1. Ha yini hi nyonxa nakone a li tovoko ka hine ku va Timboni ta Yehovha?

HI NYONXA ngopfu nakone ka hine i tovoko dzrikulu ku va Timboni ta Yehovha! Hi vitaniwa hi vito dzra Xikwembu Nkulukumba nakone hi kombisa leswaku hi Timboni take hi ku va hi patsreka ka ntizro wa ku zrezra ni wa ku yentxa vadondzrisiwa. Nakone hi nyonxa ngopfu loko hi kota ku pfuna mhunu lweyi a tiyimiseliki ku kuma wutomi lebyi nga helikiki akuva a ndzruluka mugandzreli wa Xikwembu Nkulukumba. (Min 13:48) Hi titwa ku fana na Yesu loko ‘a titsrhavele moyeni lowa ku xwenga’ loko vadondzriswa vake va mu dzrungulele mihandzru leyinene leyi va yi kumiki a ku zrezreni.—Lk 10:1, 17, 21.

2. Xana hi nga swi kombisa hi ndlela yini leswaku hi wu nyika lisima ntizro wezru wa ku zrezra?

² Hi wu nyika lisima swinene ntizro wezru wa ku zrezra. Pawulo a dzrimuxe Timotewu a ku: ‘Tiwondle wene ni ku dondzrisa kwaku.’ A tlhela a ku: ‘Hikusa loko u yentxa leswo, u ta tihuluxa wene ni lava va ku yingelaka.’ (1Tm 4:16) Wutomi bya vhanu vanyingi byi le khombyeni. Leswi hi djulaka ku fumiwa hi Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba, minkama hinkwayu hi tivonela swinene ka leswi hi swi yentxeka. Hi yentxa leswo hi ku hanya hi ndlela leyi dzrumisaka Yehovha ni leyi fambisanaka ni leswi hi swi zrezraka. (Flp 1:27) Hi kombisa leswaku hi tikazratela ku va vadondzrisi lavanene hi ku va hi tilulamisela ha hombe na hi nge si na ya ku zrezreni. Hi tlhela hi kombela Yehovha akuva a hi tovokisa loko hi zrezrela vambeni.

3. Xana vhanu va nga ha yangulisa kuyini ka dzrungula ledzri hi dzri zrezraka? Nyikela xikombiso.

³ A nkama lowu hi tikazrateka ku yentxa leswi yengetelekiki a ntizrweni wa ku zrezra, swi nga yentxeka vhanu va le ka teritoriyu dzrezru va nge na mhaka na swone kumbe va nga swi djuli ku yingela dzrungula dzra Mfumu. Vona xikombiso xa makwezru Georg Lindal, lweyi a zrezriki wuswake ku sukela hi 1929 ku ya ka  1947 a mimbangwini ya ku siyanasiyana a Islândia. A nyikele mabuku manyingi swinene kambe a ku zanga ku va ni mhunu ni mun’we lweyi a yamukeliki ntiyiso. A tsrale leswi: “Van’wana a va kaneta ntiyiso. Kasi vambeni a va nge na mhaka na wone.” Ku game ku zrumeliwa vazrumiwa va kukazri lava a va ha ku pasa xikole xa Giliyadi, nambi tanu a vhanu a va zanga va va ni mhaka ni ntiyiso. Ke ya va tsrhaku ka 9 wa malembe lani vhanu va kukazri va le Islândia va tinyiketelile ka Yehovha va va va babatisiwa. *

4. Xana hi titwisa kuyini loko vhanu va nga pfumeli ku dondzra Bibele?

⁴ Ha xukuvala loko vhanu va nge na mhaka ni ku dondzra Bibele. Hi nga ha titwa ku fana na Pawulo lweyi a viki ni ‘nhlomulo ni ku konya loku nga helikiki’ loko Vayuda vanyingi va nga pfumelanga leswaku Yesu a a li Mesiya lweyi a dumbisiwiki. (Ro 9:1-3) Swi nga yentxeka u dondzra ni mhunu wa kukazri Bibele, u yentxa hinkwaswu leswi u nga swi kotaka akuva u va mudondzrisi lwenene u tlhela u khongota swinene akuva Yehovha a mu pfuna. Kambe mhunu lweyo a nga hanyi hi leswi a swi dondzraka, xileswo swi nga ha djula u yima ku dondzra ni mhunu lweyo. Kumbe swi nga ha yentxeka u ngi ngi sama u dondzra ni mhunu a za a babatisiwa, xana u fanela ku titwa nandzru u yanakanya leswaku Yehovha a nga wu tovokisi ntizro waku? Ka xidondzro lexi hi ta kuma tinhlamulo ta swivutiso swibidzri: 1) I yini lexi yentxaka nsimu yi pswala mihandzru? 2) I yini leswi hi nga swi yimelaka loko hi li ntizrweni wa ku zrezra?

