Kwenda ku nda-nda-nda yo zviri mukati

Kwenda ku bhokiso ro zviri mukati

MUSORO WO KUJIJA WO 40

Zvinorevenyi Kukhauya ngo Mwoyo Wese?

Zvinorevenyi Kukhauya ngo Mwoyo Wese?

“Inini ndakaviya kuzodaninja . . . vashaishi kuti vakhauye.”—RUKA 5:32.

NDUMBO 36 Tinongwarira Mwoyo Wedu

ZVATICAJIJA *

1-2. Akhabhi na Manasa vainga vakasiyana papi? Muvhunjo japi jatinozodavira?

NGATENDE tivone muezaniso wo majimambo maviri akapona mu nguva jokare. Umwe wakatonga gumi ro majinja o umambo wo Vaiziraeri, umweni wakatonga majinja maviri o umambo wo Vajudha. Pikija ivona vakapona mukuvo wakasiyana, asi vakaita zviro zvizinji zvakaezana. Majimambo ese akapandukira Jehovha, izvi zvakaita kuti vandhu vake vashaishe. Cimwenizve vainamata zvimwari zvo kunyepa i vakauraya vandhu vamweni. Asi pano musiyano pa vandhu vaviri ava. Umwe wakaenderera mberi eciita zviro zvakashata mbhera kufa kwake, asi umweni wakakhauya woregerehwa zvishaishi zvake. Mbhaani vandhu ava?

2 Vandhu ava ndi Akhabhi mambo wo Vaiziraeri na Manasa mambo wo Vajudha. Kusiyana ko vandhu vaviri ava, kunotijijisa zviro zvinosisira maningi ngo pamusoro po kukhauya. (Mabasa o Vapostori 17:30; Varoma 3:23) Icinyi kukhauya? Tingakukhombijisa kudini? Tinoda kuziva izvi ngokuti itusu tinoda kuregerehwa ndi Jehovha paya patinoshaisha. Kuti tivone mupinguro jo muvhunjo iji, ngatipopore upenyu hwo majimambo maviri aya no kuvona zvatingajija ngo muezaniso wavo. Perapo tinozovona zvakananga Jesu ngo pamusoro po kukhauya.

NGOZVAPI ZVATINOJIJA NGO MUEZANISO WA MAMBO AKHABHI?

3. Akhabhi wainga mambo wo mushovonyi?

3 Akhabhi, wainga mambo wo cinomwe wo gumi ro majinja wo umambo hwo Vaiziraeri. Iyena wainga wakarovora Jezabheri mwana wa mambo wo Sidhoni jinja rainga rakakhupuka raigara ngo kanjikazi. Zvecivoneka kuti Akhabhi wainga akarovora Jezabheri, iyena wainga no mukana jakawanda maningi kuti Iziraeri ikhupuke. Ngo ndava yo mucadho uu, jinja ro Vaiziraeri rakashaishira maningi Jehovha. Izvi zvakaitika ngokuti Jezabheri wainamata Bhaari wovangisa Akhabhi kuti abatanevo naye. Manamatiro aya aibatanija zvo uhure no kupira vandhu. Jezabheri paainga vahosi, vaporofita vese va Jehovha vainga vari pa ngozi. Iyena waida kuuraya vaporofita vese. (1 Majimambo 18:13) Akhabhi pacake “wakaita bzakaxata pa meso pa Tenji, kupinda vacete vake vese.” (1 Majimambo 16:30) Jehovha waivona zvese zvaiitwari ndi Akhabhi na Jezabheri. No unyasha hwese, Jehovha wakatumira muporofita Eriya kuti aende kovangisa vandhu vake kuti vacinje zviro zvovaitaya kuti vashandire Jehovha mukuvo ucito wapera. Asi Akhabhi na Jezabheri avacaida kupurukira zvainangwaro.

