Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 43

Amuzumanane Kuliyumya!

Amuzumanane Kuliyumya!

“Tutaleki pe kucita zibotu.”—GAL. 6:9.

LWIIMBO 68 Kusyanga Mbuto ya Bwami

IZILI MUCIBALO *

1. Ino ndukkomano nzi ndotujisi?

EELO kaka tulikkomene alimwi tucibona kuba coolwe kuba umwi wa Bakamboni ba Jehova! Twiitwa zina lya Leza alimwi akupona kweelana azina eelyo kwiinda mukutola lubazu mumulimo wakukambauka akugwasya bantu kuba basikwiiya. Tulakkomana ciindi notugwasya muntu ‘uulibambilide kutambula buumi butamani’ kutegwa abe musyomi. (Mil. 13:48) Tulimvwa mbubwenya mbuli Jesu ‘iwakakondwa kapati mumuuya uusalala’ ciindi basikwiiya bakwe nobakapiluka akumwaambila zintu zikkomanisya zyakacitika mumulimo wakukambauka.—Lk. 10:1, 17, 21.

2. Mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tulaubikkila maano kapati mulimo wakukambauka?

2 Mulimo wesu wakukambauka tulaubikkila maano kapati. Mwaapostolo Paulo wakakulwaizya Timoteyo kuti: “Lyoonse kolibamba omwini akubikkila maano kapati kukuyiisya kwako.” Mpoonya wakayungizya kuti: “Kwiinda mukucita boobo uyoolifwutula omwini alimwi abaabo bakuswiilila.” (1Tim. 4:16) Aboobo bantu bali muntenda. Tulalibamba tobeni akaambo kakuti tuli balelwa ba Bwami bwa Leza. Lyoonse tuyanda kulilemeka munzila iipa kuti Jehova alemekwe alimwi yeendelana amakani mabotu ngotukambauka. (Flp. 1:27) Tulatondezya kuti ‘tulabikkila maano kukuyiisya kwesu’ kwiinda mukulibambila kabotu mulimo wakukambauka alimwi akulomba zilongezyo zya Jehova katutanabakambaukila bantu.

3. Sena boonse bayakuubikkila maano mulumbe wa Bwami? Amupe cikozyanyo.

3 Pele noliba leelyo notusolekesya kapati kubakambaukila bantu, ibanji mucilawo cesu balakonzya kabatabikkili maano kumulumbe wa Bwami. Amubone icakacitikila Mukwesu Georg Lindal, iwakali kukambauka alikke mucisi ca Iceland coonse kuzwa mu 1929 kusikila mu 1947. Wakamwaya mabbuku manji; pele, kunyina naba omwe iwakakatambula kasimpe. Wakalemba kuti: “Bamwi bakali kulibonya kuti balwana kasimpe, alimwi bunji bwabo bakazumanana kutabikkila maano.” Noliba leelyo basikumanizya cikolo ca Gileadi nobakasika akuubeleka kapati mulimo, kwakainda myaka aimbi iili fwuka kuti bantu bamwi bamucisi eeci ca Iceland balyaabe kuli Jehova akubbapatizyigwa. *

4. Mbuti mbotukonzya kulimvwa ciindi bantu nobatabikkili maano kumakani mabotu?

4 Tulatyompwa ciindi bantu nobatabikkili maano kumulumbe wesu. Tulakonzya kulimvwa mbwaakalimvwa Paulo, ooyo ‘iwakauside kapati akuti moyo wakwe wakali kucisa lyoonse’ akaambo kakuti ba Juda banji bakakaka kusyoma kuti Jesu wakali Mesiya wakasyomezyedwe. (Rom. 9:1-3) Ambweni mwiiya Bbaibbele amuntu umwi. Mwabeleka canguzu kuba mwiiyi mubotu alimwi mulapaila lyoonse kujatikizya sikwiiya ooyo. Pele tazitobeli nzyaiya aboobo mweelede kucileka kwiiya anguwe. Ambweni tamunagwasyide muntu cacigaminina kusikila wabbapatizyigwa. Sena mweelede kulipa mulandu ambweni akuyeeya kuti Jehova taulongezyi mulimo wanu? Mucibalo eeci, tulaingula mibuzyo eeyi yobilo: (1) Ncinzi citondezya kuzwidilila mumulimo wesu? (2) Ncinzi ncotweelede kulangila ciindi notukambaukila bantu?

