တၢ်မၤလိ ၄၂
နာ်သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ နအိၣ်ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
“တၢ်ခဲလၢာ်မ့ၢ်အဘၣ်ဧါန့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်တက့ၢ်. ဒီးဟံးဃာ်တၢ်လၢ အဂ့ၤတက့ၢ်.”—၁ သ့းစၤလနံ ၅:၂၁.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၄၂ တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အမၤဂၢၢ်ကျၢၤပှၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအါဂၤသးဒ့ဒီလဲၣ်.
မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအါတက့ၢ် တဲလီၤအသးလၢ အမ့ၢ်ခရံာ်ဖိ ဒီးတဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤလၢ ကျဲလၢအဘၣ် ကစၢ်ယွၤအသးလီၤ. အဃိ ပှၤအါဂၤသးဒ့ဒီဝဲ ဒီးသံကွၢ်ဝဲလၢ “တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမ့ၢ်အတီ အိၣ်ထဲတခါဧိၤလီၤဧါ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဧါ.” ဒ်ပမ့ၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးအသိး ပနာ်သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ပသိၣ်လိပှၤဂၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒီး ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဒ် ကျဲလၢအဘၣ်အသးအသိးဧါ. ဒ်သိး ပကနာ်ဒ်န့ၣ်အဂီၢ် တၢ်အုၣ်သးမနုၤအိၣ်လဲၣ် ပကကွၢ်သကိး တၢ်အုၣ်အသးဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလီၤ.
၂. ဒ် ၁ သ့းစၤလနံ ၁:၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤပီလူးနာ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလဲၣ်.
၂ တၢ်မၢဖိပီလူး နာ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. (ဖး ၁ သ့းစၤလနံ ၁:၅.) တၢ်လၢအနာ်ဝဲအံၤ တဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ အသးတၢ်တူၢ်ဘၣ် အဖီခိၣ်ဘၣ်. အဝဲဃုသ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယွၤအလုၢ်ကထါ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး အဃိ အနာ်ဝဲလၢ “တၢ်ကွဲးအသးခဲလၢာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤ ခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ” အဃိလီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁၆) အဝဲမၤလိန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် စီၤပီလူးထံၣ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်အသးလၢ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ဝဲ မ့းၡံအၤ ဒ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ အိၣ်ပာ်စၢၤဝဲအသိးလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် တတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးဒ် မ့းၡံအၤအသိးဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်တဲဝဲလၢ အသိၣ်လိပှၤလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်မၤတၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤသးဟ့ဝဲတဖၣ်လီၤ. (တံတူး ၁:၁၆) စီၤပီလူးတလီၤဂာ်ဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ်အံၤဘၣ်. စီၤပီလူးတဃုထၢဝဲလၢ အကနာ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါတနီၤ ဒီးတနာ်ဝဲတနီၤန့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသိၣ်လိ ဒီးမၤထွဲဝဲတၢ်လၢ “ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး” ခဲလၢာ်လီၤ.—မၤတၢ် ၂၀:၂၇.
၃. ဒ်သိးပကနာ်လၢ ပအိၣ်ဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်သံကွၢ်ခဲလၢာ် အတၢ်စံးဆၢဧါ. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢ “ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤဒီး အတၢ်ဆိကမိၣ်န့ၣ် ‘အါန့ၢ်ပဂံၢ်သ့တက့ၢ်လီၤ.’”)
၃ ပှၤတနီၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အမ့ၢ်အတီန့ၣ် ကဘၣ်စံးဆၢ တၢ်သံကွၢ်ခဲလၢာ်, တုၤဒၣ်လဲာ် တၢ်စံးဆၢမ့ၢ်တအိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤသနာ်က့ စံးဆၢဝဲကဘၣ်သ့. အဃိ မ့ၢ်ပကြၢး ဆိကမိၣ်ဒ်န့ၣ်ဧါ. ပကကွၢ်သကိး စီၤပီလူးအဒိအတဲာ်. အဝဲတဲဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်လၢ “တၢ်ခဲလၢာ် မ့ၢ်အဘၣ်ဧါန့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်တက့ၢ်.” ဘၣ်ဆၣ် စီၤပီလူးအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ တၢ်လၢအတသ့ၣ်ညါဒံးဘၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒံးဒီဒူၣ်. (၁ သ့းစၤလနံ ၅:၂၁) အဃိ အတဲဝဲလၢ “ပတၢ်သ့ၣ်ညါန့ၣ် တအိၣ်လၢလၢပှဲၤပှဲၤဘၣ် . . . ပကွၢ်တၢ်ဖျါကဒုကဒု လီၤဂာ်ဒ်ပကွၢ်လီၤ မဲာ်ထံကလၤ လၢအဘၣ်တၢ်တ့အီၤလၢ ထးအသိးန့ၣ်လီၤ.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၃:၉, ၁၂) စီၤပီလူးန့ၣ် အတနၢ်ပၢၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤခဲလၢာ်ဘၣ် ဒီးပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤပီလူးနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်လၢ တၢ်လၢအနာ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အနီၢ်ကီၢ်လီၤ.
