1. ¿Tiko tyam mayë jäˈäy kyaj tnijawëdë diˈibën tëyˈäjtën?

 TYAM, taaˈäjtp mayë relijyonk diˈib naynyigäjpxëdëp ko tpanëjkxtë Jesus ets ko tmëdundë Dios extëm ttukjotkëdaˈaky. Pääty jyaˈˈaty mayë jäˈäy diˈib kyaj tnekynyijawëdë diˈibën tëyˈäjtën ets ta net nyayajtëwëdë: “¿Jadaa tuˈugë relijyonk diˈib tëyˈäjtën? Kyupëjktaabyë Dios tukëˈëyë relijyonk?”. Ets ëtsäjtëm, ¿ijtëm seguurë ko Jyobaa tyestiigëty jantsy yëˈëdën tukniˈˈijxëdëp ja tëyˈäjtën ets ko duˈunën jyantsy Dios mëdundë extëm ttukjotkëdaˈaky? ¿Ti mbäät xyaˈijtëm seguurë? Min nˈokˈijxëm ti yajnigëxëˈkëdëp ko yëˈë jyantsy tyukˈijtëdëp ja tëyˈäjtën.

2. ¿Tiko Pablo yˈijty seguurë ko tëyˈäjtënë nety tijaty myëbëjkypy? (1 Tesalónikʉ 1:5).

² Apostëlë Pablo ijtpë nety seguurë ko tëyˈäjtën tijaty myëbëjkypy (käjpxë 1 Tesalónikʉ 1:5). Kyaj jeˈeyë tmëbëjky mët ko jotkujk yajnayjyäˈäwë. Yˈëxpëjk këkpäädë Diosë yˈayuk. Pablo myëbëjkypyë nety ko ‘tukëˈëyë ja Dios ja yˈääw yˈayuk mëdiˈibë këxjäˈäy miimbën ak Dios të tnigäjpxtäˈäy’ (2 Tim. 3:16, TY). Ko Pablo këkpäät yˈëxpëjky, ta dyajtëyˈäjtëndëjkë ko Jesus jantsy yëˈë nety ja Mesías diˈib të yajwandaˈaky. Per pënaty nyiwintsënˈäjttëbë relijyonk kyaj duˈun ttuundë. Pes oy jyajënandë ko Dios mëduundëp, per yëˈë nety tyuundëp tijatyë Dios yˈaxëkˈijxypy (Titʉ 1:16). Pablo kyaj duˈun yˈadëtsy extëm pënaty nyiwintsënˈäjttë ja relijyonk. Pes yëˈë kyaj twinˈijxy diˈibë yˈokmëbëkëp mä Diosë yˈAyuk ets diˈibë kyaj. Tyukniˈˈixëyan ja myëguˈuktëjk tijatyë nety jyajtypy ets kyuytyuun tëgokyë ‘mëdiˈibë ja Dios tsyojkypyën’ (Hech. 20:27, TY).

3. Parë nˈijtëm seguurë ko tëyˈäjtën tijaty nmëbëjkëm, ¿tsojkëbëdaa ndimnijäˈäwëtyaˈayëm tijaty nnayajtëˈëwëm? (Ix nenduˈunë rekuäädrë “ Tsip nnijjäˈäwëtyaˈayëm tijatyë Jyobaa wyinmaapy ets tyuumpy”).

 ³ Ta net nääk diˈib winmääytyëp ko pënaty tyukˈijtëdëbë relijyongë tëyˈäjtënbë, tsojkëp tˈatsoowëmbijtäˈäyët tijatyë jäˈäy nayajtëëwëdëp, axtë diˈib kyaj yajxon ttimnigajpxyë Biiblyë. ¿Oyëdaa ko duˈun nwinmäˈäyëm? Min nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë Pablo. Yëˈë duˈun tˈanmääy ja Dios mëduumbëty: “Ijxkijxyëdë tëgekyë ja ëxpëjkën”, per nan yˈëxkäjp ko tamˈäjtpë nety may diˈib kyaj yajxon tjaygyukë (1 Tes. 5:21). Pablo jyënany: “Mët ko diˈibë nnijäˈäm, waandiˈknë yëˈë” ets tijaty nˈijxëm duˈun kyëxëˈëky “extëmë ijxnë wingootspë” (1 Kor. 13:9, 12). Pablo kyaj nety tëgokyë tnijäˈäwëtyaˈay, duˈun extëm ëtsäjtëm. Per jyaygyujkëbë nety ja tukniˈˈijxënë wingëjxypyë, kajaa nety tijaty të tnijawë diˈib yaˈijtë seguurë ko të nety tpääty ja tëyˈäjtën.