NCINZI CITONDEZYA KUZWIDILILA MUMULIMO WESU?

5. Nkaambo nzi ncocili camasimpe kuti talili lyoonse mulimo wesu kuli Jehova noukonzya kuzyala micelo njotulangila?

5 Bbaibbele lyaamba kuti muntu uucita kuyanda kwa Leza: “Zyoonse nzyacita ziyoozwidilila.” (Int. 1:3) Pele eeci tacaambi kuti zyoonse nzyotumucitila Jehova ziyoocitika mbubonya mbotuyanda. Buumi bwabantu ‘bujisi mapenzi manji kapati’ akaambo kakutalondoka kwesu alimwi akwabamwi. (Job. 14:1) Kuyungizya waawo, kwaciindi cisyoonto basikutukazya balakonzya kuzwidilila mukunyonganya kusoleka kwesu kwakubeleka mulimo wesu wakukambauka mbuli mbotucita lyoonse. (1Kor. 16:9; 1Tes. 2:18) Aboobo kweelana a Jehova, ino kuzwidilila kwamulimo wesu kuyeeme anzi? Atulange-lange njiisyo zyamu Bbaibbele zimwi izikonzya kutugwasya kwiingula mubuzyo ooyu.

Jehova ulalumba kumulimo ngotubeleka, kufwumbwa naa tulakambauka cacigaminina, kulemba magwalo naa kubelesya fooni (Amubone muncali 6)

6. Kweelana a Jehova, ino kuzwidilila kwamulimo wesu kuyeeme anzi?

6 Jehova ulanga kusolekesya kwesu alimwi akuliyumya. Kweelana a Jehova, mulimo ngotumubelekela ulazwidilila ciindi notuubeleka cabusungu alimwi acaluyando, tacikwe makani ambobautambula bantu. Paulo wakalemba kuti: “Leza tali Leza uutaluleme pe uunga waluba milimo yanu alimwi aluyando ndomwakatondezya kuzina lyakwe kwiinda mukubabelekela alimwi akuzumanana kubabelekela basalali.” (Heb. 6:10) Jehova ulakuyeeya kusolekesya kwesu alimwi aluyando lwesu, nokuba kuti kusolekesya ooko kunyina nokwasololela kucintu cili coonse cikulwaizya. Aboobo Paulo ncaakaambila bana Korinto ncamasimpe akulindiswe kuti: “Kubeleka kwanu nkomubelekela Mwami takuli kwabuyo pe,” tacikwe makani naa kubeleka ooko kunyina nokwazuzikizya nzyotwali kulangila.—1Kor. 15:58.

7. Ncinzi ncotukonzya kwiiya kujatikizya mwaapostolo Paulo mbwaakaupandulula mulimo wakwe?

7 Mwaapostolo Paulo wakali misyinali uucibwene, wakajalula mbungano zipya mumadolopo manji. Pele ciindi bamwi nobakali kumusampaula akwaamba kuti tali mwiiyi mubotu, kunyina naakakankaizya mweelwe wabantu mbaakagwasya kuba basyomi. Muciindi caboobo, naakali kutondezya mbobakalubide aabo ibakali kulisumpula beni kwiinda nguwe, Paulo wakalemba kuti: “Ndacita milimo minji.” (2Kor. 11:23) Mbubwenya mbuli Paulo, amuyeeye kuti Jehova ubikkila maano kapati kukusolekesya alimwi akuliyumya.

8. Ncinzi ncotweelede kuyeeya kujatikizya mulimo wesu?

8 Mulimo wesu ulamukkomanisya Jehova. Jesu wakatuma basikwiiya bali 70 kuyookambauka mulumbe wa Bwami, mpoonya nobakamana mulimo wabo wakukambauka, “bakapiluka kabakkomene.” Ino ncinzi cakabapa kukkomana? Bakaamba kuti: “Naaba madaimona alatumvwida kwiinda mukubelesya zina lyako.” Pele Jesu wakalulamika mizeezo yabo naakabaambila kuti: “Mutakkomani akaambo kakuti myuuya ilamumvwida, pele amukkomane akaambo kakuti mazina aanu alembwa kujulu.” (Lk. 10:17-20) Jesu wakalizyi kuti talili lyoonse nobakali kuyoojana zyakuluula eezyo zikulwaizya kapati mumulimo wabo. Alimwi buya, tatuzyi naa bali bongaye akati kabantu aabo ibakasaanguna kuswiilila kuli basikwiiya ibakaba basyomi. Cintu icakeelede kubakkomanisya basikwiiya takuli buyo kuzwidilila kwabo, pele ciyandika kapati, nkuzyiba kuti Jehova wakali kukukkomanina kusolekesya kwabo.

