Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

MUTU WA MULONG WA KWILEJ WA 40

Kukarumuk Kwakin Chom Ik?

Kukarumuk Kwakin Chom Ik?

‘Neza kuyitazuk . . . akayitil chakwel akarumuk.’​—LUKA 5:32.

MUMINY 36 Tulamany Muchim Wetu

YIDIA MU MUTU WA MULONG WINOU *

1-2. Mutapu ik wading ushalijadinau ant inay aad, ni yipul ik tukwakula?

TUSHINSHIKINANY nawamp yilakej ya ant aad a pakur. Umwing wayikela michid dikum ya want wa Isarel; ni mukwau wayikela michid yaad ya want wa Yuda. Ant inay ashakama mu yirung yishalijadina, pakwez asala yom yivud ya mutapu umwing. Awonsu amubwambwila Yehova ni kuyipumbul antu end. Awonsu aad ifukwila anzamb a makasu ni ajipana. Pakwez kwading kushalijan pakach pa amakundj inay aad. Umwing wadandamena kusal yom yiyimp djat ni ku rufu rend, pakwez mukwau wakarumuka ni amulikishina yom yiyimp nakash yasalay. Majin mau anany?

2 Mwant umwing ndiy Akab, mwant wa Isarel, ni mukwau ndiy Manase, mwant wa Yuda. Kushalijan kudia pakach pa amakundj inay aad kukutwish kutufundish yom yivud nakash piur pa kukarumuk. (Mid. 17:30; Rom 3:23) Kukarumuk chom ik? Ni mutapu ik tukata kumekesh anch tukarumukin? Tukwet kuswir kwa kwijik nawamp yom yiney mulong tukatin anch Yehova atulikishin anch twasal chitil. Mulong wa kwakul ku yipul yiney, tukushinshikin rusangu ra mwom wa ant inay aad ni tukuman yom tukutwisha kwilejin ku yilakej yau. Tukushinshikin kand yom yafundishay Yesu piur pa kukarumuk.

YOM TUKUTWISHA KWILEJIN KU CHILAKEJ CHA MWANT AKAB

3. Akab wading mwant wa mutapu ik?

3 Akab wading mwant wa sambwad wayikela michid dikum ya want wa Isarel. Wamwata Jezabel, mwan mband wa mwant wa Sidon, ngand yading mutambu wa kwiyand yadinga ni mapit mavud nakash. Uruw wau wafanyina kuletish mapit nakash mu Isarel. Pakwez wafanyina kand kuyishikij in Isarel kusal yitil yikash yafanyina kuyipish urund wau ni Yehova. Jezabel wamwifukwilang Bal, ni wamubachik Akab kukasikesh difukwil dined ditakanena, diading dia kusadin windumb ku tempel ni kupesh an a antu pa kasu. Chisu chadingay Jezabel mwant mwad, aprofet awonsu a Yehova ading mu ubaj. Wayinongisha avud. (1 Ant 18:13) Akab win niyend “wasala yom yiyimp ku mes kwa [Yehova], warumbuka nakash kupandakan awonsu ading kurutu kwend.” (1 Ant 16:30) Yehova kabwikap dis piur pa yisal ya Akab ni Jezabel. Wading umen nawamp yom yawonsu yading yisadinau. Mu riy rend, Yehova wamutuma muprofet wend Elija kuyibabesh antwend chakwel aswimpa ni kumusadin ndiy kurutu yom yisas. Pakwez Akab ni Jezabel kateshap bwat.

4. Dirumburish ik diamulejau Akab, ni mutapu ik wasalay?

4 Kupwa, kushimpish muchim kwa Yehova kwashika kwinsudien. Wamutuma Elija kumulej Akab ni Jezabel dirumburish diend. Dijuku diend diawonsu afanyina kudijiyish. Mazu ma Elija mamusala Akab nayimp ku muchim! Cha kushimok nakash, ikundj winou mwin chibud ‘wishikumwisha.’​—1 Ant 21:19-29.

Mwant Akab wamekesha anch kakarumukap kamu chakin pamutekay muprofet wa Nzamb mu rukan (Tal paragraf wa 5-6) *

5-6. Yom ik yimekeshina anch Akab kakarumukap kamu chakin?

5 Ap anch Akab wikepisha pa chisu chinicha, yom yasalay kupwa kwa yiney yamekesha anch kakarumukap kamu kwend chakin. Kasalap usu ap ukemp mulong wa kudiosh difukwil dia Bal mu want wend. Ni kayikasikeshap akwau kumwifukwil Yehova. Kud kand yom yikwau yasalay Akab yamekesha anch kakarumukap.