4. ¿Wiˈix mbäät nˈijtëm seguurë ko jantsy tëdën nbatëm ja tëyˈäjtën, ets ti nˈixäˈänëm mä tyäˈädë artikulo?

⁴ Tuk pëky wiˈix mbäät nˈijtëm seguurë ko tëdën nbatëm ja tëyˈäjtën, yëˈko nˈijxkijpxyëm pënë Jyobaa tyestiigëty duˈun tmëdundë Dios extëmë Jesus ojts tyukniˈˈixë. Mä tyäˈädë artikulo nˈixäˈänëm ko pënaty jyantsy pyanëjkxtëbë Jesus 1) kyaj tˈawdattë awinax, 2) myëjˈijxtëbë Jyobaa xyëëw, 3) tsyojktëp ja tëyˈäjtën ets 4) ko jantsy naytsyojkëdëp nixim niyam.

5. ¿Wiˈixë Jesus tpëjtakyë ijxpajtën nˈawdäjtëmë Dios, ets wiˈix mbäät nduˈunëm?

⁵ Jesus mëkë nety ttsokyë Jyobaa, pääty yëˈëyë ojts tukpäjk tˈawdaty, duˈun ko jyukyˈajty jam tsäjpotm ets ko jyukyˈajty yä Naxwiiny (Luk. 4:8). Ets nenduˈun ttukniˈˈijxë ja yˈëxpëjkpëty parë duˈun ttundë, Jesus mët ja yˈëxpëjkpëty kyaj dyajtuundë awinax mä Diosˈawdäjttë. Ets komë Dios kyaj yaˈixy, pääty  nitii diˈibë naxwinyëdë jäˈäy yajkojpy mbäät kyayaˈijxkijpxyë mëdë Dios diˈib myëdäjtypyë mëjˈäjtën (Is. 46:5). ¿Oyëdaa ko nˈawdäjtëmë awinax ets nmënuˈkxtakëm? Mä ja Mäjkpë Mandamientë mä ja myëmajtskpë, duˈunë Jyobaa jyënany: “Kyaj xynyitsajtstuˈudët tuˈugë awinax ets ni xykyayajnikojtuˈudët diˈib jam tsäjpotm o diˈib yä naxwiiny o diˈib yajpatp naxpatkëˈëy nëëjoty. Kyaj xywyingoxtanët ets ni xykyamëdunäˈänët” (Éx. 20:4, 5). Pënaty tsyojktëp etsë Dios kyupëkëdët kyaj tˈawdattë awinax.

6. ¿Pënë yˈijxpajtënë tyam pyanëjkxtëbë Jyobaa tyestiigëty?

⁶ Pënaty nyiˈëxpëjkëdëp tijaty tëëyëp tuun jäjtë, jyënäˈändë ko ja tiempë mä apostëlëtëjk jyukyˈäjttë yëˈëyë yˈawdäjttë Dios. Extëm nˈokpëjtakëm, tuˈugë liibrë diˈib nyimaytyakypy pënaty tim jawyiin ojts tpanëjkxtë Kristë, jyënaˈany ko kyaj tyim miindë mä jyot wyinmäˈäny parë tkudëytyëdë awinax mä Dios tˈawdattë (History of the Christian Church). Ëtsäjtëm, Jyobaa tyestiigëty, nan yëˈë nbanëjkxëm ja yˈijxpajtënë Dios mëduumbëty diˈib jukyˈäjttë mä primer siiglë. Kyaj nˈawdäjtëmë awinax, santë o anklësëty ets ni Jesus. Nan kyaj nˈawdäjtëm diˈib yajmëjpëtsëëmbyë nax käjpn extëm ko yajsaludaratyë bandeerë. Të ja jot winmäˈäny nbëjtakëm ko oy ti tyuny jyatëdët, nmëmëdowäˈänëm extëmë Jesus jyënany: “Mˈawdatëp ja mWintsën Dios, [Jyobaa] es xymyëdunët yëˈëyë jeˈeyë” (Mat. 4:10).