9. Kweelana alugwalo lwa Bagalatiya 6:7-9, ncinzi ciyoocitika ikuti naa twazumanana mumulimo wesu?

9 Ikuti naa twazumanana mumulimo wesu, tuyooba abuumi butamani. Ciindi notusolekesya kukambauka alimwi akuyiisya makani mabotu, nkokuti ‘tulasyanga kweelana amuuya’ kwiinda mukupa kuti muuya uusalala wa Leza kaubeleka kabotu mubuumi bwesu. Kufwumbwa buyo kuti ‘tiitwaleka’ naa “tiitwatyompwa,“ Jehova utusyomezya kuti tuyootebula buumi butamani, tacikwe makani naa twagwasya sikwiiya mupya kulyaaba kuli Leza naa pe.—Amubale Bagalatiya 6:7-9.

MBUTI MBOTUKONZYA KUZILANGA MUNZILA YEELEDE ZINTU?

10. Ncinzi cipa kuti bantu kabautambula naa kutautambula mulumbe wesu?

10 Mbobakatambula kasimpe bantu ciyeeme kapati amoyo wabo. Jesu wakakapandulula kasimpe aaka mucikozyanyo cakwe casikuminza iwakaminza mbuto mubulongo bwiindene-indene, pele yomwe buyo njiyakazyala micelo. (Lk. 8:5-8) Jesu wakaamba kuti bulongo bwiindene-indene bwiiminina bantu ibajisi myoyo iitambula “jwi lya Leza” munzila ziindene-indene. (Lk. 8:11-15) Mbubwenya mbuli sikuminza ooyo, tatukonzyi kupa kuti cintu cimwi cikomene mumyoyo yabantu mbotukambaukila, mbwaanga ciyeeme amoyo wabaswiilizi besu. Mukuli wesu ngwazumanana kusyanga mbuto mbotu yamulumbe wa Bwami. Mbubwenya mwaapostolo Paulo mbwaakaamba, “muntu aumwi uyoopegwa bulumbu bwakwe kweelana amulimo wakwe,” ikutali kweelana akuzwidilila kwamulimo wakwe.—1Kor. 3:8.

Nokuba kuti Nowa wakakambauka cakusyomeka kwamyaka minji, kunyina wakamusangana kunjila mubwato kunze buyo lyamukaintu wakwe, bana bakwe alimwi abamakaintu babo. Pele Nowa wakamumvwida Jehova akuuzuzikizya mulimo ngwaakapedwe! (Amubone muncali 11)

11. Nkaambo nzi Nowa ncaakazwidilila kali “mukambausi wabululami”? (Amubone cifwanikiso icili aacivwumbyo.)

11 Bakamboni ba Jehova bakusaanguna bakali kukambaukila bantu ibatakali kuyanda kuswiilila. Mucikozyanyo, Nowa wakali “mukambausi wabululami,” kweelede kuti kwamyaka minji. (2Pet. 2:5) Cakutadooneka, wakajisi bulangizi bwakuti bamwi bakali kuyooswiilila kumulumbe ngwaakali kukambauka, pele Jehova kunyina naakapa citondezyo cili boobo. Muciindi caboobo, naakali kulailila Nowa kuyaka bwato, Leza wakati: “Weelede kunjila mubwato, yebo, bana bako, mukaintu wako alimwi abamakaintu babana bako.” (Matl. 6:18) Alimwi ciindi Jehova naakamwaambila mbobwakali kuyookomena bwato mbwaakeelede kuyaka, Nowa weelede kuti wakazyiba kuti tabali banji ibakali kuyoomuswiilila akaambo kakuti tiibakali kuyookkwana mubwato. (Matl. 6:15) Mbubwenya mbotuzyi, kunyina naba muntu omwe kuzwa munyika eeyo mbyaabi iwakaswiilila kumulumbe wa Nowa. (Matl. 7:7) Sena Jehova wakayeeya kuti Nowa kunyina naakaubeleka kabotu mulimo? Naaceya! Kuli Leza, Nowa wakazwidilila kali mukambausi akaambo kakuti wakaubeleka cakusyomeka mulimo Jehova ngwaakamupa.—Matl. 6:22.

