1-2. Kgoši Ahaba le Kgoši Manase ba be ba fapana bjang, gona re tlo boledišana ka dipotšišo dife?

 SEHLOGONG se re tlo boledišana ka dikgoši tše pedi tšeo di kilego tša phela mehleng e fetilego. Kgoši e nngwe e be e buša meloko e lesome ya Isiraele mola e nngwe e be e buša meloko e mebedi ya Juda. Le ge dikgoši tše di se tša phela ka nako e tee, eupša di dirile dilo tše dintši tša go swana. Ka moka ga tšona ga se tša kwa Jehofa. Di ile tša dira gore batho ba gagwe ba dire sebe, e bile tša dira sebe ka gore di rapele medingwana ya diswantšho le go bolaya batho. Eupša go na le dilo tšeo dikgoši tše di bego di fapana ka tšona. Kgoši e nngwe e ile ya tšwela pele e dira dilo tše mpe go fihlela e ehwa, eupša e nngwe e ile ya bontšha gore e a itshola gomme Jehofa a e lebalela dilo tše mpe tšeo e bego e di dirile. Dikgoši tšeo e be e le bomang?

² Maina a dikgoši tšeo ke Ahaba yo e bego e le kgoši ya Isiraele le Manase yo e bego e le kgoši ya Juda. Phapano yeo e lego gona magareng ga banna ba e ka re ruta thuto e bohlokwa ya mabapi le go itshola. (Dit. 17:30; Baroma 3:23) Go itshola ke’ng, gona re ka bontšha bjang gore re a itshola? Re nyaka go tseba ka gobane re nyaka gore ge re dira sebe, Jehofa a re lebalele. Gore re tle re hwetše dikarabo tša dipotšišo tše tše pedi re tlo kwa gore dikgoši tše tše pedi e be e le batho ba mohuta mang le gore mehlala ya tšona e ka re ruta eng. Ka morago ga moo re tlo kwa gore Jesu o re rutile eng mabapi le go itshola.

3. Ahaba e be e le kgoši ya mohuta mang?

³ Ahaba e be e le kgoši ya bošupa ya meloko e lesome ya Isiraele. O ile a nyala Isebele morwedi wa kgoši ya Sidone, e lego naga yeo e bego e humile ya ka leboa. Ka ge Ahaba a ile a nyala Isebele seo se ka ba se ile sa dira gore Isiraele e hume. Eupša lenyalo leo le ile la dira gore Isiraele e direle Jehofa sebe le go feta. Isebele  o be a rapela Baali le gona o ile a dira gore Ahaba a thome borapedi bjo bo sa hlwekago ka go tliša bagweba-ka-mmele ka tempeleng le go dira dihlabelo ka bana. Nakong ya ge Isebele e be e le kgošigadi ya Isiraele, baporofeta ba Jehofa ka moka ba be ba le kotsing. O ile a bolaya baporofeta ba bantši ba Jehofa. (1 Dikg. 18:13) Ahaba o ile “a dira [dilo] tše mpe mahlong a Jehofa go feta bohle bao ba bilego gona pele ga gagwe.” (1 Dikg. 16:30) Jehofa o be a bona dilo ka moka tšeo Ahaba le Isebele ba bego ba di dira. Jehofa o ile a bontšha botho ka go romela moporofeta wa gagwe Eliya gore a ye a ba lemoše gomme a lemoše le batho ba bangwe gore ba fetoše ditsela tša bona pele selemo e e ba ngwagola. Eupša Ahaba le Isebele ba ile ba gana go mo kwa.

4. Jehofa o boletše gore o tlo otla Ahaba bjang, gona Ahaba o ile a dira’ng?

⁴ Go se fele pelo ga Jehofa go ile gwa fihla mafelelong. Jehofa o ile a roma Eliya go Ahaba le Isebele go ba botša kamoo a tlago go ba otla ka gona. Lapa la bona ka moka le be le tlo fedišwa. Mantšu a Eliya a ile a dira gore Ahaba a nyame kudu! Sa go makatša ke gore monna yo yoo a bego a na le boikgogomošo o ile ‘a ikokobetša.’—1 Dikg. 21:19-29.

5-6. Re tseba bjang gore Ahaba o be a sa itshole go tšwa pelong?

