Agllashca temata ricungapaj

Temacunata ricungapaj

TEMA 40

Ciertopacha shungumanda arripintirinaca ¿imata can?

Ciertopacha shungumanda arripintirinaca ¿imata can?

“Juchayu gentecuna ninanda llaquirishpa Diospajman tigrarichun cayangapajmi shamurcani” (LUC. 5:32).

CÁNTICO 36 Ñucanchipa shungutaca cuidanami canchi

CAITAMI YACHAJUPASHUN *

1, 2. a) Rey Manasesca, Acab reyhuanga ¿imapita diferente tucurca? b) ¿Maijan tapuicunatata yachajugripanchi?

PUNDA tiempopi causashca ishcai reycunamanda parlapashunchi. Rey Acabca Israel llactapa 10 jatun familiacunatami mandarca. Cutin Rey Manasesca Judá llactamanda ishcai jatun familiacunatami mandarca. Ishcandicuna shuj shuj tiempopi causashca cashpapash ishcandillatami Jehová Diosta na cazushpa, Israelitacuna juchata rurachun yachachirca. Paicunaca yanga dioscunata adorashpa ashtaca gentecunatapashmi huañuchirca. Shinapash jipamanga cai ishcandi reycunamandaca shujca diferentemi tucurca. Rey Manasesca nalita rurashcamandami arripintirishpa, Jehová Diosta perdonda mañarca. Shinapash rey Acabca huañungacamanmi nali cosascunata rurarca.

2 Cai ishcai reycunapa causaimanda yachajunami, ciertopacha shungumanda arripintirina ima cashcata yachajuchun ñucanchitaca ayudanga (Hech. 17:30; Rom. 3:23). Arripintirinaca ¿imata can? ¿Imashinata ciertopacha shungumanda arripintirishcataca ricuchi ushapanchi? Cai ishcai tapuicunamanda yachajungapaca, cai ishcai reycunapa ejemplomandami yachajugripanchi. Jipamanga arripintirinamanda Jesús imata yachachishcatami ricugripanchi.Caita yachanaca minishtirishcapachami can. Porque tucuicunami juchata rurashpa arripintirijpica Jehová Dios perdonachun munapanchi.

REY ACABMANDACA ¿IMATATA YACHAJUNCHI?

3. Rey Acabca ¿imacunatata rurarca?

3 Rey Acabca, Israel llactata 6 reycuna ña mandashca jipami mandajurca. Rey Acabca, Sidón llactata mandaj reypa ushihuanmi cazararca. Chai ushica Jezabelmi carca. Paicunaca chai ladolla llactacunamandaca charijllacunami carca. Chaimi Acab, Jezabelhuan cazarashpaca Israel llacta ashtahuan charij tucuchun ayudashcanga. Shinapash israelitacunataca Jezabelca Jehová Diosmandami ashtahuan caruyachirca. Jezabel huarmica Baal yanga dioscunata adorajmi carca. Chaimandami paipa cusapash chaitallata rurachun yachachirca. Acab yachajushpaca yanga dioscunata adorangapaj culquimanda huainayaj jaricuna, huarmicuna ashtahuan tiachunmi rurarca. Shinallata yanga dioscunata adorangapapash huahuacunata huañuchichunmi saquirca. Rey Acab, Jezabelhuan cazarashca tiempopica Jehová Diospa profetacunaca ninan llaquicunatami charirca. Huaquin profetacunataca huañuchitapashmi huañuchirca (1 Rey. 18:13). Bibliapica ‘Acab runaca, paipaj punda mandajcunatapash ashtahuan yali nalitami rurajurca’ ninmi (1 Rey. 16:30). Jehová Diosca rey Acab, Jezabel huarmipash nalicunata ruranajujtaca alimi ricujurca. Shinapash Jehová Diosca paipa pueblota llaquishpa juyaimandami rey Acab, Jezabelpash cambiachun ayudangapaj munashpa profeta Eliasta cacharca. Shinapash rey Acab, Jezabelpash, Jehová Diospa consejotaca na uyangapaj munarcachu.

