1, 2. 1) ¿Bin ma pajaluk la spas te Acab sok te Manasés? 2) ¿Bin jojkʼoyeletik ya kakʼbeytik sujtib?

TA ORA INI ya jnopbeytik skʼoplal chaʼtul ajwaliletik te ya yalbey skʼoplal te Biblia. Te jtule ay ta Israel, te la swentain lajunchajp tsʼumbalil sok te yane ay ta Judá, te la swentain chaʼchajp tsʼumbalil. Manchukme yanyantik jaʼbil kuxinik, pero pajal te bin la spasik. Te chaʼtul ajwaliletik la skontrainik te Jehová, la sjukik ta yichʼel ta mukʼ lotil diosetik te israeletik sok la yaʼiyik milaw. Pero ay bin ma pajal la spasik. Te jtule ma la yijkitay spasel te bintik ma lek jaʼto te kʼalal laj, te yane la sujtes yoʼtan sok spasbot perdón. ¿Machʼatik ya kalbeytik skʼoplal?

² Te Acab jaʼ ajwalil ta Israel, yan te Manasés, jaʼ ajwalil ta Judá. Te bin ma pajal la spasik te winiketik-abi, ay bin ya yakʼ jnoptik ta swenta te sujtesel oʼtanil (Hech. 17:30; Rom. 3:23). ¿Bin-a te sujtesel oʼtanil sok bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel? Jpisiltik ya skʼan te ya xkʼot ta koʼtantik, melel ya jkʼantik te ya spasbotik perdón te Jehová. Swenta ya kakʼbeytik sujtib te jojkʼoyeletik, kilbeytik skʼoplal bin la spas te chaʼtul ajwaliletik sok te bin ya yakʼ jnoptik. Ta patil ya jnoptik te bin la yal te Jesús ta swenta te sujtesel oʼtanil.

3. ¿Bin yilel stalel te Acab?

³ Te Acab jaʼ te sjukebal ajwalil kʼax ta Israel. Nujpun sok te Jezabel, te jaʼ yantsil nichʼan te ajwalil ta Sidón, jaʼ jun nación te ay skʼulejal sok ay ta norte. Jaʼniwan la yakʼ kʼulejub te lum Israel, pero la yakʼ te namaj ta stojol te Jehová.  Te Jezabel ya yichʼ ta mukʼ te Baal jaʼnix jich la spas-euk te Acab, la yakʼ te ya yichʼ pasel muliletik ta templo sok te ya yakʼik ta chikʼbil majtanil te alaletik. Kʼalal ay ta ajwalil-a te antse, kʼax swokolik spisil te j-alwanejetik yuʼun te Jehová, melel ay machʼatik la yichʼtiklan milel (1 Rey. 18:13). Te Acab «chopol bin la spas ta stojol Jehová, cʼax hich a te bin utʼil spisil te yantic ajwaliletic te nahil cʼaxique» (1 Rey. 16:30). Te Jehová yak ta yilel te bin ya spas te Acab sok te Jezabel, melel ya snaʼbey yoʼbolil sba te pueblo yuʼun, ta swenta-abi la stikun te j-alwanej Elías yuʼun ya yalbey te yakuk sjeltay te stalelik. Pero te Acab sok te Jezabel la spʼajik te koltayel.

4. ¿Bin la yichʼ albeyel te Acab sok bin la spas?

⁴ La sta yorail te ma kujchix yuʼun te Jehová. Jaʼ yuʼun la stikun te Elías yuʼun ya yalbey te Acab sok te Jezabel te bin ya xkʼot ta stojolik; jaʼ te ya yichʼ lajinel spisil te sfamilia. Kʼalal la yaʼiy te bin la yal te j-alwanej, bayal ya smel yoʼtan te Acab. Jaʼ yuʼun te jtoyba winik la yakʼ ta ilel spekʼelil yoʼtan (1 Rey. 21:19-29).

5, 6. ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te ma la sujtes yoʼtan ta smelelil te Acab?

⁵ Manchukme ta yorail-abi la yakʼ ta ilel spekʼelil yoʼtan te Acab, pero ta patil la yakʼ ta ilel te maba sujtesoj yoʼtan ta smelelil. Maba la slajin te yichʼel ta mukʼ te Baal ni jaʼuk la stijbey yoʼtan te israeletik te yakuk yichʼik ta mukʼ te Jehová sok bayal bintik la spas te la yakʼ ta ilel te ma sujtesoj yoʼtan.

