Hizaha raha an̈atiny

Handeha amy tany misy hevitry maventy

LAHATSORATRA FIANARAN̈A 40

Akory Ahitan̈a fa Ten̈a Mibebaka Olo Araiky?

Akory Ahitan̈a fa Ten̈a Mibebaka Olo Araiky?

‘Diako atỳ hikaiky olo panota baka iro hibebaka.’​—LIOKA 5:32.

HIRA 36 Arovy ny Fonao

HO HITA ATO *

1-2. Ino raha tsy nampitovy i Ahaba ndreky Manase, baka io ino aby fan̈ontanian̈a hidinihintsika ato?

HANDINIKY tantarany panjaka aroe niain̈y taloha be tan̈y atsika. Araiky tamindro nanjaka tamy fanjakan̈any foko folony Israely; fa araiky ndraiky tamy foko aroe tamy fanjakan̈any Joda. Samby isany fotoan̈a niain̈andro, kanefa maro raha nitovizandro. Iro samby nivadiky tamy Jehovah ndreky nitaon̈o vahoaka hanota. Iro koa samby nanompo sampy ndreky namono olo. Ndray zen̈y, misy raha tsy nampiran̈a iro. Araiky tamindro io tsy nibebaka foeky firaka izy naty, fa araiky ndraiky nibebaka ke nahazo familankeloko. Azovy ma iro io?

2 Ahaba panjakany Israely, ndreky Manase panjakany Joda an̈arandro. Iro ndray samby nan̈ano fahotan̈a maventy, tsy nitovy fihetsikindro. Han̈ampy atsika hahay ten̈a dikany mibebaka fandinihan̈a zen̈y. (Asa. 17:30; Rom. 3:23) Karakory ma mibebaka zen̈y, baka io akory han̈aboahan̈a izio? Mila haintsika valinizen̈y fotony tiantsika izikoa mba hambelany Jehovah koa fahotan̈antsika. Fa alohany hamaliantsika fan̈ontanian̈a aby io, alô zahavantsika antsendriky ino aby raha niain̈andro panjaka aroe io, baka io ino raha ianarantsika baka amy raha nataondro. Farany, ho hitantsika raha nampianariny Jesosy momba ten̈a fibebahan̈a.

RAHA IANARANTSIKA BAKA AMINY AHABA

3. Panjaka karakory ma i Ahaba?

3 Ahaba panjaka fahafito tamy fanjakan̈any foko folony Israely. Jezebela an̈aran̈any vadiny. Man̈angy io zanakany panjakany Sidona, tanàna araiky nanandraha mare tamy faritry avaratra. Jezebela koa fa nanjary vadiny Ahaba, mety nanjary nanankarian̈a mare fanjakan̈any Israely. Kanefa, baka amy zen̈y koa nahavy firenena io nahainanota tamy Jehovah fo, fotony Jezebela nanompo Bala, ke nitahôminy hanompo sampy koa i Ahaba. An̈isany raha fataondro koa fa nanompo Bala, nan̈ano sôron̈o zaza vo teraka ndreky nan̈ano makorely tamy tempoly. Tsisy paminan̈iny Jehovah nambelany Jezebela ho salama. Ankamarozandro nivoneny Jezebela. (1 Mpanj. 18:13) ‘Ten̈a halany Jehovah raha nataony Ahaba, fotony mbala lombolombony raha nataony panjaka jiaby talohanany raha ratsy nataony.’ (1 Mpanj. 16:30) Tsy nisitriky tamy Jehovah raha ratsy nataony Ahaba ndreky Jezebela. Fa Jehovah namindra fô tamindro, ke izy nan̈iraka paminan̈y Elia han̈ampy iro ndreky vahoakandro hiova, diany mbala misy fotoan̈a. Kanefa, raha zen̈y tsy nahoandro.