4. Ngowapi rutongeso wakaziviswa ndi Jehovha kuna Akhabhi? Waro Akhabhi wakaitenyi?

4 Pakupejisira, kusengerera ka Jehovha kwakapera. Iyena wakatuma Eriya kuti azivise rutongeso kuitira Akhabhi na Jezabheri. Ukama hwavo wese waizouraiwa. Magama akanangari Eriya, akaita kuti Akhabhi anyangajwe maningi kamare! Zvinoshamaisa ngo zvokuti mwanarume uu waizvikuja, “wakajidodokesa.”—1 Majimambo 21:19-29.

Zvecivoneka kuti Mambo Akhabhi aacaengepi akhauya ngo mwoyo wese, iyena wakadira muporofita wa Mwari mu kadheya (Vonanyi ndima 5-6) *

5-6. Tinozvizivisa kudini kuti Akhabhi aacaingepi wakhauya ngo mwoyo wese?

5 Pikija Akhabhi wakajidodokesa pa mukuvo wondhowo, asi zviito zvake azvicaivonesepi kuti wainga wakhauya ngo mwoyo wese. Iyena, aazivi kueja kurambisa vandhu kuti vatame kunamata Bhaari. Cimwenizve aazivi kuvangisa vandhu kuti vanamate Jehovha. Zviro zvimweni zvaakaita zvaikhombija kuti aacaingepi wakhauya ngo mwoyo wese.

6 Pa kufamba ko nguva, Akhabhi wakakumbira Jehozafati Mambo wo Vajudha kuti vabatane pakuhwisa Vaasiriya. Zvecivoneka kuti Jehozafati wainga Mambo waithemba Jehovha, wakananga kuti zvaizova zvaushoni kuamba kuvhunjisa muporofita wa Jehovha kuti waidikana kwenda ku hondo kana haiwa. Pakutanga Akhabhi wakaeja kuramba paakati: “Uripo, wotinokwanisa kuringijira Tenji ndiye, asi ndinomunyenya, ngokuti aandinangiri bzakanaka: anonangira khombo basi.” Asi pikija zvakadaro, ivona vakaenda koovhunjisa muporofita Mikaya. Akhabhi wainga no razau ngokuti muporofita uu wa Mwari wainga wakamuvhunjadi masoko akashata! Kusiyapo kukhauya wopsaka Jehovha kuti aregerehwe, Akhabhi wakatora muporofita uu womudira mukadheya. (1 Majimambo 22:7-9, 23, 27) Pikija Akhabhi wakadira Mikaya mu kadheya, iyena acaizokwanisa kuita kuti zvakanangari Jehovha zvitame kuitika. Pa hondo yakatevera Akhabhi wakauraiwa.—1 Majimambo 22:34-38.

7. Jehovha wakavona kudini Akhabhi pasure po kufa kwake?

7 Pasure po kufa ka Akhabhi, Jehovha wakananga manera aaivona mwanarume uu. Mambo waushoni Jehozafati paakahwirira kumuzi naakangwaririka, Jehovha wakatuma muporofita Jehu kuti aende komuvhunja kuti wainga akaita zvakashata ngo kwenda kwake kobesera Akhabhi. Muporofita wa Jehovha wakananga kudari: “Imwimwi makabesa mundhu wakaxata! Munodisa kudini vaya vanonyenya Tenji Mwari?” (2 Kronike 19:1, 2) Rangariranyi basi, kudari Akhabhi naainga akakhauya ngo mwoyo wese, muporofita Jehu aacaidepi kunanga kuti mwanarume uu wainyenya Jehovha. Zvakajeka kuti Akhabhi wainga akhauya asi aacaingepi akhauya ngo mwoyo wese.

8. Zvicinyi zvatinojija ngo pamusoro po kukhauya kuvha ku muezaniso wa Akhabhi?

8 Tinojijenyi ngo muezaniso wa Akhabhi? Paakazwa masoko a Eriya ngo pamusoro po rutongeso no rutongeso wo mbhuri yake, iyena wakajidodokesa. Wakaita zviro zvaushoni kamare! Asi zvaakazoita azvizivi kukhombija kuti iyena wainga akhauya ngo nwoyo wese. Ngo kudaro, patinokhauya tinodikana kuita zviro zvizinji kamare kusiyapo kunanga kuti ndiregererenyivo ngo cishaishi candaitaro. Ngatende tivone muezaniso umweni unotibesera kuzwisisa kuti kukhauya ngo mwoyo wese zvinorevenyi.