⁵ Le ge Ahaba a ile a ikokobetša ka nako yeo eupša dilo tšeo a ilego a di dira di ile tša bontšha gore o be a sa itshole go tšwa pelong. Ge a be a buša ga se a tloša medimo ya Baali. Le gona ga se a kgothaletša batho gore ba rapele Jehofa. Dilo tšeo Ahaba a ilego a di dira di be di bontšha gore ga a itshole go tšwa pelong.

⁶ Ka morago Ahaba o ile a kgopela Kgoši Jehoshafate gore a mo thuše go lwa le Baasiria. Eupša ka ge Jehoshafate e be e le kgoši ya go loka, o ile a kgopela gore ba thome ba kwe gore moporofeta wa Jehofa o re ba swanetše go dira eng. Mathomong Ahaba o ile a gana go dira bjalo. O ile a re: “Go sa na le monna o tee yo le ka mo dirišago go botšiša Jehofa; eupša ge e le nna ke mo hloile ka gobane ga a porofete tše botse ka nna, eupša o porofeta tše mpe.” Mafelelong ba ile ba ya ba botšiša moporofeta Mikaya. Ke nnete gore moporofeta yoo wa Jehofa o ile a porofeta tše mpe ka Ahaba! Go e na le gore Ahaba a itshole go tšwa pelong gomme a kgopele Jehofa tshwarelo, o ile a lahlela moporofeta wa Jehofa kgolegong. (1 Dikg. 22:7-9, 23, 27) Le ge a ile a lahlela moporofeta wa Jehofa kgolegong eupša ga se a kgona go thibela boporofeta bjoo gore bo se ke bja phethagala. Ka morago go ile gwa ba le ntwa gomme Ahaba a bolawa ntweng yeo.—1 Dikg. 22:34-38.

7. Ka morago ga gore Ahaba a hwe, Jehofa o ile a bolela gore e be e le motho wa mohuta mang?

⁷ Ka morago ga gore Ahaba a hwe, Jehofa o ile a bolela gore e be e le motho wa mohuta mang. Ge Kgoši Jehoshafate wa go loka a be a boa ntweng, Jehofa o ile a romela moporofeta Jehu gore a ye a mmotše gore o be a dirile phošo ka go sepela le Ahaba. Moporofeta wa Jehofa o ile a re: “A ba kgopo ba swanetše go newa thušo? Le gona a o rata bao ba hloilego Jehofa?” (2 Dikor. 19:1, 2) Nagana ka se: Ge nkabe Kgoši Ahaba a be a itshotše go tšwa pelong, ke nnete gore moporofeta Jehu o be a ka se bolele gore ke monna yo kgopo yoo a bego a hloile Jehofa. Le ge Ahaba a ile a bontšha gore o a itshola ka nakonyana, go molaleng gore o be a sa itshole go tšwa pelong.

8. Re ka ithuta’ng mohlaleng wa Ahaba wa go itshola?

⁸ Re ka ithuta’ng mohlaleng wa Ahaba? Ge Ahaba a be a ekwa molaetša wa moporofeta Eliya wa gore Jehofa o be a tlo otla lapa la gagwe, o ile a ikokobetša. O ile a dira gabotse. Eupša dilo tšeo a ilego a di dira ka morago di ile tša bontšha gore o be a sa itshole go tšwa pelong. Go itshola go tšwa pelong ga se go no bolela feela ka molomo gore re itsholela dilo tšeo re di dirilego, eupša re swanetše go bontšha seo ka  ditiro. A re boneng mohlala o mongwe wo o tlago go re thuša gore re kwešiše gore go itshola go tšwa pelong go bolela eng.

9. Manase e be e le kgoši ya mohuta mang?

⁹ Ka morago ga mengwaga e ka bago e 200 Manase o ile a ba kgoši ya Juda. Mohlomongwe dibe tša gagwe e be e le tše dintši go feta tša Ahaba. Beibele e re: “O ile a dira dilo tše mpe ka tekanyo e kgolo mahlong a Jehofa gore a mo kgopiše.” (2 Dikor. 33:1-9) Le gona Manase o ile a dira dialetare tša medimo ya batho bao ba sa hlankelego Jehofa, le go dira seswantšho se se betlilwego sa kota e kgethwa, mohlomongwe kota yeo e be e emela borapedi bja maaka. Dilo tše ka moka o be a di dirile ka tempeleng ya Jehofa! O ile a dira maleatlana, bonoge le boloi. E bile “o ile a tšholla ka tekanyo e kgolo kudu madi ao a se nago molato.” A direla medimo ya maaka dihlabelo ka go bolaya batho ba bantši le go ‘fetiša barwa ba gagwe mollong.’—2 Dikg. 21:6, 7, 10, 11, 16.