7. ¿Wiˈix tëgatsy tijaty tundë Jyobaa tyestiigëty mëdë wiinkpë relijyonk?

⁷ Tyam, ta mayë jäˈäy diˈib pyanëjkxtëp ets mëj dyajnaxtë pënaty nyiwintsënˈäjttëbë relijyonk, jeˈeyë tkaˈˈawdäjnëdë. Yaˈujtspajttëbë tsyäjpjëën tsyäjptëjk, jyuuytyëbë liibrë ets nëgooyë dyäjknëdë meeny sentääbë parë tpudëkëdë. Tëgokyë tmëbëktë wiˈix yˈanëˈëmxëdë. ¡Nëgooyë ttukxondaknëdë këdiinëm koxyëbë Jesus ttimˈixtë! Per ëtsäjtëm kom yëˈëyë njantsy myëduˈunëmë Jyobaa, pääty kyaj nbanëjkxëm nituˈugë naxwinyëdë jäˈäy. Yajmëjˈijxp pënaty xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm, per yëˈë nbaduˈunëm extëmë Jesus jyënany: “Miits mdukkaˈaxˈäjttëp nidëgekyë” (Mat. 23:8-10). Kyaj nˈawdäjtëmë naxwinyëdë jäˈäy extëm pënaty nyiwintsënˈäjttëbë relijyonk o gobiernëtëjk. Ets kyaj nduktëjk ndukwäˈkëmë ryelijyonk ets tijaty tyuundëbë politikëtëjk, abëky nnayaˈijtëm. Tim tëgatsy tijaty nduˈunëm, këdiinëm mayë relijyonk diˈib naynyigäjpxëp ko tpanëjkxtë Kristë (Fwank 18:36).

8. ¿Wiˈix nnijäˈäwëm ko Jyobaa tsyojkypy ets nyajmëjpëtsëˈëmëmë xyëëw ets niˈamukë jäˈäy nduknijäˈäwëm?

⁸ Tëgok, duˈunë Jesus nyuˈkxtaky: “Tatë yajmëjpëtsëmë mxëëw”. Ko duˈun nyuˈkxtaky, Jyobaa atsoowëmbijtë desde tsäjpotm ko yˈanmääyë ko yajmëjpëtsëmaampy (Fwank 12:28). Nuˈunë Jesus ojts ttuunë Diosë tyuunk yä Naxwiiny, ojts dyajmëjpëtsëëmë ja xyëëw (Fwank 17:26). Pääty, pënaty jyantsy pyanëjkxtëbë Jesus, nan oy nyayjyawëdë ko dyajtundë Diosë xyëëw ets ko ja jäˈäy ttuknijawëdë.

9. ¿Wiˈixë Dios mëduumbëty diˈib mä primer siiglë dyajnigëxëˈktë ko myëjˈijxtëbë netyë Diosë xyëëw?

⁹ Ko nety ja kongregasionk të nyaxkëdaˈaky mä primer siiglë. Jyobaa “tim jawyiin ojts tniˈˈijxkëdaˈagyë wiink nasionk parë jap dyajpëtsëmäˈäny tuˈugë käjpn diˈib mënëjkxëdëbë xyëëw” (Apos. 15:14, TNM). Tyäˈädë Dios mëduumbëty, jantsy oy nyayjyäˈäwëdë ko ojts dyajtuundë Diosë xyëëw ets ko ojts ttuknijawëdë wiink jäˈäy. Ojts dyajtundë Diosë xyëëw mä ojts yˈëwäˈkx kyäjpxwäˈkxtë ets nan kyujäˈäyëdë mä Biiblyë. * Ko duˈun ttuundë,  ta dyajnigëxëˈktë ko yëˈë nety tuˈugë käjpn diˈib myënëjkxëdëbë Diosë xyëëw (Apos. 2:14, 21).