6 Mu kusut kwa chisu, kupwa kwa Akab kumutazuk mwant muwamp Josafat wa Yuda mulong wa kuyirishikish in Siria, Josafat wamuyula anch afanyidin kumwipul cha kusambish muprofet wa Yehova. Kwinsambishin, Akab walika chitongijok chinech palonday anch: “[Kud] kand muntu umwing ukutwishau kwipul ya [Yehova]. Pakwez nimukisin, mulong kakubwakangap yom yiwamp ku yom yintadila am, ching kusu kuyip.” Ap mwamu, aya kud muprofet Mikey. Mud kamu mwalonday Akab, muprofet wa Nzamb walonda yom yiyimp yikumushikena Akab! Pa ndond pa kukarumuk ni kumwit Yehova dilikishin, mwant muyimp Akab wamudjibwila muprofet mu rukan. (1 Ant 22:7-9, 23, 27) Ap anch Akab wamutekap nchik muprofet wa Yehova mu rukan, kafanyinap kutwish kukangesh kuwanyin kwa uprofet winou. Kwi njit jalondulaku, Akab amujipa.​—1 Ant 22:34-38.

7. Yom ik yalonday Yehova piur pa Akab kupwa kwa rufu rend?

7 Kupwa kwa rufu ra Akab, Yehova wamekesha mutapu wading umumenay ikundj winou. Pachirikay mwant muwamp Josafat ku chikumbu chend, Yehova wamutuma muprofet Jehu chakwel amupupa mulong wibomba ni mwant Akab. Muprofet wa Yehova wamwipula anch: “Ov, komb ufanyidin kwey kumukwash muntu muyimp? Ov, komb ey uyikatil kwey akat kumukisa [Yehova]?” (2 Jsng. 19:1, 2) Chawiy tongijok bil: Anch kukarumuk kwa Akab kwading kamu kwakin, ov, muprofet wafanyina kumutazuk anch muntu muyimp umukisina Yehova? Chakin kamu, ap anch Akab wanenganana mu chilik kanang, kakarumukap kamu kwend chakin.

8. Yom ik tukutwisha kwilej piur pa kukarumuk ku chilakej cha Akab?

8 Yom ik tukutwisha kwilejin ku chilakej cha Akab? Pateshay uruu wa Yehova wa mar mafanyina kushiken mu dijuku diend, Akab wishikumwisha pa chisu chinicha. Chading chom chiwamp nakash chasalay. Pakez mu kusut kwa chisu, yom yasalay yamekesha anch kakarumukap kamu kwend chakin. Chakin kamu, kukarumuk kwitin yom yivud kusutamu kwau kulond anch tunenganen mulong wa yom yiyimp twasalang. El tumanany chilakej chikwau chikutwisha kutukwash kutesh chirumburikina kamu kukarumuk kwakin.

YOM TUKUTWISHA KWILEJIN KU CHILAKEJ CHA MWANT MANASE

9. Manase wadinga mwant wa mutapu ik?

9 Kupwa kwa mivu yitot yaad, Manase wikala mwant wa in Yuda. Chimeken anch wikala mwant muyimp nakash kumusutamu Akab! Tutangin piur pend anch: “Wasala yom yipandakena kuyip ku mes kwa [Yehova], ya kumwovish ujim.” (2 Jsng. 33:1-9) Manase watunga yintamb ya anzamb a makasu, watunga dinguj ditumbila diading dimekeshina pamwing ap nzamb wa ruvaj mukach mwa tempel utumbila wa Yehova! Wipana mu yom ya maji, kupong, ni ya ulaj. Chikwau kand, “wadjisha mash mavud ma antu.” Pakach pa antu ajipay, “wayosha anend mu kasu” mud milambu kud anzamb a makasu.​—2 Ant 21:6, 7, 10, 11, 16.