10. Jehofa o ile a otla Kgoši Manase bjang, gona o ile a arabela bjang?

¹⁰ Go swana le Ahaba, Manase ga se a ka a theetša ge Jehofa a mo lemoša a diriša baporofeta ba gagwe. Mafelelong, “Jehofa o ile a tlišetša Juda balaodi ba madira a kgoši ya Asiria gore ba tlo lwa le bona, ka gona ba thopa Manase yo a bego a tsene ka moleteng ba mo tlema ka ditlemo tše pedi tša koporo ke moka ba mo iša Babilona.” Ge Manase a be a le kgolegong ya Babilona, go bonala a ile a naganišiša kudu ka seo a se dirilego. Ka gona o ile “a ikokobeletša Modimo wa borakgolokhukhu ba gagwe.” O ile a ba a dira se sengwe. O ile a kgopela Jehofa Modimo wa gagwe “gore a mo gaugele.” Ge e le gabotse Manase ‘o ile a tšwela pele a rapela Modimo.’ Le gona o ile a bona Jehofa e le Modimo wa gagwe gomme a se sa kgaotša go mo rapela.—2 Dikor. 33:10-13.

11. Go ya ka Dikoronika tša Bobedi 33:15, 16, Manase o ile a bontšha bjang gore o be a itshola go tšwa pelong?

¹¹ Ge nako e dutše e eya Jehofa o ile a araba dithapelo tša Manase. Ge Manase a be a rapela, Jehofa o ile a bona gore o tloga a fetogile. Ka gona Jehofa o ile a theetša Manase ge a be a mo kgopela gore a mo lebalele ke moka a mo dumelela gore e be kgoši gape. Manase o ile a dira sohle seo a ka se kgonago go bontšha gore o itshola go tšwa pelong. O ile a dira selo seo Ahaba a sa kago a se dira. Ka mohlala, o ile a fetoša mekgwa ya gagwe le go fediša borapedi bja maaka gomme a kgothaletša batho gore ba hlankele Jehofa. (Bala 2 Dikoronika 33:15, 16.) E le gore a dire dilo tšeo, go be go hlokega sebete le tumelo ka gobane mathomong o be a sa beele ba lapa la gagwe le batho ba gagwe mohlala o mobotse e bile a sa hlomphe le maemo a gagwe. Eupša ge Manase a be a tšofala o ile a lokiša a mangwe a mathata ao a bego a a bakile. Mohlomongwe seo se ile sa thuša setlogolo sa gagwe Josia yoo ka morago a ilego a ba kgoši e botse.—2 Dikg. 22:1, 2.

12. Re ka ithuta’ng mohlaleng wa Manase wa go itshola?

 ¹² Re ka ithuta’ng mohlaleng wa Manase? O ile a bontšha gore o a ikokobetša gomme a kgopela Jehofa gore a mo lebalele. Ka gona o ile a fetoša mekgwa ya gagwe. O ile a šoma ka thata gore a lokiše mathata ao a bego a a bakile, a dira sohle seo a ka se kgonago gore a hlankele Jehofa le go thuša batho ba bangwe gore ba dire se se swanago. Mohlala wa Manase o bontšha gore batho bao ba dirilego dibe tše dikgolo ba ka kgona go fetoga. Seo Manase a se dirilego se re bontšha gore Modimo “o lokile e bile o ikemišeditše go lebalela.” (Ps. 86:5) Ka gona Jehofa o ikemišeditše go lebalela batho bao ba tlogago ba itshola go tšwa pelong.

13. Nea mohlala wo o bontšhago gore ke ka baka la eng go itshola go tšwa pelong go le bohlokwa.

¹³ Manase ga se a no bolela feela ka molomo gore o a itshola, eupša o ile a bontšha seo ka ditiro. Se se re ruta thuto e bohlokwa ka go itshola go tšwa pelong. Nagana ka mohlala wo: A re re o ya go reka borotho, go e na le gore motho yoo a rekišago a go nee borotho, o go nea folouru. Na o be o tlo thaba? Ke nnete gore o be o ka se thabe! Na o be o tlo kgotsofala ge motho yo a rekišago a go botša gore folouru ke lona le lego bohlokwa mo borothong? Le gona moo o be o ka se kgotsofale. Ka mo go swanago Jehofa o kgopela batho bao ba dirilego dibe gore ba itshole go tšwa pelong. Ge motho yoo a dirilego sebe a nyamišwa ke sebe seo a se dirilego, o dira gabotse. Go ikwa ka tsela yeo go bohlokwa e bile go bontšha gore o a itshola, eupša seo ga se bolele gore o itshola go tšwa pelong. Ke’ng se sengwe seo motho yoo a swanetšego go se dira? Re tlo ithuta mo gontši ka dilo tšeo papišong ya Jesu ya morwa wa lehlaswa.