၄. ပမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်နာ်လၢ ပထံၣ်န့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ် ဒီးခရံာ်ဖိလၢအမ့ၢ်အတီန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်.
၄ ဖဲပထိၣ်သတြီၤကွၢ် ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အမ့ၢ်အတီ ဒီးတၢ်လၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ မၤဝဲအခါ ပနာ်သ့လၢ ပထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ခရံာ်ဖိလၢအမ့ၢ်အတီန့ၣ် (၁) တသူတၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်ဘၣ်, (၂) ပာ်ကဲယဟိဝၤယွၤအမံၤ, (၃) အဲၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီး (၄) အဲၣ်လိာ်သးတဂၤဒီးတဂၤနီၢ်ကီၢ်.
ပတသူတၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်ဘၣ်
၅. ယ့ၣ်ၡူးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ကစၢ်ယွၤလၢကျဲဒ်လဲၣ် ဒီးပမၤပိာ်ထွဲ အခံကသ့ဒ်လဲၣ်.
၅ ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒိၣ်မးအဃိ ဖဲအအိၣ်လၢမူခိၣ်အခါမ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါမ့ၢ်ဂ့ၤ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ထဲ ယဟိဝၤယွၤတဂၤလီၤ. (လူၤကၣ် ၄:၈) ဒီးအသိၣ်လိ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ထဲ ယဟိဝၤယွၤတဂၤဧိၤလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ဂ့ၤ, အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ အသးတီတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ် တသူတၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်လၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်အဂီၢ် နီတဘျီဘၣ်. ကစၢ်ယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤနီၢ်သးဖိ အဃိ ပှၤတ့ထီၣ်တၢ်ဂီၤလၢ အလီၤဂာ်ဒီးအီၤန့ၣ် တသ့နီတဂၤဘၣ်. (ယၡါယၤ ၄၆:၅) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤမ့ၢ်တ့ထီၣ် ပှၤတဂၤဂၤအဂီၤလၢ ပှၤပာ်ပနီၢ်အီၤ ဒ်ပှၤစီဆှံ ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အအိၣ်ဟီမီၤ. လၢတၢ်မၤလိာ်အဘီတဆံအကျါ ခံခါတခါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲလၢ “တ့ တၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်လၢနဂီၢ်တဂ့ၤ. တၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်ထးမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်လာ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, . . . တ့အက့ၢ်အဂီၤလၢ နဂီၢ်နီတမံၤတဂ့ၤ. ဘါအီၤတဂ့ၤ.” (၂ မိၤၡ့ ၂၀:၄, ၅) ပှၤလၢအဲၣ်ဒိး မၤတၢ်လၢအဘၣ် ကစၢ်ယွၤအသးန့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤတအဲၣ်ဒိးလၢ ပကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်ဘၣ်.
၆. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၆ ပှၤဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤတဖၣ် တဲဝဲလၢ ခရံာ်ဖိလၢတၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်န့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ထဲ ကစၢ်ယွၤတဂၤဧိၤလီၤ. အဒိ, လံာ်တဘ့ၣ် (History of the Christian Church) တဲဝဲလၢ ခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ်န့ၣ် “သးဟ့ဝဲ” တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်လၢ အသူဝဲတၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်တဖၣ်လီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် မၤပိာ်ထွဲဝဲ ဒ်သိးဒီး ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤလီၤ. ပတဃ့ထုကဖၣ်လၢ တၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်လၢ ပှၤပာ်ပနီၣ်အီၤလၢ အမ့ၢ် “ပှၤစီဆှံ” မ့တမ့ၢ် မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်ဘၣ်. ဒီးပတဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပတယူးယီၣ်နီၣ်တယၢ် ဒီးမၤတၢ်တမံၤမံၤလၢ အဖျါလီၤဂာ်ဒ်သိး ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖုဖု မ့တမ့ၢ် ထံကီၢ်တဘ့ၣ်ဘ့ၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ပှၤမ့ၢ်မၢ ပမၤတၢ်လၢအထီဒါဒီး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ သနာ်က့ ပပာ်လီၤပသးလၢ ပကဒိကနၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “နကဘၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် နကစၢ်ယဟိဝၤယွၤ” လီၤ.—မးသဲ ၄:၁၀.
