1. I yini lexi hi yentxaka hi tsaka?

HA TSAKA hileswi hi nga Timboni ta Yehovha. Phela hina hi vanhu va Yehovha naswona leswo hi swi kombisa hileswi hi chumayelaka vanhu van’wana hi tlhela hi va djondzisa hi Yehovha. Swa hi tsakisa ku pfuna munhu ‘lweyi a kombisaka swaku a lava ku kuma wutomi la ku kala li nga heli’ ni ku tirhela Yehovha. (Mint. 13:48) Phela hi titwa ku fana na Yesu, lweyi a nga vula swaku “moya wa ku kwetsima wu mu yentxa a tsaka” hileswi vadjondzisiwa va yena va nga wu yentxa kahle ntirho wa ku chumayela. — Luk. 10:1, 17, 21.

2. Hi nga swi kombisisa ku yini swaku ntirho wa ku chumayela i wa lisima ka hina?

² Ntirho wa ku chumayela i wa lisima hintamu ka hina. Mupostolo Pawulo a byele Timotiyu a ku: “Tikarhateli ku va xikombiso xa xinene ni ku va mudjondzisi wa munene.” Pawulo a tlhele a ku: “Loko u yentxa leswo u ta pona u tlhela u ponisa ni lava ku yingisaka.” (1 Tim. 4:16) Leswi ntirho wa ku chumayela wu ponisaka wutomi la vanhu, hi fanele hi wu yentxa kahle kuva hi kombisa swaku hi seketela Mfumu wa Xikwembu. Phela minkama hinkwayu hi fanele hi yentxa swilo leswi nga ta tsakisa Xikwembu, hi tlhela hi hanya hi ku pfumelelana ni leswi hi swi chumayelaka. (Filp. 1:27) Hi kombisa swaku hi lava ku va swikombiso swa swinene hi ku tilunghiselela kahle na hi nge se ya ku chumayeleni ni ku kombela swaku Yehovha a hi pfuna ka ntirho lowu.

3. Hi xini xikombiso lexi kombaka swaku a hi vanhu hinkwavu lava nga ta yamukela mahungu ya ku tsakisa?

³ Hambiloko ho yentxa hinkwaswu swaku hi chumayela kahle ka materitoriyu ya hina, a hi vanhu hinkwavu lava nga ta ma tsakela mahungu ya Mfumu wa Xikwembu. Vona xikombiso xa makwerhu Georg Lindal, lweyi a a chumayela yexe aIslândia hi 1929 ku ya ka 1947. Yena a nyikele mabuku ya manyingi, kambe a ku na munhu ni mun’we lweyi a nga yamukela ntiyiso. Se yena a te: “Vanhu van’wana a va wu nyenya ntiyiso, kambe van’wana a vo kala va nga li na mhaka na wona.” Hambi nkama lowu aIslândia ku nga rhumeliwa vamisiyonariyu lava nga ya ka Xikola xa Giliyadi swaku va ta pfunisa ka ntirho wa ku chumayela, a ku vanga ni munhu lweyi a nga yamukela ntiyiso. Kambe loko se ku hundze 9 wa malembe na  va chumayela, ku ni lava nga tinyiketela ka Yehovha va tlhela va tsakamisiwa. *

4. Hi titwisa ku yini loko vanhu lava hi va chumayelaka va nga ma tsakeli mahungu ya ku tsakisa?

⁴ Swa hi kwatisa loko vanhu lava hi va chumayelaka va nga pfumeli ku djondza Bibele. Hi nga ha titwa ku fana na mupostolo Pawulo, lweyi a nga te: “Ni karhateki hintamu ni tlhela ni twa mbilu ya mina yi ku foo” hileswi Vayuda va vanyingi va kalaka va nga pfumelanga swaku Yesu i Mesiya. (Rom. 9:1-3) Swi nga yentxeka ku ni munhu lweyi u djondzaka na yena Bibele naswona u tikarhatelaka ku mu djondzisa hi ndlela ya yinene, funtshi wa khongela u kombela swaku Yehovha a mu pfuna, kambe a nga yentxi nchumu swaku a tirhisa leswi a swi djondzaka, u za u swi vona swi yampsa kuva u nyima ku djondza na yena. Kumbe swi nga yentxeka u nge se tshama u djondza ni munhu a za a tsakamisiwa. Ku nga va swaku u fanele u titwa nandzu u pimisa swaku Yehovha a nga wu katekisi ntirho lowu u wu yentxaka? Ka nhlokomhaka leyi hi ta hlamula swivutiso swimbirhi leswi nge: 1) I yini leswi nga swa lisima ka ntirho wa ku chumayela? 2) I yini leswi hi faneleke hi swi nyimela ka ntirho wa ku chumayela?