NGOZVAPI ZVATINOJIJA NGO MUEZANISO WA MAMBO MANASA?

9. Mambo Manasa wainga mundhu wo mushovonyi?

9 No padarika 200 omakore, Manasa wakava mambo wo Judha. Iyena wakaita zviro zvakashatisisa kupinda zvakaitwa ndi Akhabhi! Bhaibheri rinonanga kudari: “Wakaita bziito bzakawanda bzicikadi Mwari, ecimusa kudaro uxungu hwake.” (2 Kronike 33:1-9) Iyena wakavaka dandiro kuitira zvimwari zvokunyepa. Wovakirazve zvimwari zvo manyepo cithombi cakacecwa co njiki yakaceneswa, wocidira mukati mo themberi yakacena ya Jehovha. Kangaije njiki iyi yakaceneswa yaiimirira kunamata ko zvovatano. Wakaita zvo masaramuso, zvokuringija no zvokufembera. Cimwenizve, iyena “wakapopomesavo ngazi icina ndava, yakawanda.” Iyena wakauraya vandhu vazinji, atee “wakapira vana vake, ecivapisa pa muriro” kuitira zvimwari zvo kunyepa.—2 Majimambo 21:6, 7, 10, 11, 16.

10. Jehovha wakapangirisa kudini Manasa, iyena wakaivona kudini mbhangiroyo?

10 Inga ndi Akhabhi, Manasa wakaramba kupurukira ngwajo ja Jehovha jaivha ku vaporofeti vake. Pejisire, “Tenji Mwari wakavaviisira nduna ja mambo wo Asíria, jakasunga Manasa ngo njinga no ngo maketana, joenda naye Babilónia.” Paainga akafungihwa Bhabhironi, zvinovoneka inga kuti Manasa wakanasa kurangarira ngo zviro zvaakaitaya. Iyena wakajidodokesa kukuru pambeji pa Mwari wo majibaba ake.’ Wakaita zvizinji kupinda izvi. ‘Wakapsaka kunyarajwa ndi Tenji Mwari wake.’ Zvokadi kamare, iyena wakaenderera mberi eciita mukumbiro kuna “Tenji Mwari.” Mwanarume uwu wakashata wainga ecicinja. Iyena wakatanga kuvona Jehovha inga “Mwari wake,” eciita mukumbiro kwaari ngari yese.—2 Kronike 33:10-13.

Zvecivoneka kuti Mambo Manasa wainga wakhauya ngo mwoyo wese, iyena wakapeja manamatiro okunyepa (Vonanyi ndima 11) *

11. Mukuzwirana no 2 Kronike 33:15, 16, Manasa wakakhombijisa kudini kuti wainga wakhauyadi ngo mwoyo wese?

11 Pa kufamba ko nguva, Jehovha wakadavira mukumbiro ja Manasa. Iyena wakavona kuti Manasa wainga wakhauyadi kamare ngo zviro zvaakananga pa mukumbiro jake. Ngo kudaro, Jehovha wakaregerera Manasa woita kuti iyena avezve mambo. Manasa wakaita zvese zvaaikwanisa kuti akhombije kuti iyena waingadi wakhauya ngo mwoyo wese. Iyena wakaita zviro zvicikazivi kuitwa ndi Akhabhi. Wakacinja mugariro wake. Wakapeja manamatiro okunyepa, wovangisa vandhu kuti vanamate Jehovha. (Verenganyi 2 Kronike 33:15, 16.) Manasa waidikana kuva no cicunge pomwe no rutendo pa kuita izvi. Ngokuti acito akhauya iyena wakava muezaniso wakashata ku mbhuri yake, ku vandhu vano zvigaro no ku vandhu vaaitonga ko makore mazinji. Asi Manasa paakava musharuka iyena wakaeja kupeja zviro zvese zvakashata zvaainga akaita. Zvinovoneka kuti iyena wakava muezaniso waushoni ku muzukuru wake Josiya, uwo wakazova mambo waushoni.—2 Majimambo 22:1, 2.