14. Papišong ya Jesu, morwa wa lehlaswa o ile a bontšha bjang gore o a itshola?

¹⁴ Jesu o ile a bolela ka papišo e kgothatšago ya morwa wa lehlaswa yeo e lego go Luka 15:11-32. Morwa yoo o ile a hlanogela tatagwe, a tloga ka gae gomme a ya “nageng ya kgole.” Ge a fihla moo o ile a phela bophelo bjo bo gobogilego. Ge a se sa ipshina ka bophelo, o ile a naganišiša ka diphetho tše mpe tšeo a di dirilego. Le gona o ile a bona gore bophelo bo be bo le kaone kudu ge a be a le ntlong ya tatagwe. Jesu o itše morwa yoo o ile a “thoma go hlaphogelwa.” Ke moka a phetha ka gore a ye gae gomme a kgopele tatagwe gore a mo lebalele. Selo sa bohlokwa ke gore morwa yoo o ile a lemoga gore o be a dirile diphetho tše mpe. Eupša go be go sa swanela go felela moo. O be a swanetše go fetoša mekgwa ya gagwe!

15. Morwa wa lehlaswa wa papišong ya Jesu o ile a bontšha bjang gore o be a tloga a itshola go tšwa pelong?

¹⁵ Morwa wa lehlaswa o ile a bontšha gore o be a tloga a itshola go tšwa pelong ka seo a ilego a se dira. O ile a boela gae. Ke moka ge a fihla go tatagwe o itše: “Ke senyeditše legodimo le wena. Ga ke sa swanelwa ke go bitšwa morwa wa gago.” (Luka 15:21) Tsela yeo morwa yoo a bego a bolela ka yona e be e tloga e bontšha  gore o nyaka go ba le segwera se sebotse le Jehofa gape. Le gona o ile a lemoga gore dilo tšeo a di dirilego di kwešitše tatagwe bohloko. O be a ikemišeditše go šoma ka thata gore tatagwe a mo amogele gape, le gona o be a ikemišeditše le go mo šomela! (Luka 15:19) Papišo ye ga e no ba kanegelo yeo e kgomago pelo feela. Eupša e ka thuša bagolo gore ba kgone go bona ge e ba motho yo a dirilego sebe se segolo a tloga a itshola go tšwa pelong.

16. Ke ka baka la’ng go ka ba thata gore bagolo ba bone ge e ba motho a tloga a itshola go tšwa pelong?

¹⁶ Ga go bonolo go bagolo go bona ge e ba motho yo a dirilego sebe se segolo a tloga a itshola go tšwa pelong. Ka baka la’ng? Bagolo ga ba kgone go bona dipelo ka gona ba lebelela seo Mokriste a se dirago go bona ge e ba a tloga a itshola go tšwa pelong. Ka dinako tše dingwe Mokriste a ka dira sebe se segolo kudu moo bagolo bao ba boledišanago le yena ba ka bonago eka ga a itshole go tšwa pelong.

17. (a) Ke mohlala ofe wo o bontšhago gore go no bolela feela gore o nyamišitšwe ke seo o se dirilego ga go bolele gore o itshola go tšwa pelong? (b) Go ya ka Bakorinthe ba Bobedi 7:11, motho yoo a bontšhago gore o itshola go tšwa pelong o swanetše go dira’ng?