10. Yehova wamupupa Manase mutapu ik, ni yom ik yasalay Manase?

10 Mud Akab, Manase niyend kitiyijap kubabesh kwa Yehova kwamwijikishau kusutin aprofet end. Kupwa, “[Yehova] wayitumina [in Yuda] atulal a njit a mwant wa in Asiria. Amukwata Mwant Manase nich dilond, amukas jimbwambu ja utad wa bronze, amutwal ku Babilon.” Padingay mu rukan mwi ngand ya wingendj, chimeken anch Manase watonga nakash piur pa yom yasalay. “Wishikumwisha nakash kurutu kwa Nzamb wa angakirilend.” Pakwez wasala kand yom yikwau. ‘Wamwilembina Yehova Nzamb wend.’ Manase “wamulembila Nzamb.” Ikundj muyimp winou waswimpa. Wasambisha kumuman Yehova mud “Nzamb wend,” ni wadandamena kumulembil.​—2 Jsng. 33:10-13.

Mwant Manase wamekesha anch wakarumuka kamu chakin pasalay usu mulong wa kujiyish difukwil dia makasu (Tal paragraf wa 11) *

11. Kukwatijan ni 2 Jinsangu 33:15, 16, mutapu ik wamekeshay Manase anch wakarumuka kamu chakin?

11 Yehova wakula ku malembil ma Manase pa chisu chinicha. Wamana anch ikundj winou waswimp kal muchim wend kusutin yom yitay mu malembil mend. Yehova wamutesha Manase pitay dilikishin ni wamuchirisha kand pa ditand diend dia want. Manase wasala usu wa kumekesh kamu anch wakarumukin kamu chakin. Wasala yom yalikay Akab kusal ap pakemp. Waswimpa mwikadil wend. Warishikisha nich kutakaman difukwil dia makasu ni wayikasikesha antu kumwifukwil Yehova. (Tang 2 Jinsangu 33:15, 16.) Chinech chading chimwitin Manase kutakaman nakash ni ritiy, mulong mu mivu yivud wading chilakej chiyimp mu dijuku diend, kud atubung end ni kud antu akwau. Pakwez katat, ku upal wend, Manase wasala usu wa kuwapish yom yimwing yiyimp yasalay. Chimeken anch wikala chilakej chiwamp kud mwijukurend Josias wikala mwant muwamp nakash papamay.​—2 Ant 22:1, 2.

12. Yom ik tukutwisha kwilej piur pa kukarumuk ku chilakej cha Manase?

12 Yom ik twilejidina ku chilakej cha Manase? Wikepisha, pakwez wasala kand yom yikwau. Walembila mulong wa kwit dilikishin. Ni waswimpa mashakamin mend. Wasala usu wa kupwish uyimp wasalay, wasambisha kumwifukwil Yehova ni wayikwasha antu akwau kusal mwamu. Chilakej cha Manase chikutwish kuyikwash antu asala yitil yiyimp nakash. Yom yamushikena Manase yimekeshin anch Yehova Nzamb ud “muwamp, ukat kulikishin.” (Kus. 86:5) Ukat kuyilikishin kamu antu akata kukarumuk chakin.

13. Lejan chilakej chitukwashina kwov yom yimwing ya usey piur pa kukarumuk.

13 Manase wasala yom yivud kusutamu kwau kunenganan mulong wa yitil yend. Chilakej chend chitufundishin yom yivud nakash piur pa kukarumuk. Shinshikin chilakej: Anch uyil mu kuland kek, pakwez mwin kulandish wakwinkish diy, ov, ukwitiy? Bwat! Ov, diy dikukukwash anch mwin kulandish wakurumburil anch diy diawiy chom cha usey nakash chikatau kusal nich makek? Bwat kand! Chilik chimwing, Yehova umwitin muntu wasalang chitil kukarumuk chakin. Anch muntu wasalang chitil wanenganan mulong wa chitil chend, chid chom chiwamp. Yovil yiney yid ya usey mulong wa kukarumuk, pakwez chitinap kwimen kwau pinap. Yom ik yikwau yifanyidinay kand kusal? Twilejin yom yivud kusutil chishimu chisambinay Yesu.

MUTAPU WA KUJINGUNIN KUKARUMUK KWAKIN

Kupwa kwa kuchirish manangu, mwan washadika wasala weny ulemp mulong wa kuchirik kwol kwau (Tal paragraf wa 14-15) *

14. Mu chishimu cha Yesu, chom ik cha kusambish chamekesha anch mwan washadika wakarumuka?

14 Yesu warumburila rusangu rikasikeshina piur pa mwan washadika, rifundinau mu Luka 15:11-32. Nsand umwing wamubwambwila tatukwend ni wadiokala ku chikumbu, kupwa “waya kwi ngand ya kulemp.” Kwinikwa wiyandjika mu mashakamin mayimp ma utandj. Pakwez pakasikana mashakamin mend, watonga nakash piur pa mupak uyimp wakwatay. Wajingunina anch mwom wend wading uwamp nakash padingay kwa tatukwend. Yesu walonda anch, nsand winou ‘wachirisha manangu.’ Wakwata mupak wa kuchirik ku chikumbu ni kumwit tatukwend dilikishin. Chadinga cha usey kud mwan kuman anch warumbuka nakash. Pakwez ov, wafanyina kwend kwimen pinap? Bwat. Wading ufanyidin kuswimp mwikadil wend!

