1. Nkamboonzi nichili chilongezyo chipati kuba umwi waBakamboni baJehova?

TUCHIBONA kachili chilongezyo chipati kuba Bakamboni baJehova. Tutondeezya kuti tuli Bakamboni baJehova kwiinda mukukambawukila bamwi makani mabotu akubagwasya kuti babe basikwiiya. Tulabotelwa kugwasya bantu ‘balimbilide kutambula buumi butamani’ kuti babe basyomi. (Mil. 13:48) Chiindi basikwiiya nibakabuzya Jesu atala azintu zibotu zyakachitika nibakali mumulimu wakukambawuka, Jesu “wakakondwa kapati.” Mbuli Jesu, andiswe tulabotelwa chiindi bantu nibaswiilila mulumbe ngutubakambawukila.​—Lk. 10:1, 17, 21.

2. Ngatulatondeezya biyeni kuti tuubona kuuyandikana mulimu wakukambawuka?

² Bakamboni baJehova bawubona kuuyandikana loko mulimu wakukambawuka. Mwaapostolo Pawulu wakasungwaazya Timotewo kuti: “Kolibamba omwini akubikkila maano kapati kukuyiisya kwako.” Alubo wakayungizya kuti: “Kwiinda mukucita boobo uyoolifwutula omwini alimwi abaabo bakuswiilila.” (1 Tim. 4:16) Majwi aaya atondeezya kuti mulimu wakukambawuka ufutula buumi bwabantu. Tukkala katulilanga-langa nkaambo tuli aansi aaBwaami bwaLeza. Chiindi choonse tuyanda kupona munzila iipa kuti Jehova atembawulwe akupona kweendelana amakani mabotu ngitukambawuka. (Flp. 1:27) Tutondeezya kuti ‘tubikkila maano kapati kukuyiisya kwesu’ kwiinda mukulibambila kabotu akukomba kuli Jehova katutanayinka mumulimu wakukambawuka.

3. Bantu boonse mbitukambawukila balawutambula na mulumbe ngutukambawuka? Amba chikozyano.

³ Nikuba kuti tubeleka changuzu mumulimu wakukambawuka pesi bantu biingi bali muchilawu chesu balakonzya kukaka kutuswiilila. Eezi nzizyo zyakachitikila umwi mukwesu uutegwa Georg Lindal. Mukwesu Lindal wakakambawuka kali alikke ku-Iceland kuzwa mu1929 kusika mu1947. Wakapa bantu mabbuku miingi loko pesi taakwe muntu nikuba uumwi biyo wakatambula kasimpe. Lindal wakati: “Bamwi bakali kukazya kasimpe kamuBbayibbele pesi bamwi teebakalikwe chiyandisyo biya pe.” Kwakazoosika mamishinali bakagilajuweta kuChikolo chaGiliyadi kuti bazoogwasilizye  ku-Iceland pesi ambabo bakakambawuka kwaminyaka myiingi kakutakwe muntu wakali kutondeezya chiyandisyo. Nikwakayinda minyaka iili 9, bamwi bakazoolipeda kuli Jehova akubbabbatizigwa.

4. Tumvwa biyeni kuti bantu bakaka kuswiilila mulumbe ngutubakambawukila?

⁴ Kuti bantu bakaka kuswiilila makani mabotu ngatwamana manguzu. Tulakonzya kulimvwa mbuli Pawulu chiindi maJuda biingi nibakakaka kusyoma kuti Jesu nguMesiya wakasyomezegwa. Eezi zyakapa kuti Pawulu aambe kuti: “Ndiluuside kapati akuti moyo wangu ulacisa lyoonse.” (Rom. 9:1-3) Kuti kuli kwiiya aamuntu Bbayibbele, amwi ulikubeleka changuzu kuti ube muyiisi uulikabotu alubo ulikumukombela kuti ayinkilile kunembo pesi talikubelesya zintu nzyayiya pe mubuumi bwakwe mpawo wasala kuti wiimikile kwiiya anguwe. Naakuti amwi tunagwasya muntu pe kuti ayiye Bbayibbele kusikila wabbabbatizigwa, zyaamba kuti uli kukachilwa na kugwasya bantu kuti babe basikwiiya akuti Jehova tali kukulongezya pe? Muchiiyo eechi, tulasandula mibuzyo iibili yakuti: (1) Niinzi zipa kuti Jehova aambe kuti mulimu wesu wakukambawuka ulikuzwidilila? (2) Niinzi nzitweelede kulangilila chiindi nituchita mulimu wakukambawuka?