10. ¿Tijaty xytyukniˈˈijxëm ko Jyobaa tyestiigëty yëˈë tuˈugë käjpn diˈib myënëjkxëbë Diosë xyëëw?

¹⁰ ¿Yëˈënë Jyobaa tyestiigëty tuˈugë käjpn diˈib myënëjkxëdëbë Diosë xyëëw? Min nˈokˈijxëm. Tyam, nimay pënaty nyiwintsënˈäjttëbë relijyonk, të tˈëxtäˈäytyë winmäˈäny parë kyaj pën tnijawëdë Diosë xyëëw, axtë të tjoˈotstë mä Biiblyë. Nan të dyajkuboktë parë kyaj pën dyajtunët mä tsyäjpjëën tsyäjptëjk. Per yajxon nyigëxëˈëky ko Jyobaa tyestiigëty, yëˈëyën diˈib yajmëjpëtsëëmdëbë Diosë xyëëw ets nyigäjpx nyimaytyaktëp. * Nituˈugë relijyonk kyajaˈˈaty extëmë Jyobaa tyestiigëty diˈib nimayë jäˈäy tyukniˈˈijxëdëbë Diosë xyëëw. Nduˈunëmë mëjääw parë njukyˈäjtëm extëm nxëwˈäjtëm, Jyobaa tyestiigëty (Is. 43:10-12). Nan të nyajpëtsëˈëmëmë Traducción del Nuevo Mundo, naxy 240 miyonk diˈib myëmiimbyë Diosë xyëëw mäjaty të yajjoˈotsy. Ets nyajpëtsëˈëmëm, naxy tuk mil ayukë ëxpëjkpajn diˈib myëmiimbyë Diosë xyëëw.

11. ¿Wiˈix ja Dios mëduumbëty mä primer siiglë dyajnigëxëˈktë ko mëkë nety ttsoktë ja tëyˈäjtën?

¹¹ Jesus tsyojk ja tëyˈäjtën, ja njënäˈänëm, ja tëyˈäjtën diˈibë nety nyijäˈäwëp mä Dios ets tijaty të ttuknibëjtäägë. Tyukjukyˈäjt ja tëyˈäjtën ets nan tyuknijäˈäwë ja wiink jäˈäy (Fwank 18:37). Pënaty jyantsy pyanëjkxtëbë  Jesus, nan tsyojktëp ja tëyˈäjtën (Fwank 4:23, 24). Päätyë apostëlë Pedro, jyënany ko pënaty tim jawyiin ojts tpanëjkxtë Jesus, yëˈë nety pyanëjkxtëp “ja tëyˈäjtën” (2 Peed. 2:2). Tyäˈädë Diosë mëduumbëty mëkën ttsojktë ja tëyˈäjtën, pääty kyaj nyinäjxëdë tijatyë nety tukniˈˈijxëdëp ja jäˈäy ets ja kyostumbrëty (Kol. 2:8). Nenduˈun tyam, pënaty jyantsy pyanëjkxtëbë Jesus tyuundëbë mëjääw parë duˈunyëm yˈittë mä “ja tëyˈäjtën” (3 Fwank 3, 4). ¿Wiˈix duˈun ttundë? Ko tˈixtë pën duˈun jyukyˈattë ets pën duˈun tijaty ttundë extëm myiny mä Biiblyë.

12. Ko ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib tyuˈumooytyëbë Diosë kyäjpn tˈixtë ko tsojkëp jam ti yajwijtstëgatsët, ¿ti net tyuundëp, ets tiko?