12. Ngozvapi zvatingajija ngo pamusoro po kukhauya kuvha ku muezaniso wa Manasa?

12 Ngozvapi zvatingajija ngo muezaniso wa Manasa? Iyena wakaita zvizinji kusiyapo kujidodokesa. Wakaita mukumbiro ecikumbira kuitihwa unyasha. Wakacinja upenyu hwake. Wakashanda ngo simba kuti apeje zviro zvakashata zvaainga akaita. Woita zvese zvaaikwanisa kuti anamate Jehovha no kubesera vamweni kuti vaitevo zvondhozvo. Muezaniso wa Manasa unobesera vaya vakatoita zviro zvakashatisisa kamare. Tinokwanisa kuvona kamare kuti Jehovha Mwari ‘wakanaka [i] anokungurira.’ (Nduyo 86:5) Jehovha anoregerera vaya vanokhauya ngo mwoyo wese.

13. Ipanyi muezaniso unotipa cijijo cinosisira maningi ngo pamusoro po kukhauya.

13 Manasa wakaita zvizinji kusiyapo kunanga kuti ndiregererenyivo ngo zvishaishi zvondakaita. Izvi zvinotijijisa zviro zvinosisira maningi ngo pamusoro po kukhauya. Ngativone basi muezaniso unotevera. Ngatiti imwimwi maenda ku padhariya muri kuda kutenga bhoro. Kusiyapo kupuwa bhoro, mundhu anotengesaro omupa zanda. Kureva kuti maizodakara here? Kunasa kunanga, haiwa! Kureva kuti zvaizobesera here mundhu anotengesaro wonanga kuti zanda rinosisira maningi pakuita bhoro? Haiwa, azvicaizobesera. Mukuezana, Jehovha anoda kuti mushaishi akhauye. Asi kudari mushaishi akananga kuti ndiregererenyivo ngo cishaishi candaitari, izvi ngo zvaushoni. Mazwiro aya anosisira maningi kuti akhauye, asi anodikana kuita zvizinji kupinda izvi. Zvicinyi zvaanodikanazve kuita? Tinojija zvizinji ngo muezaniso wakanangwa ndi Jesu wo mwana mupanduki.

TINGAZVIZIVISA KUDINI KUTI MUNDHU WAKHAUYADI NGO MWOYO WESE KAMARE?

Mwana mupanduki paakazwisisa kuti wainga watema civaringo cakashata, iyena wakafamba mumango wakareba kuti ahwirire kanyi (Vonanyi ndima 14-15) *

14. Pa muezaniso wa Jesu, mwana mupanduki wakakhombijisa kudini kuti wainga wakhauya?

14 Jesu wakananga muezaniso unovangisa ngo pamusoro po mwana mupanduki wakatahwa pana Ruka 15:11-32. Mwana uu wakapandukira babake, wobuda pamuzi, woenda “ndhambo ku nyika yo kunja”. Iyena wakava no upenyu wakashatisisa maningi. Upenyu hwake pawakatanga kunesa, iyena wakatanga kurangarira ngo pamusoro po cisungo caainga akaita, worangarira ngo upenyu hwaushoni waainga nawo kumuzi ka babake. Jesu wakananga kuti iyena ‘wakanasa kurangarira.’ Wotema civaringo co kuhwirira kumuzi, wokumbira kuregerehwa ndi babake. Zvaisisira maningi kuti mwana uu azwisise kuti wainga watema civaringo cakashata. Kureva kuti zvaikwana kuita izvi? Haiwa. Iyena waidikana kuita cinjo mu upenyu hwake.

