taudia ia itaia, oi ese ena kerere be elda taudia dekenai oi gwauraia hedinarai. Unai amo ia oi durua Iehova do ia rakatania lasi!

22. Stadi atikol 41 ai, dahaka do ita herevalaia?

22 To, bema kerere tauna be nega daudau lalonai kara dika badadia ia karaia dainai elda taudia ese idia atoa siri, unai be edena bamona? Unai ena anina be ia idia hebogahisi henia lasi, a? Stadi atikol 41 ai, Iehova ese kerere idia karaia taudia be mai hebogahisi ida ia matahakani henia karana do ita herevalaia.

ANE 103 Elda Taudia be Harihari Gaudia

^ par. 5 Ita helalo-kerehai momokani neganai, ita karaia kara dika dainai ita sori sibona be hegeregere lasi. Inai atikol ai King Ahaba, King Manase, bona boio merona ena parabole edia haheitalai do ita herevalaia, unai ese ita do ia durua helalo-kerehai momokani ena anina ita lalopararalaia. Danu do ita itaia, elda taudia ese gau haida idia laloa be namo, unai amo do idia itaia bema kara dika badana ia karaia tadikaka eiava taihu be ia helalo-kerehai momokani eiava lasi.

^ par. 60 LAULAU: King Ahaba be mai badu ida ena gadi taudia ia oda henia, Iehova ena peroveta tauna Mikaia be dibura ruma ai do idia atoa.

^ par. 62 LAULAU: King Manase ese gaukara taudia ia hamaoroa, guna dubu helaga ai ia haginia kaivakuku ibounai do idia hadikaia ore.

^ par. 64 LAULAU: Boio merona ia giroa lou lalonai daudau amo ena gabu ia itaia neganai, ia moale bada.