¹⁷ Nagana ka mohlala wo. A re re ngwanabo rena o be a dira bootswa ka mengwaga e mentši. Go e na le gore ngwanabo rena yoo a kgopele thušo, o direla mosadi wa gagwe, bagwera ba gagwe le bagolo sephiri. Mafelelong bagolo ba ile ba hwetša bohlatse bja gore o dirile bootswa. Ge bagolo ba mmotša gore ba na le bohlatse bja gore o dirile bootswa o a dumela gomme o bonagala eka o a itshola. Na se se bolela gore o itshola go tšwa pelong? Aowa. Bagolo ba tlo swanelwa ke go bona ka ditiro gore motho yoo o tloga a itshola go tšwa pelong. Ngwanabo rena yoo ga se a no dira sebe se setee ka phošo, eupša o se dirile ka makga a mantši. Le gona ga se a botša bagolo gore o dirile sebe, go e na le moo ba hweditše bohlatse. Ka gona tsela yeo ngwanabo rena yoo a naganago ka yona, a itshwarago ka yona le go ikwa ka yona e tlo dira gore bagolo ba bone ge e ba a tloga a itshola go tšwa pelong. (Bala 2 Bakorinthe 7:11.) Go ka tšea nako gore bagolo ba bone ge e ba ngwanabo rena yoo a dirile diphetogo tše di bontšhago gore o tloga a itshola go tšwa pelong. Mohlomongwe a ka kgaolwa ka phuthegong go fihla a bontšha gore o a itshola.—1 Bakor. 5:11-13; 6:9, 10.

18. Motho yo a kgaotšwego a ka bontšha bjang gore o tloga a itshola go tšwa pelong, gona seo se ka ba le mafelelo afe?

¹⁸ Motho yo a kgaotšwego o swanetše go tla dibokeng ka mehla, go latela seo bagolo ba mmotšago sona, go ithuta Beibele ka mehla le go rapela go bontšha gore o itshola go tšwa pelong. Le gona o swanetše go šoma ka thata gore a se ke a dira dilo tšeo di ka feleletšago di mo diriša sebe gape. Ge a ka šoma ka thata gore a lokiše segwera sa gagwe le Jehofa a ka kgodišega gore Jehofa o tlo mo lebalela le gore ge nako e dutše e eya bagolo ba tlo mmušetša ka phuthegong.  Ke nnete gore ge bagolo ba nyaka go bona ge e ba motho yo a dirilego sebe se segolo a tloga a itshola go tšwa pelong ba lebelela gore o dirile sebe sa mohuta mang ke moka ba mo ahlola ka toka e sego kamoo bona ba ikwago ka gona.

19. Go itshola go tšwa pelong go bolela’ng? (Hesekiele 33:14-16)

¹⁹ Re ithutile gore motho yo a itsholago go tšwa pelong ga se a swanela go no bolela feela ka molomo gore o a itshola, eupša o swanetše go bontšha seo ka ditiro. Le gona re ithutile gore motho yo a itsholago go tšwa pelong o swanetše go fetoša tsela yeo a naganago ka yona, yeo a ikwago ka yona le yeo a dirago dilo ka yona. Se se bolela gore o swanetše go tlogela go dira dilo tše mpe gomme a phele ka go dumelelana le melao ya Modimo gape. (Bala Hesekiele 33:14-16.) Selo sa bohlokwa kudu seo motho yoo a swanetšego go se dira ke gore a lokiše segwera sa gagwe le Jehofa.

20-21. Re ka thuša bjang motho yo a dirilego sebe se segolo?

²⁰ Jesu o ile a bolela ntlha e bohlokwa kudu bodireding bja gagwe ge a be a re: “Ke tletše go biletša badiradibe boitsholong.” (Luka 5:32) Le rena re swanetše go dira se se swanago. A re re mogwera wa gago o dirile sebe se segolo. O swanetše go dira’ng?

²¹ Ge o ka uta sebe seo mogwera wa gago a se dirago o tla be o mo tsenya mathateng. Re ka se kgone go uta sebe seo ka gobane Jehofa o a se bona. (Die. 5:21, 22; 28:13) O ka thuša mogwera wa gago ka go mmotša gore bagolo ba nyaka go mo thuša. Ge e ba mogwera wa gago a gana go botša bagolo, wena o swanetše go botša bogolo ka sebe seo a se dirilego. Go dira bjalo go tlaba go bontšha gore o nyaka go mo thuša. Le gona go bohlokwa ka gobane ge bagolo ba ka se mo thuše gomme a itshola go tšwa pelong, a ka se sa ba le segwera se sebotse le Jehofa!

22. Re tlo boledišana ka’ng sehlogong se se latelago?

²² A re re motho yo a itšego ke kgale a dira sebe gomme o dirile sebe se segolo ke moka bagolo ba phetha ka gore a kgaolwe. Na se se bolela gore ba be ba sa mo kwele bohloko? Sehlogong se se latelago re tlo kwa kamoo Jehofa a kgalemelago badiradibe ka go ba kwela bohloko le kamoo re ka mo ekišago ka gona.