၇. ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် လီၤဆီလိာ်သးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဂၤတဖၣ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၇ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါတက့ၢ် အဲၣ်ဒိးဒိကနၣ်ဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်လၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဒိၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်တဖၣ်အံၤဒိၣ်မး တုၤဒၣ်လဲာ် ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဝဲ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤအါဂၤလဲၤထီၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်တဖၣ်အံၤ အသရိာ်, ပှ့ၤအဝဲသ့ၣ် လံာ်လဲၢ်တဖၣ်, ဒီးဟ့ၣ်လီၤကျိၣ်စ့ဒီဒူၣ်လၢ ကဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ဒီးတၢ်ကရၢကရိလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤစၢၤဝဲတဖၣ်လီၤ. တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တဲဝဲန့ၣ် ပှၤတနီၤနာ်အီၣ် အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်. အဃိ သရၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ပှၤပာ်ဒိၣ်ပာ်ကဲ အဝဲသ့ၣ် လီၤဂာ်ထဲသိးဒီး ယ့ၣ်ၡူးညါ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢအမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ် တအိၣ်ဘၣ်. ပပာ်ကဲပှၤလၢ အတီခိၣ်ရိၤမဲပှၤတဖၣ် ဘၣ်ဆၣ် ပတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သိၣ်လိ လၢအမ့ၢ် “သုဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် သုမ့ၢ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လီၤ.” (မးသဲ ၂၃:၈-၁၀) ပတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ကဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ဟီၣ်ခိၣ်ပဒိၣ်ပပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. ဒီးပတဆီၣ်ထွဲအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပအိၣ်ဘၢၣ်စၢၤ ဒီးပအိၣ်လီၤဆီဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အံၤလီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ ပလီၤဆီဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဂၤ လၢအတဲလီၤအသးလၢ အမ့ၢ်ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၆.
ပပာ်ကဲ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ
ခရံာ်ဖိနီၢ်ကီၢ်တဖၣ်န့ၣ် သးခုဒိၣ်မးလၢ အဝဲသ့ၣ်တဲဘၣ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၈-၁၀) *
၈. ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကမၤလၤကပီၤအမံၤ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဂၤလၢအမံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၈ ဘၣ်တဘျီ ယ့ၣ်ၡူးဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ “ပၢ်ဧၢ, မၤလၤကပီၤ နမံၤတက့ၢ်.” ယဟိဝၤယွၤစံးဆၢက့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ထုကဖၣ်လၢ တၢ်ကလုၢ်ဖးဒိၣ်လၢမူခိၣ် ဒီးအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကမၤလၤကပီၤအမံၤလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၂:၂၈) လၢယ့ၣ်ၡူးအတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဒီတကတီၢ်အပူၤန့ၣ် အဝဲမၤလၤကပီၤ အပၢ်အမံၤစ့ၢ်ကီး. (ယိၤဟၣ် ၁၇:၂၆) အဃိ ခရံာ်ဖိလၢအမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် ကသူဝဲကစၢ်ယွၤအမံၤ ဒီးကဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဂၤတဖၣ်လီၤ.
၉. ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢအဝဲသ့ၣ် ပာ်ကဲကစၢ်ယွၤအမံၤဒ်လဲၣ်.
၉ ဖဲတၢ်မၢဖိတဖၣ်အစိၤ ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အိၣ်ထီၣ်သီသီဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤယွၤ “ဃၣ်ဃီၤအသးလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အအိၣ် . . . ဒ်သိး ကဃုထၢထီၣ် ပှၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အကျါလၢ အမံၤအဂီၢ်လီၤ.” (မၤတၢ် ၁၅:၁၄) ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်သူဘၣ် ကစၢ်ယွၤအမံၤ ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဂၤလၢ ကစၢ်ယွၤအမံၤအဃိ အသးခုဒိၣ်မး. တၢ်မၢဖိ ဒီးယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးဖဲအကွဲးလံာ်စီဆှံအခါ * အသူဝဲ ကစၢ်ယွၤအမံၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အမ့ၢ်ပှၤလၢ အဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဂၤလၢ ကစၢ်ယွၤအမံၤလီၤ.—မၤတၢ် ၂:၁၄, ၂၁.