5. Nkamboonzi zintu nzituchita mumulimu waJehova niziteendi mbuli mbutulangilila chiindi choonse?

⁵ Bbayibbele lyaamba kuti muntu uuchita kuyanda kwaLeza: “Zyoonse nzyacita ziyoozwidilila.” (Int. 1:3) Pesi eezi tazyaambi kuti zintu zyoonse nzituchita mumulimu waJehova ziyooyenda mbuli mbutulangilila. Nkamboonzi? Nkaambo buumi bwesu buzwide “mapenzi manji kapati” akaambo kachibi nchitulaacho alubo tupona munyika ilaabantu bali aachibi. (Job. 14:1) Alubo bantu batukazya balakonzya kutulesya kuchita mulimu wakukambawuka. (1 Kor. 16:9; 1 Tes. 2:18) Kuti kakuli boobo, niinzi nzyalanga Jehova zipa kuti aambe kuti mulimu wesu wakukambawuka ulikuzwidilila? Atubone amwi malayilile aamuBbayibbele atugwasya kuti tusandule mubuzyo ooyu.

6. Niinzi nzyalanga Jehova zipa kuti aambe kuti mulimu wesu wakukambawuka ulikuzwidilila?

⁶ Jehova ubona kubeleka changuzu nkutuchita akulisimya kwesu. Jehova ulabotelwa chiindi nitubeleka changuzu mumulimu wakukambawuka kazitakwe ndaba kuti bantu balatuswiilila na naakuti pe. Alubo Jehova ulabotelwa natubona katuzumanana kuchita mulimu wakwe nkaambo ngatuli kutondeezya kuti tulamuyanda. Pawulu wakalemba kuti: “Leza tali Leza uutaluleme pe uunga waluba milimo yanu alimwi aluyando ndomwakatondezya kuzina lyakwe kwiinda mukubabelekela alimwi akuzumanana kubabelekela basalali.” (Heb. 6:10) Jehova ulayiyeeya milimu yesu alubo ulazibona kuti tulamuyanda nikuba kuti taakwe muntu ngutwakayiisya Bbayibbele kusikila wabbabbatizigwa. Pawulu wakabuzya maKristu bakuKkorinto kuti: “Kubeleka kwanu nkomubelekela Mwami takuli kwabuyo pe.” Majwi aaya alakonzya kubeleka kulindiswe nikuba kuti kubeleka changuzu nkutuchita mumulimu waJehova kweeta mpindu mbotu na naakuti pe.​—1 Kor. 15:58.

7. Majwi ngakaamba mwaapostolo Pawulu atuyiisyaanzi?

 ⁷ Mwaapostolo Pawulu wakali mumishinali uusungweete nkaambo wakajula mbungano mumadolopo miingi. Pesi bamwi nibakamukazya kabaamba kuti taakali muyiisi uulikabotu pe, Pawulu taakwe naakaamba namba yabantu mbaakagwasya kuti babe maKristu kuti atondeezye basikukazya kuti babone kuti nzibakali kwaamba nzyakubeja. Pesi wakaamba kuti: “Ndacita milimo minji.” (2 Kor. 11:23) Mbuli Pawulu, tutalubi kuti chintu chiyandikana loko kuli Jehova, nkubeleka changuzu nkutuchita akulisimya kwesu.

