Ir al contenido

Ir al índice

40 YACHAQANA

¿Ima niyta munan tukuy sonqo arrepientekuy?

¿Ima niyta munan tukuy sonqo arrepientekuy?

‘Wajyaj jamuni, juchasapasta arrepientekunankupaj’ (LUC. 5:32).

36 TAKIY Sonqonchejta jarkʼana

¿IMATÁ KAYPI YACHAKUSUN? *

1, 2. ¿Imajtintaj ninchej Achabwan Manaseswan mana kikinchu kasqankuta, chanta imatá kay yachaqanapi yachakusun?

 ÑAUPA tiempopi kausaj iskay reyesmanta parlarina. Ujqa kamacherqa Israelpa 10 ayllusninta. Ujnintaj Judaj iskay ayllusninta. Mana kikin tiempopi kausaspapis, paykunaqa kikin imasta ruwarqanku. Iskayninku Jehovaj contranpi oqharikorqanku, llajtanta juchallicherqanku, llulla diosesta yupaycharqanku, runa wañuchistaj karqanku. Paykunamanta ujnenqa wañunankama sajra imasllatapuni ruwarqa. Ujnintaj sajra imasta ruwasqanmanta arrepientekorqa, perdonasqataj karqa. ¿Pikunataj paykuna karqanku?

2 Israelmanta reyqa Achab karqa, Judamanta reytaj Manasés. Kay iskay runas mana kikinchu kasqankumantaqa, imachus sonqomantapacha pesachikuy kasqanta yachakusun (Hech. 17:30; Rom. 3:23). ¿Imatá ruwanan tiyan juchallikoj arrepientekusqantapuni rikuchinanpaj? Chaytaqa yachananchejpuni tiyan. Imajtinchus juchallikuspaqa Jehová perdonanawanchejta munanchej. Chaypajqa kay iskay reyespa kausayninkumanta parlarisun, qhawarisuntaj imatachus paykunamanta yachakuyta atisqanchejta. Chantá yachakullasuntaj imatachus Jesús yachachisqanta arrepientekuymanta.

¿IMATATAJ REY ACHABMANTA YACHAKUNCHEJ?

3. ¿Imayna reytaj karqa Achab?

3 Achabqa Israelmanta qanchis kaj rey karqa. Casarakorqataj sidoniospa reyninkoj wawan Jezabelwan. Sidón suyoqa qhapaj karqa, norte ladopitaj kasharqa. Ichapis israelitasqa paykunarayku aswan kapuyniyoj karqanku. Jinapis astawan Jehovamanta karunchakorqanku. Jezabelqa Baalta yupaychaj. Achabtapis chayta ruwanallanpajtaj tanqarqa. Baalta yupaychajkunaqa templopi millay imasta ruwaj kanku, wawasta ima chay lantipaj qʼolachej kanku. Jezabelqa reina jina kamachishaspa Jehovaj tukuynin profetasninta wañuchiyta munarqa, ashkhastataj wañuchicherqapuni (1 Rey. 18:13). “Achabqa Jehová Diospa qhawayninpi sinchʼi sajra imasta ruwarqa, paymanta ñaupajta kamacherqanku chaykunamantapis astawanraj” (1 Rey. 16:30). Jehovaqa, sumajta qhawamusharqa Achabwan Jezabelwan imastachus ruwasqankuta. Jinapis llajtanta khuyakusqanrayku profeta Eliasta kacharqa paykunata yanapananpaj. Ajinamanta cambianankupaj, paytataj yupaychanankupaj. Jinapis Achabwan Jezabelwanqa nipuni kasukorqankuchu.

4. ¿Imatataj Jehová Achabman willacherqa, chanta imatataj Achab ruwarqa?

4 Tiemponmantaj Achabqa Jehovata maytapuni phiñacherqa. Chayrayku Jehovaqa Eliasta kacharqa Achabman, Jezabelman ima tukuynin familian wañuchisqa kananta willananpaj. Achabtaj profeta Eliaspa nisqanta uyarispa, maytapuni llakikorqa. Mana creenapaj jinataj, jatunchakoj runa kaspapis kʼumuykukorqa (1 Rey. 21:19-29).

Rey Achabqa Diospa profetanta carcelman wisqʼaykucherqa, chaywantaj rikucherqa mana tukuy sonqochu arrepientekusqanta (5, 6 parrafosta qhawariy). *

5, 6. ¿Imaynapitaj yachanchej Achab mana arrepientekusqanta?