⁶ Kʼalal la yalbey te Jehosafat te ajwalil yuʼun Judá te yakuk xjokinot ta yakʼbeyel guerra te siriaetik, te Jehosafat la yalbey te yakuk skʼanbey koltayel te j-alwanej yuʼun Jehová. Te Acab ma la skʼan la spas te bin albot, jaʼ yuʼun jich la yal: «Ay jtuhl winic te ya xhuʼ ya jocʼobetic Jehová ta scuenta, [...] pero ya quihlay, como mayuc bin ora ya yalbon te bin lec, puro ma lecuc». Manchukme jich-abi, la sjojkʼoybeyik te j-alwanej Micaya sok albot te ya xkʼax swokol te Acab. Maba la sujtes yoʼtan te Acab sok maba la skʼanbey perdón te Jehová, te bin la spas, jaʼ te la yotses ta cárcel te Micaya (1 Rey. 22:7-9, 23, 27). Manchukme la yotses ta cárcel te j-alwanej yuʼun Jehová, pero kʼot ta pasel te bin la yal te j-alwanej. Kʼalal bajt ta guerra te Acab, tey la yichʼ milel-a (1 Rey. 22:34-38).

7. ¿Bin la yal te Jehová kʼalal lajemix-a te Acab?

⁷ Te kʼalal laj te Acab, te Jehová la yakʼ ta ilel te bin ya snop ta stojol. Te ajwalil Jehosafat lek sujt tal ta sna, te Jehová la stikun te j-alwanej Jehú yuʼun ya stojobtes ta swenta te la skoltay te Acab. Jich albot yuʼun: «¿Ya bal acoltay te machʼa chopol, cʼux bal yac awaʼiy ta awoʼtan te machʼatic scontrahinejic te Jehová?» (2 Crón. 19:1, 2). Te lajuk sujtes yoʼtan ta smelelil te Acab, maba albot yuʼun te j-alwanej te ma lek yoʼtan sok te ya skontrain te Jehová. Jich yuʼun-abi, manchukme te Acab la smel yoʼtan yuʼun te bin la spas, pero ma la sujtes yoʼtan ta smelelil.

8. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la spas te Acab ta swenta te sujtesel oʼtanil?

⁸ ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la spas te Acab? Kʼalal albot yuʼun te Elías te ya sta swokol te sfamilia, jich yilel te la spejkʼan sba. Pero ta patil la yakʼ ta ilel te manix sujtesoj yoʼtan ta smelelil-a. Jaʼ-abi ya yakʼ jnoptik, te machʼa ya sujtes yoʼtan ta smelelil ma jaʼuknax ya skʼan ya yal te ma lek la yaʼiy sba yuʼun te bin la spas. Kiltik yan  ejemplo te ya skoltayotik yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik.

9. ¿Bin yilel stalel te Manasés?

⁹ Ayniwan 200 jaʼbil ta patil, te Manasés och ta ajwalil ta Judá. Te muliletik la spase, jaʼ kʼaxemtoxan ma lek-a te bitʼil la spas te Acab. Te Biblia la yal te «cʼax bayel chopol bintic la spas ta stojol Jehová, ha to cʼalal la shachbe yilimba» (2 Crón. 33:1-9). La spasbey skajtajib te lotil diosetik sok la yotses lokʼombaetik ta sna te Jehová, jaʼniwan señail te muliletik ya spasik. La stuuntes jnaʼojel, te espiritismo sok te j-akʼchamel. Jaʼnix jich «la smalbe schʼichʼel te machʼatic mayuc smulic», la smiltiklan ants winiketik sok «la yacʼ ta chiqʼuel te snichʼan» ta stojol te lotil diosetik (2 Rey. 21:6, 7, 10, 11, 16).

10. ¿Bin-utʼil la stojobtes Jehová te Manasés sok bin la spas?

