1. Esanju lipi kuenda esumũlũho tu kuete?

TU KUETE esanju kuenda esumũlũho lioku kala Ombangi ya Yehova! Etu tuafendeli va Yehova kuenda tu lekisa okuti tu lombangi viaye poku kundila omanu loku va longisa catiamẽla kokuaye. Etu tu sanjuka eci tu kuatisa vana “vakuotima wa sungulukila omuenyo ko pui,” oku tava. (Ovil. 13:48) Tu liyeva nda Yesu ‘wa sanjukile calua omo liespiritu sandu,’ eci a mola olondonge viaye oku tiuka lesanju omo lionima yiwa va kuata kupange woku kunda.—Luka 10:1, 17, 21.

2. Tu lekisa ndati okuti upange woku kunda wa velapo calua kokuetu?

² Upange woku kunda wa velapo calua kokuetu. Upostolo Paulu wa sapuila Timoteo hati: “Li lava ove muẽle, lavavo oku longisa kuove.” Paulu wamisako hati: “Poku ci linga o ka li popela ove muẽle kuenda vana va ku yeva.” (1 Tim. 4:16) Omo liaco, upange wetu woku kunda u popela omanu. Tu li lava etu muẽle, momo etu tulonungi Viusoma wa Suku. Olonjanja viosi tu yongola oku linga ovina vi eca esivayo ku Yehova haivio vi likuata lolondaka viwa tu kasi oku kunda. (Va Fil. 1:27) Tu lekisavo okuti tu kasi ‘oku lava oku longisa kuetu’ poku pongiya ciwa upange woku kunda kuenda oku pinga esumũlũho lia Yehova osimbu handi ka tua endele oku kundila vakuetu.

3. Anga hẽ omanu vosi va ka lekisa onjongole kesapulo Liusoma? Tukula ulandu umue.

³ Ndaño okuti tu likolisilako oku kundila omanu, valua va sangiwa vocikanjo cetu pamue ka va lekisa onjongole kolondaka viwa Viusoma. Tu kũlĩhĩsi ulandu wa Manji Georg Lindal, wa kala oku kunda lika waye kolonepa vialua vio Islandia oku upisa kunyamo 1929 toke 1947. Eye wa eca alivulu alua kupange woku kunda, pole, lomue wa linga Ombangi ya Yehova. Eye wa soneha hati: “Valua pokati kavo va lekisa ndu okuti ka va sole esapulo Liembimbiliya, pole, vakuavo va lekisile muẽle okuti  ka va yongola.” Olomisionaliu via pindisiwa kosiko yo Gileada eci veya oku kuatisa kupange waco, va pitavo anyamo alua okuti ka kua kaile laumue wa lekisa onjongole, pole, noke lianyamo ecea, vamue ko Islandia, va litumbika ku Yehova noke va papatisiwa. *

4. Tu liyeva ndati eci omanu ka va lekisa onjongole kolondaka viwa?

⁴ Tu sumua eci omanu ka va lekisa onjongole kolondaka viwa. Tu pondola oku liyeva ndeci Paulu a liyeva okuti wa ‘sumuile calua kuenda olonjanja viosi wa yeva evalo’ omo va Yudea valua va likala oku tava Yesu nda Mesiya wa likuminyiwa. (Va Rom. 9:1-3) Nda o kasi oku likolisilako oku kuatisa ondonge Yembimbiliya loku u likutililako, pole, eye ka kapiko ovina a kasi oku lilongisa, anga hẽ o sukila oku u siapo? Ale, nda okuti kua la kuatisa laumue oku enda toke kepapatiso? O sumua hẽ loku sima okuti Yehova ka kasi oku sumũlũisa upange wove woku kunda? Vocipama cilo, tu tambulula apulilo avali: (1) Nye ci lekisa okuti upange woku kunda wa velapo? (2) Nye tu lavoka eci tu kundila omanu?

5. Momo lie kupange wa Yehova halonjanja viosiko tu lavoka eci tua yonguile?

⁵ Embimbiliya li popia okuti omunu una o linga ocipango ca Suku: “Cosi eye a linga ci tunda ciwa.” (Osa. 1:3) Pole, eci ka ci lomboloka okuti ovina viosi tu lingila Yehova ci tunda ndomo tu yongola. Omuenyo womunu “weyuka ovitangi,” omo liekambo lioku lipua, ci kale etu kuenda omanu vakuavo. (Yovi 14:1) Handi vali, vana va tu lambalala va pondola oku tateka upange wetu woku kunda lelianjo. (1 Va Kor. 16:9; 1 Va Tes. 2:18) Oco hẽ, Yehova o tenda ndati alikolisilo tu linga kupange woku kunda? Tu kũlĩhĩsi olonumbi vimue Viembimbiliya vi tu kuatisa oku tambulula epulilo eli.