4. Ino sazy niambin̈y Ahaba, baka io nan̈ano akory izy koa fa naharen̈y izio?

4 Misy limitiny faharetan̈any Jehovah. Ke farany, izy nan̈iraka Elia handeha taminy Ahaba ndreky Jezebela, han̈ambara didipitsaran̈anany tamindro. Hifoan̈any Jehovah tsy ho hisy zen̈y iro ndreky taranakandro. Narary taminy Ahaba mare volan̈a aby zen̈y! Fa ny raha nahagaga, ‘nanetry ten̈a’ lelahy niavonkavon̈o be io.​—1 Mpanj. 21:19-29.

Nigadrainy Panjaka Ahaba paminan̈iny Jehovah, ke hita tsarabe fa tsy ten̈a nibebaka izy (Zahava fehintsoratra 5-6) *

5-6. Akory ahaizantsika fa tsy ten̈a nibebaka i Ahaba?

5 Nanetry ten̈a ndraiky Ahaba taminio. Kanefa, raha nataony tafaranio nahitan̈a tsarabe fa izy tsy ten̈a nibebaka. Izy tsy nan̈ohatra nan̈adoso fanompoantsampy tamy fanjakan̈anany foeky. Tsy nampirisiky olo hanompo Jehovah koa izy. Tsy zen̈y fo, nisy raha hafa koa nahitan̈a fa Ahaba tsy ten̈a nibebaka.

6 Tafara, Ahaba nitaon̈o Josafata panjakany Joda hiady tamy Syrianin̈y. Josafata io panjaka tsara fan̈ahy sady natoky Jehovah, ke izy nivolan̈a taminy Ahaba fa iro tokony han̈ontany hevitriny Jehovah antsendriky, alohany iro handeha hiady. Tamy voanalohany, Ahaba tsy nety. Ho izy karaha ty: ‘Mbala misy lelahy araiky an̈y mety hirahintsika han̈ontany Jehovah; fa izy halako, fotony izy tsiary naminan̈y raha manjary momba zaho, fa raha ratsy fo.’ Ndray zen̈y, iro nan̈ontany paminan̈y io fo. Mikaia an̈aran̈anany. Marin̈y tsarabe raha nambarany Ahaba. Paminan̈iny Jehovah io nan̈ambara fa ho ratsy raha hahazo i Ahaba panjaka ratsy fan̈ahy io! Tsy fibebahan̈a raha nataony fa paminan̈y io ndraiky nigadrainy. (1 Mpanj. 22:7-9, 23, 27) Vitany panjaka io nampigadra paminan̈iny Jehovah io, fa tsy vitany nisakan̈a faminanian̈a io tsy ho tanteraka. Naty taminy ady io i Ahaba.​—1 Mpanj. 22:34-38.

7. Ahaba koa fa naty, ino raha nivolan̈iny Jehovah momba izy?

7 Ahaba koa fa naty, nambarany Jehovah akory fahitany i Ahaba. Panjaka Josafata koa fa tafimpody soamantsara tamy tany nisy izy tan̈y, Jehovah nan̈iraka paminan̈y Jeho hivolan̈a taminany fa tsy nety raha nataony. Izy tsy tokony nan̈ampy Ahaba foeky. Karaha ty nambarany paminan̈iny Jehovah io: ‘Izio ma olo ratsy fan̈ahy ny tokony hampianao, avio izio ma olo tsy tia Jehovah ny tokony hitiavinao?’ (2 Tan. 19:1, 2) Ahaba koa nibebaka ankitin̈y, paminan̈iny Jehovah io tsy mety nivolan̈a fa izy ratsy fan̈ahy ndreky tsy tia Jehovah. Hitantsika baka amy zen̈y fa an̈arany fo i Ahaba nivolan̈a izy nanen̈iny, fa izy tsy ten̈a nibebaka aby.

8. Izikoa fibebahan̈a koran̈iny, ino raha ianarantsika baka aminy Ahaba?

8 Ino raha ianarantsika baka aminy Ahaba? Elia koa fa nivolan̈a taminy Ahaba fa handeha hisazìny Jehovah taranakanany, nanetry ten̈a i Ahaba. Tsara raha nataony zen̈y. Kanefa tafara tatỳ, hita fa tsy ten̈a nibebaka izy. Mibebaka zen̈y tsy vitany manen̈iny fo fa, maro raha tafiditry amizio. Atsika iziô handiniky tantarany Manase, misy ahaizantsika karakory marin̈y ten̈a fibebahan̈a zen̈y.