4. Profeta Elías rey Acabman llaquichi tucuna cashcata villajpica paica ¿imashinata sintirirca?

4 Tiempohuanga Jehová Diosca Acab, Jezabelpash nalicunata rurashpa catichunga ñana saquircachu. Chaimandami profeta Eliasta cachashpa paipash, paipa familiapash tucuchi tucungami nishpa villarca. Profeta Eliaspa shimicunata uyashpaca, na yashcapimi Acab runaca jariyashca tucushca cashpapash, Diospa ñaupajpica nalitami rurashcani yashpa llaquilla, nali sintirirca (1 Rey. 21:19-29).

Acab runaca profeta Micayata carcelpi churashpami ciertopacha shungumanda na arripintirishca cashcata ricuchirca. (Párrafo 5, 6​ta ricupangui). *

5, 6. Acab runa shungumanda na arripintirishca cashcataca ¿imashinata yachapanchi?

5 Aunque chai ratopi nalicunata rurashcamanda Jehová Diospa ñaupajpi llaquilla nali sintirishpapash, jipamanga paipa ruraicunahuanmi na shungumanda arripintirishca cashcata ricuchirca. Paica “arripintirishcami cani” nishpapash, Israel llactapi Baal yanga dioscunata adoranataca na saquircachu. Shinallata israelitacunatapash Jehová Diosta adorachunga na animarcachu. Shuj shuj nali cosascunata rurashpapashmi Jehová Diospa ñaupajpi na shungumanda arripintirishca cashcata ricuchirca.

6 Jipamanga, Judá llactamanda rey Jehosafattami Siria llactamanda gentecunata mishangapaj, macanajushpa ayudahuai nishpa mañarca. Shina nijpica, Jehosafatca Jehová Diospa profetatara tapushun nircami. Cashna nijpica Acabca, “Mandaj Dios ima nishcata tapungapaca, shuj runa tianrami”. Shinapash “paitaca na ricunayanllu. Paica, ima horallapash alitaca na villanllu, nali cashcatallami villan” nircami. Shina jahuapashmi profeta Micayataca tapungapaj rirca. Chaipimi profeta Micayaca, Acab runataca mandaj Diosllatami can llaquichi tucunataca ña villashca nirca. Chaita uyashpa arripintirishpa Jehová Diosta perdonahuai nishpa mañanapa randica, profeta Micayataca carcelpimi churarca (1 Rey. 22:7-9, 23, 27). Acab runa profeta Micayata carcelpi churashpapash, Jehová Diospa nishcacuna pactarinataca na jarcai usharcachu. Chaimandami guerrapica paitaca huañuchirca (1 Rey. 22:34-38).

7. Acab runa huañushca jipaca, Acabmandaca Jehová Diosca ¿imatata nirca?

7 Acab runa huañushca jipami Jehová Diosca Acab runamanda imata pensashcata nirca. Jehosafat guerramanda huasiman tigrajpimi, Acab runahuan Jehosafat macanajungapaj tandanajushcamandaca Jehová Diosca profeta Jehuta cachashpa cashna nirca: “Canga, ¿Diosta na manllaj runatachu ayudangui? ¿Mandaj Diosta millanayachij runacunatachu juyangui?” nircami (2 Crón. 19:1, 2). Jehosafatmanga Acabca, Diosta na manllaj, Diosta millanayachij runami can nircami. Shinaca Acab shungumanda arripintirishca cashcajpica, Acabmandaca Jehová Diosca cai shimicunataca na ninmanllu carca. Acab runa nalicunata rurashcamanda nali sintirishca cashpapash na shungumanda arripintirishcatami cuenta japipanchi.

8. Rey Acabmandaca ¿imatata yachajui ushapanchi?

8 Acab runamandaca ¿imatata yachajupanchi? Profeta Elías, Acabpash paipa familiapash tucuchi tucungami nishpa villajpica callaripica nali, llaquillami sintirirca. Nali sintirishpapash jipamanga paipa ruraicunahuanmi na shungumanda arripintirishca cashcata ricuchirca. Imapash nalita rurashcamanda nali sintirinaca alimi can. Shinapash ciertopacha shungumanda arripintirinaca, imapash nalita rurashcamanda nali sintirinallaca na canllu. Shinaca ciertopacha shungumanda arripintirina ima cashcata yachajungapaj shuj ejemplota ashtahuan ricupashunchi.

