1. Mɛni he je nɛ wa bua jɔɔ kaa wa ji Yehowa Odasefohi ɔ?

E JI he blɔ ngua nɛ wa ná kaa wa ji Yehowa Odasefohi! Wa ji Yehowa we bi, nɛ wa fiɛɛɔ nɛ wa tsɔɔ nihi ní kɛ tsɔɔ kaa wa ji e we Odasefohi. Ke wa nyɛ nɛ wa ye bua nɔ ko nɛ e ngɛ “su kpakpa nɛ ma ha nɛ [e] ná neneene wami” nɛ e ba he ye ɔ, wa bua jɔɔ wawɛɛ. (Níts. 13:48) Ke e ba jã a, wa nuɔ he kaa bɔ nɛ Yesu nu he ɔ. E “bua jɔ wawɛɛ ngɛ mumi klɔuklɔu ɔ mi” benɛ e kaseli ɔmɛ ba de lɛ níhi a si kpami kpakpahi nɛ a ná ngɛ fiɛɛmi mi ɔ.—Luka 10:1, 17, 21.

2. Mɛni wa ma nyɛ maa pee kɛ tsɔɔ kaa wa fiɛɛmi ní tsumi ɔ he hia wɔ wawɛɛ?

² Fiɛɛmi ní tsumi ɔ he hia wɔ wawɛɛ. Bɔfo Paulo wo Timoteo he wami ke: “Be fɛɛ be ɔ, hyɛ mo nitsɛ o he nɔ kɛ o ní tsɔɔmi ɔ hu nɔ saminya.” E tsa nɔ ke: “Ke o peeɔ jã a, o ma he mo nitsɛ kɛ nihi nɛ a buɔ mo tue ɔmɛ a yi wami.” (1 Tim. 4:16) Enɛ ɔ tsɔɔ kaa wa fiɛɛmi ní tsumi ɔ heɔ nɔ yi wami. Wa ji Mawu Matsɛ Yemi ɔ sisi bimɛ, enɛ ɔ he ɔ, wa hyɛɛ wa he nɔ saminya be fɛɛ be. Wa bɔɔ mɔde kaa wa maa ba wa je mi saminya konɛ e wo Yehowa hɛ mi nyami nɛ e kɛ sane kpakpa a nɛ wa fiɛɛɔ nɛ kɔ. (Filip. 1:27) Wa tsɔɔ kaa wa ‘hyɛɛ wa ní tsɔɔmi nɔ saminya’ kɛ gu wa he nɛ wa dlaa loko wa fiɛɛɔ, kɛ Yehowa nɛ wa biɔ lɛ kaa e ye bua wɔ loko waa ye nɔ ko odase ɔ nɔ.

3. Kɛ nihi ma nyɛ maa pee a ní ngɛ Matsɛ Yemi sɛ gbi ɔ he ha kɛɛ? Mo ha nɔ hyɛmi nɔ́ ko.

³ E ma nyɛ maa ba kaa wa maa pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ wa ma nyɛ ngɛ wa fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi, se nihi nɛ a ngɛ wa zugba kpɔ ɔ mi ɔ bua be Matsɛ Yemi ɔ sɛ gbi ɔ he jɔe. Mo susu Nyɛminyumu Georg Lindal nɛ lɛ nɔ kake e fiɛɛ ngɛ Iceland kɛ je jeha 1929 kɛ ya si jeha 1947 ɔ nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ o hyɛ. E gba  womihi akpe nyɔngmahi abɔ, se nihi nɛ e ha mɛ womi ɔ a kpɛti nɔ ko nɔ ko ba pee we Odasefo no. E ngma ke: “E ngɛ kaa nɔ́ nɛ a kpɛti ni komɛ teɔ si kɛ woɔ Baiblo sɛ gbi ɔ, nɛ a kpɛti nihi fuu a bua jɔɛ he kulaa.” Ma se sane kpakpa fiɛɛli nɛ a gbe Gilead sukuu ɔ nya ya lejɛ ɔ konɛ a ya ye bua. Mɛ hu a fiɛɛ jehahi fuu nɛ a nɛ nɔ ko nɛ e bua jɔ munyu ɔ he ngɛ lejɛ ɔ. Se jeha nɛɛ se ɔ, nihi nɛ a ngɛ Iceland ɔ a kpɛti ni komɛ jɔɔ a he nɔ kɛ ha Yehowa nɛ a ha nɛ a baptisi mɛ. *

