1. Diesorọ oma vwọ vwerhan avwanre?

DIESORỌ oma vwọ vwerhan avwanre kerẹ idibo ri Jihova? Kidie avwanre vwẹ odẹ rọyen vwọ yan ji yerẹn muẹ odẹ na womarẹ avwanre vwo ghwoghwo ji gbe odibo. Oma vwerhan avwanre siẹrẹ a da sa vwẹ ukẹcha vwọ kẹ ohwo “re ve arhọ ri bẹdẹ na kẹ” vwo vwo esegbuyota. (Iruo 13:48) Avwanre ji vwo oka rẹ ẹwẹn ro rhe Jesu rọ vwọ “ghọghọ vwẹ evun rẹ” ẹwẹn ọfuanfon na ọke rẹ idibo rọyen ri rhivwin vwo nẹ aghwoghwo na rhe vwọ vuẹ kpahen oborẹ ayen rhiẹromrẹ.—Luk 10:1, 17, 21.

2. Mavọ yen se vwo djephia nẹ iruo rẹ aghwoghwo na pha ghanghanre kẹ avwanre?

² Avwanre vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na vwọ heha-a. Ọyinkọn Pọl vuẹ Timoti: “Sẹro rẹ oma wẹn kugbe uyono wẹn, wo de ru ọtiọye ku wo sivwin oma wẹn kugbe ayen otu ri nyo we.” (1 Tim 4:16) Owian rẹ aghwoghwo ọyen owian ro sivwin arhọ. Avwanre nabọ sẹro rẹ oma rẹ avwanre kidie avwanre ihwo ri ghwoghwo Uvie rẹ Ọghẹnẹ. Avwanre guọnọ vwẹ ọkieje vwo ru obo re sa ghwa ujiri vwo rhe odẹ ri Jihova kugbe iruo rẹ aghwoghwo na rẹ avwanre ruẹ na. (Fil. 1:27) Avwanre da nabọ muegbe tavwen e ki kpo iruo rẹ aghwoghwo na, je yare ukẹcha ri Jihova tavwen e ki ghwoghwo kẹ ihwo, je djephia nẹ a sẹro rẹ uyono rẹ avwanre.

3. Ihwo eje yen cha kerhọ kẹ avwanre vwẹ iruo rẹ aghwoghwo rẹ Uvie na? Djudje rọyen.

³ Avwanre da tobọ davwẹngba vwo ghwoghwo kẹ ihwo efa dede, ihwo buebun je cha rhọvwen kerhọ kẹ avwanre vwẹ ekogho rẹ avwanre de ghwoghwo-o. Roro kpahen obo re phia vwọ kẹ Oniọvo Georg Lindal rẹ ọyen ọvo ghwoghwori vwẹ ubrakpọ rẹ Iceland vwo nẹ 1929 rhi te 1947. O phi ẹbe uriorin buebun phiyọ ada, jẹ o vwo ohwo vuọvo ro kurhẹriẹ rhe dia Oseri-i. O de si: “Kọ ghwa họhọ nẹ ihwo evo vwo utuoma kpahen uyota na, ẹkẹvuọvo buebun rẹ ayen guọnọ nyo kakaka-a.” A tobọ vwo ji imishọnare ri wontọ nẹ isikuru ri Gilead re ghwoghwo vwẹ etiyen dede, ẹgbukpe irhirin je wanvrẹ tavwen  a ke rhe mrẹ ihwo re vwomakpahotọ kẹ Jihova ji bromaphiyame vwẹ Iceland. *