RAHA IANARANTSIKA BAKA AMY MANASE

9. Panjaka karakory ma i Manase?

9 Kadiriny 200 taon̈o tafara, Manase nanjary panjakany Joda. Mbala ratsiratsiny raha nataony Ahaba raha nataony! Koran̈iny Baiboly fa nan̈ano raha farany ratsy i Manase baka Jehovah ho meloko. (2 Tan. 33:1-9) Manase nanangana alitarany zan̈ahary diso sady niasa tsatokazo masin̈y nisy sary sokitry, karaha ataony sariny zan̈aharivaviny fitirahan̈a. Tamy tempoly masin̈iny Jehovah tao edy tany nasiany raha aby io! Nifandray tamy fan̈ahy ratsy izy, nisikidy, avio nisaoma aody. Maro koa olo tsy manantsin̈y nivoneny. Zanany naterany lastio ‘natsipiny tamy môtro’, nataony soron̈o tamy zan̈ahary diso aby io.​—2 Mpanj. 21:6, 7, 10, 11, 16.

10. Akory nataony Jehovah nan̈itsy Manase, baka io akory nataony panjaka io?

10 Karaha Ahaba, tsy nahoany Manase foeky torohevitriny Jehovah, nambarany paminan̈y aby io. Farany, Jehovah nampiasa sefony maramilany panjakany Asyria nandeha nanafiky Joda. Nisambôrindro i Manase, baka io nasiandro ‘gadra varahin̈y aroe vitinany’, avio izy nindesindro ta Babylony. Taminizy gadra tan̈y, nisy fotoan̈a tsarabe i Manase nandiniky raha jiaby nataony. Ke ‘nanetry ten̈a man̈oloan̈a Jehovah, Zan̈ahariny babany ndreky dadilahiny izy, baka io izy niangavy Jehovah Zan̈aharinany hamindra fô aminany.’ Manase ‘tsy vôly nivavaka tamy Jehovah.’ Niova mare lelahy ratsy fan̈ahy io. Nanomboko tamy zen̈y, nataony Manase “Zan̈aharinany” i Jehovah, avio izy nivavaka taminany fo.​—2 Tan. 33:10-13.

Panjaka Manase ten̈a nibebaka, fotony izy niezaka nan̈adoso fanompoantsampy (Zahava fehintsoratra 11) *

11. Izikoa zahan̈a 2 Tantara 33:15, 16, akory nahitan̈a fa ten̈a nibebaka i Manase?

11 Jehovah namaly vavakany Manase, fotony hitany tamy vavakany Manase fa izy ten̈a niova. Nivavaka izy baka Jehovah han̈ambela hadisovan̈anany. Jehovah tsy basiny nitandren̈y vavakanany fo fa nampodiny tamy fitondrasan̈a koa panjaka io. Naboakany Manase tamy raha nataony fa izy ten̈a nibebaka. Izy tsy miran̈a Ahaba. Nivoany fomba fiain̈ananany. Nifen̈y koa izy nan̈adoso fanompoantsampy, baka io izy nampirisiky vahoaka hanompo Jehovah. (Vakia 2 Tantara 33:15, 16.) Tsy maintsy nanan̈a korazy ndreky finoan̈a izy tamy zen̈y, fotony efa tamy fatoezan̈anany izy vo nan̈arin̈y ny tsy mety nataony. Kanefa baka tamy raha nataony fo nahavy fianakavian̈anany ndreky andriana aby io, avio vahoakanany hanompo sampy, tan̈atiny taon̈o maro. Nisy vokany tsara tamy Josia, zafiny Manase raha nataony zen̈y, ke zafiny io nanjary panjaka tsara.​—2 Mpanj. 22:1, 2.