5. Ha yini swi nga koteki kuva minkama hinkwayu ntizro wezru wa ku zrezra wu humelela hi lani hi djulaka ha kone?

⁵ Mayelanu ni lweyi a yentxaka ku zrandzra ka Xikwembu Nkulukumba, a Bibele dzri li: ‘Hinkwaswu leswi a swi yentxaka swi humelela ha hombe.’ (Ps 1:3) Kambe leswo a swi djuli ku hlaya swone leswaku hinkwaswu leswi hi swi yentxelaka Yehovha swi ta humelela hi lani hi djulaka ha kone. A wutomi byezru ni bya vambeni byi “tale makhombo” hi kola ka ku pfumala ku hetiseka. (Yb 14:1) Nakone lava va hi kanetaka va nga ha hi sivela ku zrezra a livaleni hi nkama wa kukazri. (1Ko 16:9; 1Te 2:18) Kutani i yini lexi yentxaka a wutizreli bya mhunu byi pswala mihandzru? A hi voneni minsinya ya milawu ya kukazri ya Bibele leyi nga hi pfunaka ku hlamula xivutiso lexo.

6. I yini lexi yentxaka Yehovha a vona ntizro wezru na wu li lowu pswalaka mihandzru?

⁶ Yehovha a ku xiya swinene ku tikazrata kwezru ni kuva hi nga kazrali. Yehovha a vona ntizro wezru wa ku zrezra na wu li lowu pswalaka mihandzru loko hi tikazrata ni loko hi wu yentxa hi lizrandzru swi nge na mhaka leswaku vhanu va yangulisa kuyini. Mupostola Pawulo a tsrale leswi: ‘Hikusa Xikwembu Nkulukumba a nga kali ku lulama lakakuva a nga dzrivalaka mintizro yenu, ni ku tikazrata ka lizrandzru lolu n’wi nga li kombisa ku vito dzrakwe, n’wi nga va lava tizreliki tinsasi, n’wa ha titizrela ni swoswi.’ (Hb 6:10) Yehovha a ku dzrimuka swinene ku tikazrata kwezru ni lizrandzru ledzri hi dzri kombisaka ku yene nambi loko lava hi dondzraka na vone va nga tinyiketeli kwake va va va babatisiwa. Leswi liki mazritu  lawa Pawulo a ma tsraleliki va le Korinte ma tizra ni ka hine. A te: ‘A ntizro wenu a hi lowa ku ka ndlela Hosini.’ Mazritu lawo ma ha tama ma va ntiyiso kwezru nambi loko ku tikazrata loku hi ku yentxaka ku nga buyisi mabindzru lawa a hi ma yimelile.—1Ko 15:58.

7. I yini leswi hi nga swi dondzraka ka mazritu lawa mupostola Pawulo a ma hlayiki mayelanu ni ntizro wake?

⁷ Mupostola Pawulo a ve muzrumiwa lwemunene, a pfunise akuva ku simekiwa mabandla a madoropeni ya ku siyanasiyana. Kambe vhanu va kukazri a va mu hehla, va hlaya leswaku a hi mudondzrisi munene. Pawulo a nga tiyimelelanga hi ku hlaya leswaku a a pfune vhanu vanyingi va ndzruluka vakriste. A matsrhan’wini ya leswo, Pawulo a tsrale leswi: ‘A mintizrweni ndzra va tlula.’ (2Ko 11:23) Ku fana na Pawulo, hi fanela ku dzrimuka leswaku a xa lisima ka Yehovha i kuva hi tikazrata hi tlhela hi nga kazrali.