4. Mavọ yen oma ruẹ avwanre ọ da dianẹ ihwo rhiabọreyọ iyẹnrẹn esiri na-a?

⁴ Ofu dje avwanre ihwo rha kerhọ kẹ aghwoghwo na kirobo rẹ avwanre guọnọre-e. Obo re phia kẹ Pọl je sa phia kẹ avwanre, rẹ “osọnọ rẹ ivun emiovwo vọn udu” rọyen kidie ihwo ri Ju re rhọvwen rhiabọreyọ Jesu kerẹ Mesaya na bunru-un. (Rom 9:1-3) Ọ da dianẹ ofori nẹ wọ dobọ rẹ uyono rẹ ohwo ọvo ji kidie nẹ wọ davwẹngba wẹn eje je nẹrhovwo vwọ kẹ, je ọ rhọvwen ru ewene yẹrẹ yanphiyobaro-o vwo? Kẹ ọ da rha dianẹ wọ je sa rhe vwẹ ukẹcha vwọ kẹ ohwo ọvuọvo vwo bromaphiyame-e vwo? Ofori nẹ ẹwẹn wẹn brorhiẹn hwe we, yẹrẹ ku wo roro nẹ oma rẹ iruo ru wo ruẹ na vwerhen Jihova-a? Vwẹ uyono nana a cha kpahenphiyọ enọ ivẹ: (1) Die yen se djephia nẹ iruo rẹ aghwoghwo avwanre yanphiaro? (2) Die yen rhẹro rọyen kpahen iruo rẹ aghwoghwo avwanre?

5. Diesorọ rọ vwọ dianẹ ọ dia kemu kemu rẹ avwanre ru vwọ kẹ Jihova ejobi yen che shephiyọ kirobo rẹ avwanre guọnerọ-ọ?

⁵ Baibol na tare nẹ ohwo ro ruẹ ọhọre rẹ Ọghẹnẹ, “kemu kemu ro ruru ejobi, ko yovwi kẹ.” (Une 1:3) Ọ dia ọnana mudiaphiyọ nẹ kemu kemu rẹ avwanre ru vwọ kẹ Jihova ejobi yen che shephiyọ kirobo rẹ avwanre guọnerọ-ọ. Akpeyeren rẹ ohworakpọ vọnre “vẹ ukpokpogho” fikiri jẹgba—jẹgba rẹ avwanre vẹ ọ rẹ ihwo efa. (Job 14:1) Vwọba, ihwo re vwọsua avwanre je sa dobọ rẹ iruo rẹ aghwoghwo na ji. (1 Kọr. 16:9; 1 Tẹsa. 2:18) Kẹ, mavọ yen Jihova vwọ vwanvwan ẹyan obaro rẹ avwanre vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na? Jẹ e roro kpahen odjekẹ ri Baibol evo re sa chọn avwanre uko vwọ kpahenphiyọ onọ nana.

6. Mavọ yen Jihova vwọ vwanvwan ẹyan obaro rẹ avwanre vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na?

⁶ Ẹgbaẹdavwọn vẹ odirin rẹ avwanre yen Jihova nẹ. Iruo rẹ avwanre ruẹ kẹ Jihova omavwerhovwẹn o da dianẹ avwanre nabọ gbẹrophiyọtọ ruo vẹ ẹguọnọ, otorori sẹ ihwo kerhọ yẹrẹ ayen kerhọ-ọ. Pọl de si: “Ọghẹnẹ dia orharhe rẹ ohwo ro jẹ iruo esiri kugbe ẹguọnọ rẹ ovwan vwo kẹ odẹ rọye ẹkarohọ, ri we ru kẹ ihwo efuanfon na fiki rọye, kirobo rẹ ovwan ji ruẹ na.” (Hib. 6:10) Jihova karophiyọ ẹguọnọ kugbẹ ẹgbaẹdavwọn rẹ avwanre, ọ da tobọ dianẹ ohwo rẹ avwanre vwẹ Baibol vwo yono na se yerin te ẹdia rẹ omaebrophiyame dede-e. Ọtiọyena, wọ sa vwẹ uchebro rẹ Pọl vwọ kẹ iniọvo rehẹ kọrẹnt vwo ruiruo: “Owian re wọ wian kẹ Ọrovwohwo ghwruru-u,” ọ da tobọ dianẹ obo wo rhẹro rọyen tẹ we obọ-ọ.—1 Kọr. 15:58.