15. Mutapu ik wamekeshay patok mwan washadika wisambidinau mu chishimu cha Yesu anch wakarumuka?

15 Mwan washadika wamekesha kukarumuk kwakin kusutin yom yasalay. Wasala weny ulemp nakash mulong wa kuchirik ku chikumbu. Kupwa pasejay piswimp ni tatukwend, walonda anch: “Am nasadil kal chitil kudi Nzamb ni kudi ey kand. Am kiniwanyidinap kand kwintazuk anch, nidi mwaney.” (Luka 15:21) Palejanay nsand winou kurumbuk kwend ni muchim wend wawonsu, wamekesha anch ukatin kamu kuchirish urund wend ni Yehova. Wajingunina kand anch yom yasalay yamunenganesha tatukwend. Ni witiyija kusal usu nakash mulong wa kuchirish kand urund uwamp ni tatukwend, witiyina kumuman mud muyimenau antu a mudimu a tatukwend! (Luka 15:19) Chishimu chinech chidiap kwau ching kusu rusangu rikasikeshina. Malejan twilejidinaku makutwish kwikal ma usey kud amakurump a chikumangen chisu chishinshikidinau mulong wa kuman anch muntu wasadina chitil chikash ukarumukin kamu chakin.

16. Mulong wak chikutwish kuyikasiken amakurump kujingunin anch muntu ukarumukin kamu chakin?

16 Chidiap chiswapela kud amakurump kujingunin anch muntu wasadina chitil chikash ukarumukin kamu chakin. Mulong wak? Mulong amakurump kakatap kutang mu muchim, chawiy afanyidin kushinshikin uman umekeshina kamu patok anch mukadivar nau wilejin kukis yom yasadinay. Yisu yimwing, muntu ukutwish wading wikadin kal ni chaku cha kusal chitil chikash chikutwisha kusal anch chiyikasiken amakurump kwikal nich kashinsh anch ukarumukin kamu chakin.

17. (a) Chilakej ik chimekeshina anch kunenganan kumekeshinay muntu wasalang chitil kumekeshinap kamu anch ukarumukin chakin kamu? (b) Mud mulejenau mu 2 Korint 7:11, yom ik yifanyidinay kumekesh muntu ukarumukina kamu chakin?

17 Shinshikin chilakej. Mukadivar watena kal wasal masandj tupamp tuvud ni mu mivu yivud. Pa ndond pa kukimb ukwash, ndiy wamujindjikin mukajend, arund nend, ni amakurump, mwikadil wend uyimp. Dinsudien, amakurump ajingunin yom yasalay. Kupwa amakurump amulej anch akwet uman umekeshina anch wasala masandj, ndiy witiyin anch chakin wasala mwamu ni wamekesh anch unenganen kamu nakash. Ov, chinech chimekeshin anch ukarumukin? Amakurump apwishina mulong winou akuswiriken kuman yom yivud yimekeshina anch ukarumukin kamu, kusutamu kwau kwinan. Ikundj winou kasalap kwend chitil kapamp kamwing mulong wakwata mupak uyimp. Pakwez wasala chitil chikash tupamp tuvud mu mivu yivud. Ikundj winou kayangap kulejan yitil amwinend, pakwez amujinguninang wa kujingunin. Chawiy amakurump akuswiriken kuman anch chakin kamu muntu wasadina chitil waswimpin yitongijok ni mwikadil wend. (Tang 2 Korint 7:11.) Chikutwish kumwit ikundj winou chisu chilemp chakwel amekesha anch ukarumukin. Chimeken patok anch akumwopat mu chikumangen cha win Kristu mu chisu kanang.​—1 Kor. 5:11-13; 6:9, 10.

