1. Bõe la d paam n maand tɩ yaa zu-zẽkr meng-menga, la kõt-d sũ-noogo?

D SŨUR nooma wʋsgo, d sẽn paam n yaa a Zeova Kaset rãmbã. Leb n yaa zu-zẽkr meng-menga. D sã n paam n sõng “neb nins sẽn tar yam ning sẽn zems ne vɩɩm sẽn ka sɛtã” tɩ b lebg tẽedba, d sũy nooma wʋsgo. (Tʋʋ. 13:48) A Zeezi karen-biisã sẽn wa n tɩ moon koɛɛgã n lebg n wa togs-a wã, vʋʋsem sõngã kɩtame t’a Zeezi “paam sũ-no-kãsenga.”—Luk 10:1, 17, 21.

2. Bõe la d tõe n maan n wilg tɩ d pa reemd ne d koe-moonegã?

² D pa reemd ne d koe-moonegã ye. Tẽn-tʋmd a Poll yeela a Tɩmote yaa: “Gũus f meng wakat fãa, la f gũus ne f sẽn zãmsd nebã bũmb ningã.” A paasame yaa: “Bala fo sã n maand woto, f na n fãaga f meng la f fãag neb nins sẽn kelgd foomã.” (1 Tɩm. 4:16) Dẽnd d koe-moonegã fãagda yõyã. D gũusda d mens wakat fãa, d sẽn yaa Wẽnnaam Rĩungã poorẽ dãmbã yĩnga. D maooda wakat fãa me, n na n tall manesem sẽn na n kɩt t’a Zeova yʋʋrã paam pẽgre, la wilg me tɩ d kɩsa sɩd ne koe-noogã d sẽn moondã. (Fili. 1:27) D wilgdame tɩ d ‘gũusda ne d sẽn zãmsd nebã bũmb ningã,’ d sã n segend d mens sõma wakat fãa n yaool n yi koɛɛgã moonego, la d pʋʋsd a Zeova n kot a sõngre, nand tɩ d taas nebã koɛɛgã.

3. Neb kẽer manesem tõe n yɩɩ wãn to ne Rĩungã koɛɛgã d sẽn moondã? Togs-y kibare.

³ Baa d sã n maand d sẽn tõe fãa n na n taas nebã koɛɛgã, neb wʋsg tõe n maanda b toog kae ne Rĩungã koe-noogã d sẽn moondã. D gom saam-biig a George Lindal yelle. Yʋʋmd 1929 n tãag yʋʋmd 1947 wã, a moona koɛɛgã yẽ a yembr Islãnd tẽngã. A kõo nebã sɛb tusa, la baa ne rẽ, a pa paam tɩ b nin-yend meng  lebg a Zeova Kaset soab ye. Ad a sẽn yeele: “Neb kẽer ra kisa koɛɛgã d sẽn moondã. La wʋsgã fãa ra maanda b toog kae ne koɛɛgã.” Misioneer-dãmb sẽn karem Galaad lekollã kẽnga tẽn-kãnga, n tɩ sõng ne koɛɛgã moonego. B moona yʋʋm wʋsgo, n pa paam tɩ ned sak koɛɛgã ye. La yʋʋm a wɛ poore, tẽngã neb kẽer wa n dɩka b mens n kõ a Zeova n deeg lisgu. *

4. Nebã sã n pa sakd n kelgd koɛɛgã, d manesem tõe n yɩɩ wãna?

⁴ Nebã sã n pa rat tɩ d zãms-b Biiblã, sãamda d sũuri. Tõnd me tõe n tagsa wa a Polle. A ra getame tɩ “sũ-sãang kãseng la toog sẽn pa sat” n be a sũurẽ wã, zʋɩf-rãmbã fãa la bal sẽn pa sak n tẽ t’a Zeezi la Mesi ning b sẽn da pʋlem t’a na n waame wã yĩnga. (Rom. 9:1-3) Tõe tɩ y ra maanda y sẽn tõe fãa n sõngd y Biibl karen-biiga, la y ra pelgd y pʋg n pʋʋsd a Zeova a yĩnga, t’a baas n ket n pa tũud a sẽn zãmsdã, tɩ wa lebg tɩlɛ tɩ y bas zãmsgã. Tõe me tɩ y zɩ n zãms ned Biiblã hal t’a wa reeg lisg ye. Sã n yaa woto, y na n ningda y meng taale, n tagsdẽ t’a Zeova pa ningd y koe-moonegã bark bɩ? Sõs-kãngã pʋgẽ, d na n leoka sogsg a yiibu. 1) Bõe n wilgd tɩ ned koe-mooneg womda biisi? 2) D sã n wa taasd nebã koɛɛgã, bõe la d segd n ning d yamẽ?