5. Hi mhaka muni minkama yin’wana ntirho lowu hi wu yentxelaka Yehovha wu nga fambi hi ndlela leyi hi yi nyimelaka?

⁵ Loko Bibele li vulavula hi lava yentxaka ku rhandza ka Xikwembu li li: ‘Hinkwaswu leswi va nga ta swi yentxa swi ta humelela.’ (Pis. 1:3) Kambe marito lawa a ma vuli swona swaku minkama hinkwayu ku ta yentxeka leswi hi swi navelaka, hikusa wutomi la hina “li tale hi swikarhatu” hi mhaka swidjoho swa hina kumbe swa van’wana. (Yobo 14:1) Naswona minkama yin’wana lava hi nyenyaka va nga ha tsimbisa ntirho wa ku chumayela. (1 Kor. 16:9; 1 Tes. 2:18) Se Yehovha a hi pfunisa ku yini swaku hi tama hi yentxa ntirho wa ku chumayela? A hi voneni leswi Bibele li swi vulaka, leswi nga ta hi pfuna ku kuma nhlamulu ya xivutiso lexi.

6. Loko hi chumayela, i yini lexi nga xa lisima ka Yehovha?

⁶ Yehovha wa wu vona ntirho lowu hi mu yentxelaka wona naswona wa yi vona minzamu leyi hi yi yentxaka.Yehovha a wu nyika lisima ntirho lowu hi mu yentxelaka wona hi mhaka leswi hi mu rhandzaka, hambiloko van’wana va nga tsakeli. Pawulo a te: “Xikwembu xi lulamile naswona a xi nge wu khohlwi ntirho wa n’wina ni lirhandzu leli mi nga li kombisa hi mhaka ya vito la xona, hi ku tirhela vakwetsimi naswona ma ha tamaka mi va tirhela.” (Heb. 6:10) Yehovha wa li khumbuka lirhandzu ni ntirho lowu hi wu yentxaka, hambiloko lava hi djondzaka na vona Bibele va nga tinyiketeli swaku va tsakamisiwa. Leswo swi kombisa ku hetiseka ka marito lawa Pawulo a nga ma byela vamakwerhu va bandla la Korinto loko a te: “Ntirho wa n’wina a hi wa mahala Hosini.” Leswo swi kombisa swaku ntirho wa hina i wa lisima hambiloko lava hi va chumayelaka va nga tsakeli. — 1 Kor. 15:58.

7. Hi djondza yini ka leswi mupostolo Pawulo a nga swi vula hi ntirho wa yena wa ku chumayela?

⁷ Mupostolo Pawulo a a li muchumayeli wa  munene naswona a yentxe swaku ku va ni mabandla ya manyingi. Nkama lowu vanhu va nga mu byela swaku a a nga li mudjondzisi wa munene, a nga zanga a va byela hi vanhu lava a nga va pfuna swaku va va Vakreste. Kambe handle ka ku tibyela hi vanhu lava a nga va djondzisa, Pawulo a te: “Ni yentxe ntirho wa wunyingi.” (2 Kor. 11:23) Ku fana na Pawulo na hina hi fanele hi khumbuka swaku, xa lisima ka Yehovha i minzamu leyi hi yi yentxaka swaku hi tama hi chumayela na hi nga karhali.