4. Kɛ wa ma nyɛ maa nu he ha kɛɛ ke nihi bui sɛ gbi ɔ tue ɔ?

⁴ Ke nihi bui wa sɛ gbi ɔ tue ɔ, e jɔ̃ɔ wa kɔni mi wawɛɛ. Wa ma nyɛ maa nu he kaa bɔ nɛ Paulo nu he ɔ. E ‘ye aywilɛho wawɛɛ, nɛ e nu dɔdɔɛ nɛ se pui’ he akɛnɛ Yuda bi ɔmɛ kplɛɛ we Yesu Kristo nɔ kaa lɛ ji Mesia a nɛ a wo e he si ɔ he je. (Rom. 9:1-3) Eko ɔ, o kɛ nɔ ko ngɛ Baiblo ɔ kasee nɛ o bɔɔ mɔde kaa o maa pee tsɔɔlɔ kpakpa nɛ o sɔleɔ ha lɛ. Se e kɛ nɔ́ nɛ e ngɛ kasee ɔ tsu we ní nɛ e he ba hia nɛ o kɛ lɛ nɛ kpa ní ɔ kasemi. Aloo mo nitsɛ o kɛ nɔ ko kase we ní nɛ e ya e hɛ mi kɛ su baptisimi he. Anɛ e sa nɛ enɛ ɔ nɛ ha nɛ o he nile nɛ bu mo fɔ nɛ o susu kaa Yehowa jɔɔ we o fiɛɛmi ní tsumi ɔ nɔ lo? Ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ, wa ma ha sane bimi nɛ nyɛɛ se nɛ ɔmɛ a heto: (1) Mɛni tsɔɔ kaa wa fiɛɛmi ní tsumi ɔ ye manye? (2) Ke wa ngɛ fiɛɛe ɔ, mɛni nɛ e sa nɛ waa hyɛ blɔ?

5. Mɛni he je nɛ pi be fɛɛ be nɛ níhi yaa nɔ saminya ngɛ níhi nɛ wa peeɔ ha Yehowa a mi kaa bɔ nɛ wa ngɛ hlae ɔ?

⁵ Baiblo ɔ tsɔɔ kaa nɔ nɛ peeɔ Mawu suɔmi nya ní ɔ, “yeɔ manye ngɛ nɔ́ tsuaa nɔ́ mi.” (La 1:3) Se enɛ ɔ tsɔɔ we kaa nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ wa maa pee ha Yehowa a maa ya nɔ kaa bɔ nɛ wa ngɛ hlae ɔ. Akɛnɛ adesahi yi mluku he je ɔ, “haomi hiɛ babauu” ngɛ a si himi mi nɛ wɔ hu wa piɛɛ he. (Hiob 14:1) Jehanɛ hu ɔ, be komɛ ɔ, nihi nɛ a teɔ si kɛ woɔ wɔ ɔ ma nyɛ maa tsi wa nya konɛ wa ko fiɛɛ ngɛ wehi a mi. (1 Kor. 16:9; 1 Tɛs. 2:18) Ke jã a, lɛɛ mɛni nɔ Yehowa daa kɛ tsɔɔ kaa wa fiɛɛmi ní tsumi ɔ ye manye? Nyɛ ha nɛ wa susu Baiblo sisi tomi mlaa komɛ nɛ maa ye bua wɔ konɛ waa na heto ɔ he.