5. Bõe yĩng tɩ d koɛɛgã mooneg tõe n pa yɩ wa d sẽn da ratã?

⁵ Biiblã goma ned sẽn maand Wẽnnaam daabã yelle, n yeel tɩ “yẽnda paamda tõogr bũmb ning fãa a sẽn maanda pʋga.” (Yɩɩn. 1:3) Woto pa rat n yeel tɩ bũmb ning fãa tõnd sẽn maand a Zeova yĩng na n kell n yɩɩ wa d sẽn datã bal kɛpɩ ye. Ninsaal vɩɩm ‘pida ne zu-loeese.’ Yaa d sẽn pa zems zãngã yĩnga, la neb a taabã me sẽn pa zems zãngã yĩnga. (Zoob 14:1) Sẽn paase, neb kẽer tõe n gɩdga tõnd tɩ d da le moon koɛɛgã wa d sẽn minim n maand to-to wã ye. (1 Kor. 16:9; 1 Tes. 2:18) Woto wã, a Zeova nifẽ bõe n wilgd tɩ ned koe-mooneg womda biisi? D ges bũmb kẽer Biiblã sẽn yete, tɩ sõng-d tɩ d paam sok-kãngã leoore.

6. Bõe la a Zeova geta, n miẽ tɩ d koe-moonegã womda biisi?

⁶ A Zeova geta tõnd sẽn wɩsgd d mens n tʋmdẽ wã, n neẽ tɩ d pa komsd raood n bas ye: A Zeova sũur nooma ne-do, d sã n moond koɛɛgã ne yẽesem d sẽn nong-a wã yĩnga, baa nebã pa sakd n kelgdẽ. A Poll yeelame: “Wẽnnaam yaa tɩrlem soaba, n pa na n yĩm yãmb tʋʋmdã ne y sẽn wilg tɩ y nonga bãmb yʋʋrã, y sẽn sõng nin-sõamyã wã la y ket n sõngd-bã ye.” (Ebre. 6:10) A Zeova tẽra d modgrã la d nonglmã, baa d sã n nan pa tõog n zãmsa ned Biiblã t’a wa reeg lisgu. A Poll sẽn yeel Korẽnt kiris-nebã bũmb ningã me yaa woto ne  tõndo. A yeel-b lame yaa: “Y sẽn tʋmd wʋsg zu-soabã yĩngã pa na n yɩ zaalem ye.” Yaa woto me ne tõndo, baa d koe-moonegã pa womd biis wa d sẽn da ratã.—1 Kor. 15:58.

7. Tẽn-tʋmd a Poll sẽn yeel bũmb ning a koe-moonegã wɛɛngẽ wã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe?

⁷ Tẽn-tʋmd a Poll ra yaa misioneer sẽn tʋmd sõma. A ra gilgdame n lugund tigims tẽns wʋsg pʋsẽ. La neb kẽer sẽn wɩd-a t’a pa karen-saam-sõngã, a pa bao n na n togs-b neb sõor yẽ sẽn sõng tɩ b wa lebg kiris-neb ye. A pa bao n na n wẽ no-koɛɛm ne nin-kãensã sẽn da rat n wilg tɩ b são-a lame wã ye. A pʋd n yeel-b lame yaa: “Mam tʋmame n yɩɩg bãmba.” (2 Kor. 11:23) Wa a Polle, d tẽeg tɩ bũmb ning sẽn tar yõod a Zeova nifẽ, yaa d sẽn na n maand d sẽn tõe fãa, la d ra koms raood n bas ye.