¹² Jyobaa tyestiigëty kyaj jyënäˈändë ko wäˈäts tjaygyujkëtyaˈaytyë Biiblyë. Näˈäty, kyaj oy tnimaytyäˈäktë tuˈugë tukniˈˈijxën diˈib yajpatp mä Biiblyë o wiˈix mbäät tnëˈëmoˈoy ttuˈumoˈoytyë ja myëguˈuktëjk. Perë tyäˈädë kyaj mbäät mëjˈixy mëjmëdoy njäˈäwëm, pes mä Biiblyë jyënaˈany ko ja Diosë kyäjpn wanaty wanatyë nety tjaygyukëyäˈändë ja tëyˈäjtën (Kol. 1:9, 10). Jyobaa wanaty wanaty xytyuknijäˈäwëm ja tëyˈäjtën, pääty oy ko nmaˈkxtujkëm parë oytyaˈagyëˈaambyë Dios xytyuknijäˈäwëm ja tëyˈäjtën (Prov. 4:18). Ko ja nmëguˈukˈäjtëm diˈib xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm, tpëktë kuentë ko tsojkëp yajwijtstëgatsët extëmë nety tijaty yajtuny o yajjaygyukë, ta netyë duˈun ttundë. Mayë relijyonk wyijtstëgäjtstëp tijaty, jeˈeyë parë dyajjotkujkˈatäˈändë ja jyaˈay o parë myëjpëtsëmäˈändë. Perë Jyobaa testiigëty ko tijaty twijtstëgatstë, yëˈë parë niˈigyë Dios yajmëwingonët o parë yaˈˈawdatët extëmë Jesus ojts tyukniˈˈixë (Sant. 4:4). Ko ti yajwijtstëgatsy kyaj yëˈëyëty mët ko duˈun tijaty ndunäˈänëm extëm tyamë jäˈäy tijaty ttundë o wyinmaytyë, yëˈë duˈun ko të yajxon njaygyujkëmë Biiblyë ets ntsojkëm ja tëyˈäjtën (1 Tes. 2:3, 4).

13. ¿Diˈibë jäˈäyˈäjtën niˈigyë yajnigëxëˈktëp pënaty jyantsy pyanëjkxtëbë Jesus, ets wiˈix mä tyäˈädë tiempë dyajnigëxëˈëktë Jyobaa tyestiigëty?

¹³ Ja Dios mëduumbëty diˈib jukyˈäjttë mä primer siiglë, jantsy oyjyaˈay yaˈixyˈäjttë, per diˈib mas niˈigyë yajtukˈijxwëˈëmdë, yëˈë ko nyaytsyojkëdë nixim niyam. Jesus jyënany: “Pën mnaytsyojkëdëp miitsëty nixim niyam, net nidëgekyë ja jäˈäy tnijawëdët kots ëj miits nˈëxpëjkpëˈattë” (Fwank 13:34, 35). Tyam, nenduˈunë Jyobaa tyestiigë abëtsemy nyaxwinyëdë nyaytsyokëdë ets tuˈugyë nyayaˈitëdë. Wiinkpë relijyonk kyaj duˈun nyaytsyokëdë, per ëtsäjtëm duˈun nnayjyäˈäwëm tuk familyën mëdë nmëguˈukˈäjtëm, oy määyëm ntsoˈonëm ets oy wiˈixëm ja kostumbrë nmëdäjtëm. Duˈun yaˈixy ko nëjkxëm reunyonk ets asamblee. Tyäˈädë yëˈë diˈib xyaˈijtëm seguurë ko ëtsäjtëm jeˈeyë diˈib duˈun nˈawdäjtëmë Jyobaa extëm ttsoky.