6. Mɛni nɛ Yehowa daa nɔ kɛ tsɔɔ kaa wa fiɛɛmi ní tsumi ɔ ye manye?

⁶ Yehowa naa bɔ nɛ waa bɔɔ mɔde ha a nɛ e hyɛɛ konɛ wa kɔni mi nɛ ko jɔ̃. Ke nihi bui sɛ gbi ɔ tue, se wa yaa nɔ nɛ waa kɛ kã kɛ suɔmi tsuɔ fiɛɛmi ní tsumi ɔ, Yehowa naa wɔ kaa wa ye manye. Paulo de ke: “Mawu ɔ, pi nɔ nɛ e dɛ ji lɛ nɛ e hɛ maa je nyɛ ní tsumi kɛ suɔmi nɛ nyɛ je kpo ngɛ e biɛ ɔ he kɛ gu sɔmɔmi nɛ nyɛ ngɛ ni klɔuklɔu ɔmɛ sɔmɔe nɛ nyɛ ya nɔ nɛ nyɛ ngɛ mɛ sɔmɔe ɔ nɔ.” (Heb. 6:10) Yehowa kaiɔ mɔde nɛ wa bɔɔ kɛ suɔmi nɛ wa jeɔ kpo ɔ ke Baiblo kaselɔ ko yɛ e hɛ mi po. Enɛ ɔ he ɔ, nɔ́ nɛ Paulo de Korinto bi ɔmɛ hu ma nyɛ maa ba mi ngɛ wa blɔ fa mi ke wa mɔde bɔmi  wui yiblii kaa bɔ nɛ wa ngɛ hlae ɔ po. E de ke: “Nyɛ dengme gbomi ɔ be yaka pee ngɛ Nyɔmtsɛ ɔ mi.”—1 Kor. 15:58.

7. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ nɔ́ nɛ bɔfo Paulo de ngɛ e fiɛɛmi ní tsumi ɔ he ɔ mi?

⁷ Bɔfo Paulo ji ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ nɛ e bɔɔ mɔde saminya. E ye bua kɛ to asafo ehehi a sisi ngɛ ma slɔɔtohi a mi. Se benɛ ni komɛ tu e he munyu kaa e pi tsɔɔlɔ kpakpa a, e tui nihi abɔ nɛ e ye bua mɛ nɛ a ba pee Kristofohi ɔ he munyu, mohu ɔ, Paulo ngma ke: “I tsu ní tsumihi fuu.” (2 Kor. 11:23) Nyɛ ha nɛ wa kai kaa nɔ́ nɛ he hia Yehowa titli ji wa mɔde bɔmi kɛ si nɛ wa ma fĩ kaa bɔ nɛ Paulo pee ɔ.

8. Mɛni nɛ e sa nɛ wa kai ngɛ wa fiɛɛmi ní tsumi ɔ he?

⁸ Wa fiɛɛmi ní tsumi ɔ saa Yehowa hɛ mi. Yesu tsɔ e kaseli 70 kaa a ya fiɛɛ Matsɛ Yemi sɛ gbi ɔ. Nyagbe ɔ, kaseli ɔmɛ “kpale a se kɛ ba kɛ bua jɔmi.” Mɛni lɛ ha nɛ a bua jɔ ɔ? A de ke: “Benɛ waa kɛ o biɛ ɔ tsu ní ɔ, daimoniohi po ba a he si ha wɔ.” Se Yesu dla a susumi nɛ e de mɛ ke: “Pi mumihi nɛ a ba a he si ha nyɛ ɔ he je nɛ e sa kaa nyɛ bua nɛ jɔ ngɛ, mohu ɔ, nyɛ bua nɛ jɔ, ejakaa a ngma nyɛ biɛ ngɛ hiɔwe.” (Luka 10:17-20) Yesu le kaa níhi be nɔ yae ha mɛ jã daa ngɛ a fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wa li nihi nɛ Yesu kaseli ɔmɛ fiɛɛ kɛ ha mɛ sisije ɔ a kpɛti nihi abɔ nɛ a ba pee Kristofohi. Pi níhi nɛ kaseli ɔmɛ tsu ɔ pɛ nɛ e sa nɛ e ha nɛ a ná bua jɔmi, se mohu ɔ, nɔ́ nɛ he hia ji lemi nɛ a le kaa Yehowa bua jɔ a mɔde bɔmi ɔ he ɔ.