8. Bõe la d pa segd n yĩm d koe-moonegã wɛɛngẽ?

⁸ A Zeova sũur nooma ne d koe-moonegã: Daar a ye, a Zeezi tʋma a karen-biis 70 tɩ b tɩ moon Rĩungã koɛɛgã. La b “lebg n waa ne sũ-noogo.” Yaa bõe yĩng la b sũyã sẽn da noomã? B yeela a Zeezi yaa: “Tõnd sã n pʋd yãmb yʋʋrã, baa zĩn-dãmbã meng sakda tõndo.” A Zeezi wilgame tɩ b tagsgã pa zemse, n yeel-b yaa: “Ra kɩdm-y sũ-noog zĩn-dãmbã sẽn sakd yãmbã yĩng ye. La bɩ y kɩdem sũ-noogo, yãmb yʋyã sẽn gʋls saasẽ wã yĩnga.” (Luk 10:17-20) A Zeezi ra miime tɩ pa wakat fãa la b na n paam tɩ b koe-moonegã wom biis woto ye. Neb ka tɛkã a Zeezi karen-biisã sẽn moonã, d pa mi b sʋkã neb nins sẽn wa n sak n lebg kiris-nebã sõor ye. Karen-biisã ra segd n bãngame tɩ pa nebã sẽn na n kelgd-b yĩng bal la b segd n maan sũ-noog ye. B pʋd n segd n maana sũ-noog n yɩɩda, b sẽn mi t’a Zeova sũur nooma ne b sẽn tʋmd wʋsgã.

9. Wa Galat rãmb 6:7-9 wã sẽn wilgdã, d sã n kell n moon koɛɛgã n pa koms raood n base, bõe la d na n wa paame?

⁹ D sã n kell n moon koɛɛgã n pa base, d na n wa paama vɩɩm sẽn kõn sa: D sã n maand d sẽn tõe fãa n moond koe-noogã la d zãmsd nebã Biiblã, wilgdame tɩ d ‘bʋta vʋʋsem sõngã yĩnga.’ Woto rat n yeelame tɩ d basdame tɩ Wẽnnaam vʋʋsem sõngã sõngd tõnd d vɩɩmã pʋgẽ. A Zeova wilgame tɩ d sã n pa “koms raood n base,” d na n wa paama vɩɩm sẽn kõn sa, d tõog n sõnga ned t’a wa lebg a Zeezi karen-biiga, n dɩk a meng n kõ Wẽnnaam, tɩ d pa tõog me.—Karm-y Galat rãmb 6:7-9.

10. Bõe yĩng tɩ neb kẽer sakd n kelgd koɛɛgã tɩ kẽer pa sakd n kelgdẽ?

¹⁰ Ned sakame n lebg a Zeezi karen-biig t’a pa sak me, sẽn tɩ yɩɩd fãa, bee ne a sũurã sẽn yaa to-to: A Zeezi rɩka makr n wilg rẽ. A goma ka-koaad sẽn fẽrg bõn-buud zĩis toor-toor yelle, tɩ zĩig a yembr bal bõn-buud wom biisi. (Luk 8:5-8) A Zeezi yeelame tɩ zĩis toor-toorã bõn-buudã sẽn lʋɩ wã makda nebã manesem sẽn yaa toor-toor ne “Wẽnnaam koɛɛgã” b sẽn kelgdã. (Luk 8:11-15) Wa ka-koaadã, tõnd pa tõe n kɩt tɩ koɛɛgã wom biis neb nins d sẽn moondã sũyẽ ye. Tõnd tʋʋmd yaa d ket n moond Rĩungã koɛɛgã sẽn yaa koe-noogã. Wa tẽn-tʋmd a Poll sẽn wilgã, “ned kam fãa na n deega a keoor wa sẽn zems a tʋʋmde,” la pa wa a tʋʋmdã sẽn womd biis ninsã ye.—1 Kor. 3:8.

11. Bõe yĩng t’a Zeova sũur yɩ noog ne a Nowe sẽn moon koɛɛgã baa nebã sẽn pa sak n kelg-a wã? (Ges-y sebrã pipi neng fotã.)

¹¹ Hal pĩnd wẽndẽ wã, neb kẽer pa sak n kelg koɛɛgã Wẽnnaam nebã  sẽn taas-bã ye. Wala makre, a Nowe yɩɩ “tɩrlem koe-moonda,” n moon koɛɛgã yʋʋm wʋsgo. (2 Pɩy. 2:5) Yaa vẽeneg t’a ra saagdame tɩ nebã na n sak n kelga koɛɛgã. La a Zeova pa wilg tɩ na n yɩɩ woto ye. Wẽnnaam sẽn wa n kõ a Nowe noor t’a ka koom koglgã, a pʋd n yeel-a lame yaa: “Fo na n kẽe koom koglgã pʋga, foom ne kom-dibli wã, la f pagã ne f bi-pagbã.” (Sɩng. 6:18) A Zeova sẽn wa n togs a Nowe koglgã bedrem sẽn segd n yɩ to-to wã, tõe t’a Nowe bãngame tɩ neb wʋsg pa na n sak n kelg koɛɛgã ye. Bala koglgã ra pa na n tõog n deeg b fãa ye. (Sɩng. 6:15) Wa d sẽn mi wã, baa nin-yend meng pa sak n kelg a Nowe ye. (Sɩng. 7:7) Rẽ yĩnga, a Zeova tagsame t’a Nowe pa moon koɛɛgã sõma bɩ? A bada! A Zeova sũur yɩɩ noog ne a Nowe. Bala a maana a sẽn yeel t’a maana bal kɛpɩ.—Sɩng. 6:22.

