1. Nĩ kyaũ kĩvũavũanĩtye andũ aingĩ ũmũnthĩ?

 ŨMŨNTHĨ kwĩ ndĩni mbingĩ syĩyĩtaa sya Kĩklĩsto, na syonthe syaasya kana imũthaithaa Ngai kwa nzĩa ĩla ĩmwendeeasya. Kĩu kĩtumĩte andũ aingĩ mavũavũana! Makũlasya-ĩ, “Yo kwĩ ndĩni o ĩmwe ya w’o kana ndĩni syonthe nimwendeeasya Ngai?” Yo ithyĩ Ngũsĩ sya Yeova nĩtũĩkĩĩe vyũ kana kĩla tũmanyĩasya nĩkyo kya w’o, na kana nzĩa ya ũthaithi ĩla tũatĩĩaa ũmũnthĩ nĩyo yĩtĩkĩlĩtwe nĩ Yeova? Yo no twĩthĩwe tũte na nzika na maũndũ asu? Ekai tũneenee maũndũ ala meũtũĩkĩĩthya kĩu.

2. Nĩkĩ mũtũmwa Vaulo waĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu kana nĩwakwatĩte ũw’o? (1 Athesalonika 1:5)

² Mũtũmwa Vaulo aĩ na mũĩkĩĩo mũlũmu kana nĩwakwatĩte ũw’o. (Soma 1 Athesalonika 1:5.) Ndaĩ na mũĩkĩĩo ũsu aĩ nĩkwĩthĩwa nĩwatanĩthaw’a nĩ ũw’o ũsu. Aĩ na mũĩkĩĩo ũsu nĩkwĩthĩwa nĩweemanyĩasya Ndeto ya Ngai nesa. Aĩkĩĩĩte vyũ kana “Maandĩko onthe nĩmaveveeiwe nĩ Ngai.” (2 Tim. 3:16) Ĩndĩ nĩ maũndũ meva weemanyĩĩtye? Vaulo asoma Maandĩko, nĩwoonie ũĩkĩĩthyo ũtesa kũkananĩw’a wa kana Yesũ nĩwe waĩ Masia ũla wathanĩtwe, o na kau atongoi ma ndĩni ya Kĩyuti nĩmaũvũthĩĩasya. Atongoi asu maĩ angangany’a nũndũ maasya mamanyĩasya ũw’o ĩũlũ wa Ngai, ĩndĩ maũndũ ala meekaa nĩmamũkaĩaa. (Tito 1:16) Kĩvathũkany’o namo, Vaulo asoma Ndeto ya Ngai, ndanyuvaa maũndũ ala ũkũĩkĩĩa na ala ũteĩkĩĩa. Nĩweeyũmbanĩtye kũmanyĩsya na kũtũmĩa “ũtao w’onthe wa Ngai.”—Meko 20:27.

3. Yo no nginya tũkwate mosũngĩo ma makũlyo onthe ala twĩ namo nĩ kana tũĩkĩĩe vyũ kana nĩtũkwatĩte ũw’o? (O na ĩngĩ, sisya ĩsandũkũ “ Mawĩa na Mosũanĩo ma Yeova ‘Nĩ Maingĩ Ũndũ Matatonya Kũtalĩka.’”)

 ³ Andũ amwe masũanĩaa kana ũthaithi wa w’o waĩle kũsũngĩa makũlyo onthe, o na ala matasũngĩĩtwe ĩmwe kwa ĩmwe Mbivilianĩ. Ĩndĩ ũsu nĩ ũndũ ũtonyeka? Kwasũanĩa ngelekany’o ya Vaulo. Eekĩie vinya ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala angĩ ‘maosye maũndũ onthe,’ ĩndĩ no wamatavisye kana ve maũndũ maingĩ we mwene ũtaeleetwe. (1 Ath. 5:21) Aandĩkie kana “ũmanyi witũ ti mwĩanĩu,” na kana twĩthĩawa “twene na menyenyi ta tũũtũmĩa kĩoo kya kyũma.” (1 Ako. 13:9, 12) Vaulo ndaeleetwe maũndũ onthe; o naitũ tũilye o take. Ĩndĩ o na vailye ũu, nĩwaeleetwe ũw’o wa mũsingi ĩũlũ wa Yeova. Maũndũ ala weemanyĩĩtye nĩmatoetye kũmũĩkĩĩthya vyũ kana nĩwakwatĩte ũw’o!

4. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twĩkale tũte na nzika kana nĩtũkwatĩte ũla w’o, na nĩ kyaũ tũũneenea ĩũlũ wa Aklĩsto ma w’o?