6. Yehova o tenda ndati alikolisilo tu linga kupange woku kunda?

⁶ Yehova o lete alikolisilo etu kuenda epandi. Kovaso a Yehova, upange tu u lingila u kuete esilivilo eci tu u linga lutima wosi kuenda ocisola, nda omanu va yevelela, ale sio. Paulu wa soneha hati: “Suku hokuanyako okuti ivalako upange wene, locisola wa lekisi konduko yaye koku vumba olosandu, loku amamako oku va vumba.” (Va Hev. 6:10) Yehova ivaluka alikolisilo etu kuenda ocisola, ndaño alikolisilo ana okuti ka ku molẽha onima. Kuenje olondaka Paulu a sapuila va Korindo viokuti: “Upange vu lingi vu Ñala, hawolivovako,” vi tẽlisiwavo vokuove, ndaño elikolisilo liove ka li tẽlisiwa ndomo wa yonguile.—1 Va Kor. 15:58.

7. Nye tu lilongisila konjila ndomo upostolo Paulu a lombolola catiamẽla kupange waye woku kunda?

⁷ Paulu wa kala omisionaliu yimue yiwa, wa tumbikile akongelo okaliye kalupale alua. Pole, eci omanu va fetika oku u sepula loku  popia okuti eye ka kaile ulongisi uwa, eye ka tukuile etendelo liomanu a kuatisa oco va kale Akristão. Catiamẽla komanu vaco va kala oku u sepula Paulu wa popia hati: “Nda talavaya vali calua.” (2 Va Kor. 11:23) Ndeci Paulu, tu ivaluki okuti Yehova wa kapako alikolisilo etu kuenda epandi.

8. Nye tu sukila oku ivaluka catiamẽla kupange wetu woku kunda?

⁸ Upange wetu woku kunda u sanjuisa Yehova. Yesu wa tumile 70 kolondonge oco vi ka kunde esapulo Liusoma kuenje noke liupange wavo woku kunda ovio “via tiuka lesanju.” Momo lie via kuatela esanju? Olondonge via popia vati: “Ndaño muẽle olondele via pokola kokuetu omo lioku tukula onduko yove.” Yesu wa pisa ovisimĩlo viavo eci a popia hati: “Ko ka sanjuki omo aspiritu ãvi a pokola kokuene, pole, sanjuki omo olonduko viene via sonehiwa kovailu.” (Luka 10:17-20) Yesu wa kũlĩhĩle okuti halonjanja viosiko va ka kuata onima yiwa kupange wavo woku kunda. Ocili okuti, ka tua kũlĩhĩle etendelo liomanu olondonge via Yesu via kundila okuti vieya oku linga Akristão. Olondonge via sukilile oku limbuka okuti esanju liavo ka li tundi lika omo liomanu oku va yeveyelela, pole, esanju liavo lia velapo, lia ponduile oku tunda koku kũlĩha okuti Yehova wa sanjukila alikolisilo avo.

9. Ndomo ca tangiwa ku Va Galatia 6:7-9, onima yipi tu kuata nda tua pandikisa kupange woku kunda?

⁹ Nda tua pandikisa kupange woku kunda, tu ka kuata omuenyo ko pui. Eci tu likolisilako oku kunda loku longisa olondaka viwa tu kasi oku “kũla loku sokolola kovina viespiritu,” kuenda oku ecelela okuti espiritu lia Suku li talavaya vokuetu. Nda ka tua ‘liwekelepo,’ ale ka “tua konyõhele,” Yehova o tu likuminya okuti o ka tu ĩha omuenyo ka u pui, ndaño okuti ka tua kuatisile laumue toke kepapatiso.—Tanga Va Galatia 6:7-9.

10. Momo lie omanu vamue va tavela kesapulo tu va kundila, pole, vakuavo sio?

¹⁰ Nda omunu o tava nda ka tava, catamba kueci ci kasi vutima waye. Yesu wa lombolola ocili caco volusapo luaye lua umue ukuakulima wa kala oku waya ombuto kolonepa vialua vioposi, pole, ombuto yoposi yiwa oyo lika ya ima epako. (Luka 8:5-8) Yesu wa lombolola okuti olosi vialua, via lombolokele omanu vakuavitima via litepa ndomo va tambuluiya “ondaka ya Suku.” (Luka 8:11-15) Ndeci ukuakuimba ombuto, etu ka tu tẽla oku kulisa ombuto layimue vovitima viomanu tu kundila. Ocikele cetu oku amamako oku kũla ombuto yiwa yesapulo Liusoma. Ndeci upostolo Paulu a lombolola, “omunu lomunu o ka tambula onima yaye ndeci ca sesamẽla upange waye” okuti ka ca tambele konima yi tunda kupange waco.—1 Va Kor. 3:8.