REY MANASESMANDACA ¿IMATATA YACHAJUNCHI?

9. Manasesca rey cashpaca ¿ima cosascunatallata rurarca?

9 Acab mandajushca tiempomanda 200 huatacuna jipami Manasesca Judá llactapa rey tucurca. Rey Manasespashmi Jehová Diospa ñaupajpica ashtaca nali cosascunata rurai callarirca. Bibliapica, ‘Mandaj Diospaj ñaupajpi chashna yapata nalita rurashpami ninandapacha fiñachijurca’ nijunmi (2 Crón. 33:1-9). Manasesca shamuj punllacunapi ima tucunata yachangapami brujocunata tapushpa, brujurishpa, nalicunata rurashpa causajurca. Shinallata Taita Diospa templo huasipimi yanga diospa shuj altartapash churarca. Cai diosca huainayana ali cashcata ricuchij diosmi carca. Shinallata “Manasesca, ima nalitapash na rurajcunata huañuchishpami, [...] yahuarta ninanda jicharca”. ‘Paipa churicunatapashmi yanga dioscunaman carangapaj rupachijurca’ (2 Rey. 21:6, 7, 10, 11, 16).

10. Jehová Diosca, rey Manasés nalita rurajushcata cuenta japichunga ¿imashinata ayudarca? Chai ayudataca paica ¿imashinata chasquirca?

10 Acab runashnallatami rey Manasesca Jehová Dios cachashca profetacunataca na uyangapaj munarca. “Chaimandami Mandaj Diosca, paicunata llaquichijuchunga, asiriocunata jatun mandajpaj soldadocunata mandajcunata apamurca. Paicunami Manasés runataca, grilletecunata churachishpa, cadenacunahuan huatashpa, Babiloniaman prezu apanajurca”. Rey Manasesca Babilonia llactapi prezu cashpami paipa tucui nali rurashcacunapi pensari callarishca yarin. Bibliapica, Manasesca “paipaj ñaupa taitacunapaj Taita Diospaj ñaupajpi ninandapacha pingai tucushpa, urai cumurishca” nin. Chai jahuapash rey Manasesca Jehová Diostaca ninandami mañai callarirca. Cashna rurashpaca shungumanda cambiajushcatami ricuchirca. Jehová Diostaca paipa Dios cashcata ricushpami cutin cutin mañai callarirca (2 Crón. 33:10-13).

Rey Manasesca yanga dioscunapa altarcunata tucuchishpami ciertopacha shungumanda arripintirishcataca ricuchirca. (Párrafo 11​ta ricupangui). *

11. 2 Crónicas 33:15, 16​pi nishcashnaca, rey Manasesca shungumanda arripintirishcataca ¿imashinata ricuchirca?

11 Tiempohuanga Jehová Diosca Manasespa mañaicunataca uyarcami. Jehová Diosca paipa mañashcacunapimi pai shungumanda cambiashcata ricushpa Manasestaca cutin rey tucuchun ayudarca. Shungumanda arripintirishcata ricuchingapapashmi paica ninanda esforzarirca. Acab reyshnaca na tucurcachu. Manasesca Israel llactamanda yanga dioscunata anchuchishpa, tucui israelitacunatapash Jehová Diosta adorachunmi animarca (2 Crónicas 33:15, 16ta liipangui). Chaita rurangapaca Jehová Diospi tucui shunguhuan crina, shinallata manllaitapash ladoman saquinami minishtirishcapacha carca. Porque paica tauca huatacunatami paipa familiapa, paita apoyajcunapa, shinallata pai mandajushca llactapi gentecunapapash shuj nali ejemplo cashcarca. Chaimi ña rucuyajushpara Jehová Diosta ali adorangapaj munarca. Y chashna rurashcamandami paipa nieto Josiaspaca shuj ali ejemplo tucurca. Chaimi jipamanga paipa nietoca shuj ali rey tucurca (2 Rey. 22:1, 2).