⁴ Ũndũ ũmwe ũtonya kũtũtetheesya twĩkale tũte na nzika kana nĩtũkwatĩte ũla w’o, nĩ kũelekany’a nzĩa ya ũthaithi ĩla twatiĩwe nĩ Yesũ na kĩla Ngũsĩ sya Yeova syĩkaa ũmũnthĩ. Ĩsomonĩ yĩĩ, nĩtũkwona kana Aklĩsto ma w’o (1) maithaithaa mĩvw’anano, (2) nĩmanengete ĩsyĩtwa ya Yeova ndaĩa, (3) nĩmendete ũw’o, na (4) nĩmendanĩte mũno.

5. Ngelekany’o ya Yesũ yĩtũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa nzĩa ĩla nzeo ya kũmũthaitha Ngai, na tũtonya kũatĩĩa ata kĩla wamanyĩisye?

⁵ Nũndũ Yesũ nĩwamwendete Yeova mũno vyũ, amũthaithaa o we e weka, e ĩtunĩ na ooka kũũ nthĩ. (Luka 4:8) Na nĩwamanyĩisye amanyĩw’a make mekae oou. Vaiĩ ĩvinda Yesũ na amanyĩw’a make aĩkĩĩku maatũmĩa mĩvw’anano ũthaithinĩ. Na nũndũ Ngai  nĩ Veva, vai kĩndũ andũ mesa kũseũvya kĩtonya kũthengeea kwĩkala take! (Isa. 46:5) Ĩndĩ nao nata kũseũvya mĩvw’anano ya ala metawa atheu na kũmĩvoya? Mwĩao wa kelĩ nthĩnĩ wa ĩla Mĩao Ĩkũmi Yeova wanenganĩte waĩtye: ‘Ndũkeseũvĩsye mũvw’anano mwasũvye, na mũvw’ano o na wĩva wa kĩndũ kĩ ĩtunĩ ĩũlũ, kana kĩla kĩ kũũ nthĩ. Ndũkamĩkunamĩe.’ (Kuma 20:4, 5) Ndeto isu syĩ ũtheinĩ vyũ kwa onthe ala mendaa kũmwendeesya Ngai.

6. Ngũsĩ sya Yeova iatĩĩaa nzĩa yĩva ya ũthaithi ũmũnthĩ?

⁶ Asomi amwe ma maũndũ ma tene nĩmethĩĩte kana Aklĩsto ma mbee mamũthaithaa Ngai e weka. Kwa ngelekany’o, ĩvuku History of the Christian Church yaĩtye kana kĩndũ kĩmwe kyaĩ “kĩtonya kũthatya [Aklĩsto asu] mũno” nĩ kwĩw’a mũndũ aimatavya nĩmaete mĩvw’anano kũla mathaithĩaa. Ũmũnthĩ, Ngũsĩ sya Yeova iatĩĩaa nzĩa ya ũthaithi ĩla yaatĩĩawa nĩ Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa. Tũivoyaa mĩvw’anano ya ala metawa atheu na tũivoyaa alaĩka; o na tũimũvoyaa ũ Yesũ mwene. O na tũikũnĩaa kĩvendela saluti kana kwĩka ũndũ ũngĩ o na wĩva wa kũkumya nthĩ. O na vathi ata, twĩthĩawa twĩyũmbanĩtye kũatĩĩa ndeto ii sya Yesũ: “No Yeova Ngai waku waĩle kũmũthaitha.”—Mt. 4:10.

7. Ngũsĩ sya Yeova syĩthĩawa ivathũkene ata na ndĩni ila ingĩ?

⁷ Ũmũnthĩ andũ aingĩ nĩmendete mũno kũatĩĩa atongoi ma ndĩni ala me nguma. Methĩawa mamendete mũno nginya ũkethĩa no ta me vakuvĩ kũmathaitha. Andũ aingĩ nĩmausũanaa makanisanĩ moo, makathooa mavuku moo, o na makaumya mbesa mbingĩ kwondũ wa maũndũ ala atongoi asu meũtwaĩĩsya. Amwe moo maĩkĩĩaa kyonthe kĩla meũmatavya. O na mamona matanaa ta moona Yesũ! Kĩvathũkany’o namo, athaithi ma w’o ma Yeova mayĩthĩawa na atongoi. O na kau nĩtũnengete ndaĩa ala matongoeasya maũndũ, nĩtwĩtĩkĩlanaa na ũndũ ũũ wĩ ũtheinĩ Yesũ wamanyĩisye: ‘Inyw’onthe mwĩ ana-a-asa.’ (Mt. 23:8-10) Tũithaithaa andũ, methĩwe nĩ atongoi ma ndĩni kana nĩ ma siasa. Na tũikwataa mbau maũndũ ala methĩawa matwaĩĩsye. Eka ũu, tũyĩlikasya maũndũnĩ ma nthĩ ĩno o na vanini. Maũndũ asu matumaa twĩthĩwa twĩ kĩvathũkany’o vyũ na ndĩni ila syĩyĩtaa sya Kĩklĩsto.—Yoa. 18:36.