12. Bõe n sõng a Zeremi t’a kell n maan sũ-noogo, baa nebã sẽn da pa kelgd koɛɛgã la b ra namsd-a me wã?

¹² No-rɛɛs a Zeremi me moona koɛɛgã sẽn yɩɩd yʋʋm 40. La baa ne rẽ, nebã pa kelg-a ye. B pʋd n nams-a lame. Bɛɛbã sẽn da ‘paoogd-a la b yaand-a’ wã komsa a raoodo, hal t’a tags t’a sẽn basd tʋʋmdã n são. (Zer. 20:8, 9) La a Zeremi pa bas tʋʋmdã ye. Bõe n sõng-a t’a bas a tags-kɛgã, n paam sũ-noog a tʋʋmdã pʋgẽ? Bũmb a yiib yell la a tags n tɩ yɩɩda. Pipi, yaa tɩ Wẽnnaam koɛɛgã a sẽn da taasd nebã ra na n sõng-b lame tɩ b ‘beoog yɩ neere, la b paam tẽeb pidsgu.’ (Zer. 29:11) Yiibu, yaa t’a Zeova ra yãk-a lame t’a na n taas koɛɛgã yẽ yʋʋr yĩnga. (Zer. 15:16) Tõnd me taasda nebã koɛɛg sẽn wilgd tɩ beoog na n yɩɩ neere. Sẽn paase, a Zeova yãka tõnd tɩ d yaa a Kaset rãmba, a yʋʋrã yĩnga. D sã n tags bõn-kãensã a yiibã yelle, d tõe n maana sũ-noogo, baa nebã pa sak n kelg koɛɛgã.

13. A Zeezi yel-bũnd ning sẽn be Mark 4:26-29 wã sõngda tõnd tɩ d bãng bõe?

¹³ Yaa bilf-bilf la ned tẽeb paamd pãnga: A Zeezi wilga rẽ vẽenega, a yel-bũnd ning sẽn gomd ka-koaad sẽn gõe wã yellã pʋgẽ. (Karm-y Mark 4:26-29.) Ka-koaadã sẽn fẽrg bõn-buudã poore, yɩɩ bilf-bilf la bõn-buudã wa n bɩ. Bũmb kae a sẽn da tõe n maan n kɩt tɩ bõn-buudã bɩ tao-tao ye. Wala ka-koaadã, tõe tɩ y segd n gũume tɩ kaoose, n yaool n wa yã y Biibl karen-biig sẽn tũud a sẽn zãmsd bũmb ningã. Wala ka-koaad sẽn pa tõe t’a sẽn bʋd bũmb ningã bɩ tao-tao wa a sẽn datã, tõnd me pa tõe tɩ d Biibl karen-biisã tẽeb paam pãng tao-tao wa d sẽn datã ye. Rẽ wã, sã n mikame tɩ y Biibl karen-biig tẽeb pa bɩt tao-tao, bɩ y ra koms raood n bas ye. Wala ka-koaadã, yɩl n sõng ned t’a wa lebg a Zeezi karen-biig baooda sũ-mare.—Zak 5:7, 8.