12. Mbuti musinsimi Jeremiya mbwaakajana lukkomano mumulimo wakwe nokuba kuti bantu bakali kumukazya alimwi tiibakali kubikkila maano?

12 Awalo musinsimi Jeremiya wakakambauka kwamyaka minji nokuba kuti bantu bakali kumukazya alimwi tiibakali kubikkila maano. Wakatyompwa kapati akaambo ‘kakutukilwa akuweelwa’ kuzwa kuli basikumukazya cakuti wakayeeya kuti acileke mulimo wakwe. (Jer. 20:8, 9) Pele Jeremiya tanaakacileka pe! Ino ncinzi cakamugwasya kuzunda mizeezo yakwe iilubide alimwi akujana lukkomano mumulimo wakwe? Wakabikkila maano kutwaambo tobilo tuyandika kapati. Kakusaanguna, mulumbe wa Leza Jeremiya ngwaakali kukambaukila bantu wakali kujatikizya “buumi bwakumbele bubotu alimwi abulangizi.” (Jer. 29:11) Kabili, Jehova wakabikkide zina lyakwe aali Jeremiya. (Jer. 15:16) Mbubwenya buyo andiswe, tukambauka mulumbe uupa bulangizi munyika iityompya, alimwi twiitwa zina lya Jehova mbotuli Bakamboni bakwe. Ciindi notubikkila maano kutwaambo ootu tobilo tuyandika kapati, tulakonzya kukkomana tacikwe makani ambobautambula mulumbe bantu.

13. Ncinzi ncotwiiya kucikozyanyo ca Jesu icili kulugwalo lwa Marko 4:26-29?

13 Kukomena kumuuya kulacitika asyoonto-syoonto. Jesu wakayiisya kasimpe aaka mucikozyanyo casikuminza iwoona. (Amubale Marko 4:26-29.) Sikuminza naakamana kuminza mbuto, zyakakomena asyoonto-syoonto alimwi kunyina ncaakali kukonzya kucita kutegwa zikomene cakufwambaana. Ambweni andinywe inga tiimwakubona kuyaambele kwamulimo wanu wakugwasya bantu kuba basikwiiya kwaciindi cili mbocibede, akaambo kakuti kukomena kulacitika asyoonto-syoonto alimwi muzibeela-beela. Mbubonya mulimi mbwatakonzyi kusinikizya zisyango zyakwe kuti zikomene mbuli mbwayanda, tatukonzyi kubasinikizya basikwiiya Bbaibbele kuyaambele kumuuya munzila njotuyanda swebo. Aboobo mutatyompwi naa kucileka ikuti kuyaambele kwabo kwatola ciindi cilamfwu kwiinda mbomwali kulangila. Mbubwenya mbuli mulimi, kugwasya bantu kuba basikwiiya kuyandika kukkazika moyo.—Jak. 5:7, 8.

14. Ncikozyanyo nzi icitondezya kuti cilakonzya kubatolela ciindi cili mbocibede bantu kabatanatalika kuswiilila mulumbe wesu?

14 Muzilawo zimwi, citola ciindi cilamfwu kutegwa muntu umwi abbapatizyigwe. Amubone cakuluula caba Gladys aba Ruby Allen, ibanabokwabo aabo mu 1959 ibakatumwa kabali bapainiya baciindi coonse kudolopo limwi mucooko ca Quebec ku Canada. * Akaambo kakuyoowa bantu bamucilawo alimwi akuyungwa acikombelo ca Katolika, bantu tiibakali kuyanda kuswiilila mulumbe wa Bwami. Ba Gladys bakaamba kuti: “Kwamyaka yobilo twakali kuunka kuŋanda aŋanda kwamawoola aali lusele abuzuba kakunyina kubandika amuntu uuli woonse! Ciindi bantu nobakali kujalula mulyango akubona kuti ndiswe, bakali kujala akupiluka muŋanda. Pele kunyina notwakacileka pe.” Mukuya kwaciindi, bantu bakacinca bube bwabo alimwi bamwi bakatalika kuswiilila. Lino kuli mbungano zyotatwe mudolopo eelyo.—Is. 60:22.