8. Twĩsĩ ata kana Yeova nĩwendaa ĩsyĩtwa yake yĩkumw’e na yĩimanyĩthw’a andũ onthe?

⁸ Ĩvinda yĩmwe Yesũ avoyie ũũ: “Asa, yĩkumye ĩsyĩtwa yaku.” Nake Yeova nĩwasũngĩie mboya ĩsu na wasya mũnene kuma ĩtunĩ asya kana nũkũyĩkumya. (Yoa. 12:28) Yesũ nĩwakumasya ĩsyĩtwa ya Ĩthe wake ĩvinda yonthe yĩla waĩ ũthũkũminĩ wake kũũ nthĩ. (Yoa. 17:26) Kwoou Aklĩsto ma w’o monaa kĩ kĩanda kĩnene kũtũmĩa ĩsyĩtwa ya Ngai na kũmanyĩthya angĩ ĩsyĩtwa yĩu.

9. Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa moonanisye ata kana nĩmanengete ĩsyĩtwa ya Ngai ndaĩa?

⁹ Ĩvinda ĩkuvĩ ĩtina wa kĩkundi kya Kĩklĩsto kwambĩĩw’a, Yeova nĩwametĩkĩlile “andũ ma mbaĩ ingĩ nĩ kana kuma katĩ woo anyuve andũ kwondũ wa ĩsyĩtwa yake.” (Meko 15:14) Aklĩsto asu ma ĩvinda ya atũmwa moonaa kĩ kĩanda kĩnene kũtũmĩa ĩsyĩtwa ya Ngai na kũmanyĩthya angĩ ĩsyĩtwa yĩu. Nĩmayĩtũmĩaa mũno ũtavany’anĩ woo na yĩla maandĩkaa mavuku ma Mbivilia. * Kwa nzĩa ĩsu, moonanisye kana mo maĩ andũ kwondũ wa ĩsyĩtwa ya Ngai.—Meko 2:14, 21.

10. Twĩsĩ ata kana Ngũsĩ sya Yeova nĩ andũ kwondũ wa ĩsyĩtwa ya Yeova?

 ¹⁰ Syo Ngũsĩ sya Yeova nĩ andũ kwondũ wa ĩsyĩtwa ya Yeova? Ĩĩ. Ekai twone maũndũ mekũĩkĩĩthya ũu. Ũmũnthĩ atongoi aingĩ ma ndĩni mekaa kyonthe kĩla matonya mavithany’e kana Ngai e ĩsyĩtwa. Nĩmayĩvetete Mbivilianĩ syoo, o na amwe nĩmavatanĩte yĩitũmĩwa makanisanĩ moo. * Vo ve mũndũ wĩsa kũkananĩsya kana Ngũsĩ sya Yeova nosyo inengae ĩsyĩtwa ya Yeova nguma na ndaĩa ila syaĩle ĩsyĩtwa yĩu? Nĩsyo syĩ syoka itumĩte ĩsyĩtwa ya Ngai yĩmanyĩka mũno! Kĩu kĩonany’a kana nĩtwĩkaa kyonthe kĩla tũtonya twĩkale kwosana na ĩsyĩtwa yitũ. Kwa w’o, twĩ Ngũsĩ sya Yeova! (Isa. 43:10-12) Nĩtumĩthĩtye kovi mbee wa milioni 240 sya Mbivilia ya New World Translation of the Holy Scriptures, ĩla ĩtũmĩaa ĩsyĩtwa ya Yeova kũndũ kũla Mbivilia ila ingĩ iyĩvetete. Na nĩtumĩthasya mavuku maneeneete Mbivilia na matũmĩaa ĩsyĩtwa ya Yeova kwa ithyomo mbee wa 1,000!