14. Kiba-bʋg n wilgd tɩ tõe n kaoosame tɩ nebã wa sak n sɩng koɛɛgã kelgre?

¹⁴ Tẽns kẽere, kaoosdame tɩ ned yaool n wa tõog n deeg lisgu. D gom saam-bi-pogs a Gladys ne a Ruby Allen yelle. B yaa ma-bi-taase. Yʋʋmd 1959 wã, b kɩtame tɩ b lebg wakat fãa so-pakdba, n tɩ moond koɛɛgã Kebɛk sẽn yaa Kanada tẽng a ye wã. * Tẽngã neb ra yɛɛsda b yagsã la katolik tũudmã taoor dãmb sẽn na n yeel bɩ n maan bũmb ninga, b sã n sak n sõs ne a Zeova Kaset rãmbã. Ad a Gladys sẽn yeele: “D moona koɛɛgã zak ne zak lɛɛr a nii daar fãa n kaoos yʋʋm a yiibu. D pa paam tɩ baa nin-yend pak a kʋɩleng n na n kelg-d ye. La d pa koms raood n  bas ye.” Bilf-bilfã, nebã wa n sakd n sõsda ne b taabã noog-noogo, hal tɩ kẽer meng wa sɩng koe-noogã kelgre. Rũndã-rũndã, tigims a tãab la b lugl tẽn-kãng pʋgẽ.—Eza. 60:22.

15. Bõe la 1 Korẽnt rãmb 3:6, 7 wã wilgda, sõng ned t’a lebg a Zeezi karen-biigã wɛɛngẽ?

¹⁵ Sõng ned t’a wa lebg a Zeezi karen-biig pa nin-yend tʋʋmd ye: Yaa tiging tõr n sõngd ned hal t’a wa reeg lisgu. (Karm-y 1 Korẽnt rãmb 3:6, 7.) D rɩk makre: Koe-moond n kõ ned sebre, t’a soabã wilg t’a rat n bãng n paasame. La koe-moondã mikame t’a pa na n paam sẽk n kẽnd n kaagd a soabã ye. Rẽ n so t’a kos koe-moond a to t’a na n kẽnd n kaagd-a. Koe-moond-kãng wa n tõog n sɩnga Biiblã zãmsg ne-a. Rẽ poore, a kɩtame tɩ koe-moondb toor-toor yãagd-a t’a kẽnd n zãmsd karen-biigã Biiblã, tɩ b ned kam fãa mi n keng a raoodo. Saam-biis la saam-bi-pogs nins fãa karen-biigã sẽn na n sõs ne wã na n sõng-a lame t’a tẽebã paam pãnga. Woto, neb nins fãa sẽn kẽes b toog n sõng ned tõe n maana sũ-noogo, a soabã sã n wa reeg lisgu.—Zã 4:35-38.

16. Bõe yĩng tɩ y tõe n paam sũ-noog koɛɛgã mooneg pʋgẽ, baa bãag bɩ kʋʋlem sã n kɩt tɩ y pa le tõe n moon wʋsgo?

¹⁶ La sã n mikame tɩ y pa le tõe n kẽes y toog sõma koe-noogã mooneg la nebã zãmsgã pʋgẽ bãag bɩ kʋʋlem yĩnga, y maanda wãna? Baa ne rẽ, y tõe n maana sũ-noogo. D gom rĩm a Davɩɩd ne a tãb-biisã yelle. Daar a ye, b tɩ zaba ne Amalɛk nebã, n lebs n deeg b zagsã rãmb la b teedã b sẽn da wa n wʋkã. B sʋka neb kobs-yi n da yɛ wʋsgo, tɩ b kɩt tɩ b pa n gũ teedã. B sẽn tɩ tõog zabrã, a Davɩɩd gesame tɩ b pʋɩ teedã tɩ b fãa sẽn paamã zem taaba. (1 Sãm. 30:21-25) Yaa woto me ne koɛɛgã d sẽn moond dũniyã gill zugã. Koɛɛgã mooneg wɛɛngẽ, tõe tɩ y pa le tõe n tʋm wʋsg wa pĩndã ye. La y sã n maand y sẽn tõe fãa, y tõe n kell n maana sũ-noog wʋsgo, ned sã n zãms Biiblã n wa reeg lisgu.

17. D segd n pʋʋsa a Zeova bark bõe yĩnga?

¹⁷ D pʋʋsda a Zeova barka, a sẽn get tɩ d sẽn moond koɛɛgã wilgdame tɩ d nong-a lame wã. A miime tɩ d pa tõe n modg nebã tɩ b sak n kelg koɛɛgã, wall n sɩng a tũub ye. Baa ne rẽ, a geta d modgrã la d yam-sõngã n keood tõndo. A leb n sõngda tõnd tɩ d tõe n maan sũ-noog ne bũmb ning fãa d sẽn tõe n maan koɛɛgã mooneg pʋgẽ wã. (Zã 14:12) D tõe n basa d yam tɩ d sã n pa koms raood n base, Wẽnnaam sũur na n yɩɩ noog ne-do.