15. Mwana mupanduki wo pa muezaniso wa Jesu, wakakhombijisa kudini kuti iyena wainga wakhauya ngo mwoyo wese kamare?

15 Mwana mupanduki wakakhombija kamare kuti wainga wakhauya ngo zviro zvaainga akaita. Iyena wakaita hwendo hwakareba wokuhwirira kumuzi. Paakabhuya na babake, iyena wakati: “Ndakaxaixira mu denga pamwepo na imwimwi; andifaneri kudanwa mwana wenyu.” (Ruka 15:21) Mwana uu wakadekeca zvishaishi zvake wovonesa kuti iyena waidazve kuva no ushamwari wo phedo na Jehovha. Iyena wakazwisisa kuti zviito zvake, zvakanyangajisa babake. Iyena waida kushanda ngo simba kuti avezve no ushamwari wo phedo na babake. Kuti akwanise kuita izvi, iyena wainga no cido co kuda kutajwa inga murekhi. (Ruka 15:19) Muezaniso uu asipi shitoriya. Iwona unobesera vakuru kuti vakwanise kuvona kuti mundhu waita cishaishi cikuru wakhauyadi kamare kana haiwa.

16. Ngenyi vakuru vanganesehwa kuvona kuti mundhu wakhauyadi kamare?

16 Azvizivi kureruka kuno vakuru kuvona kuti mundhu waita cishaishi cikuru, wakhauyadi kamare. Ngenyi? Ngokuti Vakuru avakwanisi kuvona zviri mu mwoyo. Ngo kudaro, ivona vanoeja kupsaka zviro zvinovonesa kuti zviri kunanga hameyo, zvinokhombija kuti yakhauyadi kana kuti haiwa. Nguva jimweni zvingaita kuti mundhu, waita cishaishi cikuru maningi zvokuti vakuru vanoendaro koobhuya na iyena vanganesehwa kukhohwa kuti iyena wakhauyadi kamare.

17. (a) Ngowapi muezaniso unokhombija kuti kusuruvara basi akuvonesi kuti mundhu wakhauyadi kamare? (b) Mukuzwirana no 2 VaKorinte 7:11, zvicinyi zvinokhombija kuti mundhu wakhauyadi kamare?

17 Ngativone muezaniso unotevera. Ngatiti imwe Hama yakaita upombo ko makore akawanda. Kusiyapo kupsaka besero, iyona aizivi kuzvivhunja mukaji wayo, shamwari jayo no vakuru. Pejisire, vakuru vakazoziva zvaaingari akaita. Vakuru pavakamuvhunja kuti ivona vano cokwadi co kuti iyena wakaita upombo, wakatendera, wovonesa kukhauya. Kureva kuti izvi zvinovonesa kuti hama iyi yakhauya? Haiwa. Vakuru vari kutonga shwiro iyi vanodikana kuvona zvizinji kusiyapo kuvona kusuruvara kwaakaita. Hama iyi aizivi kuita cishaishi ici ngo kutama kurangarira ushoni. Asi iyona yakatociita ko vhaza jakawanda. Cimwenizve, iyona aizivi kodekeca yega, aripo mundhu wakaziva ngo cishaishi cayainga yakaita woenda kovhunja vakuru. Ngo kudaro, vakuru vanodikana kunasa kuvona kamare kucinja ko murangariro wake, mazwiro no mufambiro. (Verenganyi 2 VaKorinte 7:11.) Zvingatora nguva yakareba kuti mundhu akhombije kuti wacinja kamare. Zvakajeka kamare, kuti hama iyi inodikana kujingwa mu ungano ko mukuvo wakati kuti.—1 VaKorinte 5:11-13; 6:9, 10.

18. Mundhu wakajingwa angakhombijisa kudini kuti wakhauya ngo mwoyo wese? Zvicinyi zvinozoitika kudari iyena wakhauyadi kamare?

18 Mundhu wakajingwa anovonesa kuti iyena wakhauyadi ngo mwoyo wese, ngo kwenda kumusongano nguva jese no kupurukira mazano aanopuwa ngo vakuru inga kuita mukumbiro no kujija Bhaibheri nguva jese. Iyena anodikana kunyenya mugariro uri wese ungazomuita kuti aitezve cishaishi. Kudari iyena akashanda ngo simba kuti avezve no ushamwari hwakavanga na Jehovha, anozova no cokwadi co kuti Jehovha anozomuregerera kamare i vakuru vanozomuhwirija mu ungano. Vakuru pavanoeja kuvona dangani mundhu ari wese wakhauyadi kamare, ivona vanodikana kuziva kuti shwiro imwe yakasiyana no imweni. Ngo kudaro, pavanonga vecitonga shwiro imwe nga imwe vanodikana kunasa kungwarira.