၁၀. ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအမံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၀ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအမံၤဧါ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်အါတက့ၢ်န့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ကစၢ်ယွၤအမံၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်ထုးထီၣ်ကွံာ် ကစၢ်ယွၤအမံၤလၢ အတၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံပူၤ ဒီးတနီၤန့ၣ် တဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ပှၤကသူကစၢ်ယွၤအမံၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အသရိာ်ပူၤ နီတစဲးဘၣ်. * ထဲဒၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်သးတဖုဧိၤန့ၣ် မၤလၤကပီၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ မ့ၢ်လၢ ပဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ အါန့ၢ်ကယဲၢ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အဂၤတဖၣ်ဒံးလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးအိၣ်မူ ဒ်အမံၤအသိးလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၃:၁၀-၁၂) ပထုးထီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်သီ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံ အဘ့ၣ်အိၣ်ဝဲ အကကွဲၢ်လၢ ၂၄၀ ဘျဲၣ် ဒီးလၢလံာ်စီဆှံအံၤအပူၤ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ ဘၣ်တၢ်ထၢနုာ်က့ၤအီၤ ဒ်အလီၢ်အိၣ်ပာ်ဝဲအသိးလီၤ. လံာ်လဲၢ်လၢပတၢ်ကရၢကရိ ထုးထီၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီး ယဟိဝၤယွၤအမံၤ ဒီးဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်အီၤအါန့ၢ် ကျိာ် ၁,၀၀၀ ဘျဲၣ်ညါ.
ပအဲၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
၁၁. ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အအဲၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒ်လဲၣ်.
၁၁ ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဘၣ်ဃးဒီးကစၢ်ယွၤ ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လီၤ. ဒီးယ့ၣ်ၡူးအိၣ်မူ ဒ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအိၣ်ဝဲအသိး ဒီးအဝဲဒုးသ့ၣ်ညါ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ပှၤဂၤတဖၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၈:၃၇) ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်နီၢ်နီၢ်တဖၣ်န့ၣ် အဲၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒိၣ်မး. (ယိၤဟၣ် ၄:၂၃, ၂၄) တၢ်မၢဖိပ့းတရူး ကိးခရံာ်ဖိအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်လၢ “တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအကျဲလီၤ.” (၂ ပ့းတရူး ၂:၂) ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်န့ၣ် အဲၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒိၣ်မးအဃိ အဝဲသ့ၣ်ဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလုၢ်လၢ်, တၢ်ဆဲးတၢ်လၤတဖၣ် ဒီးနီၢ်ကစၢ်တၢ်ထံၣ်လၢ တလီၤပလိာ်အသးဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၂:၈) ဒ်န့ၣ်အသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ခရံာ်ဖိလၢအမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး “ဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ” ဒီးအဝဲသ့ၣ်အတၢ်နာ်ဒီး အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်ကထါလီၤ.—၃ ယိၤဟၣ် ၃, ၄.