5 Achabqa chay kutipi kʼumuykukuspapis, imastachus aswan qhepaman ruwasqanwan rikucherqa mana arrepientesqachu kashasqanta. Payqa mana kallpachakorqachu Israelpi Baalta yupaychayta chinkachinanpaj. Nitaj israelitasta yanaparqachu Jehovaman kutirikunankupaj. Waj sajra imastawantaj ruwarqa.

6 Aswan qhepamantaj Achabqa, Judamanta rey Jehosafatta nerqa payman ujchaykukuspa, siriospa contranpi maqanakoj rinanta. Jehosafatqa kʼacha rey karqa, Jehovapipunitaj atienekorqa. Chayrayku Achabta nerqa, niraj maqanakoj rishaspa Jehovaj ujnin profetantaraj tapurinankuta. Achabqa mana munarqachu, nerqataj: “Kanraj uj runa, paynejta Jehová Diosta tapurisunman. Pero paytaqa chejnikuni. Payqa ni jaykʼaj ninchu allin rinawantaqa, mana allin rinallawantapuni niwan. Chay profetaqa Imlaj wawan Micaya”, nispa. Jinapis profeta Micayata tapukorqankupuni. Micayataj Achabman nerqa chay maqanakupi wañuchisqa kananta. Achabqa pesachikunanmanta, Jehovamantataj perdonta mañakunanmantaqa, Micayata carcelman wisqʼaykucherqa (1 Rey. 22:7-9, 23, 27). Jinapis, profetaj nisqanqa juntʼakorqapuni. Achabqa sirioswan maqanakoj rispa wañorqapuni (1 Rey. 22:34-38).

7. ¿Imatataj Jehová nerqa Achabmanta wañusqantawan?

7 Achab wañusqantawan, Jehovaqa sutʼita nerqa imaynatachus payta qhawasqanta. Rey Jehosafat maqanakumanta wasinman kutipojtin, Jehovaqa profeta Jehuta kacharqa, Achabwan khuska maqanakoj risqanmanta kʼaminanpaj. Jehú nerqa: “¿Allinchu qanpajqa sajra runasta yanapanayki? ¿Allinchu Jehová Diosta chejnikojkunata munakunayki?”, nispa (2 Cró. 19:1, 2). Achab arrepientekunman karqa chayqa, profeta Jehuqa nichá paymanta sajra runa kasqanta, Jehovatataj chejnikusqanta ninmanchu karqa. Reparanchej jina, Achabqa sajra imasta ruwasqanmanta llakikuspapis, mana arrepientekorqachu.

8. ¿Imatataj Achabpa kausaynin yachachiwanchej arrepientekuymanta?

8 ¿Imatá Achabpa kausayninmanta yachakunchej? Achabqa, Elías familian castigasqa kananta willajtin, kʼumuykukorqa. Chay kutipi kʼumuykukuspapis, aswan qhepaman imastachus ruwasqanwanqa sutʼita rikucherqa mana arrepientekusqanta. Chayrayku arrepientekojqa, mana sajra imasta ruwasqanmanta llakisqa kashasqallantachu ninan tiyan. Qhepan parrafospi Manasesmanta parlarisun. Yachakusuntaj imatachus juchallikoj ruwanan kasqanta arrepientesqa kashasqanta rikuchinanpaj.

¿IMATÁ REY MANASESMANTA YACHAKUNCHEJ?

9. ¿Imayna reytaj karqa Manasés?

9 Manasesqa, rey Achab wañusqanmanta 200 watasninman jina Judamanta rey karqa. Payqa Achabmanta nisqa aswan millay imastaraj ruwarqa. Biblia nin: “Manasesqa Jehová Diosta phiñachinanpaj may chhika millay imasta ruwarqa”, nispa (2 Cró. 33:1-9). Manasesqa, llulla diosespaj altaresta ruwachiporqa, millay santota ruwaspa Jehovaj templonman sayaykucherqa, chay santoqa kanman karqa millay china dios. Chantapis adivinoswan yanapachikorqa, layqeriosta ruwacherqa, jampirista watukorqa. Chantá “mana juchayoj runasta may chhikata wañucherqa”, wawasnintapis ninawan llulla diosesninpaj ruphaykucherqa (2 Rey. 21:6, 7, 10, 11, 16).

10. ¿Imatá Manasés ruwarqa Jehová castigajtin?