7. Die yen avwanre se yono vwo nẹ oborẹ ọyinkọn Pọl ta kpahen iruo rẹ aghwoghwo rọyen?

⁷ Ọyinkọn Pọl nabọ tona rẹ iruo rẹ aghwoghwo na, ọ vwẹ ikoko kpokpọ vwo  mu vwẹ irere sansan. Dedena, ọke rọ vwọ chonchọn rẹ owian rọyen kerẹ odibo ri Kristi, ọ kanrunumu uche ihwo ro yonori vwọ dia Inenekristi-i. Ukperẹ ọtiọyen ọ davwẹngba vwọ chọn ihwo re kparoma uko vwọ vwẹ ẹro abavo vwo ni ẹdia na, Pọl de si: Mi wian “owian buebu.” (2 Kọr. 11:23) Kerẹ Pọl, jo mu we ẹro nẹ ẹgbaẹdavwọn vẹ odirin wẹn yen ma ghanre kẹ Jihova.

8. Die yen ofori nẹ avwanre karophiyọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo rẹ avwanre ruẹ na?

⁸ Iruo rẹ aghwoghwo rẹ avwanre ruẹ na vwerhen Jihova oma. Jesu ji idibo rọyen 70 nẹ ayen re ghwoghwo iyẹnrẹn esiri rẹ Uvie na, ayen de rhivwin rhe vẹ “aghọghọ.” Die yen muẹ ayen vwọ ghọghọ? Ayen da ta: “Idẹbono na vwẹ uyovwi kpotọ kẹ avwanre vwẹ odẹ wẹn.” Ẹkẹvuọvo Jesu kpọ iroro rayen vi rọ vwọ ta kẹ ayen: “Ovwan ghọghọ vwẹ ọna-a, nẹ irhi na vwẹ oma kpotọ kẹ ovwan; ẹkẹvuọvo wa ghọghọ nẹ e si odẹ rẹ ovwan phihọ odjuvwu.” (Luk 10:17-20) Jesu riẹnre nẹ ọ dia ọkieje yen ayen cha vwọ mrẹ omamọ rẹ iyẹnrẹn tiọyena vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na-a. Avwanre tobọ riẹn iche ihwo rẹ idibo ri Jesu ghwoghwo ota kẹ re rhe dia idibo ri Jesu-u. Ofori nẹ idibo ri Jesu mrẹ aghọghọ vwẹ iruo rẹ aghwohwo na, ọ dia fikirẹ oborẹ ayen se ru wiẹn vwẹ iruo na-a, obo re ma ghanre kparobọ yen ẹgbaẹdavwọn rẹ ayen na vwerhen Jihova.

9. Kirobo rehẹ Galesha 6:7-9, die yen ke te avwanre obọ ọ da dianẹ avwanre se chirakon vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na?

⁹ Avwanre de se chirakon vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na, avwanre che vwo arhọ ri bẹdẹ. Avwanre da davwẹngba rẹ avwanre eje vwo ghwoghwo ovuẹ rẹ Uvie na, avwanre je “kọn kẹ [ẹwẹn na]” womarẹ avwanre vwọ vwẹ uphẹn kẹ ẹwẹn ọfuafon ri Jihova nẹ o sun akpeyeren rẹ avwanre. Ọ da dianẹ oma “rhọ avwanre-e” yẹrẹ “uvwerhi gbe ro avwanre-e,” Jihova kẹ avwanre imuẹro nẹ ọyen cha kẹ avwanre arhọ ri bẹdẹ, otori sẹ e se yono ihwo vwọ dia odibo rọyen yẹrẹ e se ru ọtiọye-en.—Se Galesha 6:7-9.