9. Ngɛ Galatia Bi 6:7-9 ɔ nya a, mɛni maa ba ke wa fĩ si ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi?

⁹ Ke wa fĩ si ngɛ wa fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi ɔ, wa ma ná neneene wami. Ke wa pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ wa ma nyɛ ngɛ Matsɛ Yemi ɔ he sane kpakpa fiɛɛ ní tsumi ɔ mi ɔ, e tsɔɔ kaa wa “ngɛ due kɛ ngɛ mumi ɔ hae,” nɛ Mawu mumi klɔuklɔu ɔ ma tsu ní ngɛ wa si himi mi. Yehowa wo si kaa ke ‘wa kɔni mi jɔ̃ we’ loo “pɔ tɔɛ wa he ɔ,” e ma ha wɔ neneene wami ke wa nyɛ we nɛ waa ye bua nɔ ko nɛ e ya e hɛ mi kɛ su baptisimi he po.—Kane Galatia Bi 6:7-9.

10. Mɛni he je nɛ ke wa fiɛɛ ɔ, ni komɛ buɔ tue nɛ ni komɛ bui tue ɔ?

¹⁰ Ke nihi maa bu wa sɛ gbi ɔ tue jio, a be tue bue jio, e daa si ngɛ mɛ nitsɛmɛ a nɔ. Yesu ngɔ nɔ́ he tomi nɔ́ ko nɛ kɔɔ ní dulɔ ko nɛ e ya fĩa wu ngɛ zugba slɔɔtohi a nɔ ɔ kɛ tsu ní kɛ tsɔɔ anɔkuale nɛ ɔ mi. Wu nɛ ya pue zugba kpakpa nɔ ɔ pɛ lɛ wo yiblii. (Luka 8:5-8) Yesu tsɔɔ kaa zugba slɔɔto ɔmɛ daa si ha bɔ nɛ nihi slɔɔtohi nɛ a nuɔ “Mawu munyu ɔ” a tsui ngɛ ha. (Luka 8:11-15) Kaa bɔ nɛ e ji ngɛ ní dulɔ ɔ blɔ fa mi ɔ, wa be nyɛe ma kudɔ bɔ nɛ wa ní tsumi ɔ maa wo yiblii ha. Bɔ nɛ wa tue buli ɔmɛ a tsui ngɛ ha a lɛ maa tsɔɔ. Wa ní tsumi ji kaa wa maa ya nɔ nɛ wa du wu kpakpa a nɛ ji Matsɛ Yemi ɔ he sɛ gbi ɔ. Kaa bɔ nɛ bɔfo Paulo tsɔɔ ɔ, “nɔ fɛɛ nɔ nine maa su lɛ nitsɛ e hiɔwo nɔ ngɛ lɛ nitsɛ e ní tsumi ɔ he,” se pi ngɛ yiblii nɛ e ní tsumi ɔ wo ɔ he.—1 Kor. 3:8.