8. Niinzi nzitweelede kuziba atala amulimu wesu wakukambawuka?

⁸ Kubeleka changuzu nkutuchita mumulimu wakukambawuka kulamubotezya Jehova. Jesu wakatuma basikwiiya bakwe bali 70 kuti bakakambawuke mulumbe waBwaami, nibakamaninsya “bakapiluka kabakkomene.” Niinzi chakapa kuti babotelwe? Basikwiiya bakati: “Naaba madaimona alatumvwida kwiinda mukubelesya zina lyako.” Pesi Jesu wakabalulamika kwiinda mukubabuzya kuti: “Mutakkomani akaambo kakuti myuuya ilamumvwida, pele amukkomane akaambo kakuti mazina aanu alembwa kujulu.” (Lk. 10:17-20) Jesu wakalizi kuti basikwiiya bakwe teebakali kuyookkala kabajana mpindu mbotu pe. Tatuzi pe kuti mbantu bangane mbibakakambawukila bakazooba maKristu. Nkinkaako, basikwiiya baJesu bakeelede kubotelwa akaambo kakuti Jehova wakali kubona kubeleka changuzu nkubakali kuchita kutali mpindu nzibakali kujana.

9. Kweendelana alugwalo lwa Bagalatiya 6:7-9, tuyoojanaanzi kuti twalisimya mumulimu wakukambawuka?

⁹ Kuti twalisimya mumulimu wakukambawuka, tuyoojana buumi butamani. Kuti twabeleka changuzu mumulimu wakukambawuka, ngatuli ‘kusyanga kweelana amuuya’ kwiinda mukuzumina kuti muuya uusalala ubeleke kabotu mubuumi bwesu. Kuti ‘teetwaleka’ naakuti “tiitwatyompwa,” Jehova utusyomezya kuti uyootupa buumi butamani kazitakwe ndaba kuti twakagwasya muntu kusikila wabbabbatizigwa na naakuti pe.​—Bala Bagalatiya 6:7-9.

10. Nkamboonzi bamwi nibaswiilila mulumbe ngutubakambawukila pesi bamwi kabataswiilili?

¹⁰ Muntu umwi awumwi usala kutambula makani mabotu naakuti kukaka kweendelana ambuubede moyo wakwe. Jesu wakapandulula kasimpe aaka chiindi naakali kwaambuula atala achikozyano chamuntu wakabyala mbuto mubulongo busiyene-siyene. Mbuto yakakomena akuzyala michelo njeeyo njaakabyala mubulongo bubotu. (Lk. 8:5-8) Jesu wakaamba kuti bulongo busiyene-siyene bwiiminina bantu bali aamyoyo iisiyene-siyene nkaambo batambula ‘Jwi lya Leza’ munzila zisiyene-siyene. (Lk. 8:11-15) Mbuli sikubyala, tatukonzyi pe kupa kuti mbuto yakasimpe njitubyala mumyoyo yabantu ikomene akuti izyale michelo. Mulimu wesu ngwakukkala katubyala mbuto mbotu yamulumbe waBwaami. Alubo mbuli mbakaamba mwaapostolo Pawulu, “muntu aumwi uyoopegwa bulumbu bwakwe kweelana amulimo wakwe” kutali kweendelana ampindu nzyajana mumulimu wakwe.​—1 Kor. 3:8.

11. Nkamboonzi Jehova naakabotelwa amulimu wakukambawuka ngwaakachita Nowa nikuba kuti taakwe muntu wakamuswiilila? (Langa chifanikisyo chili aachivumbyo.)

¹¹ Kuzwa chiindi, bakombi baJehova biingi bakali kukambawukila bantu bakatalikwe chiyandisyo. Muchikozyano, Nowa wakali ‘mukambausi wabululami’ kwaminyaka iisika ku40 naakuti ku50. (2 Pet. 2:5) Kulakonzeka kuti Nowa wakali kulangilila kuti bantu bakali kuyoowuswiilila mulumbe ngwaakali kukambawuka pesi Jehova taakwe nzyakaamba pe zyakali kutondeezya kuti bantu bakali kuyoomuswiilila. Leza naakabuzya Nowa kuti ayake bwaato wakati: “Weelede kunjila mubwato, yebo, bana bako,  mukaintu wako alimwi abamakaintu babana bako.” (Matl. 6:18) Alubo kweelede kuti Nowa naakayeeya atala abupati bwabwaato mbwakeelede kuyaka, kulakonzeka kuti wakayeeya kuti teebantu biingi pe bakali kuyoomuswiilila nkaambo bwaato oobo bwakali buniini kuti walanga namba yabantu mbaakali kuyookambawukila. (Matl. 6:15) Mbuli mbutuzi, taakwe muntu nikuba uumwi wakamuswiilila. (Matl. 7:7) Eezi zyaamba kuti Nowa wakakachilwa na kuchita mulimu wakukambawuka? Peepe. Mumeso aaLeza, Nowa wakali mukambawusi uuzwidilila nkaambo wakachita zyoonse nzyakamulayilila Jehova.—Matl. 6:22.