8. Xana hi fanela ku dzrimuka yini mayelanu ni ntizro wezru wa ku zrezra?

⁸ Ntizro wezru wu nyonxisa Yehovha. Yesu a zrumele 70 wa vadondzrisiwa ka tsima dzra ku zrezra. A ku heleni ka tsima ledzro, vadondzrisiwa ‘va buye hi ku tsrhava’. I yini lexi tsrhavisiki vadondzrisiwa volavu? Va te: ‘Hosi na wo mademona ma hluliwa hi hine hi vito dzraku.’ Yesu a va kawuka aku: ‘N’wi nga tsrhaveni hi leswi a mimoya mi hluliwaka ha n’wine kambe tsrhavani hi leswi a mavito yenu ma tsraliwiki a matilweni.’ (Lk 10:17-20) Yesu a a swi tiva leswaku a hi minkama hinkwayu vadondzrisiwa a va ta yamukeliwa loko va ya ku zrezreni, ku hlaya ntiyiso a hi swi tivi leswaku i vangani lava va ndzrulukiki vakriste ka lava va yingeliki dzrungula ledzri zrezriwiki hi vadondzriswiwa volavu. A vadondzrisiwa a va nga fanelanga va nyonxa ntsena hi ku va va yamukeliwile ku zrezreni. A ku nyonxa kwavu a ku fanela ku va hi leswi va tikazratiki va tlhela va tinyiketela akuva va nyonxisa Yehovha.

9. Hi ku ya hi Dondzra Ba-le-Galatia 6:7-9, a ta va dzrini bindzru dzra kuva hi nga kazrali a ntizrweni wezru wa ku zrezra?

⁹ Loko hi nga kazrali hi ntizro wezru wa ku zrezra, hi ta kuma wutomi lebyi nga helikiki. Lweyi a tizraka hi mbilu hinkwayu akuva a zrezra ni ku dondzrisa madzrungula lamanene, hakunene a “byalela moya”. Leswo swi tlhamuxela leswaku hi pfumelela moya wa ku xwenga wu tizra wuton’wini byezru na ku nge na xihinga. Loko hi nga kazrali nakone hi nga lolowhi, Yehovha a dumbisa ku hi nyika wutomi lebyi nga helikiki nambi loko hi nga dondzrelanga mhunu a za a babatisiwa.—Dondzra Ba-le-Galatia 6:7-9.

10. Ha yini van’wana va nyonxela dzrungula dzra Mfumu kasi van’wana va nga dzri nyonxeli?

¹⁰ Ndlela leyi vhanu va yangulaka ha yone loko hi zrezra yi ta ya hi leswi va nga swone a mbilwini. Leswo swi twisiseka ha hombe ka xifananiso lexi Yesu a xi nyikeliki xa mubyali wa mbewu, lweyi a byaliki mbewu yake a misaveni ya ku hambanahambana. Ka mimbangu hinkwayu, o va mbangu wun’we ntsena lowu pswaliki mihandzru leyinene. (Lk 8:5-8) Yesu a hlaye leswaku a misava ya mimbangu leyo yi tlhamuxela timbilu ta vhanu va ku hambanahambana, ni ndlela ya ku hambana leyi a va ta yangula ha yone ka ‘zritu dzra Xikwembu Nkulukumba’. (Lk 8:11-15) Ku fana ni mubyali lwiyani, a hi nge swi koti ku kulisa a mbewu ya ntiyiso a mbilwini ya mhunu, leswo swi taya hi leswaku a mbilu yake yi tsrhamisise kuyini. A xezru i ku tama hi byala mbewu ya Mfumu. Swi fana ni leswi swi hlayiwiki hi mupostola Pawulo loko a te: ‘A mun’wana ni mun’wana a ta yamukela hakelo ledzri nga dzrakwe hi ntizro wakwe’ ku nga li leswi a swi bindzruliki a ntizrweni wake.—1Ko 3:8.

11. Ha yini Nowa a ve muzrezri lwenene? (Vona xifaniso lexi nga ka kapa.)

¹¹ Ku sukela khale, Timboni ta Yehovha ti zrezrela vhanu lava va kalaka va nga swi nyonxeli ku yingela dzrungula dzra Yehovha. Hi xikombiso, Nowa a ve ‘muzrezri wa [ta] ku lulama’. Swi tikomba na a yentxe ntizro lowo hi 40 kumbe 50 wa malembe. (2Pe 2:5) Handle ka ku ganaganeka,  Nowa a a djula leswaku vhanu va mu yingiseta, kambe Yehovha a a nga hlayanga leswaku leswo a swi ta yentxeka. A matsrhan’wini ya leswo, loko a nyike Nowa xileleto xa ku yaka ngalawa, Xikwembu Nkulukumba a te: ‘U ta nhingene a ngalaweni weni ni vana vaku, ni nkataku, ni vasati va vana vaku, kun’we na wene.’ (Gn 6:18) Loko Xikwembu Nkulukumba a tlhamuxela Nowa lani ngalawa a yi ta gama kone, swi nga yentxeka Nowa a swi twisisile leswaku a a nga ti yingeliwa hi vhanu vanyingi, hikusa a hi hinkwavu a va ta yanela a ngalaweni. (Gn 6:15) Hi lani hi swi tivaka ha kone, a ku zanga ku va ni mhunu ni mun’we lweyi a nyonxeliki ku yingela dzrungula ledzri Nowa a dzri zrezriki. (Gn 7:7) Ku nga va leswaku Yehovha a vone Nowa na a hluleke ku zrezra madzrungula lamanene? Nikutsrongo! Nowa a a dumbekile nakone a yentxe hinkwaswu leswi Xikwembu Nkulukumba a mu zrumiki swone. A matihlweni ya Yehovha, Nowa a ve muzrezri lweyi a viki ni mihandzru leyinene.—Gn 6:22.