11. Momo lie Yehova a sanjukilile upange woku kunda Noha a linga, ndaño omanu ka vo yevelile? (Tala ociluvialuvia koñoño.)

¹¹ Tunde kosimbu, afendeli va Yehova va kundila omanu ndaño okuti ka va yonguile oku yeva esapulo liaco. Ndeci, Noha wa kala “ukuakukunda esunga,” vokuenda kuanyamo alua. (2 Pet. 2:5) Ocili okuti, Noha wa lavokaile okuti omanu va ka yeva esapulo a kala oku kunda, pole, Yehova ko sa puilile okuti eci oco ca laikele oku pita. Eci Noha vo sapuila oco a tunge ocimbaluku, Suku wa popia hati: “Ove o sukila oku iñila vocimbaluku, ove kumue lomãla vove valume, lukãi wove kuenda akãi vomãla vove.” (Efet. 6:18) Eci Yehova o sapuila ndomo ocimbaluku ca laikele oku tungiwa, Noha wa limbuka okuti, omanu valua ka va laikele oku u yevelela, momo utunga wocimbaluku wa lekisile okuti omanu nda ka va suilemo. (Efet. 6:15) Tua kũlĩha okuti laumue omunu wa tava kesapulo Noha a kunda. (Efet.  7:7) Anga hẽ Yehova wa tendele okuti Noha ka lingile ciwa upange waye? Sio, hacoko! Kovaso a Suku, Noha wa tẽlisa ciwa upange woku kunda, momo lekolelo lialua eye wa linga cosi Yehova o sapuila oku linga.—Efet. 6:22.

12. Uprofeto Yeremiya wa kuata ndati esanju kupange woku kunda ndaño omanu vo likala loku u lambalala?

¹² Uprofeto Yeremiya wa kunda vokuenda kuanyamo alua ndaño omanu ka vo yevelile kuenda vo lambalala. Eye wa sumuile calua omo lioku “sepuiwa kuenda liepembulo” lia vana va enda oku u lambalala kuenje wa yonguile oku liwekepo kocikele caye. (Yer. 20:8, 9) Pole, Yeremiya ka liwekelepo! Nye co kuatisa oku amamako loku kuata esanju kupange waye woku kunda? Eye wa tiamisilile utima kovina vivali via kuatele esilivilo. Tete, esapulo lia Suku Yeremiya a sapuila komanu, lia ponduile oku va ĩha “ekalo liwa kuenda elavoko limue.” (Yer. 29:11) Vali, Yehova wa nõlele Yeremiya oco a vanguile pocakati Caye loku eca esapulo Liaye komanu. (Yer. 15:16) Etu tu kasivo oku kunda espulo lielavoko komanu kuenda tuambata onduko ya Yehova Ndolombangi viaye. Eci tu tiamisila utima kovina evi vivali, tu kuata esanju, nda omanu va tu yevelela, ale sio.

13. Nye tu lilongisa kolusapu lua Yesu lu sangiwa ku Marko 4:26-29?

¹³ Cambata otembo yalua oco umue a kule konepa yespiritu. Yesu wa ci lekisa volusapo luaye lukuakuwaya ombuto okuti noke o pekela. (Tanga Marko 4:26-29.) Elikolisilo liukuakuwaya ombuto, li molẽha kamue kamue kuenda eye ka pondola oku linga cimue oco ombuto yi kule lonjanga. Ove ku pondolavo oku mola onima yoku longisa omanu okuti va linga olondonge, momo oku kula ku molẽha kamue kamue kuenda kapuluvi a litepa. Ndeci ukuakuimba ombuto ka pondola oku yayuisa ombuto oku kula ndomo eye a yongola, etu ka tu pondolavo oku yayuisa ondonge Yembimbiliya oku kula konepa yespiritu ndomo tu yongola. Pole, ku ka sumue, ale oku liwekapo nda olondonge vi kasi oku kula levando konepa yespitiritu. Ndeci ci linga ongunja, oku longisa omanu oco va linge olondonge, ci sukila epandi.—Tia. 5:7, 8.