11. Aklĩsto ma mbee moonanisye ata kana nĩmendete ũla w’o?

¹¹ Yesũ nĩwendete ũw’o mũno, na ũu nĩ kwasya, nĩwendete ũw’o ĩũlũ wa Ngai na ieleelo syake. Yesũ ekalaa kwosana na ũw’o ũsu, na nĩwatetheeasya angĩ o namo maũmanye. (Yoa. 18:37) Ala maĩ aatĩĩi make ma  w’o o namo nĩmendete ũw’o mũno. (Yoa. 4:23, 24) O na mũtũmwa Vetelo aisye kana Ũklĩsto nĩw’o “nzĩa ya ũla w’o.” (2 Vet. 2:22) Nũndũ Aklĩsto ma mbee nĩmendete ũw’o mũno, nĩmaleanile na maũndũ onthe matosanĩte na ũla w’o, methĩwe nĩ momanyĩsyo ma ndĩni, kana nĩ syĩthĩo na mawoni ma andũ. (Ako. 2:8) O ta ũu, ũmũnthĩ Aklĩsto ma w’o nĩmekĩaa kĩthito vyũ ‘maendae nthĩnĩ wa ũla w’o’ kwa kũĩkĩĩthya vyũ kana momanyĩsyo moo na mwĩkalĩle woo wosanĩte na kĩla kĩ Ndetonĩ ya Yeova.—3 Yoa. 3, 4.

12. Ala matongoetye mekaa ata mamanya nĩtwaĩle kwĩka moalyũku ĩũlũ wa ũndũ tũeleawa ũw’o mũna, na nĩkĩ mekaa ũu?

¹² Andũ ma Ngai ũmũnthĩ mayaasya kana nĩmaeleetwe vyũ maũndũ onthe ala me Mbivilianĩ. Kwoou mavinda amwe nĩmesaa kwĩthĩa maeleisye momanyĩsyo amwe kwa nzĩa ĩtaĩle, kana makaumya myolooto yĩ na mavĩtyo yĩla meũvangĩthya maũndũ ũseũvyonĩ wa Yeova. Kĩu kĩyaĩle kũtũsengy’a. Nĩkĩ? Nũndũ Maandĩko mawetete ũtheinĩ kana ũmanyi wa ũla w’o ũendeeaa kwongeleka o kavola kwa kavola. (Ako. 1:9, 10) Yeova avuanasya ũw’o kavola kwa kavola, na nĩtwaĩle kwĩthĩwa twĩyũmbanĩtye kweteela nginya kyeni kya ũla w’o kĩtũkenee mũnango. (Nth. 4:18) Yĩla ala matongoetye mamanya kana nĩtwaĩle kwĩka ũalyũku ĩũlũ wa ũndũ tũnaeleawa ũw’o mũna, nĩmekaa ũalyũku ũsu mate kwananga ĩvinda. Ndĩni mbingĩ ila syĩyĩtaa sya Kĩklĩsto syĩkaa moalyũku nĩ kana syendeesye aatĩĩi masyo kana nthĩ ĩno, ĩndĩ ũseũvyo wa Yeova wĩkaa moalyũku nĩ kana ũtũthengeanĩsye na Ngai, na ũitũtetheesya kũatĩĩa nesa nzĩa ya ũthaithi ĩla Yesũ wambĩĩisye. (Yak. 4:4) Tũyĩkaa moalyũku asu atĩ nĩkwĩthĩwa mawoni ma andũ aingĩ nĩmaalyũkĩte, ĩndĩ tũmekaa nũndũ nĩtwaelewa Maandĩko nesanga. Vate nzika, nĩtwendete ũw’o mũno!—1 Ath. 2:3, 4.

13. Nĩ nguma yĩva ya vata vyũ Aklĩsto ma w’o monanasya, na Ngũsĩ sya Yeova syonanasya ata kana nĩsyĩthĩawa nayo?

¹³ Aklĩsto ma mbee maĩ na nguma mbingĩ nzeo, ĩndĩ nguma ĩla ya vata vyũ meesĩkĩe nayo nĩ wendo. Yesũ aisye: “Andũ onthe makamanya kana mwĩ amanyĩw’a makwa—ethĩwa mũkeethĩwa na wendo katĩ wenyu.” (Yoa. 13:34, 35) Ũmũnthĩ Ngũsĩ sya Yeova nthĩ yonthe nĩsyĩthĩawa na wendo wa w’o na ngwatanĩo katĩ wasyo. Ithyĩ twĩthĩawa twĩ kĩvathũkany’o na ndĩni ila ingĩ syonthe nũndũ twĩkalanasya ta andũ ma mũsyĩ ũmwe, o na kau tumĩte nthĩ na ngo syĩ kĩvathũkany’o, na tũatĩĩaa syĩthĩo syĩ kĩvathũkany’o. Nĩtwĩyoneaa wendo ũsu nesa yĩla twathi maũmbanonĩ ma kĩkundi na maũmbanonĩ manene. Kĩu kĩtumaa tũĩkĩĩa vyũ kana nithyĩ tũmũthaithaa Yeova kwa nzĩa ĩla wĩtĩkĩlĩte.