၁၂. ဖဲပှၤတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်တဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပကဘၣ်မၤဘၣ်ထီၣ် ပတၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီအခါ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၁၂ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် တတဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်နၢ်ပၢၢ် ကယဲၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီခဲလၢာ်ဘၣ်. တဘျီတခီၣ် အဝဲသ့ၣ်ၡဲပၠးလံာ်စီဆှံ အတၢ်နၢ်ပၢၢ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ တၢ်ကရၢကရိန့ၣ် ကမၣ်ဝဲသ့. ဘၣ်ဆၣ် ပတကမၢကမၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိဘၣ်, မ့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ်န့ၣ် ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝဲအသိး အတၢ်သ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်လီၤဆဲး ကဟဲအါထီၣ်အဃိလီၤ. (ကလီးစဲ ၁:၉, ၁၀) ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ကယီကယီ အဃိ ပကဘၣ်အိၣ်ခိးလၢ တၢ်ဝံသးစူၤအပူၤ တုၤလၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ကပီၤဒိၣ်ထီၣ်တစု. (ကတိၤဒိ ၄:၁၈) ဖဲပှၤလၢ အတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်တဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပကဘၣ်ဆီတလဲ ပတၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီဒီး တၢ်မၤအကျိၤအကျဲလၢ ပမၤအီၤအခါ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ တၢ်ဆီတလဲ တဘျီဃီ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ သရိာ်အါတက့ၢ် မၤဝဲတၢ်ဆီတလဲ မ့ၢ်လၢအအဲၣ်ဒိး လူၤဘၣ်ဝဲ အပှၤကရၢဖိတဖၣ် အတၢ်ဘၣ်သး မ့တမ့ၢ် ပှၤအါဂၤ အတၢ်ဘၣ်သးအဃိလီၤ. မ့မ့ၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကရၢကရိန့ၣ် အမၤတၢ်ဆီတလဲ ခီဖျိအဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိး ဘူးဒိၣ်ထီၣ်ဒီးကစၢ်ယွၤ ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤ ဒ်ယ့ၣ်ၡူးပာ်တ့ၢ် အဒိအသိးလီၤ. (ယၤကိာ် ၄:၄) ဖဲကစၢ်ယွၤ အတၢ်ကရၢကရိ မၤတၢ်ဆီတလဲအခါန့ၣ် တဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်ထံၣ် ဆီတလဲဝဲ အဖီခိၣ်ဘၣ်. ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ပနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် လံာ်စီဆှံဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးပအဲၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီနီၢ်ကီၢ်လီၤ.—၁ သ့းစၤလနံ ၂:၃, ၄.
ပအဲၣ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤနီၢ်ကီၢ်
၁၃. ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တခါန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအံၤဒ်လဲၣ်.
၁၃ ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအါမး ဒီးတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်တခါလၢ အအိၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “သုမ့ၢ် အဲၣ်လိာ်ကွံလိာ် သုသးကဒဲကဒဲန့ၣ် ပှၤခဲလၢာ် ကသ့ၣ်ညါလၢ သုမ့ၢ် ယပျဲၢ်ယဘီၣ်တဖၣ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၄, ၃၅) မုၢ်မဆါနံၤအံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလီၤ. ပလီၤဆီဒီး ကယဲၢ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဂၤခဲလၢာ် မ့ၢ်လၢ ပအိၣ်လၢထံကီၢ်ဒီး ကလုာ်ဒူၣ်လီၤဆီလိာ်သးဒၣ်လဲာ် ပလီၤဂာ်ဒ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်ဃီအသိးအဃိလီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်အဲၣ်ဒ်အံၤ ဖဲပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, ကဝီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် အခါလီၤ. အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢကျဲလၢ အဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲလီၤ.
၁၄. ဒ် ကလီးစဲ ၃:၁၂-၁၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံနီၢ်ကီၢ် လၢပှၤဂၤအဖီခိၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၄ လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ “သုကဘၣ် အဲၣ်လိာ်ကွံလိာ်သုသးဒိၣ်မး.” (၁ ပ့းတရူး ၄:၈) ကျဲတဘိလၢ ပကပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပကဘၣ်ပျၢ်လိာ်သးတၢ်ကမၣ် ဒီးပကဘၣ်ဆဲး ဝံသးစူၤလိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ. တကးဒံးဘၣ် ပကဃုတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကမၤစၢၤပှၤလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ် မ့မ့ၢ်ဘၣ်ဖုး ပှၤလၢအမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ပသးဒၣ်လဲာ် ပကတူၢ်လိာ်ခီၣ်ဆၢ အဝဲသ့ၣ်လီၤ. (ဖး ကလီးစဲ ၃:၁၂-၁၄.) ဖဲပအိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်ဒ်အံၤအခါ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢပမ့ၢ်ဝဲ ခရံာ်ဖိနီၢ်ကီၢ်လီၤ.