¹⁰ Te Manasés ma la yichʼ ta wenta te bin albot yuʼun te Jehová ta swenta te j-alwanejetik, jich bitʼil la spas te Acab. Jaʼ yuʼun-abi, «te Jehová la yicʼ tal te jtsobawetic yuʼun te soldadohetic yuʼun te ajwalil ta Asiria», ta skontrainel te Judá. «La schuquic bahel te Manasés ta gancho ta sniʼ soc ta cadenahetic pasbilic ta bronce, la yiqʼuic bahel ta Babilonia». Te kʼalal la yichʼ chukel la snopilan ta yoʼtan te bin spasoj, jaʼ yuʼun «mero peqʼuel la yacʼ sba ta stojol te Dios yuʼun te smeʼstate». Pero ay binxan la spase, jaʼ te «la scʼopon te Jehová te Dios yuʼun» sok ma la skom sba ta spasel. Te Manasés jajch ta jelonel te stalel. Jich la yil bitʼil «Dios yuʼun» te Jehová sok ma la skom sba ta skʼoponel (2 Crón. 33:10-13).

11. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te Manasés te la sujtes yoʼtan ta smelelil? (2 Crónicas 33:15,16).

¹¹ Te Jehová oranax la yaʼiybey skʼop te Manasés sok la yil te yak ta jelonel te stalel, ta swenta te oración la spase. Te Jehová la snaʼbey yoʼbolil sba sok la yakʼ yan buelta ta ajwalil. Te Manasés la spas tulan ta yakʼel ta ilel te sujtesojix yoʼtan ta smelelil. La spas te bin maba la spas te Acab; la sjeltay te stalel, la slajinlan te yichʼel ta mukʼ lotil diosetik sok la sjuk te israeletik ta yichʼel ta mukʼ te Jehová (kʼopona 2 Crónicas 33:15, 16). Te jayeb jaʼbil la spas te bintik ma lek ta stojol te sfamilia, ta stojol te sjoʼtak ta aʼtel sok te lum Israel, la skʼan te ayuk schʼuunel yoʼtan sok te ma xiwe. Pero te bitʼil ayix yaʼbilal la spas tulan ta slekubtesel te bin ma lek spasoj. Jaʼniwan lekil ejemplo kʼot ta stojol te Josías, melel jaʼ och ta ajwalil ta patil (2 Rey. 22:1, 2).

12. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la spas te Manasés ta swenta te sujtesel oʼtanil?

¹² ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la spas te Manasés? Ma jaʼuknax la spejkʼan sba, la  skʼopon te Jehová, la yalbey te yakuk xnaʼbot yoʼbolil sba sok la sjeltay te stalel. La spas tulan ta slekubtesel te bin ma lek spasoj, la yichʼ ta mukʼ te Jehová sok la skoltay te yantik te jichuknix ya spasik. Te ejemplo yuʼun te Manasés ya yakʼ ta ilel te ya xpasbotik perdón te machʼatik ay bin ma lek ya spasik. Te Jehová ya yakʼ ta ilel te lek yoʼtan sok te ya spas perdón (Sal. 86:5). Te machʼatik ya sujtes yoʼtanik ta smelelil, ya x-akʼbotik perdón yuʼun te Jehová.

13. ¿Bin ejemplo ya skoltayotik yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik ta swenta te sujtesel oʼtanil?

¹³ Jich bitʼil la kiltik, te Manasés ma jaʼuknax la smel yoʼtan yuʼun te bintik ma lek la spas. Ay bintik mukʼ skʼoplal la yakʼ jnoptik. Yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik jnop kaʼiytik te ejemplo ini. Te ya xbootik ta smanel pastel. Pero ya yakʼbotik jpʼij tomut. ¿Yabal kichʼtik talel? Maʼuk. Jaxan teme ya yalbotik te mukʼ skʼoplal te tomut ya yichʼ te pastel. Manchukme jich-abi, ma tikʼuk ya kaʼiytik-a. Jaʼ pajal sok te machʼa ya spas mulil, yuʼun ya xpasbot perdón yuʼun te Jehová ya skʼan ya sujtes yoʼtan ta smelelil. Teme ma lek ya yaʼiy sba ta swenta te mulil la spase, lek teme jich ya yaʼiy sba, pero maba tikʼuknax-a. Kilbeytik skʼoplal te lokʼombakʼop la yal te Jesús yuʼun ya xkʼotxan ta koʼtantik.

14. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te kerem te la sujtes yoʼtan?