12. Ino raha ianarantsika baka amy Manase?

12 Ino raha ianarantsika baka amy Manase? Nanetry ten̈a izy. Nivavaka koa izy, baka Jehovah hamindra fô taminany. Fiain̈ananany jiaby foeky nivoany. Niezaka izy nan̈arin̈y raha ratsy nataony. Nifen̈y izy nan̈ano ny farany tsara vitany tamy fanompoan̈a Jehovah, baka io nampiany han̈ano karaha zen̈y koa olo hafa. Hita baka tamy tantarany Manase io, fa afaka miova olo araiky ndray nahavita raha farany ratsy. Hitantsika baka amizio koa fa Jehovah Zan̈ahary ten̈a ‘tsara toetry sady von̈ono han̈ambela hadisovan̈a.’ (Sal. 86:5) Hahazo familankeloko lan̈iany olo ten̈a mibebaka.

13. Izio ma olo araiky koa fa manen̈iny efa mibebaka edy? Man̈ameza ohatra.

13 Manase tsy vitany nanen̈iny tamy fahotan̈a vitany, fa naboakany tamy raha nataony koa fa ten̈a nibebaka izy. Misy leson maventy ianarantsika baka amy zen̈y. Diniha baka ty: Ohatra anao iziô handeha hivanga gatô. Anao avy amy pivarotro, tsy gatô raha namezany anao fa antody. Anao baka tsy mety han̈eky ay! Akory ndraiky izikoa azavainy pivarotro io aminao fa baka amy antody iasan̈a gatô? Mbala tsy han̈eky fo anao, fotony dianao tsy hivanga antody fa gatô! Karaha zen̈y koa, fibebahan̈a raha takiany Jehovah aminolo nan̈ano fahotan̈a. Ilain̈y manen̈iny, fa zen̈y tsy ampy. Nen̈iny io zisty raha araiky avian̈a amy fibebahan̈a fo. Ino koa basy raha mila atao? Alô dinihintsika fan̈oharan̈a araiky nataony Jesosy.

AKORY AHAIZAN̈A FA TEN̈A MIBEBAKA OLO ARAIKY?

Zanaka adala koa fa tontohitry fa ratsy raha nataony, nan̈ano dia lavitry izy nodian̈a tamy babany (Zahava fehintsoratra 14-15) *

14. Ino raha voanalohany nataony zanaka adala tamy fan̈oharan̈any Jesosy in̈y, ke nahitan̈a fa izy nibebaka?

14 Ten̈a mampahery fan̈oharan̈any Jesosy momba zanaka adala, tantarainy Lioka 15:11-32. Manafolahy io tsy nahefa hipetraka amy babany, ke nialany tao, baka io lôso izy nifindra ‘tantany lavitry.’ Nilaniany tamy toaka ndreky man̈angy volanany ke veta izy tamy farany. Izy koa fa tan̈atiny problemo, nanomboko nandiniky raha nataony izy. Azony onon̈o fiadanan̈anany tantran̈ony babany tan̈y. ‘Nimpody taminany ndraiky jerinany’, ho Jesosy. Tapakevitry himpody amy babany ndraiky izy, baka io nangataka familankeloko taminany. Efa tsara izy nahatsiaro fa tsy manjary raha nataony. Kanefa raha zen̈y tsy ampy. Tsy maintsy miova koa izy.

15. Akory koa ahitan̈a fa ten̈a nibebaka zanaka adala in̈y?

15 Naboakany zanaka adala io tamy raha nataony fa ten̈a nibebaka izy. Nan̈ano dia lavitry izy avian̈a tantran̈ony babany tan̈y. Karaha ty ho izy, izy koa fa nikoran̈a tamy Babany: ‘Nanota tamy lan̈itry ndreky taminao zaho. Ke zaho tsy vain̈y kahianao zanakanao foeky.’ (Lioka 15:21) Nan̈enin̈y mare manafolahy io, ke hita baka tamy zen̈y fa ten̈a nan̈iry hihavan̈a tamy Jehovah ndraiky izy. Hainy koa fa nampalahelo babany raha nataony. Ke von̈ono izy han̈ano raha hazahoany sitraka amy babany ndraiky. Tsy nampan̈ino izy foeky, ndray ataony babany miran̈a araiky aminy ampiasanany. (Lioka 15:19) Tantara io man̈ampy antipan̈ahy hahita izikoa ten̈a mibebaka marin̈y olo araiky nan̈ano fahotan̈a maventy.