10. Diesorọ ihwo evo vwọ kerhọ rẹ aghwoghwo rẹ avwanre jẹ efa kerhọ-ọ?

¹⁰ Oborẹ ihwo na kpahan kẹ avwanre wan yen che djephia sẹ ayen rhiabọreyọ ovuẹ na. Jesu dje ọnana fiotọ vwẹ itẹ ro kperi kpahen ọghwẹrẹ rọ kọn ibi-ekankọn phiyọ otọ sansan, evo vwẹ usun rayen ri shephiyọ omamọ rẹ otọ ọvo yen mọ ibi. (Luk 8:5-8) Jesu tare nẹ otọ sansan na mudiaphiyọ idjerhe sansan rẹ ubiudu rẹ ihwo vwọ reyọ “ota rẹ Ọghẹnẹ” rẹ ayen nyori na. (Luk 8:11-15) Kerẹ ọkekakọn yena, avwanre cha sa gba ihwo vwo rhiabọreyọ ovuẹ na-a, kidie ayen ọvo yen che brorhiẹn na. Oghwa ro te avwanre yen a vwọ kọn ubi rẹ ovuẹ rẹ Uvie na. Kirobo rẹ ọyinkọn Pọl tare, “ọ vuẹ osa rọye ri gbe vwo kirobo rẹ iruo rọye teri,” ọ dia obo ri nẹ obuko rẹ owian rọyen rhe-e.—1 Kọr. 3:8.

11. Diesorọ oma vwọ vwerhen Jihova kpahen owian rẹ aghwoghwo rẹ Noa ruru dede nẹ ihwo kerhọ-ọ? (Ni uhoho rọhẹ opharo ọbe na.)

¹¹ Idibo ri Jihova rẹ ọke rẹ awanre mrẹ oka rẹ ebẹnbẹn ọtiọyena. Kerẹ udje, Noa ọyen “aghwoghwo rẹ ọvwata,” ọ sa dianẹ o ghwoghwori vwẹ ikpe buebun. (2 Pita 2:5) Aphro herọ-ọ, o ji roro nẹ ihwo che rhiabọreyọ ovuẹ ro che ghwoghwo na, ẹkẹvuọvo Jihova vuẹrẹ emu vuọvo ọtiọye-en. Ukperẹ ọtiọyen, ọke rọ vwọ vwẹ iji vwọ kẹ Noa kpahen obo rọ cha karẹ okọ na wan, Ọghẹnẹ da ta: “Ko wọ cha ro evun rẹ okọ na, te owẹ te emọ wẹn, aye wẹn te eya rẹ emọ wẹn.” (Jẹn. 6:18) Ọ sa dianẹ Noa vwo roro kpahen oborẹ okọ na cha rho te,  ọnana je sa nẹrhẹ ọ riẹn nẹ ihwo cha kerhọ kẹ ovuẹ ro che ghwoghwo na-a. (Jẹn. 6:15) Kirobo rẹ avwanre riẹnre, ohwo ọvuọvo rhọvwen kerhọ vwọ kẹ ovuẹ ro ghwoghwori na-a. (Jẹn. 7:7) Kẹ Jihova niro nẹ Noa riẹn owian na wia-an? Ẹjo, kakaka! Vwẹ ẹro ri Jihova, Noa phikparobọ vwẹ iruo rọ vwọ kẹ na kidie ọ fuevun ru obo ri Jihova vuẹrẹ nẹ o ru.—Jẹn. 6:22.

12. Mavọ yen ọmraro Jerimaya sa vwọ mrẹ aghọghọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo rọyen dede nẹ ihwo vwerọ jehwẹ je vwọsuọ?

¹² Ọmraro Jerimaya jẹ ohwo ọfa ro ghwoghwo ota rẹ Ọghẹnẹ vwẹ ikpe buebun dedenẹ o hirharoku omukpahen vẹ ẹvwọsuọ. Ofu de rhi dje mamọ fikirẹ “ehwẹjẹ” rẹ ihwo re vwọsuọ, ọ da tọbọ vwo ẹwẹn rọ vwọ dobọ rẹ iruo na ji. (Jer. 20:8, 9) Ẹkẹvuọvo oma rhọrọ-ọ. Die yen chọn rọ uko vwo muomaphiyọ iruo rẹ aghwoghwo na je mrẹ aghọghọ no rhe? Ọ tẹnrovi erọnvwọn eghanghanre ivẹ kiroghwo. Ọrẹsosuọ, ovuẹ rẹ Jihova vwọ kẹ nẹ o ghwoghwo na churobọsi “erhuvwu . . . vwẹ ọke rọ cha vẹ iphiẹrohọ.” (Jer. 29:11) Ọrivẹ, Jihova yen jẹ Jerimaya reyọ nẹ ọ vwẹ ovuẹ rọyen vwọ kẹ ihwo na. (Jer. 15:16) Ovuẹ rẹ iphiẹrophiyọ yen avwanre ji ghwoghwo na, Jihova yen je vwẹ owian na vwọ kẹ avwanre. Siẹrẹ avwanre da tẹnrovi erọnvwọn eghanghanre ivẹ nana, avwanre cha mrẹ aghọghọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na ọ da tobọ dianẹ ihwo kerhọ rẹ avwanre-e.