“တၢ်နာ်တမံၤဃီ”
၁၅. ပမၤပိာ်ထွဲ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အကျိၤအကျဲ ဒ်သိးဒီး ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၅ ပမၤပိာ်ထွဲ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အကျိၤအကျဲ ဒ်သိးဒီး ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ တၢ်မၢဖိအစိၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဒိ, ပအိၣ်ဒီးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဒ် ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်အသိးလီၤ. ပအိၣ်ဒီး ပှၤလဲၤတရံးအံးက့ၤကွၢ်က့ၤတၢ်, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပှၤမၤစၢၤတၢ်ဖၣ် ဒ်အဝဲသ့ၣ်အသိးလီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၁:၁; တံတူး ၁:၅) ဒ်အဝဲသ့ၣ်အသိး ပပာ်ကဲယဟိဝၤယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မံဃုာ်အိၣ်ဃုာ် ဒီးတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ, ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤတၢ်သွံၣ် ဒီးပဒီသဒၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိ ခီဖျိဟီထီၣ်ကွံာ် ပှၤမၤတၢ်ကမၣ်လၢ အတပီၢ်ယၢ်လီၤသးဘၣ်တဖၣ်လီၤ.—မၤတၢ် ၁၅:၂၈, ၂၉; ၁ ကရံၣ်သူး ၅:၁၁-၁၃; ၆:၉, ၁၀; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၄.
၁၆. တၢ်ဂ့ၢ်လၢအအိၣ်လၢ အ့းဖ့းစူး ၄:၄-၆ အပူၤန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၆ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပှၤအါဂၤကတဲလီၤအသးလၢ အမ့ၢ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တမ့ၢ် ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်နီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. (မးသဲ ၇:၂၁-၂၃) လံာ်စီဆှံ တဲဘၣ်စ့ၢ်ကီးပှၤလၢ လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ပှၤအါဂၤက “ဖျါလၢအဝဲသ့ၣ် အဲၣ်ထူအဲၣ်ယွၤ.” (၂ တံၤမသ့း ၃:၁, ၅) ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံတဲဘၣ်ပှၤလၢ ကစၢ်ယွၤတူၢ်လိာ်ထဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အအိၣ်ဒီး “တၢ်နာ်တမံဃီ” လီၤ.—ဖး အ့းဖ့းစူး ၄:၄-၆.
၁၇. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ မတဂၤသ့ၣ်တဖၣ် ပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံ ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်တမံၤဃီလဲၣ်.
၁၇ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ မတဂၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်နာ်တမံၤဃီလဲၣ်. ပကွၢ်သကိးတၢ်အုၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ် ဒီးပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤလၢအမၤပိာ်ထွဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သိၣ်လိ ဒီးမၤထွဲဒ် ခရံာ်ဖိလၢတၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒၣ်ထဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်လီၤ. ပကဲဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်ဒီး ပသ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤ ဒီးအတၢ်တိာ်ပာ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်ပဂီၢ် ဖးဒိၣ်ညါ. အဃိ မ်ပကပာ်လီၤပသး လၢပကဆဲးဟံးဃာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤတက့ၢ်.
တၢ်သးဝံၣ် ၃ ပတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ, ပတၢ်မုၢ်လၢ်, ပတၢ်နာ်န့ၢ်အလီၢ်
^ လံာ်အဆၢ. 5 လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကသ့ၣ်ညါဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အမ့ၢ်အတီ ဒီးပကသ့ၣ်ညါဘၣ် ခရံာ်ဖိလၢ တၢ်မၢဖိအစိၤတဖၣ် မၤထွဲ ယ့ၣ်ၡူးအခံဒ်လဲၣ်. ပကထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်အုၣ်သးလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် မၤထွဲဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအဒိအတဲာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အမ့ၢ်အတီ ဒ်လဲၣ်.
^ လံာ်အဆၢ. 9 ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ် လၢအမ့ၢ် “Did the First Christians Use God’s Name?” in The Watchtower, July 1, 2010, p. 6.
^ လံာ်အဆၢ. 10 အဒိ, ဖဲ ၂၀၀၈ န့ၣ် ပၤပၤ ဘဲနဒံၤ ၁၆ ထုးထီၣ်တၢ်ကလုၢ်လၢ ခဲးသလ့း သရိာ်ပူၤန့ၣ် ဖဲပှၤသးဝံၣ်တၢ်အခါမ့ၢ်ဂ့ၤ ဃ့ဘါထုကဖၣ်အခါမ့ၢ်ဂ့ၤ “ပှၤတဘၣ်သူကစၢ်ယွၤအမံၤ မ့တမ့ၢ် ကိးထီၣ်အမံၤဘၣ်.”
^ လံာ်အဆၢ. 63 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကရၢကရိထုးထီၣ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်သီ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံ လၢကျိာ် ၂၀၀ ဘျဲၣ် ဒ်သိးပှၤကဖးဘၣ် ကစၢ်ယွၤအမံၤ လၢပှၤနီၢ်ကစၢ်ကျိာ်လီၤ.
