Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

MUTWE WA KUFUNDA 47

Nanchi Lwitabilo Lwenu Lukatwajijila Kukosa Nyi?

Nanchi Lwitabilo Lwenu Lukatwajijila Kukosa Nyi?

“Kange mulukushe michima yenu ne. Mwitabilai Lesa.”​ —YOA. 14:1.

LWIMBO 119 Twafwainwa Kwikala na Lwitabilo

BIJI MU UNO MUTWE *

1. Ñanyi bwipuzho bo twakonsha kwiipuzha atweba bene?

 NANCHI bimye bimo mwakamwa inge mwalanguluka pa bintu bikamweka kulutwe, nabiji konaunwa kwa bupopweshi bwa bubela, kwitulukuka kwi Gogi wa Magogi, ne nkondo ya Amagedonyi nyi? Abya mwiipuzha’mba, ‘Nanchi nkatwajijila kwikala wa kishinka kimye kikobiwanga bino bintu bilengesha moyo nyi?’ Inge mwakilangulukapo kala pa ano mepuzho, uno mwisambo wa kwa Yesu wanembwa mu kinembelo paimena uno mutwe usakwimukwasha. Yesu wabuujile baana banji ba bwanga amba: “Kange mulukushe michima yenu ne. Mwitabilai Lesa.” (Yoa. 14:1) Lwitabilo lwakosa luketukwasha kuchinchika bintu bikobiwanga kulutwe.

2. Twakonsha kukosesha byepi lwitabilo lwetu, kabiji tusakwisamba pa ka mu uno mutwe?

2 Twakonsha kukosesha lwitabilo lwetu kuchinchika meseko o tukapitamo kulutwe umvwe ke tulanguluke pa byo tuba luno inge tubena kupita mu bintu byeseka lwitabilo lwetu. Kulanguluka pa byo tuba luno umvwe tubena kupita mu meseko, kwitukwasha kuyuka biji lwitabilo lwetu ne kumona mo twakonsha kuwamishako. Kimye kyonse kyo tuchinchika lweseko, lwitabilo lwetu lukoselako. Kino kiketukwasha kuchinchika meseko aji kulutwe. Mu uno mutwe, tusakwisamba pa bintu bina byapichilemo baana ba bwanga ba kwa Yesu bibakwashishe kuyuka’mba bakebewenga kwikala na lwitabilo lwakosa. Kepo tusakwisamba pe atweba byo twakonsha kuchinchika makatazho epashako lelo jino, ne byo twakonsha kwinengezha ku bintu bya kulutwe.

TWAFWAINWA KWITABILA KUBA’MBA LESAUKETUPA BIKEBEWA MU BWIKALO

Twakonsha kwikala na lukatazho lwa kubula mali, bino lwitabilo luketukwasha kuta muchima pa Bufumu (Monai mafuka 3-6)

3. Kwesakana na byambo byanembwa pa Mateo 6:30, 33, ñanyi kishinka Yesu kyo aambilepo pa lwitabilo?

3 Kijitu bulongo mutwe wa nsemi kukebela ba mu nzubo yanji kajo, bya kuvwala, ne mwakwikala. Kuba bino kechi kwapeela mu kino kimye kyakatazha ne. Balongo ne banyenga yetu bamo makito apwa, kabiji baeseka kukeba akwabo bino bapulwilamotu mabula. Bakwabo bakaine kutwela makito afwainwa kubula kwingila mwina Kilishitu. Umvwe bintu bya uno mutundu bitumwekela, twafwainwa kwikala na lwitabilo lwakosa mwi Yehoba kuba’mba uketukwasha kwikala na bintu bikeba kisemi kyetu. Yesu wakwashishe baana banji ba bwanga kuyuka kino kishinka mu Jashi janji ja pa Mutumba. (Tangai Mateo 6:30, 33.) Umvwe twashiinwa kuba’mba Yehoba kechi uketusha ne, kiketukwasha kuta muchima pa kwingijila Yehoba. Kabiji inge twamona Yehoba byo abena kwitukwasha kwikala na bikebewa mu bwikalo, tukafwenya kwipi ne aye kabiji lwitabilo lwetu lukakoselako.

4-5. Ki ka kyakwashishe kisemi kimo kimye kyo bajinga na bijikila na mambo a bintu kukatazha mu bwikalo?