14. Ovolandu api a lekisa okuti, onima yi tunda kupange woku kunda yi molẽha vokuenda kuotembo?

¹⁴ Kolonepa vimue onima yupange woku kunda yi pondola oku molẽha lika vokuenda kuanyamo alua. Kũlĩhĩsa ulandu wa vamanji Gladys kuenda Ruby Allen, omunu la manjaye okuti kunyamo 1959, va kala kupange wakundi votembo yosi vimbo limue liolupale luo Quebec, ko Kanada. * Omo okuti omanu va kuetelele usumba vana va lisungue lavo kuenda ovitunda vio Katolika, ovo ka va lekasaile onjongole yoku yeva esapulo Liusoma. Manji Gladys wa popia hati: “Tua enda oku kunda olowola ecela veteke, tua ci linga vokuenda kuanyamo avali, pole, lomue wa lekisa onjongole yoku tu yevelela! Omanu veyale pepito oku lengelela kuenje eci va tu mola va tiukila. Pole, etu ka tua liwekelepo.” Vokuenda kuotembo ocituwa comanu ceya oku pongoloka kuenda omanu vocikanjo va fetika oku tu yevelela. Kaliye volupale luaco muli akongelo atatu.—Isa. 60:22.

15. Ukanda 1 Va Korindo 3:6, 7, u tu longisa nye catiamẽla kupange woku longisa omanu oco va linge olondonge?

¹⁵ Oco omunu umue a linge ondonge ci sukila ekuatiso liomanu valua. Vosi vekongelo va pondola oku kuatisa omunu umue toke kepapatiso. (Tanga 1 Va Korindo 3:6, 7.) Ndeci, ukundi umue o pondola oku sia okokanda, ale orevista yimue komunu wa lekisa onjongole. Kuenje eye, o limbuka okuti esokiyo liaye ka  liu wecelela oku ka linga epasu komanu vana va lekisa onjongole, noke manji o pinga kukundi ukuavo oco a ka linge epasu liaco. Ukundi waco o pondola oku fetika elilongiso Liembimbiliya. Eye o lalekavo vamanji vakuavo oku enda kelilongiso liaco, kuenje ukundi lukundi o pamisa ondonge yaco lonjila yimue ya litepa. Vamanji vosi va siata oku lalekiwa oku enda kondonge yaco, vo kuatisa oku kũlĩha ovina vialua viatiamẽla ku Yehova. Lonjila eyi ndomo Yesu a ci popia, ukuakulima lukuakungula va sanjukila kumosi eci ondonge ina va kuatisa yi papatisiwa.—Yoa. 4:35-38.

16. O kuata ndati esanju kupange woku kunda ndaño okuti ku tẽla oku linga vali calua omo liuhayele utito, ale omo lioku kuka?

¹⁶ Pamue ku pondola oku linga vali calua kupange woku kunda loku longisa ndomo wa endaile oku ci linga osimbu, omo liocitangi cuhayele, ale coku kuka. Handi citava okuti o kuata esanju omo lioku linga eci o tẽla. Konomuisa ulandu wa Soma Daviti eci eye kumue lalume vaye va ka yovuile apata avo kuenda ovina va punda ku va Amaleke. Ci soka ovita vivali kalume va kavele calua okuti ka va endele kuyaki, kuenje ovo va sialele konyima oco va teyuile ovikuata. Noke liuyaki, Daviti wa handeleka okuti ovina via pundiwa vi tepiwa ku vosi yavo. (1 Sam. 30:21-25) Ulandu owu, u tu longisa ocina cimue catiamẽla kupange tu kasi oku linga woku longisa omanu oco va linge olondonge. Citava okuti ove ku pondola oku linga vali calua ndomo wa yonguile kupange woku kunda loku longisa, pole, nda wa likolisilako, o ka kuata esanju lioku kuatisa umue oku kũlĩha Yehova kuenda oku papatisiwa.

17. Kocina cipi tu sukila oku eca olopandu ku Yehova?

¹⁷ Etu tu eca olopandu ku Yehova konjila ndomo a tenda upange tu lingila. Eye wa kũlĩha okuti ka tu pondola oku kisika omanu oku tu yevelela, ale oku u fendela. Eye o lete ombili yetu, ocisola tu u kuetele kuenda o tu sumũlũisa. Eye o tu longisavo ndomo tu pondola oku kuata esanju eci tu li tumbika kupange woku ungula tu kasi oku linga okuti oku kunda. (Yoa. 14:12) Tua kolela okuti Suku o ka sanjuka letu nda ka tua liwekelepo!