12. I yini lexi pfuniki muprofeta Yeremiya akuva a tama a nyonxa a ntizrweni wa ku zrezra nambi leswi vhanu va yala ku mu yingela?

¹² Muprofeta Yeremiya a langusane ni xiyimu lexi fanaka. A vhanu va le masikwini yake a va nga djuli ku mu yingela nakone va mu kanetile. Nambi swi li tanu, a hete ku tlula 40 wa malembe na a zrezra. Hi ku va a ndzruluke ‘xisandzru ni xitsrutsrulu kumbe ku hlekiwa’, Yeremiya a hele ntamu lakakuva a yanakanya ku tsrhika xiyavelo xake. (Yr 20:8, 9) Kambe Yeremiya a nga kazralanga! I yini lexi mu pfuniki kuva a bakanya miyanakanyu leyi hoxekiki ni kuva a kuma ku nyonxa a ntizrweni wa ku zrezra? A beke miyanakanyu yake ka tinhla tibidzri ta lisima. Ya ku sungula, a dzrungula ledzri a a dzri zrezrela vhanu a dzri va nyika ‘wumundzruku ni ku lavisela’. (Yr 29:11, BX) Xa wubidzri, Yehovha a hlawule Yeremiya akuva a zrezrela vhanu hi dzrungula dzrake. (Yr 15:16) Na hine hi byela vhanu a dzrungula ledzri va nyikaka ku lavisela, nakone hi vitaniwa hi vito dzra Yehovha, swanga Timboni take. Loko hi beka miyanakanyu yezru ka tinhla letibidzri hi nga nyonxa loko hi zrezra swi nge na mhaka leswaku vhanu va yagulisa kuyini.

13. Hi nga dondzra yini ka xifananiso lexi hlayiwiki hi Yesu ka Marka 4:26-29?

¹³ Swi teka nkama kuva mhunu a yentxa nhluvuku. Yesu a va dondzrise leswo vadondzrisiwa vake mayelanu ni mhunu lweyi a byalaka mbewu a va a ya yetlela. (Dondzra Marka 4:26-29.) A mbewu leyi mhunu a yi byaliki yi kule hakatsrongokatsrongo, nakone a a nga ti yentxa ntxhumu akuva a kahlulisela ku kula loko. Swi nga ha djula kuva na wene u yima nkama wa ku leha akuva u vona mabindzru ya ntizro waku wa ku zrezra. Leswo swi nga yentxeka hi leswi ku kula koloko ku yentxeka hakatsrongokatsrongo, nakone ku ya hi swigava. A mudzrimi a nge yi sindzrisi mbewu akuva yi kula hi ku kahlula hi lani yene a djulaka ha kone. Hi ndlela leyi fanaka, a hi fanelanga hi sindzrisa lava hi dondzraka na vone Bibele akuva va yentxa nhluvuku hi lani hine hi djulaka ha kone. Loko u vona leswaku lweyi u dondzraka na yene Bibele awa hlwela ku hamba nhluvuku, u nga kazrali nakone u nga heli ntamu. Ku fana ni ntizro wa wudzrimi, ku yentxa vadondzrisiwa i ntizro lowu djulaka ku lehisa mbilu.—Yk 5:7, 8.