12. Niinzi zyakagwasya mupolofita Jeremiya kuti abotelwe mumulimu wakwe nikuba kuti bantu bakali kumukazya?

¹² Mupolofita Jeremiya anguwe wakakambawuka kwaminyaka yiinda ku40 nikuba kuti bantu bakali kumukazya alubo teebakali kumuswiilila pe. Wakamana manguzu akaambo ‘kakutukilwa akuweelwa’ aabantu bakali kumukazya zyakuti wakali wayeeya kuleka kuchita mulimu wakwe. (Jer. 20:8, 9) Pesi Jeremiya taakaleka pe. Niinzi zyakamugwasya kuti aleke kukataazikana akuti abotelwe mumulimu wakukambawuka? Wakayeeya atala azintu zibili ziyandikana loko. Chakusaanguna, mulumbe waLeza ngwaakali kukambawuka Jeremiya wakali kuyoopa kuti bantu babe ‘aabuumi bwakumbele bubotu alimwi abulangizi.’ (Jer. 29:11) Chachibili, Jehova wakasala Jeremiya kuti amwiiminine. (Jer. 15:16) Andiswe, tukambawukila bantu mulumbe uubapa kuti babe aabulangilizi alubo twiiminina zina lyaJehova nkaambo tuli Bakamboni bakwe. Kuti twakkala katuyeeya atala azintu zibili eezi ziyandikana, tuyoobotelwa kazitakwe ndaba kuti bantu batuswiilila na naakuti pe.

13. Twiiyaanzi kuzwa kuchikozyano chaJesu chijanika muli Marko 4:26-29?

¹³ Zilakonzya kubweza chiindi chilamfu kuti muntu abe aalusyomo lusimide. Jesu wakayiisya atala akasimpe aaka chiindi naakaamba chikozyano chawumwi mwaalumi wakabyala mbuto mpawo wakaya kukoona mansiku. (Bala Marko 4:26-29.) Mbuto njaakabyala mwaalumi ooyo yakasaanguna kukomena mbichaani-mbichaani alubo taakalikwe nguzu pe zyakupa kuti ifwambaane kukomena. Mbuli sikubyala ooyu, ulakonzya kutabona kuchincha nkwalikuchita muntu ngwiiyaawe Bbayibbele nkaambo zibweza chiindi kuti muntu asaangune kubelesya zintu nzyayiya. Mbuli mulimu mbatakonzyi kupa kuti zilyo zyakwe zikomene mbuli mbayanda, andiswe tatukonzyi pe kupa kuti bantu mbitwiiyaabo babelesye zintu nzibayiya akuti bafwambaane kuchincha buumi bwabo mbuli mbutuyanda. Nkinkaako, utamani manguzu pe kuti muntu ngwiiyaawe Bbayibbele katali kubweza ntaamu chakufwambaana. Mbuli mulimi, tweelede kuba aamoyo mulamfu chiindi nitugwasya bantu kuti babe basikwiiya.​—Jak. 5:7, 8.

14. Amba chikozyano chitondeezya kuti bantu balakonzya kubweza chiindi kuti bazooswiilile mulumbe ngutubakambawukila.

¹⁴ Muli zimwi ndawu, bantu balakonzya kubweza chiindi chilamfu kuti bazoobbabbatizigwe. Atubone chikozyano chaMuchizi Gladys Allen aMuchizi Ruby Allen. Bachizi aaba mwanike amukulana alubo bakabelekaamwi kabali mapayona aachiindi choonse mu1959 kuQuebec. Bantu bakubusena oobu teebakali kuyanda pe kwaambuula aaBakamboni nkaambo bakali kuyoowa basimayakilane babo abapati bazikombelo. Muchizi Gladys wakaamba kuti: “Twakakambawuka aang’anda ang’anda kwama-awa aali 8 abuzuba kwaminyaka iibili pesi taakwe muntu wakazumina kwiiya. Nitwakali kukonkomona aamulyango, bantu bakali kusika pesi nibakali kuziba kuti tuli Bakamboni baJehova bakali kujala milyango yabo. Teetwakamana manguzu pe.” Mukuya kwachiindi, bantu bakubusena oobu bakazoosaanguna kwaambuula aaBakamboni alubo bamwi bakazumina kwiiya Bbayibbele. Lino kwakaba mbungano zitatu.​—Is. 60:22.