12. Rey Manasesmandaca ¿imatata yachajui ushapanchi?

12 Rey Manasesmandaca ¿imatata yachajupanchi? Paica juchata rurashcata cuenta japishpaca nali sintirishpami, Jehová Diosta perdonahuai nishpa mañashpa paipa causaipipash cambiocunata rurarca. Nalita rurashcata cuenta japishpami, Jehová Diospa ñaupajpi ali ricuringapaj, paita adorangapaj, shujcunatapash Jehová Diosta adorachun ayudarca. Manasespa ejemploca, shuj jatun juchata rurashpa shungumanda arripintirijpi, Jehová Dios perdonajlla cashcatami ricupanchi. Jehová Diosca ima ‘nalita rurashcatapash cungajlla Diosmi can’ (Sal. 86:5). Chaimandami shungumanda ciertopacha arripintirijpica Jehová Diosca perdonanga.

13. Ciertopacha arripintirina ima cashcata yachangapaca shuj chimbapuraimanda parlapai.

13 Imashinami ricupashcanchi, rey Manasesca pai juchata rurashcata cuenta japishpaca nali sintirishpallaca na quidarcachu. Paica cambiashpa alita rurangapami esforzarirca. Caimandaca imatata yachajupanchi. Chaita intindingapaca caipi pensaripashunchi. Nishpalla, shuj pastelta randingapaj shuj panaderiaman ripashcanchiman. Shinapash pastelpa randica shuj lulundara cushcanman. Shina pasajpica ¿pastelpa cuenda shuj lulundara apashpa ripanchimanllu? Na, seguro que na shina rurapanchimanllu. Shinapash panaderoca pastelta rurangapaca lulunmi minishtirin, chaillatami can nishcanman. Shina nijpilla pastelpa cuenda ¿lulunda randishpa ripanguimanllu? Na, na shina rurapanguimanllu. Shina cuendami, Jehová Diospa ñaupapipash juchata rurashcamanda nali sintirinaca asha partella can. Shuj persona juchata rurashcamanda nali sintirishpaca alitami ruran. Shinapash nali sintirishpa quidanallaca na suficiente canllu. Imata ashtahuan rurana cashcata yachajungapaca, Jesús parlashca shuj chimbapuraimanda yachajupashunchi.

¿IMASHINATA PIPASH SHUNGUMANDA ARRIPINTIRISHCATACA YACHAI USHAPANCHI?

Tucuita yangata tucuchishca churica nalita rurashcata cuenta japishpami, caru llactamandaca cutin paipa huasiman tigran. (Párrafo 14, 15​ta ricupangui). *

14. Tucuita yangata tucuchishca churica ¿imashinata arripintirishcataca ricuchi callarirca?

14 Jesusca tucuita yanga tucuchishca churimandami parlarca. Chaitaca Lucas 15:11-32​pimi ricuita ushapanchi. Shuj churica paipa taitata na cazushpami “caru llactaman rirca”. Chaipica taita cushca herenciataca huarmicunahuan causashpami yanga yanga tucuchirca. Shinapash culqui tucurijpimi, pai nalita rurashcata cuenta japishpa, ‘ñuca taitapa huasipica alimi causarcani’ yashpa pensari callarirca. Jesús nishcashnaca chai churica nalita rurashcatami cuenta japirca. Chaimandami paipa taitapa huasiman tigrashpa, paipa taitata perdonda mañanata decidirca. Cai churi paipa causaipi nalita rurashcata cuenta japishpaca alitami rurarca. Shinapash chaillaca na suficiente carcachu. Paipa causaipimi cambiocunataca ruranara carca.

15. Jesús parlashca chimbapuraipi churica ¿imashinata shungumanda arripintirishcataca ricuchirca?

15 Tucuita yangata tucuchishca churica ¿imashinata shungumanda arripintirishcataca ricuchirca? Paica caru llactaman rishca cashpapashmi paipa huasiman cutin tigrashpa, paipa taitataca “taiticu, ñucaca jahua pacha Diostapash, candapashmari fiñachipashcani. Shinamandami, ñuca churigumi cangui ni tucunataca, napacha charini” nircami (Luc. 15:21). Caita nishpaca Jehová Dioshuan, paipa taitahuanbash ali cangapaj munashcatami ricuchirca. Shinallata paipa taita, paita shuj trabajadortashna tratachunbashmi dispuesto carca (Luc. 15:19). Jesús parlashca chimbapuraipica ashtaca yuyaicunatami yachajupanchi. Por ejemplo, pipash shuj jatun juchata rurashcajpi, ciertopacha arripintirishcata o na arripintirishcata yachachunmi ancianocunataca cai chimbapuraica ayudaita ushan.