11. Mɛni he je nɛ wa ma nyɛ ma de ke Noa ji “dami fiɛɛlɔ” nɛ e ye manye? (Hyɛ foni nɛ ngɛ womi ɔ hɛ mi ɔ.)

¹¹ Ngɛ yi nɔ sanehi tsuo a mi ɔ, Yehowa we bi kɛ nihi nɛ a bua jɔɛ sɛ gbi ɔ he ɔ kpeɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Noa nɛ e ji “dami fiɛɛlɔ” ɔ, fiɛɛ maa pee jeha 40 loo 50. (2 Pet. 2:5) Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e he ye kaa nihi maa bu e sɛ gbi ɔ tue, se Yehowa ha we lɛ nɔ mi mami. Mohu ɔ, benɛ Mawu de lɛ ke e kpɛ daka a, e de lɛ ke: “O kɛ o yo, kɛ o binyumu ɔmɛ, kɛ a yi ɔmɛ nɛ ba sɛ lɛ ɔ mi.” (1 Mose 6:18) Bɔ nɛ Yehowa tsɔɔ Noa kaa e kpɛ daka a ha a ma nyɛ ma ha nɛ Noa nɛ na kaa nihi fuu be lɛ tue bue,  ejakaa blɔ be daka a mi nɛ nihi fuu nɛ a sɛ mi. (1 Mose 6:15) Kaa bɔ nɛ wa le ɔ, a kpɛti nɔ kake po bui Noa tue. (1 Mose 7:7) Se anɛ enɛ ɔ ha nɛ Yehowa na Noa kaa e fiɛɛmi ní tsumi yi manye lo? Dɛbi kulaa! Yehowa bua jɔ Noa he ejakaa e pee nɔ́ fɛɛ nɔ́ nɛ Yehowa de lɛ ke e pee ɔ.—1 Mose 6:22.

12. Mɛni blɔ nɔ gbalɔ Yeremia gu kɛ na bua jɔmi ngɛ e fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi benɛ a ngɛ e he fɛu yee nɛ a te si kɛ wo lɛ ɔ?

¹² Gbalɔ Yeremia hu fiɛɛ jeha 40 kɛ se, se a bui lɛ tue nɛ a te si kɛ wo lɛ. Akɛnɛ a ngɛ lɛ “ahlua bɔe, nɛ a ngɛ [e] he fɛu yee” he je ɔ, e kɔni mi jɔ̃ nɛ e ma e juɛmi nya si kaa e ma kpa fiɛɛmi. (Yer. 20:8, 9) Se Yeremia kpa we! Mɛni ye bua lɛ nɛ e ya nɔ nɛ e kɛ bua jɔmi tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ? E kɛ e hɛ ma níhi enyɔ nɛ a he hia nɔ. Kekleekle ɔ, Mawu sɛ gbi ɔ nɛ Yeremia fiɛɛ ɔ, ma ha nɛ ni ɔmɛ a nine nɛ su “ní kpakpahi nɛ [a] ngɛ blɔ hyɛe” hwɔɔ se ɔ nɔ. (Yer. 29:11) Enyɔne ɔ, Yehowa hla Yeremia kaa e fiɛɛ nɛ e ngɔ e sɛ gbi ɔ kɛ ha e we bi. (Yer. 15:16) Wɔ hu wa fiɛɛɔ sɛ gbi nɛ haa nɔ hɛ kɛ nɔ fɔmi ɔ, nɛ Yehowa biɛ ɔ hu ngɛ wa nɔ kaa e we Odasefohi. Ke wa ngɔ níhi enyɔ nɛ a he hia nɛ ɔmɛ kɛ ma wa hɛ mi ɔ, wa bua maa jɔ ngɛ bɔ fɛɛ bɔ nɛ nihi maa pee a ní ha a he.