15. Lugwalo lwa 1 Bakorinto 3:6, 7 lutuyiisyaanzi atala amulimu wakugwasya bantu kuti babe basikwiiya?

 ¹⁵ Mulimu wakugwasya bantu kuti babe basikwiiya uyanda bantu biingi. Muntu woonse mumbungano uli aamulimu ngwakonzya kuchita kuti agwasye muntu wiiya Bbayibbele kusikila akabbabbatizigwe. (Bala 1 Bakorinto 3:6, 7.) Muchikozyano, atuteedi umwi mukwesu wasiila muntu uuli aachiyandisyo magazini naakuti tulakiti. Mukwesu ooyo wazoobona kuti pulogilamu yakwe tayimuzumizyi pe kuti amubweedele mpawo wakumbila umwi sikupupulula kuti azooyinke. Sikupupulula ooyo wazooyinka mpawo wasaanguna chiiyo chaBbayibbele. Mukuya kwachiindi, wazookumbila bamwi basikupupulula kuti bamusindikile kuchiiyo chakwe alubo basikupupulula boonse aaba balamugwasya muntu ooyo munzila zisiyene-siyene. Balamugwasya kuti ayiye zyiingi atala aJehova. Nkinkaako, kuti muntu ooyo wazoosala kubbabbatizigwa basikupupulula boonse aaba balabotelwa.​—Joh. 4:35-38.

16. Nkamboonzi nukonzya kubotelwa nikuba kuti tuchikonzyi pe kuchita zyiingi mumulimu wakukambawuka?

¹⁶ Kulakonzeka kuti tuchikonzyi pe kuchita zyiingi mumulimu wakukambawuka akaambo kakuchiswa-chiswa naakuti akaambo kakubula nguzu, pesi ulakonzya kubotelwa mumulimu ooyu. Yeeya atala achikozyano chaMwaami Davida. Mwaami Davida abaalumi mbaakalaabo bakanununa mpuli zyabo azintu zyakali zyabezegwa abantu bakuAmalekki. Bamwi baalumi bali 200 bakakachilwa kwiinkaamwi aDavida kunkondo akaambo kakuti bakali bakatala mpawo bakasyaala kabalinda zintu. Nibakaboola kuzwa kunkondo, Davida wakalayilila kuti muntu woonse wakeelede kujana zintu zyeelene nzibakajana kunkondo kuswaanizya abaabo bakatayinkide pe. (1 Sam. 30:21-25) Mbukubede amumulimu wakugwasya bantu kuti babe basikwiiya. Kuti wachita nzukonzya mumulimu ooyu, ulakonzya kubotelwa chiindi nubona bantu bapya kabalipeda kuli Jehova akubbabbatizigwa.

17. Niinzi zipa kuti tumulumbe Jehova?

¹⁷ Jehova ubona kubeleka changuzu nkutuchita mumulimu wakukambawuka akulisimya kwesu kutali mpindu nzitujana. Ulizi kuti takukonzyi pe kusungilizya bantu kuti baswiilile makani mabotu. Ulazibona zintu nzituchita zitondeezya kuti tulamuyanda alubo ulatugwasya kuti tuzwidilile. Alubo utuyiisya mbutukonzya kubotelwa akaambo kazintu nzitukonzya kuchita mumulimu wakukambawuka. Eezi zipa kuti tumulumbe loko. (Joh. 14:12) Tulakonzya kuba aachoonzyo chakuti zintu nzituchita mumulimu wakukambawuka zinoomubotezya Leza wesu kuti teetwamana manguzu.