16. Huauqui ancianocunapaca ¿imamandata huaquinbica shuj huauqui o shuj pani ciertopacha arripintirishcata yachanaca na fácil can?

16 Ancianocunapaca pipash shuj juchata rurashcamanda ciertopacha shungumanda arripintirishcata o na arripintirishcata yachanaca na facilchu can. ¿Imamandata shina nipanchi? Porque anciano huauquicunaca Jehová Dioshnaca juchata ruradorpa shungutaca na ricui ushanllu. Ancianocunaca shungumanda arripintirishcata o na arripintirishcata yachangapaca pruebacunatami mascana can. Shinami juchata rurashcamanda arripintirishcata o na arripintirishcata yachai ushanga. Huaquinbica ancianocunaca shuj huauqui o shuj pani juchata rurajujtaca paicunapachami ricuj chayashca. Chaimandami chai juchamanda ciertopacha arripintirishcataca na seguro caita ushan.

17. a) ¿Pipash juchata rurashcamanda nali sintirishpallachu shungumanda arripintirishcataca ricuchijun? Shuj ejemplomanda parlapai. b) Mateo 3:8​pi nishcashnaca, shungumanda arripintirishcataca ¿imashinata ricuchin?

17 Shuj ejemplopi pensaripashunchi. Shuj huauquica ashtaca huatacunatami paipa huarmiguta traicionashpa causajushca. Cashna juchata rurajushcamanda cambiangapaj ayudata mañanapa randica, juchataca paipa huarmigumanbash, amigocunamanbash, ancianocunamanbash pacashpa na villanllu. Shinapash shuj punllaca ancianocuna yachaj chayashpami, cai huauquiguhuanga parlangapaj rin. Can juchata rurashcamandaca pruebacunata charinchimi nijpimi, cai juchata rurador huauquica cierto, juchatami rurashcani nishpa nali sintiri callarin. Cashna nali sintirishpaca, cai huauquica ¿shungumanda arripintirishcatachu ricuchijun? Na. Cai huauqui ciertopacha arripintirishcata o na arripintirishcata yachangapaca, ancianocunaca ashtahuan pruebacunata ricunarami can. Cai huauquica na shuj viajetallaca juchataca rurashcachu. Paica tauca huatacunatami juchata rurashpa causashca. Chai jahuapash paipa munaica na ancianocunamanga villashcachu. Sino que shuj huauqui yachaj chayashpami ancianocunamanga villashca. Chaipimi paica chaira “ciertomi juchata rurashcani” nishpa pensari callarin. Cai juchata rurador huauqui ciertopacha paipa yuyaicunapi, ruraicunapi cambiashcata yachangapaca ancianocunaca pruebacunatami mascanara can (Mateo 3:8ta liipangui). Pipash ciertopacha shungumanda arripintirishcata ricuchingapaca tiempomi minishtirin. Chaimandami chai huauquica talvez congregacionmanda expulsai tucuna can (1 Cor. 5:11-13; 6:9, 10).

18. Expulsai tucushcacunaca ¿imashinata shungumanda arripintirishcataca ricuchita ushan? Shungumanda arripintirijpica ¿imata pasanga?

18 Expulsai tucushcacunaca ¿imashinata shungumanda arripintirishcataca ricuchita ushan? Paicunaca tucui tandanajuicunaman rishpa, ancianocunapa consejocunata cazushpa, Jehová Diosta mañashpa, Bibliata cutin ali yachajungapaj esforzarishpami ricuchita ushan. Shinallata ama cutinlla chai juchapi urmangapapashmi nali ruraicunamanda caruyana can. Jehová Dioshuan cutin ali cangapaj esforzarijpica, shungumanda arripintirijpica Jehová Diosca perdonangami. Ancianocunapash congregacionman cutin tigrachunmi ayudanga. Ancianocunaca cada huauquipa caso diferente cashcataca alimi yachan. Chaimandami ancianocunaca shuj ali decisionda japi ushangapaca, cada juchata ruradorpi aliguta pensarishpami shuj decisionda japin.