8. I yini leswi hi faneleke hi swi khumbuka hi ntirho wa hina wa ku chumayela?

⁸ Ntirho wa ku chumayela wu dzunisa Yehovha. Yesu a rhume 70 wa vadjondzisiwa swaku va ya ku chumayeleni, naswona nkama va nga ‘vuya a va tsakile’ hintamu. Kambe i yini lexi nga va yentxa va tsaka? Vona va te: “Hambi madimoni ma hi yingisa loko hi tirhisa vito la wena.” Leswaku a lulamisa mapimiselo ya vona, Yesu a te: “Mi nga tsaki hi mhaka leswi madimoni ma mi yingisaka, tsakani hi mhaka leswi mavito ya n’wina ma nga tsaliwa tilweni.” (Luk. 10:17-20) Yesu a a swi tiva swaku a hi minkama hinkwayu leyi a swi ta va fambela kahle ka ntirho wa ku chumayela. Phela a hi swi tivi swaku i vanhu vangaki lava vadjondzisiwa va Yesu va nga va pfuna swaku va va Vakreste. Vadjondzisiwa a va fanele va twisisa swaku lexi a xi fanele xi va tsakisa a hi leswi lava va nga va chumayela va nga tsakela ntsena, kambe a va fanele va tsaka hi ku tiva swaku ntirho lowu va wu yentxaka wu tsakisa Yehovha.

9. Hi ku ya hi Vagalatiya 6:7-9, i yini leswi hi nga ta swi kuma loko hi nga tshiki ku chumayela?

⁹ Loko hi tama hi chumayela hi ta kuma wutomi la ku kala li nga heli. Nkama hi chumayelaka hi tlhela hi djondzisa vanhu mahungu ya ku tsakisa, hi va hi pfumelela swaku “moya wa ku kwetsima wa Xikwembu” wu tirha ka wutomi la hina. Loko ‘hi nga tshiki’ naswona hi nga “karhali,” Yehovha a hi tshembisa wutomi la ku kala li nga heli hambiloko hi nga swi kotanga ku pfuna hambi hi munhu mun’we swaku a tsakamisiwa. — Lerha Vagalatiya 6:7-9.

10. Hi mhaka muni van’wana va tsakela kasi van’wana va nga tsakeli loko hi chumayela?

¹⁰ Leswaku vanhu va pfumela ntiyiso kumbe va nga wu pfumeli, swi ya hi leswi va nga tshamisa xiswona mbilwini. Yesu a tlhamusele mhaka leyi ka xikombiso lexi a xi vulavula hi mbewu leyi byaliwaka ka misava ya ku hambana. Kambe a tlhele a vula swaku ku yo mila ntsena leyi nga byaliwa ka misava ya yinene. (Luk. 8:5-8) Yesu a vule swaku misava ya ku hambana yi fanekisela vanhu lava hlamulaka hi ndlela ya ku hambana loko va twa “Rito la Xikwembu.” (Luk. 8:11-15) Ku fana ni mubyali wa mbewu, na hina hi nge swi koti ku kulisa ntiyiso ka timbilu ta vanhu lava hi va chumayelaka, hikusa leswo swi ya hi leswi timbilu ta vona ti nga tshamisa xiswona. Ntirho wa hina i ku byala mbewu ya Mfumu wa Xikwembu ka timbilu ta vanhu. Mupostolo Pawulo a vule leswi: “Mun’wana ni mun’wana a ta holeliwa hi ku ya hi ntirho wa yena,” ku nga li hi leswi vanhu va ma yamukelaka kumbe va kalaka va nga ma yamukeli mahungu ya ku tsakisa. — 1 Kor. 3:8.

11. Hi mhaka muni Yehovha a vone Nowa na a li muchumayeli wa munene hambileswi vanhu va kalaka va nga mu yingisanga? (Vona mufoto wa pajina la ku sungula.)

¹¹ Timboni ta Yehovha ta nkama lowu nga hundza na tona ti chumayele vanhu lava a va nga tsakeli. Hi xikombiso, Nowa a ve “muchumayeli wa swa ku lulama” hi malembe ya manyingi. (2 Ped. 2:5) Phela Nowa a a nyimela swaku lava a a va chumayela va mu yingisa, kambe Yehovha a nga zanga a mu byela swaku leswo a swi ta yentxeka. Nkama Yehovha a nga byela Nowa swaku a yaka ngalava, a te a ku fanele ku nghena ‘yena ni vana va yena, nsati wa yena ni vasati va vana va yena.’ (Gen. 6:18) Nkama lowu Yehovha a nga byela Nowa swaku ngalava leyi a a ta yi yaka a yi ta gama kwini, swi nga yentxeka Nowa a swi vonile  swaku a hi vanhu hinkwavu lava a va ta mu yingisa, hikusa a ku nga ta va ni ndhawu ka ngalava swaku vanhu va nghena va tshama ka yona. (Gen. 6:15) Hilani hi swi tivaka hi kona, a nga kona ni mun’we wa misava liyani ya ku biha lweyi a nga yingisa Nowa. (Gen. 7:7) Se ku nga va leswaku Yehovha a pimise swaku Nowa a nga wu yentxanga kahle ntirho wa yena? Yehovha a nga swi pimisanga leswo! Hikusa ka matihlo ya Yehovha, Nowa a yentxe hinkwaswu leswi Yehovha a nga mu byela swona. — Gen. 6:22.