13. Mɛni wa kaseɔ ngɛ Yesu nɔ́ he tomi nɔ́ nɛ ngɛ Maako 4:26-29 ɔ mi?

¹³ E heɔ be loko nɔ ko náa hemi kɛ yemi. Yesu ma anɔkuale nɛ ɔ nɔ mi benɛ e ngɔ nɔ́ he tomi nɔ́ nɛ kɔɔ nɔ ko nɛ ya du ní nɛ e je nɛ e ya hwɔɔ si ɔ he ɔ kɛ tsu ní ɔ. (Kane Maako 4:26-29.) Benɛ ni dulɔ ɔ fĩa wu ɔ se ɔ, wu ɔmɛ wa bɔɔbɔɔbɔɔ nɛ e be nyɛe maa pee nɔ́ ko kɛ ha nɛ a wa mlamlaamla. Eko ɔ, mo hu jã o mlɛ be gagaaga loko o maa na kaa o Baiblo kaselɔ ɔ kɛ nɔ́ nɛ e ngɛ kasee ɔ ngɛ ní tsue. Kaa bɔ nɛ ní dulɔ ɔ be nyɛe ma ha nɛ wu ɔ nɛ wa mlamlaamla a, wɔ hu wa be nyɛe ma ha nɛ wa Baiblo kaselɔ ɔ hemi kɛ yemi mi nɛ wa mlamlaamla. Enɛ ɔ he ɔ, ko ha nɛ o kɔni mi nɛ jɔ̃ ke o Baiblo kaselɔ yɛ e hɛ mi mlamlaamla kaa bɔ nɛ o ngɛ hlae ɔ. Kaa bɔ nɛ e ji ngɛ ngmɔ humi blɔ fa mi ɔ, kaselɔ peemi ní tsumi ɔ hu biɔ tsui si tomi.—Yak. 5:7, 8.

14. Mɛni nɔ hyɛmi nɔ́ nɛ tsɔɔ kaa e ma nyɛ ma he be loko nihi ma bɔni sɛ gbi ɔ tue bumi?

¹⁴ Ngɛ zugba kpɔ komɛ a mi ɔ, e heɔ be loko ni komɛ haa nɛ a baptisi ɔ mɛ. Mo susu Gladys Allen kɛ Ruby Allen nɛ a ji nyɛmimɛ ɔ a níhi a si kpami ɔ he nɛ o hyɛ. Ngɛ jeha 1959 ɔ mi ɔ, a ha nɛ a ya sɔmɔ kaa blɔ gbali ngɛ Quebec ngɛ Canada. * Nihi fuu yeɔ gbeye ngɛ nɔ́ nɛ ma bi ɔmɛ kɛ osɔfo ɔmɛ maa pee loo a ma de ke a na nɛ a kɛ Odasefohi ngɛ ní sɛɛe ɔ he, enɛ ɔ he ɔ, a bui sɛ gbi ɔ tue. Gladys de ke: “Waa kɛ ngmlɛfia kpaanyɔ fiɛɛɔ ngɛ wehi a mi daa ligbi jeha enyɔ nɛ nɔ ko bli we sinya nɛ e kɛ wɔ nɛ sɛɛ ní! Ke a bli sinya a nɛ a na kaa wɔ ɔ, kɛkɛ a kpale sɛ tsu ɔ mi. Se wa kɔni mi jɔ̃ we.” Benɛ be ngɛ mi pue ɔ, ni ɔmɛ a su bɔni tsakemi nɛ a bɔni tue bumi. Amlɔ nɛ ɔ, asafohi etɛ lɛ ngɛ ma a mi.—Yes. 60:22.