14. Kwosana na Akolosai 3:12-14, nĩ ũndũ wĩva wa vata tũtonya kwĩka twonany’e kana nĩtwendanĩte mũno?

¹⁴ Maandĩko matwĩkĩĩte vinya ‘twĩthĩwe na wendo mwingĩ katĩ witũ.’ (1 Vet. 4:8) Ũndũ ũmwe tũtonya kwĩka twonany’e kana nĩtwendete ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ mũno nĩ kũmaekea na kũmĩanĩsya na mawonzu moo. O na ĩngĩ, nĩtũmanthaa myanya twĩthĩwe twĩ alau kwa onthe kĩkundinĩ, o vamwe na ala matonya kwĩthĩwa matũvĩtĩsye. (Soma Akolosai 3:12-14.) Wendo wa mũthemba ũsu nĩw’o ũtumaa tũmanyĩka nesa vyũ kana twĩ Aklĩsto ma w’o.

15. Nĩ maũndũ angĩ meva twĩkaa monanasya kana nĩtũatĩĩaa nzĩa ya ũthaithi ĩla yatiiwe nĩ kĩkundi kya Kĩklĩsto kya ĩvinda ya atũmwa?

¹⁵ Ve maũndũ angĩ twĩkaa monanasya kana  nĩtũatĩĩe nzĩa ya ũthaithi ĩla yatiiwe nĩ kĩkundi kya Kĩklĩsto kya ĩvinda ya atũmwa. Kwa ngelekany’o, ũseũvyo witũ ũatĩĩaa mĩvango ĩla yambĩĩw’e nĩ atũmwa. Nĩtwĩthĩawa na asyaĩĩsya ma mũthyũlũlũko, atumĩa, na atetheesya ma ikundi. (Avi. 1:1; Tito 1:5) O na ĩngĩ, twĩthĩawa na woni ta woo ĩũlũ wa kũmanyana kĩ-mwĩĩ na mũtwaano, kũnenga nthakame ndaĩa, na twĩthĩawa na wendi ta woo wa kũsũvĩa kĩkundi kĩikavukw’e nĩ eki ma naĩ ala mate kwenda kwĩlila.—Meko 15:28, 29; 1 Ako. 5:11-13; 6:9, 10; Aevl. 13:4.

16. Ĩandĩko ya Aeveso 4:4-6 yĩtũmanyĩsya ũndũ wĩva?

¹⁶ Yesũ aisye kana ve andũ aingĩ makasya nĩ amanyĩw’a make, ĩndĩ ti onthe makethĩwa me amanyĩw’a make ma w’o. (Mt. 7:21-23) O na ĩngĩ, Maandĩko nĩmathanie kana mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo, andũ aingĩ makoonekaa “ta me na kĩkĩo kya Ngai.” (2 Tim. 3:1, 5) Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, Mbivilia nĩwetete ũtheinĩ ĩkasya ve “mũĩkĩĩo ũmwe” ũla Ngai wĩtĩkĩlĩte.—Soma Aeveso 4:4-6.

17. Naaũ ũmũnthĩ maatĩĩaa Yesũ na methĩawa na mũĩkĩĩo ũla wĩtĩkĩlĩtwe nĩ Ngai?

¹⁷ Kwoou naaũ ũmũnthĩ methĩawa na mũĩkĩĩo ũsu ũmwe wĩtĩkĩlĩtwe nĩ Ngai? Nĩtwoona maũndũ meũtũĩkĩĩthya naaũ. Nĩtwoona nzĩa ya ũthaithi ĩla Yesũ wamanyĩisye, ĩla noyo yaatĩĩawa nĩ Aklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa. Vate nzika, no twasye kana Ngũsĩ sya Yeova nĩsyo syĩ syoka imũthaithaa Ngai kwa nzĩa ĩla wĩtĩkĩlaa. Mwa nĩ ndaĩa nene ta kĩ kwĩthĩwa twĩ amwe ma andũ ma Yeova, na kũmanya ũw’o ĩũlũ wake na ieleelo syake! Ekai tũendeee kũlũmya ũw’o vyũ tũte na nzika.