12. Hi mhaka muni muprofeta Yeremiya a tame a tsaka ka ntirho wa ku chumayela hambileswi a va nga mu yingisi?

¹² Muprofeta Yeremiya a hete 40 wa malembe ni ku tlula na a chumayela hambileswi vanhu a va nga mu yingisi. Phela Yeremiya a hele ntamu hileswi a nga “rhuketeliwa ni ku tlhela a nga hloniphiwi” hi vanhu lava a va nga li tsakeli rungula la yena, lakaku a pimisa ni ku tshika ntirho wa yena. (Yer. 20:8, 9) Kambe Yeremiya a nga tshikanga ku chumayela. Se i yini lexi nga mu pfuna swaku a tama a yentxa ntirho lowu Yehovha a nga mu nyika wona na a tsakile? A pfuniwe hi swilo swimbirhi swa lisima. Xa ku sungula, mahungu lawa Yeremiya a a ma chumayela a ma ta pfuna vanhu ‘swaku swilo swi va fambela kahle ka nkama lowu taka va tlhela va va ni ntshembo.’ (Yer. 29:11) Xa wumbirhi, i Yehovha a nga langa Yeremiya swaku a vulavula hi yena ka vanhu. (Yer. 15:16) Na hina hi chumayela mahungu lawa ma nyikaka vanhu ntshembo naswona i Yehovha lweyi a nga hi langa swaku hi va Timboni ta yena hi tlhela hi vitaniwa hi vito la yena. Loko hi pimisa hi swilo leswi swa swimbirhi, hi ta tama hi tsaka ka ntirho wa ku chumayela ku nga na mhaka swaku vanhu va swi yamukela kumbe a va swi yamukeli leswi hi va chumayelaka swona.

13. Hi nga djondza yini ka xikombiso xa Yesu lexi nga ka Marku 4:26-29?

¹³ Swi teka nkama kuva munhu a va ni lipfumelo ka Yehovha. Leswaku a hi pfuna ku twisisa mhaka leyi, Yesu a tirhise xikombiso lexi vulavulaka hi mubyali lweyi a gamaka a yetlela. (Lerha Marku 4:26-29.) Loko mubyali se a byalile mbewu ya yena, yona yi kula hi kutsongokutsongo naswona a nga yentxi nchumu swaku a yi kulisa hi ku kahlula. Ku fana ni mubyali lweyi, swi nga ha teka nkama swaku lweyi u mu djondzelaka Bibele a tirhisa leswi a swi djondzaka, naswona a hi nge swi koti ku yentxa swaku ntiyiso wu kula hi ku hantlisa kumbe hi ndlela leyi a hi navela swaku wu kula hi yona ka mbilu ya munhu lweyi hi djondzaka na yena Bibele. Se ku fana ni mubyali, na wena u nga heli ntamu loko u vona swaku munhu lweyi u djondzaka na yena wa hlwela ku tirhisa leswi a swi djondzaka, kambe u fanele u lehisa mbilu anze lava u djondzaka na vona Bibele va tinyiketela va tlhela va tsakamisiwa. — Yak. 5:7, 8.

14. Hi xini xikombiso lexi kombisaka swaku swi nga ha teka nkama kuva vanhu va yamukela mahungu ya ku tsakisa?

¹⁴ Ka materitoriyu man’wana, swi teka nkama kuva munhu lweyi a djondzeliwaka Bibele a tinyiketela a tlhela a tsakamisiwa. Vona xikombiso xa makwerhu Gladys na Ruby Allen, lava nga vamakwavu naswona a va li vapfuli va ndlela va nkama hinkwawu aQuebec aCanadá hi 1959. * Leswi vanhu va ndhawu liyani a va chava vavhizinyu ni varhangeli va wukhongeli, a va nga ma tsakeli mahungu ya ku tsakisa. Makwerhu Gladys a li: “Siku ni siku a hi heta 8 wa mawora na hi chumayela hi munti ni munti, naswona hi hete malembe mambirhi na hi tirhisa swoleswo. Kambe vanhu lava a hi va chumayela a va nga tsakeli. Loko hi fika ka munti, vanhu a vo fika va hi hlomela ka xipfalu, se loko va vona swaku hi hina a vo tlhela. Hambileswo, a hi tshikanga ku chumayela.” Kambe hi kutsongokutsongo, vanhu va txintxile va tlhela va ma yamukela mahungu ya ku tsakisa naswona swoswi ku ni 3 wa mabandla ka doropa leliyani. — Esa. 60:22.