¹⁴ Te Jesús la yal ta lokʼombakʼop ta swenta jtul nichʼanil te la yijkitay jilel stat, te ya jtatik ta Lucas 15:11-32. Te kerem la skʼaxuntaybey skʼop te stat, lokʼ bael ta sna sok «baht ta namal ta yan qʼuinal». Tey-a jajch spas te bintik ma lek. Pero kʼalal tal wokoliletik ta stojol, la snop ta yoʼtan te bin spasoj sok jul ta yoʼtan te jaʼ lek-a te kʼalal ay ta sna te state. Jich bitʼil la yal te Jesús, «cʼalal la snaʼ qʼuinal» te kerem sujt talel ta sna sok la skʼanbey perdón te state. Mukʼ skʼoplal te la snaʼ stojol te ma lek te bintik la spase, pero maba tikʼuknax-a. Ya skʼan ya sjeltay te stalele.

15. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te kerem te sujtesoj yoʼtan ta smelelil?

¹⁵ ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te kerem te la sujtes yoʼtan ta smelelil? Sujt tal ta sna, kʼalal kʼot sta sba sok te stat, jich la yal: «Jtahoj jmul ta stojol chʼulchan soc ta atojol, ma xpasix te anichʼan ya xhaloton» (Luc. 15:21). Te bitʼil jich la yal, la yakʼ ta ilel te ya skʼan te lek ya x-ilot yuʼun te Jehová. Jaʼnix jich kʼot ta yoʼtan te la yakʼbey smel yoʼtan te stat, ta swenta te bintik ma lek la spas. La spas tulan te lekuk ya x-ilot yuʼun te stat sok te jichuk ya x-akʼot bitʼil  jtul j-aʼtel yuʼun (Luc. 15:19). Ya stij koʼtantik te lokʼombakʼop la yal te Jesús. Ay bintik ya x-akʼbot snopik te ancianoetik yuʼun ya yilik teme la sujtesix yoʼtan ta smelelil te machʼa la spas mulil.

16. ¿Bin yuʼun wokol ya yaʼiyik te ancianoetik snaʼel teme sujtesojix yoʼtan ta smelelil te machʼa la spas mulil?

¹⁶ Wokolniwan ya yaʼiyik te ancianoetik yuʼun ya snaʼik stojol teme la sujtesix yoʼtan ta smelelil te machʼa la spas mulil. ¿Bin yuʼun? Melel ma snaʼik te bin ay ta yoʼtan, jaʼ yuʼun ya skʼan ya spasik tulan ta sleel pruebaetik te ya yakʼ ta ilel teme sujtesojix yoʼtan ta smelelil sok yilayojix te bintik ma lek. Ayniwan ma seguro ya yaʼiy sbaik te ancianoetik teme sujtesojix yoʼtan ta smelelil te machʼa la spas te bin ma lek, melel pujkem skʼoplal te mulil la spas.

17. 1) ¿Bin ejemplo ya yakʼ ta ilel te ma sujtesoj yoʼtan ta smelelil te machʼa la spas mulil? 2) ¿Bin ya spas te machʼa ya sujtes yoʼtan ta smelelil? (2 Corintios 7:11)

¹⁷ Kiltik jun ejemplo. Jtul hermano bayal jaʼbil yak ta antsiwej sok maba ya skʼan koltayel, ya smuk ta stojol te yinam, te yamigotak sok te ancianoetik. Pero la sta yorail te la snaʼik stojol te ancianoetik. Kʼalal ya x-albot te ay pruebaetik te ya yakʼ ta ilel te yak ta antsiwej, ya yal te yuʼun-nix jich-ae sok jich yilel te ma lek ya yaʼiy sbae. ¿Yabal yakʼ ta ilel te sujtesojix yoʼtan? Maʼuk. Te ancianoetik ay binxan ya skʼan ya yilik. Te machʼa la yaʼiy antsiwej ma junuknax buelta la spas, melel bayal jaʼbil la spasulan. Jaʼnix jich ma la yal ta jamal, la snaʼ stojol te ancianoetik kʼalal ay machʼa albotik yuʼun. Jaʼ yuʼun ya skʼan ya yilik pruebaetik te ya yakʼ ta ilel teme yuʼun-nix la sjeltayix-a te spensar, te bin yaʼiyel ya yaʼiy sba sok te bin ya spas (kʼopona 2 Corintios 7:11). Yaniwan yichʼ bael tiempo sjeltayel te stalel yuʼun ya yakʼ ta ilel te sujtesojix yoʼtan ta smelelil. Jaʼ yuʼun yaniwan yichʼ lokʼesel ta congregación. (1 Cor. 5:11-13; 6:9, 10).