13. Die yen udje ri Jesu ra niyẹnrẹn rọyen phiyọ Mak 4:26-29 yono avwanre?

¹³ Ọ reyọ ọke ohwo ki se vwo esegbuyota. Jesu dje ẹkpo nana phia vwẹ udje rẹ ọghwẹrẹ rọ kọn nu o de re shevwerhẹ. (Se Mak 4:26-29.) Ọghwẹrẹ na vwọ kọn nu, ibi na da djẹ rhe ememerha, o vwo oborẹ ọghwẹrẹ na se ru ibi na vwọ djẹ nẹ otọ rhe siẹvuọvo-o. Ọtiọyena, o ji fo nẹ wo chirakon hẹrhẹ ọke rẹ ohwo re yono na vwọ reyọ obo ro yono vwo ruiruo vwẹ akpeyeren rọyen. Kirobo rẹ ọghwẹrẹ na che se ruo rẹ ekankọn yẹrẹ ibi rọyen vwọ dje kirobo rọ guọnọre na-a, avwanre je cha sa gba ohwo ra vwẹ Baibol vwo yono ro vwo vwo uvi rẹ oyerinkugbe vẹ Jihova kirobo rẹ avwanre guọnọre-e. Ọtiọyena, wo jẹ ofu dje we yẹrẹ oma rhọ wẹ-ẹ, ọ da dianẹ ohwo wo yono ghwa yanphiyaro kirobo rẹ wọ guọnọre-e. Kerẹ owian rẹ aghwa, owian rẹ odibo egbe na guọno odirin.—Jems 5:7, 8.

14. Udje vọ yen djerephia nẹ ọ sa reyọ ọke tavwen ihwo evo ke rhọvwan kerhọ?

¹⁴ Vwẹ ekogho evo, ọ reyọ ọke ogrongron tavwen ohwo ki se bromaphiyame. Roro kpahen udje rẹ Iniọvo evun ivẹ, Gladys kugbe Ruby Allen re ji kpo orere ọvo vwẹ ubrakpọ ri Canada vwẹ Quebec ra ga kerẹ ekobaro ọkieje vwẹ ukpe ri 1959. * Fikirẹ oborẹ irherẹn kugbe ihwo efa vwẹ orere na cha ta yẹrẹ ru ayen siẹrẹ a da mrẹ ayen vẹ Iseri ri Jihova, ihwo rha rhọvwan kerhọ rẹ ovuẹ rẹ Uvie na-a. Gladys da ta: “Inọke ẹrenren kẹdẹ kẹdẹ yen avwanre vwo ruiruo rẹ nuwevwin kpo uwevwin na vwẹ ẹgbukpe ivẹ, jẹ o vwo ohwo ọvuọvo rọ rhọvwen kerhọ rẹ ovue na-a. Ihwo na de bru avwanre te anurhoro, ayen da ghwa mrẹ avwanre, kẹ ayen rhivwin. Ẹkẹvuọvo, oma rhọ avwanre-e.” Ememerha na, uruemu rẹ ihwo na de rhi wene, evo rayen ke kerhọ. Enẹna, ikoko erha yehẹ orere yena.—Aiz. 60:22.