19. Kukhauya ngo mwoyo wese kunobatanijenyi? (Ezekieli 33:14-16)

19 Inga zvotapera kujija, azvikwani kuti mundhu washaishaya anange basi kuti ndakhauya. Anodikana kucinja manera ake okurangarira no mazwiro ake. Perapo wotanga kuita zviro zvinovonesa kuti wakhauyadi kamare. Izvi zvinobatanija kusiya mufambiro wakashata, wotangazve kuzwira ndhungamiriro ja Jehovha. (Verenganyi Ezekieli 33:14-16.) Ciro cinosisira maningi cinodikana kuitwa ngo mushaishi wiya i kuvazve no ushamwari hwakavanga na Jehovha.

BESERANYI VASHAISHI KUTI VAKHAUYE

20-21. Ngozvapi zvatingaita kuti tibesere mundhu waita cishaishi cikuru?

20 Jesu wakasanangura divi rinosisira maningi ro mushando wake, paakati: “Inini . . . ndakaviira vashaishi kuti vakhauye.” (Ruka 5:32) Ici ndicona cinodikana kuva cido cedu. Ngatiti taziva kuti shamwari yedu yo phedo yaita cishaishi cikuru. Ngozvapi zvataizoita?

21 Kudari tikatama kuvhunja vakuru ushaishi hwo shamwari yedu, tinonga teciikhuvaza. Kuvangisira kwese kwatinonga teciita kunonga kucingashandi, ngokuti Jehovha ari kuzvivona. (Mazwi Akangwara 5:21, 22; 28:13) Munodikana kuvhunja shamwari yenyu kuti vakuru vanoda kubesera. Kudari shamwari yenyu ikaramba kuvhunja vakuru, imwimwi munodikana kuvhunja vakuru. Izvo zvinozokhombija kuti imwimwi munoda kuibesera kamare. Izvi zvinosisira ngokuti kudari akatama kubesehwa ngo vakuru, wokhauya, iyena anozoruza ushamwari hwake na Jehovha.

22. Zvicinyi zvatinozovona pa musoro unotevera?

22 Zvicinyi zvataizorangarira kudari mushaishi akapeja nguva yakareba eciita cishaishi, vakuru votema civaringo kumujinga? Izvi zvinoreva kuti ivona avazivi kumutaja ngo usizi? Pa musoro unotevera, tinozovona ngo phedo manera Jehovha anokhombija usizi, paanopangira mushaishi no manera atingamutevejera.

NDUMBO 103 Vahavisi Vedu—I Zvipo Zviri Vanarume

^ ndim. 5 Kukhauya ngo mwoyo wese zvinobatanija zvakawanda kupinda kunanga basi kuti munondiregereravo ngo cishaishi candakaita. Tecishandisa muezaniso wa Mambo Akhabhi, Mambo Manasa no muezaniso wo mwana mupanduki wakanangwa ndi Jesu, musoro uu unozotibesera kuvona kuti icinyi kukhauya ngo mwoyo wese. Unozobhuyazve zvinodikana kuitwa ngo vakuru pavanonga vecibesera hama kana hambzaji inonga yakaita cishaishi cikuru.

^ ndim. 60 KUDURUJIHWA KO PIKICA: Mambo Akhabhi naakanyangajwa ari kuvhunja vangwariri vake kuti vatore muporofita wa Jehovha Mikaya kuti vamudire mukadheya.

^ ndim. 62 KUDURUJIHWA KO PIKICA: Mambo Manasa ari kuvhunja vashandi kuti vaphwanye zvithombi zvainga zviri mu themberi.

^ ndim. 64 KUDURUJIHWA KO PIKICA: Mwana mupanduki, waremba pasure po kufamba mumango wakareba, ari kudakara ngo kukwanisa kuvona kuti waaphedo no kumuzi ka babake.