10 Manasesqa Achab jinallataj Jehovaj profetasninta mana kasorqachu. Chayrayku Jehovaqa, “paykunaj contrankuta kachamorqa Asiriaj reyninpa soldadosninpa capitanesninta”, nisunman Judaj contranpi, “Manasestataj fierro ganchoswan japʼerqanku, iskay cobre cadenaswan wataykuspataj Babiloniaman aparqanku”. Manasesqa chaypi kashaspasina mana allintachu ruwasqanta reparakorqa. “Sonqomantapachataj mayta kʼumuykukorqa ñaupa tatasninpa Diosninkoj ñaupaqenpi”. Chantapis “manchay llakiy phutiypi kashaspa Jehová Diosninmanta rogakorqa” ‘mañakushallarqapunitaj’. Chay millay runaqa kausayninta cambiasharqa. Jehovata Diosninta jina qhawayta qallarerqa, kutin kutitataj paymanta mañakorqa (2 Cró. 33:10-13).

Rey Manasesqa llulla yupaychayta chinkachinanpaj kallpachakorqa, chaywantaj rikucherqa tukuy sonqo arrepientekusqanta (11 parrafota qhawariy). *

11. Kay 2 Crónicas 33:15, 16 nisqanman jina, ¿imatataj Manasés ruwarqa arrepientekusqanta rikuchinanpaj?

11 Tiemponmantaj Jehovaqa Manasespa mañakusqanta uyarerqa. Mañakusqanpitaj repararqa Manasés cambiasqantapuni. Chayrayku Jehovaqa Manasés perdonta mañakojtin perdonarqa, watejmanta rey kanantataj saqerqa. Manasesqa maytapuni kallpachakorqa arrepientekusqanta rikuchinanpaj. Payqa Achabmanta nisqa kausayninta cambiarqa, Israelmanta llulla yupaychayta chinkacherqa, Judá ayllutataj kamacherqa Jehovallata yupaychanankuta (2 Crónicas 33:15, 16 leey). Manasesqa chayta ruwananpaj sinchʼi creeyniyoj kanan karqa, nitaj manchachikunanchu karqa. Imajtinchus payqa ashkha watasta familianta, kamachejkunasninta, llajtanta ima sajra ruwaykunallaman tanqarqa. Jinapis machuyayninpeqa wakin imasta allinchananpaj kallpachakorqa. Allchhisitun Josiaspis paymantachá yachakorqa allin kajta ruwayta. Josiasqa aswan qhepaman kʼacha rey karqa (2 Rey. 22:1, 2).

12. ¿Imatataj Manasespa kausaynin pesachikuymanta yachachiwanchej?

12 ¿Imatá Manasespa kausayninmanta yachakunchej? Payqa kʼumuykukorqa, Jehovamanta mañakorqa, khuyakunanta rogakorqa, kausaynintataj cambiarqa. Chantapis tukuy atisqanta ruwarqa sajra imasta ruwasqanta allinchananpaj, maytataj kallpachakorqa Jehovata yupaychananpaj, wajkunatapis chayta ruwanankupaj yanaparqa. Manasesmantaqa yachakunchej jatun juchapi urmajtapis, Jehová perdonayta atisqanta. Chaytaj reparachiwanchej Jehová ‘kʼacha kasqanta, perdonanapajtaj wakichisqa’ kasqanta (Sal. 86:5). Jehovaqa arrepientekojkunata perdonanqapuni.

13. ¿Juchanmanta pesachikoj runa llakikunallanchu tiyan? Uj kikinchaywan sutʼinchariy.

13 Manasespa kausaynenqa yachachiwanchej juchallikoj runa juchasninmanta arrepientekusqanta rikuchinanpaj, imatapunichus ruwanan kasqanta. Chayta entiendenapajqa kaypi piensarina. Tiendaman tʼantata rantikoj risunman. Tiendayojtaj mantecallata jaywawasunman. Mantecata japʼikuytawan, ¿ripullasunmanchu? Mana, ¿icharí? Tiendayoj ‘tʼantaqa mantecawan ruwakun’ nispa niwajtinchejpis tʼantatapuni munasunman. Ajinallatataj Jehovapis munan juchallikoj hermano tukuy sonqo arrepientekunanta. Imajtinchus chay hermanoqa juchanmanta llakikuspapis, waj imastawan ruwanan tiyan pesachikusqantapuni rikuchinanpaj. Imastawanchus ruwana kasqanta yachanapajqa, Jesuspa kikinchaynin chinkasqa qhari wawamanta qhepan parrafospi parlarina.