15. Ino lugwalo lwa 1 Bakorinto 3:6, 7 lutuyiisya nzi kujatikizya mulimo wakugwasya bantu kuba basikwiiya?

15 Mulimo wakugwasya bantu kuba basikwiiya uyandika kubelekela antoomwe. Kwaambwa kuti mbungano yoonse yeelede kubelekela antoomwe kutegwa muntu agwasyigwe kusikila wabbapatizyigwa. (Amubale 1 Bakorinto 3:6, 7.) Mucikozyanyo, mukwesu waabila katulakiti naa magazini kumuntu uujisi luyandisisyo. Mpoonya mukwesu ooyu wajana kuti mulongo wakwe taumuzumizyi kupilukila kuyoogwasyilizya muntu ooyo, aboobo walomba sikumwaya uumbi kucita nyendo yakupilukila. Sikumwaya ooyo wacikonzya kutalisya ciiyo ca Bbaibbele. Mpoonya mukuya kwaciindi watamba bakwesu abacizyi banji kujanika lyaciiyo, aboobo umwi aumwi wamukulwaizya sikwiiya ooyo munzila ziindene-indene. Kufwumbwa mukwesu naa mucizyi ngwaabandika limwi sikwiiya ooyo ulagwasya kutilila mbuto eeyo yakasimpe. Munzila eeyi, mbubwenya mbwaakaamba Jesu, sikuminza asikutebula bakkomanina antoomwe mubutebuzi bwakumuuya.—Joh. 4:35-38.

16. Nkaambo nzi ncomukonzya kukkomano mumulimo nokuba kuti mulaciswa-ciswa naa kubula nguzu?

16 Mbuti kuti kamutabeleki kwaciindi cilamfwu mumulimo wakukambauka akuyiisya makani mabotu akaambo kakuciswa-ciswa naa kubula nguzu? Mulakonzya kukkomana alubazu ndomujisi mumulimo wakutebula. Atulange-lange cakacitikila Mwami Davida ciindi walo abaalumi bakwe nobakavwuna mikwasyi yabo alimwi azintu zyabo kuzwa kuli basikusaala bana Amaleki. Baalumi bali 200 bakakatala kapati cakuti bakaalilwa kuunka kuyoolwana, aboobo bakasyaala kabalindilila zintu. Davida abaalumi bakwe bakazunda munkondo akubweza zintu zinji ziyandisi kuzwa kuli basinkondonyina. Mpoonya wakalailila kuti aabo ibakatola lubazu munkondo alimwi abaabo ibakasyeede kulindilila zintu baabane zintu zyeelene. (1Sam. 30:21-25) Kuli ncotwiiya kumakani aaya kujatikizya mulimo wesu wakugwasya bantu kuba basikwiiya uucitwa munyika yoonse. Kufwumbwa uusolekesya kutola lubazu mumulimo ooyu ulakonzya kukkomana akaambo kamuntu umwi aumwi uufwutulwa akugwasyigwa kutalika kweendela munzila iitola kubuumi butamani.

17. Nkaambo nzi ncotweelede kumulumba Jehova?

17 Tulamulumba Jehova akaambo kanzila yaluyando mbwaubona mulimo ngotumubelekela. Ulizyi kuti tatukonzyi kubasinikizya bantu kuti batuswiilile naa kutalika kumukomba. Nokuba boobo, ulabubona busungu bwesu alimwi amakanze mabotu, aboobo ulatulongezya. Kuyungizya waawo, ulatuyiisya mbotukonzya kujana lukkomano mulubazu ndotujisi mubutebuzi oobu bupati. (Joh. 14:12) Tulakonzya kusyoma kuti Leza unootukkomanina kufwumbwa buyo kuti twazumanana kuliyumya!

LWIIMBO 67 “Kokambauka Jwi”

^ munc. 5 Tulakkomana ciindi bantu nobaatambula camaanza obilo makani mabotu, pele cilatutyompya nobatabikkili maano. Ino mulimvwa buti ciindi sikwiiya Bbaibbele nataunki ambele? Ino mulimvwa buti kuti naa tamunagwasyide muntu umwi cacigaminina kusikila wabbapatizyigwa? Sena mweelede kulimvwa kuti wamwaalila mulimo wakugwasya bantu kuba basikwiiya? Mucibalo eeci, tulabona kaambo ncotukonzya kuzwidilila mumulimo wesu alimwi akuba alukkomano, tacikwe makani ambobautambula mulumbe bantu.

^ munc. 14 Amubone makani aakuluula aaba Gladys Allen mucibalo cakuti, “I Would Not Change a Thing!,” mu Ngazi Yamulindizi yamu Chikuwa yamu September 1, 2002.