15. Mɛni nɛ 1 Korinto Bi 3:6, 7 ɔ tsɔɔ wɔ ngɛ kaselɔ peemi ní tsumi ɔ he?

¹⁵ Nihi fuu yeɔ bua loko nɔ ko ba peeɔ kaselɔ. Nihi tsuo nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ lɛ yeɔ bua loko a baptisi ɔ nɔ ko. (Kane 1 Korinto Bi 3:6, 7.) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, fiɛɛlɔ ko si dɛ womi ko loo womi tɛtlɛɛ ko kɛ ha nɔ ko nɛ e bua jɔ munyu ɔ he. Se e si fɔfɔɛ be lɛ blɔ ngmɛe nɛ e ya slaa nɔ ɔ be nɛ maa da lɛ, lɔ ɔ he ɔ, e de fiɛɛlɔ kpa ko kaa e ya slaa nɔ ɔ. Fiɛɛlɔ nɛ ɔ nyɛ nɛ e kɛ nɔ ɔ je Baiblo ɔ kasemi sisi. Lɛ hu e fɔ nyɛmimɛ kpahi nine nɛ a piɛɛ e he nɛ a kɛ Baiblo kaselɔ ɔ ya kase ní. Nyɛmimɛ nɛ ɔmɛ a  kpɛti nɔ fɛɛ nɔ pee nɔ́ ko kɛ wo Baiblo kaselɔ ɔ he wami. Nyɛmi fɛɛ nyɛmi nɛ Baiblo kaselɔ ɔ kɛ kpe ɔ ye bua nɛ Baiblo kaselɔ ɔ hemi kɛ yemi mi wa. Enɛ ɔ he ɔ, nihi tsuo nɛ a ye bua Baiblo kaselɔ ko nɛ e ha nɛ a baptisi lɛ ɔ a bua ma nyɛ maa jɔ.—Yoh. 4:35-38.

16. Mɛni he je nɛ o ma nyɛ ma ná bua jɔmi wawɛɛ ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi ke o be nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa po ɔ?

¹⁶ Eko ɔ, o nyɛ we nɛ o fiɛɛɔ nɛ o tsɔɔ nihi ní kaa bɔ nɛ o pee be ko nɛ be ɔ akɛnɛ o be nɔmlɔ tso mi he wami kpakpa he je. Se kɛ̃ ɔ, o bua ma nyɛ maa jɔ ngɛ nɔ́ nɛ o nyɛɔ peeɔ he. Mo susu Matsɛ David nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ he nɛ o hyɛ. E kɛ e we bi ɔmɛ ya kpɔ̃ a weku ɔ kɛ a weto níhi ngɛ Amalek bi ɔmɛ a dɛ. David we bi ɔmɛ a kpɛti nihi lafa enyɔ nyɛ we nɛ a piɛɛ a he kɛ ya ta a, mohu ɔ, a hi si nɛ a bu níhi nɛ piɛ ngɛ se ɔ he. Se benɛ a ye kunimi ɔ, David fã kaa a kɛ nihi nɛ a yɛ ta a eko ɔ nɛ gba ta yi bu ní ɔmɛ pɛpɛɛpɛ. (1 Sam. 30:21-25) Sane nɛ ɔ tsɔɔ wɔ nɔ́ ko ngɛ kaselɔ peemi ní tsumi ɔ he. Eko ɔ, o be nyɛe maa pee babauu ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi kaa bɔ nɛ o ngɛ hlae ɔ. Se ke o pee nɔ́ nɛ o ma nyɛ ɔ, be fɛɛ be nɛ nɔ ko ma ba le Yehowa nɛ e ma ha nɛ a baptisi lɛ ɔ, o ma ná bua jɔmi wawɛɛ.

17. Mɛni nɛ e sa nɛ waa na Yehowa si ngɛ he?

¹⁷ Wa naa Yehowa si ngɛ bɔ nɛ e naa nɔ́ nɛ wa nyɛɔ peeɔ ngɛ e sɔmɔmi mi ha a he. Yehowa le kaa wa be nyɛe maa nyɛ nihi a nɔ kaa a bu wɔ tue loo a sɔmɔ lɛ. Se e naa bɔ nɛ wa tsuɔ fiɛɛmi ní tsumi ɔ kɛ bɔ nɛ wa suɔ lɛ ha a, nɛ e jɔɔ wɔ ngɛ he. Jehanɛ hu ɔ, e tsɔɔ wɔ nɔ́ nɛ wa ma nyɛ maa pee konɛ wa bua nɛ jɔ nɔ́ nɛ wa nyɛɔ peeɔ ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ mi ɔ he. (Yoh. 14:12) Ke wa kɔni mi jɔ̃ we ɔ, wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Mawu bua maa jɔ wa he!