JUCHALLIKOJ ARREPIENTEKUSQANTA YACHASUNMAN

Chinkasqa qhari wawa yuyayninman churakuspa, karuta viajarqa wasinman kutipunanpaj (14, 15 parrafosta qhawariy). *

14. Jesuspa kikinchayninmanta chinkasqa qhari wawa, ¿imaynatataj pesachikuyta qallarisqanta rikucherqa?

14 Jesusqa, Lucas 15:11-32 versiculospi chinkasqa qhari wawamanta parlarqa. Chay jovenqa tatanpa contranpi oqharikorqa, wasinmanta riporqa, ‘karu llajtamantaj’ viajarqa. Chaypitaj millay kausaypi purerqa. Jinapis llakiykunapi rikhurispaqa, mana allinta ruwashasqanpi tʼukurerqa. Piensarerqataj tatanpa wasinpeqa allinta kausakusqanpi. Jesús nerqa jina, chay jovenqa ‘yuyayninman churakorqa’, tatanpa wasinman kutiporqa, perdontataj mañakorqa. Chay joven pantasqanta reparakusqanqa allin karqa, jinapis mana chayllatachu ruwanan karqa. Payqa kausayninta cambianan karqa.

15. Jesuspa kikinchayninmanta chinkasqa qhari wawa, ¿imaynatataj rikucherqa arrepientekusqanta?

15 Chay chinkasqa qhari wawa, ¿imaynatá rikucherqa juchallikusqanmanta arrepientekusqanta? Payqa wasinman kutipunanpaj karuta viajarqa. Chayaytawantaj, tatanwan tinkukuspa nerqa: “Tatáy, Diospa contranta, qanpa contraykitawan juchallikuni. Manaña ‘wawáy’ ninawaykipaj jinachu kani”, nispa (Luc. 15:21). Chay jovenqa “juchallikuni” nispa, Jehovawan allinyakapuyta munasqanta rikuchisharqa. Payqa yacharqa ruwasqasninwan tatanpa sonqonta nanachisqanta. Maytataj kallpachakorqa tatanpa ñaupaqenpi watejmanta allinpaj qhawasqa kananpaj. Chayrayku tatanman nerqa: “Ujnin peonniykita jinallaña qhawaway”, nispa (Luc. 15:19). Kay kikinchayqa mana uj kʼacha cuentitollachu. Kay kikinchayqa ancianosta yanapanman sutʼita reparanankupaj mayta juchallikoj hermano arrepientekusqanta.

16. ¿Imaraykutaj ancianos mana reparayta atillankuchu juchallikoj hermano tukuy sonqo pesachikusqanta?

16 Ancianosqa mana yachayta atillankuchu jatun juchapi urmaj hermano tukuy sonqo arrepientekusqanta. Imajtinchus paykunaqa mana yachankuchu imachus sonqonpi kashasqanta. Chayrayku paykunaqa mayta kallpachakunku juchallikoj hermano tukuy sonqo pesachikusqanta reparanankupaj. Chaytataj reparankuman kausayninta cambiasqanpi, imastachus ruwasqantataj chejnikusqanpi. Wakin kutisqa ichá juchallikoj hermanoj juchasnin sutʼi reparay kanman. Chayrayku ancianosqa paywan parlarispa reparanqanku mana tukuy sonqochu pesachikusqanta.

17. 1) ¿Imajtintaj nisunman juchallikoj hermano llakisqa kaspapis, mana tukuy sonqochu arrepientekusqanta? 2) Kay 2 Corintios 7:11 nisqanman jina, ¿imastataj arrepientekoj hermano ruwanan tiyan?

17 Kaypi piensarina. Uj hermano ashkha watastaña qhenchachakunman, yanapata maskʼananmantataj señoranmanta, amigosninmanta, ancianosmanta ima chay juchanta pakaykunman. Jinallapi ancianosqa yacharpankuman chay hermanoj juchanta. Paykunaqa, chay hermanoman juchallikusqanmanta pruebasta rikuchinkuman, payqa mana negakunmanchu, llakisqa jinataj kashanman. ¿Llakisqa kashasqanraykullachu arrepientekusqanta nisunman? Mana. Imajtinchus chay hermanoqa mana uj kutillapichu juchallikorqa. Manaqa ashkha kutispi millay juchata ruwarqa, ashkha watastataj. Chantapis mana paychu juchanta willakorqa, manaqa waj hermano chayta yachaytawan ancianosman willarqa. Chayrayku ancianosqa rikuyta munanku chay hermano kausayninta, yuyayninta, ruwasqanta ima cambiasqantapuni (2 Corintios 7:11 leey). Ichapis chay juchallikoj hermanoqa, unaypi cambianqa arrepientekusqantapuni rikuchinanpaj. Chayrayku ichapis congregacionmanta qharqosqa kanqa tukuy sonqo pesachikusqanta rikuchinankama (1 Cor. 5:11-13; 6:9, 10).