14. Extëm jyënaˈanyë Éfesʉ 4:32, ¿wiˈix ja tuk pëky mbäät nyajnigëxëˈkëm ko nnaytsyojkëm nixim niyam?

¹⁴ Biiblyë jyënaˈany: “Niˈik mnaytsyokëtëty nixim niyam” (1 Peed. 4:8, TY). Tuk pëky wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm, yëˈë ko naybyokymyaˈkxëm ets ko nnaymyëmaˈkxtujkëm nixim niyam mët ko akpokyjyaˈay nyajpatëm. Nan tsojkëp nˈëxtäˈäyëmë winmäˈäny wiˈix mbäät nbudëjkëm ja nmëguˈukˈäjtëm ets nˈoyjyaˈaytyakëm, axtë ja diˈib të xyajnayjyäˈäwëm axëëk (käjpxë Éfesʉ 4:32). Ko duˈun nyajnigëxëˈkëmë tsojkën, yëˈë diˈib yajtukˈijxwëˈëmëm ko njantsy pyanëjkxëmë Jesus.

15. ¿Wixaty tyam yajpanëjkxy ja yˈijxpajtënë Dios mëduumbëty diˈib mä primer siiglë?

¹⁵ Ja Dios mëduumbëty diˈib mä primer siiglë tukniwits tuknimäˈkxë tijaty ojts ttundë. Tyam, nenduˈun yajpanëjkxyë yˈijxpajtënëty, taaˈäjtpë sirkuitë, mëjjäˈäytyëjkëty ets diˈib tuundëp ministerial,  duˈun tijaty ttukniwitsëdë extëm ja apostëlëty dyajtsondaktë mä primer siiglë (Filip. 1:1; Titʉ 1:5). Ets duˈun extëm ja Dios mëduumbëty diˈib jukyˈäjttë mä primer siiglë, ëtsäjtëm nenduˈun nmëmëdoˈowëm ja Diosë yˈanaˈamën, extëm mä wiˈix mbäädë jäˈäy kyasäädëˈaty ets yˈity tsyëënë, nmëjˈijxëmë neˈpyny ets wiˈix nyajkuentëˈäjtëm mä kongregasionk mä pënaty pokytyuundëp mëjwiin kajaa ets kyaj jyodëmbittë (Apos. 15:28, 29; 1 Kor. 5:11-13; 6:9, 10; Eb. 13:4).

16. ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyënaˈanyë Éfesʉ 4:4-6?

¹⁶ Jesus jyënany ko mayë netyë jäˈäy nyaynyigäjpxäˈänëdë ko yëˈë panëjkxëdëp, per kyaj nety niˈamukë duˈun jyantsy pyanëjkxäˈänëdë (Mat. 7:21-23). Mä Biiblyë nan ojts yajnaskäjpxë ko mä ja tiempë jyëjpkëxanë, mayë jäˈäy “kyëxëˈëgäˈändë ko Dios mëduundëp” (2 Tim. 3:1, 5). Perë Biiblyë jyënaˈany ko “tiˈigyë mëbëjkën” jeˈeyë jyaˈˈaty diˈibë Dios tyukjotkëdakypy (käjpxë Éfesʉ 4:4-6).

17. ¿Pënaty tyam pyanëjkxtëbë Jesusë yˈijxpajtën ets tyukˈijtëdëp ja relijyongë tëyˈäjtënbë?

¹⁷ Extëm të nˈijxëm, ¿pënën tyam jeˈeyë jyantsy tyukˈijtëdëp ja relijyongë tëyˈäjtënbë? Të nnijäˈäwëm ko yëˈë Jyobaa tyestiigëty ets të yajnimaytyaˈaky kanäk pëky diˈib xytyukˈijxëm wiˈix mbäät nˈëxkäjpëm. Nan të nˈijxëm wiˈixë Jesus ojts tnastunë nˈawdäjtëmë Dios ets wiˈix ja Dios mëduumbëty diˈib mä primer siiglë nenduˈun ttuundë. Jantsy oy nnayjyäˈäwëm ko ndukˈijtëmë Diosë kyäjpn ets ko të nnijäˈäwëm ja tëyˈäjtën mä pënën Jyobaa ets tijaty tyuknibëjtakëp. Pääty, nˈoktuˈunëmë mëjääw parë ninäˈä ngamastutëm ja tëyˈäjtën diˈib të nnijäˈäwëm.