15. Die yen 1 Kọrẹnt 3:6, 7 yono avwanre kpahen owian rẹ odibo egba na?

¹⁵ Ihwo buebun yen cha chọn ohwo ọvo uko vwọ dia odibo. Ihwo ejobi vwẹ ukoko na yen cha chọn ohwo ọvo uko vwo yerin te ẹdia  rẹ omaebrophiyame. (Se 1 Kọrẹnt 3:6, 7.) Kerẹ udje, oghwoghwota ọvo vwẹ ọbe vwọ kẹ ohwo ovo ro dje omavwerhovwẹn phia. Oghwoghwota na da rhe mrẹvughe nẹ ọyen cha sa yan muẹ ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ uyono na-a, ọ da vuẹ oniọvo ọfa nẹ o rhivwin bru ohwo na ra. Oghwoghwota yena da ton uyono ri Baibol na phiyọ. O de durhie iniọvo efa nẹ e vwomaba ọyen vwẹ uyono na vwẹ ọke sansan, ihwo ro durhie nene oma na da je vwẹ ọbọngan vwọ kẹ ohwo re yono na. Kohwo kohwo rọ vwomaba uyono rẹ ohwo re yono na cha chọn uko vwo ru esegbuyota rọyen gan kpahen Jihova. Vwẹ idjerhe ọtiọyena, oma cha vwerhen Ihwo ejobi ri vwobọ vwẹ uyono rẹ ohwo na ọke rẹ o de bromaphiyame.—Jọn 4:35-38.

16. Diesorọ wọ je sa vwọ mrẹ aghọghọ ọ da tobọ dianẹ wo rhe se vwobọ vwẹ iruo rẹ odibo egbe na kirobo ru wo ruẹ jovwo-o fikirẹ ọga yẹrẹ kidie nẹ ẹgba ọtiọyen gbi rhe we-e?

¹⁶ Kẹ, ọ da rha dianẹ wo se vwobọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo vẹ eyono na kirobo ru wo ruẹ jovwo-o fikirẹ ọga yẹrẹ kidie nẹ ẹgba ọtiọyen gbi rhe we-e vwo? Wọ je sa mrẹ aghọghọ fikirẹ obo wo se ruẹ vwẹ iruo rẹ odibo egbe na. Roro kpahen udje rẹ Ovie Devid ọke rọ vẹ eshare rọyen vwo sivwin orua vẹ ekuakua rayen vwọ vrabọ rẹ ihwo rẹ Amalek re rhere ri gborho ayen. Eshare ujorin ivẹ vwẹ usun rẹ eshare ri Devid na nene i ri chekọ na kpo ohọnre na-a kidie oma rhọ ayen, fikirẹ ọtiọyena kẹ ayen chidia kẹre oghwa rayen na. Rẹ ayen vwo phi ihwo rẹ Amalek na kparobọ nu, Devid da vwẹ iji phia nẹ ayen ghare oborẹ ayen ghwa vwo nẹ ofovwin na rhe abavo vwẹ omoma rayen tobọ te ihwo ri chidia kẹre oghwa na. (1 Sam. 30:21-25) Ikuegbe nana yono avwanre emu ọghanghanre ọvo vwọ kpahen iruo rẹ odibo egbe rẹ avwanre na. Kohwo kohwo ro ru oborẹ ẹgba rọyen muru vwẹ iruo na, sa mrẹ aghọghọ kọke kọke rẹ ohwo de rhi vughe Jihova ji bromaphiyame.

17. Diesorọ avwanre vwọ kpẹvwẹ Jihova?

¹⁷ Avwanre kpevwẹ Jihova mamọ fikirẹ ẹguọnọ ro djephia womarẹ oka rẹ ẹro ro vwo nẹ ẹga rẹ avwanre vwọ kẹ na. Ọ riẹnre nẹ avwanre cha gba ihwo vwọ kerhọ kẹ avwanre yẹrẹ vwọ ga ọye-en. Ẹkẹvuọvo, ọ mrẹ ẹgbaẹdavwọn rẹ avwanre kugbe oborẹ avwanre vwo ẹguọnọ rọyen te, o ji brẹba vwọ kẹ avwanre. O ji yono avwanre oborẹ oma sa vwọ vwerhen avwanre vwẹ kemu kemu rẹ avwanre se ru vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na. (Jọn 14:12) E jẹ o mu avwanre ẹro nẹ, oma cha vwerhen Jihova kpahen avwanre mamọ ọ da dianẹ oma rhọ avwanre-e!