18. ¿Imatá congregacionmanta qharqochikoj ruwanan tiyan arrepientekusqanta rikuchinanpaj, chantá chayta ruwasqan imaynatá yanapanqa?

18 ¿Imatá congregacionmanta qharqochikoj ruwanan tiyan arrepientekusqanta rikuchinanpaj? Reunionesman mana faltakunanchu tiyan, ancianos yuyaycharisqankuman jinataj orakunallanpuni, Bibliatapis estudianallanpuni tiyan. Chantapis mayta kallpachakunan tiyan imaschus watejmanta juchapi urmachinman chay imasta mana ruwananpaj. Jehovaman qayllaykunanpaj kallpachakojtin, Jehovaqa tukuy juchasninta perdonanqa, ancianospis congregacionman kutinpunanpaj yanapanqanku. Chantapis ancianosqa sumajta yachanku sapa caso mana kikinchu kasqanta. Chayrayku paykunaqa sapa casota sumajta qhawarinku, nitaj sonqota nanachinapaj jinachu juzganku.

19. ¿Imatataj tukuy sonqo pesachikoj ruwanan tiyan? (Ezequiel 33:14-16).

19 Kaykama yachakunchej, tukuy sonqo pesachikojqa imastachus ruwasqanmanta mana may llakisqapuni kashasqallantachu ninan kasqanta. Astawanpis kausayninta, yuyayninta ima cambiasqanta, ruwasqasninwan rikuchinan tiyan. Payqa sajra kausayninta saqepunan tiyan, Jehovaj kamachiykunasnintataj watejmanta kasukunan tiyan (Ezequiel 33:14-16 leey). Chantá mayta kallpachakunan tiyan Jehovawan watejmanta allinpi kananpaj.

JUCHALLIKOJKUNATA ARREPIENTEKUNANKUPAJ YANAPANA

20, 21. ¿Imaynatá yanapasunman jatun juchapi urmaj hermanota?

20 Jesusqa Jallpʼapi kashaspa sutʼincharqa imapajwanchus jamusqanta. Pay nerqa: ‘Wajyaj jamuni, juchasapasta arrepientekunankupaj’, nispa (Luc. 5:32). Noqanchejpis Jesús jina, juchallikojta yanapayta munananchej tiyan. Chayrayku, munasqa amigonchej jatun juchapi urmasqanta yachaspa, ¿imatá ruwasunman?

21 Amigonchejpa juchanta pakaykuspaqa, mana payta yanapashasunmanchu. Chantapis chayqa qhasilla kanman, imajtinchus Jehovaqa tukuy imata qhawamushan (Pro. 5:21, 22; 28:13). Amigonchejtaqa yanaparisunman ancianos yanapayta munasqankuta nispa. Manapuni ancianosman juchanta willakuyta munajtintaj, noqanchej willananchej tiyan. Jinamanta rikuchisun amigonchejta yanapaytapuni munasqanchejta. Juchallikoj mana ancianoswan yanapachikojtenqa, Jehovamanta karunchakunman.

22. ¿Imatá qhepan yachaqanapi yachakusun?

22 Ashkha watasta jatun juchapi urmaj hermanotaqa, ancianos congregacionmanta qharqonkuman. ¿Nisunmanchu ancianos chay hermanota mana khuyakusqankuta? Qhepan yachaqanapi yachakusun, Jehovaqa juchallikojta jasutʼisqanta khuyakusqanrayku. Yachakullasuntaj imaynatachus pay jina khuyakoj kananchejta.

103 TAKIY Michejkunata Dios qowanchej

^ párr. 5 Sonqomantapacha pesachikoj runaqa mana juchallikusqanmanta llakikullanchu. Kay yachaqanapi yachakusun Achabmanta, Manasesmanta, Jesuspa kikinchaynin chinkasqa qhari wawamanta ima. Paykunaj kausayninkutaj yanapawasun imapunichus arrepientekuy kasqanta yachanapaj. Chantá yachakullasuntaj imastachus ancianos qhawarinanku kasqanta, jatun juchapi urmaj hermano arrepientesqapuni kashasqanta reparanankupaj.

^ párr. 60 DIBUJOS: Rey Achabqa may phiñasqa, soldadosninta kamachishan profeta Micayata carcelman wisqʼaykunankuta.

^ párr. 62 DIBUJOS: Rey Manasesqa trabajadoresninta nishan templopi sayarichisqan lantista thuñinankuta.

^ párr. 64 DIBUJO: Chinkasqa qhari wawaqa karuta viajasqanpi saykʼusqa kaspapis, karumantaña wasinta rikuspa kusirikun.