16. Nan̈ino tsy mora aminy antipan̈ahy mahay izikoa ten̈a mibebaka olo araiky?

16 Lera misy olo man̈ano fahotan̈a maventy, tsy mora aminy antipan̈ahy mahay izikoa mibebaka ankitin̈y olo io va karakory. Nan̈ino? Fotony iro tsy mahay raha an̈atiny fônolo. Ke dinihindro tsarabe porofo jiaby, misy ahitandro fa ten̈a halanolo io marin̈y fahotan̈a vitany. Ndraikindraiky mety ho ratsy mare fahotan̈a vitanolo io, ke mety tsy ho resy lahatra iro antipan̈ahy aby io fa ten̈a mibebaka izy.

17. a) Ino ohatra ahitan̈a fa tsy midika olo araiky mivolan̈a manen̈iny ke mibebaka ankitin̈y izy? b) Izikoa Matio 3:8 zahan̈a, akory an̈aboahanolo araiky fa ten̈a mibebaka ankitin̈y izy?

17 Miniminia baka ohatra araiky ty. Nijangajanga rahalahy araiky tan̈atiny taon̈o maro. Tokony nitady fan̈ampian̈a izy, kanefa nasitriny tamy vadiny, tamy kamaradiny, ndreky taminy antipan̈ahy raha zen̈y. Farany, nifaosa fo raha nataony. Izikoa fa naboakany antipan̈ahy taminany porofo mankamarin̈y fa nijangajanga ankitin̈y izy, tiô izy vo nan̈eky fa diso. Karaha nanen̈iny izy. Kanefa ampy ma zen̈y? Ten̈a nibebaka ma izy? Mila hitandro antipan̈ahy aby io amy raha ataony fa ten̈a nanen̈iny izy fa tsy raha vava fo. Efa ten̈a tapakevitry baka izy tamy raha ratsy nataony io. Fotony ny raha nisy, tsy indraiky fo izy nan̈ano fahotan̈a be io, fa efa tan̈atiny taon̈otaon̈o. Kanefa tan̈atiny fotoan̈a jiaby zen̈y, izy tsy nieritreritry hamaosa raha nataony foeky, izikoa tsy efa nan̈aboahany antipan̈ahy porofo. Ke iro antipan̈ahy aby io mila mandiniky tsarabe izikoa ten̈a niova marin̈y toetsain̈inany, ndreky fihetsehampônany, avio fitondranten̈anany. (Vakia Matio 3:8.) Mety ho elaela izy vo hahavita hiova. Mety ho voaroaka tsy ho an̈isany fiangonan̈a antsendriky izy, parpan̈aboahany fa ten̈a mibebaka ankitin̈y izy.​—1 Kor. 5:11-13; 6:9, 10.

18. Akory han̈aboahanolo araiky voaroaka fa izy efa ten̈a nibebaka, baka io ino raha ho hisy izikoa izy man̈ano zen̈y?

18 Akory han̈aboahanolo voaroaka fa ten̈a nibebaka izy? Izy mila mivory tsy tapaka ndreky man̈araka torohevitriny antipan̈ahy baka izy hanan̈a fahazaran̈a tsara, karaha ataony mivavaka ndreky mianatra Baiboly tsy tapaka. Mila iarivany koa lan̈iany raha mety hahavy izy hanota ndraiky. Izikoa izy mifen̈y mare hihavan̈a amy Jehovah ndraiky, mety matoky izy fa hambelany Jehovah hadisovan̈anany, avio hiraesindro antipan̈ahy aby io ho an̈isany fiangonan̈a ndraiky izy. Mazava ho azy, fa haindro antipan̈ahy aby io fa olo tsy miran̈a. Zen̈y mahavy iro tsy maintsy mandiniky tsarabe, isaka iro hizaha izikoa nibebaka ankitin̈y olo araiky nahavita fahotan̈a maventy.