18. ¿Bin-utʼil ya yakʼ ta ilel te machʼa lokʼem ta congregación te la sujtesix yoʼtan ta smelelil sok bin ya xlokʼ yuʼun-a?

¹⁸ ¿Bin-utʼil ya yakʼ ta ilel te machʼa lokʼem ta congregación te la sujtesix yoʼtan ta smelelil? Ya skʼan te ma skom sba ta tsoblej, te spisil-ora ya spas oración sok ya snop te Biblia jich te bin-utʼil albot yuʼun te ancianoetik. Jaʼnix jich ya skʼan ya spʼaj te bintik ya yakʼ te ya xyal ta mulil yan buelta. Teme ya spas tulan te lekuk ya x-ilot yuʼun te Jehová, seguro ay te ya xpasbot perdón sok ya xkoltayot yuʼun te ancianoetik te ya sujt tal ta congregación. Te ancianoetik ya snaʼik te maba pajal te bin ya xkʼot ta pasel, jaʼ yuʼun ya skʼan ya yilik  ta lek sok te yakuk xchajpanwanik sok skʼuxul yoʼtanik.

19. ¿Bin ya skʼan ya spas te machʼa la spas mulil yuʼun ya yakʼ ta ilel te sujtesojix yoʼtan ta smelelil? (Ezequiel 33:14-16).

¹⁹ Jich bitʼil la kiltikix, te machʼa la spas mulil yuʼun ya yakʼ ta ilel te sujtesojix yoʼtan ta smelelil ma jaʼuknax ya yal te ma lek ya yaʼiy sba, jaʼnix jich ya skʼan ya sjeltay te spensar, te bin yaʼiyel ya yaʼiy sba sok te bin ya spase. Ya skʼan ya yijkitay te bin ma lek ta pasel, jaʼ ya skʼan ya spas te mantaliletik yuʼun te Jehová (kʼopona Ezequiel 33:14-16). Te bin mukʼ skʼoplal ta yoʼtan, jaʼ te lek ya x-ilot yuʼun te Jehová.

20, 21. ¿Bin-utʼil ya jkoltaytik te machʼa spasoj tulan mulil?

²⁰ Te Jesús la yal te bin mukʼ skʼoplal la spas ta scholel skʼop Dios: «Ha tal quicʼ te machʼatic jmulawiletic yuʼun ya suhtes yoʼtanic yuʼun te smulique» (Luc. 5:32). Jaʼ ya skʼan te jichuk koʼtantik-euke. Jich yuʼun-abi, ¿bin ya skʼan ya jpastik teme la kaʼiytik stojol te jtul kamigotik la spas tulan mulil?

²¹ Ma xjuʼ ya jkoltaytik te kamigotik teme ya jmuktik te mulil la spase, maʼyuk bin ya xlokʼ kuʼuntik-a teme jich ya jpastik, melel te Jehová spisil ya yil (Prov. 5:21, 22; 28:13). Ya skʼan ya kalbeytik te kamigotik te yakuk skʼan koltayel ta stojol te ancianoetik. Teme ma skʼan ya yal te smul, joʼotik ay ta jwentatik yalbeyel te ancianoetik. Jich ya kakʼtik ta ilel te yuʼun-nix ya jkʼan ya jkoltaytik-ae, melel teme ma jichuk ya spas, ma lek ya x-ilotix yuʼun te Jehová.

22. ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta yan artículo?

²² Teme ay machʼa bayalix tiempo yak ta spasel tulan mulil, pero te ancianoetik ya staik ta nopel te ya slokʼesik ta congregación. ¿Yabal skʼan ya yal-abi te ma la snaʼbeyik yoʼbolil sba? Ta yan artículo, ya kiltik bin-utʼil te Jehová ya stojobtes sok skʼuxul yoʼtan te machʼatik ya spasik te bin ma lek, sok bin ya yakʼ jnoptik te ejemplo yuʼun te Jehová.