19. Ezequiel 33:14-16​pi nishcashnaca pipash shungumanda arripintirishcataca ¿imashinata ricuchina can?

19 Shinaca pipash shuj jatun juchata rurashca cashpaca llaquilla, nali sintirishpa quidanallaca na suficiente cashcatami ricupashcanchi. Ashtahuangarin arripintirishcataca paipa causaipi, yuyaicunapi cambiashpami ricuchita ushan. Tucui nali cosascunata saquishpami Jehovapa mandashcacunata cazushpa pactachina can (Ezequiel 33:14​manda 16​caman liipangui). Paipa causaipica Jehová Dioshuan cutin ali amigo tucunami ashtahuan importante cana can.

JUCHATA RURASHCAMANDA ARRIPINTIRICHUN AYUDAPASHUNCHI

20, 21. Pipash shuj jatun juchata rurashcajpica ¿imashinata paitaca ayudaita ushapanchi?

20 Jesús cai Alpapi villachijushpaca, ‘juchayu gentecuna ninanda llaquirishpa arripintirichunmi shamurcani’ nircami (Luc. 5:32). Ñucanchipash shinallatami pipash nalita ruranajujpica, chai nalicunamanda arripintirichun ayudana capanchi. Chaimanda shuj amigo imapash juchata rurajushcata yachaj chayashpaca ¿imatata rurana capanchi?

21 Pipash shuj juchata rurashcata yachaj chayashpa y ancianocunaman na villashpaca, ñucanchi amigotaca na ayudapashunllu. Pacaitapash yangallatami pacashun. Jehová Diosca tucuitami ricujun (Prov. 5:21, 22; 28:13). Ñucanchi amigota ciertopacha ayudangapaj munashpaca, anciano huauquicunahuan parlachunmi animana capanchi. Paicunaca candaca ayudangapami munan ninami capanchi. Shinapash na ancianocunahuan parlangapaj munajpica, ñucanchicunami ancianocunahuan parlana capanchi. Shinami ciertopacha ñucanchi amigota ayudangapaj munashcata ricuchipashun. Shinallata Jehová Dioshuan cutin ali amigo tucuchunmi ayudaita ushapashun.

22. Caya semanaca ¿imatata yachajugripanchi?

22 Shinapash shuj huauqui o shuj pani tauca huatacunata shuj jatun juchata rurashcamanda ancianocuna expulsashpaca ¿paita na llaquishpa juyashcatachu ricuchin? Caya semanaca Jehová Dios juchata ruradorta llaquishpa, juyaihuan disciplinajta, shinallata paipa ejemplota imashina catina cashcatami yachajupashun.

CÁNTICO 103 Jehová Diosca juyashpa michijcunatami cushca

^ párr. 5 Imapash nalita rurashcamanda ciertopacha shungumanda arripintirinaca, imapash nalita rurashcamanda nali sintirinallaca na canllu. Caipica ciertopacha shungumanda arripintirina ima cashcata yachajungapaca Acabpa, Manasespa, Jesús parlashca tucuita yanga tucuchishca churimandapashmi yachajugripanchi. Shinallata shuj huauqui o shuj pani juchata rurashcamanda, ciertopacha arripintirishcata yachangapaj, anciano huauquicuna imacunatalla ricuna cashcatami yachajugripanchi.

^ párr. 60 CAI FOTOPICA: Rey Acab ninanda culirashpa profeta Micayata carcelman churachun mandajujtami ricuchin.

^ párr. 62 CAI FOTOPICA: Manasés Jehová Diospa templo huasimanda yanga dioscunata tucuchichun paipa trabajadorcunata mandashcatami ricuchin.

^ párr. 64 CAI FOTOPICA: Tucuita yanga tucuchishca churi paipa huasita carumandallata ricushpa, cushilla sintirijtami ricuchijun.