14. He xini xikombiso xa leswaku swi nga ha teka nkama kuva vhanu va sungula ku hi yamukela?

¹⁴ A mimbagwini yimbeni swi nga ha teka nkama wa ku leha akuva mhunu a babatisiwa. Vona xikombiso xa vamakwavu vabidzri va xisati Gladys na Ruby Allen. Hi 1959 va yaveliwe ku tizra swanga maphayona ya nkama hinkwawu ka xidoropana xa Quebec, a Canadá. * Hi ku txhava vavhizinyu ni vazrangeli va wukhongoti, a vhanu va mbangu lowo a va nga djuli ku twa ntxhumu hi dzrungula dzra Mfumu. Loko a dzrimukela, Gladys a li: “Hi ze hi ku malembe mabidzri, na siku ni siku hi heta 8 wa mawora hi muti ni muti kambe a hi nga yamukeliwi hi mhunu,  a vhanu a va buya xipfalwini va ta ta hlomela, kambe loko va vona leswaku hi hine a vo tifambela. Nambi tanu, a hi zanga hi kazrala. Hakatsrongokatsrongo a vhanu a va ya va txintxa miyanakanyu. Va sungule ku va ni xinghanu va va va yamukela dzrungula dzrezru. Namunhla ku ni mabandla mazrazru ka xidoropana lexiyani.—Eza 60:22.

15. I yini leswi 1 Ba-le-Korinte 3:6, 7, yi hi dondzrisaka swone mayelanu ni ntizro wa ku yentxa vadondzrisiwa?

¹⁵ Ku djuleka mpfunu wa vhanu vanyingi akuva mhunu a ndzruluka mudondzrisiwa. Hinkwezru a bandleni hi nga pfunisa akuva lweyi a dondzreliwaka Bibele a hluvuka a za a babatisiwa. (Dondzra 1 Ba-le-Korinte 3:6, 7.) Hi xikombiso, makwezru wa kukazri a nyikela xipapelana kumbe revhixta ka mhunu lwa nyonxelaka, kutani a xiya leswaku a nge swi koti ku tlhela a mu phindhelela. Xileswo, a kombela makwezru mumbeni akuva a mu phindhelela. Kutani makwezru lwa kombeliwiki a sungula ku fambisela mhunu lweyo xidondzro. Makwezru lweyo a sungula ku famba ni vamakwezru va ku hambanahambana akuva a ya fambisa xidondzro. Makwezru mun’wana ni mun’wana a kutxa xidondzro lexo hi ndlela ya kukazri. Vamakwezru volavu va pfunisa ku txhelela mbewu ya ntiyiso. Xileswo, loko mhunu wa kukazri a babatisiwa, hinkwavu lava patsrekiki a ntsrovelweni wa moya, va fanela ku nyonxa xikan’we.—Yh 4:35-38.

16. Ha yini hi nga kumaka ku nyonxa a ntizrweni wa nsimu nambi loko hi nga koti ku yentxa swinyingi?

¹⁶ Swi nga yentxeka u kazratiwa hi wuvabyi bya kukazri kumbe u nga na ntamu wa ku hlengela ntizrweni wa nsimu hi lani a wu navela ha kone. Nambi tanu, u nga kuma ku nyonxa hi swoswi u kotaka ku yentxa swone. Vona xikombiso xa hosi Davhida, yene ni vavanuna vake a va fanela ku lwa ni masotxha ya va-Amaleke, akuva va huluxa mindangu yavu ni mintxhumu yavu. Kambe 200 ka vavanuna va Davhida, a va kazrale ngopfu lakakuva a va swi kotanga kuya ku lweni kambe va sale va vonelela mintsrhwalu yavu. Davhida ni vavanuna vake va hlulile yimpini va va va kuma mintxhumu yinyingi ya lisima ka valala vavu, kambe Davhida a lelete leswaku mintxhumu liyani a yi fanela ku yaviwa hi ndlela leyi fanaka ka lava va yiki ku lweni ni lava va saliki ni mintsrhwalu yavu. (1Sa 30:21-25) Swa fana ni leswi yentxekaka a ntizrweni wa ku yentxa vadondzrisiwa. A ku nyonxa loku kumiwaka a ntizrweni lowu ku fanela ku yaveliwa ni ku twiwa hi hinkwavu lava va tikazrataka hi lani va nga kotaka ha kone a ntizrweni lowu.

17. Xana hi nga mu tlangela ha yini Yehovha?

¹⁷ Hi mu tlangela ngopfu Yehovha hi ndlela ya lizrandzru leyi a wu vonaka ha yone ntizro wezru. Awa swi tiva leswaku a hi nge sindzrisi vhanu akuva va hi yingela ni kuva va ndzruluka vagandzreli vake, nambi tasu awa ku vona ku tikazrata kwezru ni lizrandzru ledzri hi mu kombaka dzrone nakone awa hi tlangela hi kola ka leswo. Nakone a tlhela a hi pfuna ku va hi kuma ku nyoonxa ka leswi hi kotaka ku swi yentxa. (Yh 14:12) Hi nga tiyiseka leswaku loko hi nga kazrali, Yehovha a ta nyonxa swinene hi ntizro wezru.