18. Mutapu ik ukutwishay muntu wopatangau kumekesh anch ukarumukin kamu chakin, ni chinech chikwikal ni yibudikin ik?

18 Chakwel amekesh anch ukarumukin chakin kamu, muntu wopatangau ufanyidin kudandamen kwez ku yikumangan, ni kulondul yiyul ya amakurump ya kwikal ni chaku cha kulembil ni kwilej Bibil. Ufanyidin kand kusal usu wa kwipuk yom yamubachika kuwil mu chitil chinech. Anch wasal usu wa kuchirish urund wend ni Yehova, ukutwish kwikal nich kashinsh anch Yehova ukumulikishin kamu ni amakurump akumuchirish mu chikumangen. Chisu chisadinau amakurump usu wa kushinshikin anch muntu ukarumukin kamu chakin, akat kushinshikin mulong ni mulong kulondwish mutapu wasadikang pakad kufanikesh ni mulong ukwau, ni kwipuk kurumburish kwa chisum.

19. Chom ik chirumburikina kukarumuk kwakin? (Ezekiel 33:14-16)

19 Mud mutapu twamana kal, kukarumuk kwakin kurumburishin yivud kusutamu kwau kunenganan mulong wa chitil twasalang. Kurumburikin kand kuswimp yitongijok ni muchim ni kusal yom yimekeshina anch tukarumukin kamu. Chinech chirumburikin kulikap mwikadil uyimp ni kuziyin kand kwi mbil ja Yehova. (Tang Ezekiel 33:14-16.) Chom cha usey nakash kud muntu wasalang chitil chid kuwapish bil urund wend ni Yehova.

YIKWASHA ANTU ASADINA YITIL KUKARUMUK

20-21. Mutapu ik tukutwisha kumukwash muntu wawidina mu chitil chikash?

20 Yesu wamekesha chom chading cha usey nakash mu mudimu wend palonday anch: ‘Neza kuyitazuk . . . akayitil chakwel akarumuk.’ (Luka 5:32) Niyetu chawiy chitongijok tufanyidina kwikal nich. Tong bil mud anch twajingunin anch murund netu wa piswimp wasalang chitil chikash. Ov, chom ik tufanyidina kusal?

21 Tukutwish kumusal murund netu nayimp anch twapakish kujindjik chitil chend. Kujindjik kudiap kwau kwa usey, mulong Yehova umen kwend yawonsu. (Jnsw. 5:21, 22; 28:13) Ukutwish kumukwash murund ney kusutin kumuvurish anch amakurump akatin kumukwash. Anch murund ney walik kwend kulejan chitil chend kud amakurump, ukutwish kuya kuyirumburil mulong winou, mwamu ukumekesh anch ukatin chakin kumukwash murund ney. Mulong urund wend ni Yehova ud mu ubaj!

22. Yom ik tukwisambina mu mutu wa mulong ulondwilaku ou?

22 Chad chid nchik anch muntu wasadin kal chitil tupamp tuvud ni mu chisu chilemp chad amakurump akwat mupak wa kumwopat? Ov, chirumburikin anch amakurump amurumburishin pakad ranaken? Mu mutu wa mulong ulondwilaku, tukwilej mutapu ukatay Yehova kuyipup antu asadina yitil nich riy ni tukuman kand mutapu tukutwisha kwimburij mwikadil winou.

MUMINY 103 Atufung Adi Yipan Kudi Antu

^ par. 5 Kukarumuk kwakin kwitin yom yivud kusutamu kwau kunenganan mulong wa chitil twasadina. Mutu wa mulong winou ukutukwash kutesh chirumburikina chakin kamu kukarumuk kwakin. Tukwisambin chilakej cha Mwant Akab, cha Mwant Manase, ni cha mwan washadika wa mu chishimu cha Yesu. Tukuman kand yom yifanyidinau amakurump kutongijokin chisu chishinshikidinau mulong wa kuman anch mukadivar ap nambaz wasadina chitil chikash ukarumukin kamu chakin.

^ par. 60 KURUMBURIL KWA YIPICH KANANG: Mwant Akab wajimanang kal ni upanin mbil kud atulam end ya kumutek Mikey muprofet wa Yehova mu rukan.

^ par. 62 KURUMBURIL KWA YIPICH KANANG: Mwant Manase utakedin mudimu wa kushesh atupwany atekay mu tempel.

^ par. 64 KURUMBURIL KWA YIPICH KANANG: Mwan washadika waziyang kal mulong wa weny ulemp wasalay kal, pakwez ka usu kamuchirik kal pamanay kal kwol kwau palemp.