19. Karakory ma ten̈a fibebahan̈a zen̈y? (Ezekiela 33:14-16)

19 Nianarantsika tato fa tsy ampy mivolan̈a manen̈iny zen̈y. Izikoa olo araiky ten̈a mibebaka, tokony ho hita amy toetsain̈inany ndreky fihetsehampônany, avio raha ataony fa ten̈a niova izy. Tsy maintsy vôly koa izy amy raha ratsy ataony, baka io miezaka man̈araka fitsipikiny Jehovah. (Vakia Ezekiela 33:14-16.) Fa ny raha ten̈a maventy, tokony hiezaka izy hihavan̈a amy Jehovah ndraiky.

AMPIA OLO NANOTA HIBEBAKA

20-21. Akory mety han̈ampiantsika olo araiky nanota?

20 Nazavainy Jesosy fa lafiny araiky maventy tamy fanompoan̈anany ho izy, “hikaiky olo panota baka iro hibebaka.” (Lioka 5:32) Tokony ho zen̈y koa fan̈irian̈antsika. Akory iziô izikoa misy namanao marikitry nan̈ano fahotan̈a maventy? Ino raha tokony hataonao?

21 Aza asitriky raha ratsy vitany namanao, fa tsy mahatsara izy raha zen̈y. Salakady izio tsy ho voasitriky, fotony Jehovah mahita. (Ohab. 5:21, 22; 28:13) Ampia izy hahatsapa fa iro antipan̈ahy aby io ten̈a tihan̈ampy izy. Izikoa izy tsy man̈eky han̈aton̈o antipan̈ahy hamaosa raha nataony, anao mila mivolan̈a amindro. Zen̈y han̈aboahanao fa ten̈a tihan̈ampy namanao io anao. Ho robaka baka fihavanan̈anany amy Jehovah izikoa izy tsy ampian̈a!

22. Ino raha hidinihintsika amy man̈araka?

22 Akory ndraiky izikoa ratsy mare fahotan̈a vitanolo araiky sady tan̈atiny fotoan̈a lava be izy nan̈ano izio, ke nanapakevitry iro antipan̈ahy aby io fa hiroasin̈y izy? Zen̈y ma mivolan̈a fa sarôtiny loatra iro antipan̈ahy aby io? Hidinihintsika amy lahatsoratra man̈araka, karakory an̈aboahany Jehovah fa mamindra fô izy izikoa fa man̈itsy olo araiky nanota, baka io akory angalantsika tahaka izy.

HIRA 103 Lehilahy ho Fanomezana Ireo Mpiandry

^ feh. 5 Mety hivolan̈a olo araiky nan̈ano fahotan̈a fa nanen̈iny izy tamy raha ratsy vitany. Kanefa, zen̈y ma mivolan̈a fa ten̈a mibebaka izy? Handiniky modely nambelany Ahaba, Manase, baka io zanaka adala tamy fan̈oharan̈a nataony Jesosy atsika amy lahatsoratra ty ato, misy ahaizantsika karakory marin̈y ma ten̈a fibebahan̈a zen̈y. Ho hitantsika ato koa ino aby raha tsy maintsy dinihindro antipan̈ahy aby io, izikoa fa misy piaramanompo nan̈ano fahotan̈a maventy mivolan̈a fa nanen̈iny izy tamy fahotan̈a vitany.

^ feh. 60 FAN̈AZAVAN̈A SARY: Panjaka Ahaba meloko mare sady man̈iraka maramilanany hitondra paminan̈y Mikaia amy prizon.

^ feh. 62 FAN̈AZAVAN̈A SARY: Panjaka Manase man̈iraka olonany hanôrotôro sampy jiaby nataony tamy tempoliny Jehovah tao.

^ feh. 64 FAN̈AZAVAN̈A SARY: Zanaka adala. Kajo mare izy fotony baka nan̈ano dia lavitry. Ravoravo izy izikoa fa tsinjony baka lavitry tran̈ony babany.