15. 1 Vakorinto 3:6, 7 yi hi djondzisa yini hi ntirho wa ku djondzisa vanhu?

 ¹⁵ Leswaku munhu a za a va mudjondzisiwa a fanele a pfuniwa hi vanhu va vanyingi. Mun’wana ni mun’wana abandleni a nga pfunisa swaku munhu a tsakamisiwa. (Lerha 1 Vakorinto 3:6, 7.) Hi xikombiso, muchumayeli a nga ha nyika revhixta munhu lweyi a tsakelaka, kambe muchumayeli yelweyo a nga kumi nkama wa ku tlhela a mu yendzela, se a gama a kombela makwerhu mun’wana a yendzela munhu lweyi a nga tsakela a tlhela a sungula ku djondza Bibele na yena. Se loko djondzo yi ya yi famba a rhamba vamakwerhu van’wana swaku va mu pfuna ku djondzisa naswona vamakwerhu lava va nga ha pfuna xidjondzo hi tindlela ta ku hambana. Hi mhaka leyo, swa twala ku vula swaku vamakwerhu hinkwavu lava, va xi pfunile xidjondzo swaku xi kulisa wunghanu la xona na Yehovha. Se hinkwavu lava a va pfunisa va ta tsaka loko va vona lweyi a a djondzeliwa Bibele a tinyiketela ka Yehovha a tlhela a tsakamisiwa. — Yoh. 4:35-38.

16. U nga swi kotisa ku yini ku tama u tsakela ntirho wa ku chumayela hambiloko u vabya kumbe u kumana ni swikarhatu swin’wana?

¹⁶ Swi nga yentxeka u nga ha swi koti ku heta mawora ya manyingi ka ntirho wa ku chumayela hileswi u vabyaka kumbe hileswi u kumanaka ni swikarhatu swin’wana. Kambe swi nga koteka ku tama u tsaka hi leswi u kotaka ku swi yentxa ka ntirho wa ku chumayela. Vona leswi nga humelela Hosi Davhida ni vavanuna va yena. Nkama va nga ya teka swilo leswi a swi yiviwile hi Vaamaleke, 200 wa vavanuna a va karhalile hintamu naswona a va nga ta swi kota ku lwa nyimpi, se va sale ndzhaku va vonelela swidjumba. Kambe nkama Davhida ni vavanuna lava’wana va nga hlula nyimpini, va yavelane swilo hi ku fana ni vavanuna lava nga sala va vonelela swidjumba. (1 Sam. 30:21-25) Leswo swa fana ni ntirho wa ku djondzisa vanhu lowu hi wu yentxaka amisaveni hinkwayu. Swi nga yentxeka u nga swi koti ku chumayela hilani a wu navela hi kona, kambe loko u yentxa hinkwaswu leswi u nga swi kotaka ka ntirho lowu, u ta tsaka loko u vona munhu a tiva Yehovha a tlhela a tsakamisiwa.

17. I yini lexi hi yentxaka hi khensa Yehovha?

¹⁷ Hi mu khensa hintamu Yehovha hileswi a wu nyikaka lisima ntirho lowu hi mu yentxelaka wona. Wa swi tiva swaku a hi nge va sindzisi vanhu swaku va tsakela mahungu ya ku tsakisa va tlhela va mu gandzela. Phela Yehovha wa yi vona minzamu leyi hi yi yentxaka ka ntirho wa ku chumayela ni swaku hi mu rhandza hintamu naswona wa hi katekisa. A tlhela a hi komba leswi nga hi pfunaka kuva hi tama hi tsaka ka ntirho wa ku chumayela. (Yoh. 14:12) Se, hi nga tiyiseka swaku loko hi nga tshiki ku chumayela, Yehovha a ta tama a wu tsakela ntirho lowu hi wu yentxaka!