4 Langulukai pe Yehoba byo akwashishe kisemi kimo kya ku Venezuela kimye kyo bakajilwe bya mu bwikalo. Kisemi kya ba Castro kyajinga na bujimi mo bamwenanga mali a kwingijisha ku bikebewa mu bwikalo. Kepo kwaishile bambanzhi bajinga na mata, bebangachile bujimi bwabo ne kwibapangapo. Mutwe wa kisemi aye Miguel washimikizhe’mba: “Luno tumwena bya mu bwikalo kupichila mu kujima kabujimi kacheche ko twalombele. Inge bwakya ndomba kwi Yehoba kwitupa bikebewa pa jonkajo juba.” Bwikalo bwa kino kisemi bwakatazha, bino na mambo a kwikala na lwitabilo mwi Shetu wa butemwe kuba’mba usakwibapa bikebewa mu bwikalo, ba Castro ne kisemi kyabo bapwila kimye kyonse ne kusapwila. Batangizhako Bufumu patanshi mu bwikalo bwabo, kabiji Yehoba wibapa bikebewa mu bwikalo.

5 Nangwa kya kuba babena kupita mu makatazho, ba Miguel ne benakwabo ba Yurai bata muchima pa mashinda Yehoba o abena kwibakwashishamo. Bimye bimo, Yehoba waingijishe bapopweshi bakwabo kwibapa bikebewa mu bwikalo ne kukwasha ba Miguel kutaana nkito. Pa bimye bikwabo, Yehoba waingijishe ofweshi wa musampi kwibakwasha. Yehoba watwajijila kwibakwasha. Kyafumamo, bemwena lwitabilo lwa kisemi kyabo byo lwakoselako. Byo bapwishishe kushimikizha Yehoba byo ebakwasha, mwanabo wamukazhi mubeji aye Yoselin, waambile’mba: “Tutundaikwa bingi pa kumona Yehoba byo abena kwitukwasha. Yehoba mulunda nami ye naketekela kabiji ukatwajijila kunkwasha.” Wanungilepo’mba: “Meseko apitamo kisemi kyetu etunengezha ku makatazho akatampe o tukapitamo kulutwe.”

6. Mwakonsha kukosesha byepi lwitabilo lwenu inge mubena kupita mu lukatazho lwa lukubula mali?

6 Nanchi mubena kupita mu lukatazho lwa kubula mali nyi? Umvwe byo byo kiji, ko kuba’mba bwikalo bwimukatazha bingi. Nangwa kya kuba lukatazho lo mubena kupitamo lwabaya, mwakonsha kwingijisha kino kimye kukosesha lwitabilo lwenu. Lombai kwi Lesa ne kutanga byambo bya kwa Yesu biji pa Mateo 6:25-34 ne kwibilanguluka langulukapo. Langulukai pe Yehoba byo abena kukwasha bantu banji bapayankana mu kwingila mingilo iji mu jibumba ja Lesa. (1 Ko. 15:58) Kuba bino kusakwimulengela kukinka manungo mwi Shetu wa mwiulu kuba’mba byonka byo akwasha bakalume banji, ne anweba ukemukwasha. Wayuka bintu byo mwakajilwa, kabiji wakonsha kwimupabyo. Inge mwamona Yehoba byo abena kwimukwasha mu bwikalo bwenu, lwitabilo lwenu lukakoselako pa kuba’mba mukakonshe kuchinchika meseko akatampe aji kulutwe.—Ha. 3:17, 18.

TWAFWAINWA KWIKALA NA LWITABILO LWA KWITUKWASHA KUCHINCHIKA “KIPUPU KIKATAMPE”

Lwitabilo lwakosa lwakonsha kwitukwasha kuchinchika meseko aji nobe kipupu kikatampe (Monai mafuka 7-11)

7. Kwesakana na byaamba Mateo 8:23-26, “kipupu kikatampe” kyaesekele byepi lwitabilo lwa baana ba bwanga?

7 Yesu ne baana banji ba bwanga byo bayilenga mu bwato, kwaishile kipupu kikatampe. Yesu waingijishe kikye kimye kwibakwasha kuyuka kuba’mba bafwainwe kukosesha lwitabilo lwabo. (Tangai Mateo 8:23-26.) Kipupu kyabayile bingi kya kuba mema ayujile mu bwato, bino Yesu saka alaala. Baana banji ba bwanga baakaminwe kya kuba bamubushishe ne kumulomba kuba’mba ebapulushe. Nkambo wibashikishe’mba: “Mambo ka o mwaubila moyo, anweba baji na kalwitabilo kacheche?” Baana ba bwanga bajinga na moyo bafwainwe kuyuka’mba Yehoba wakonsha kuzhikijila Yesu ne bo ajinga nabo. Tubena kufunjilako ka? Lwitabilo lwakosa lwakonsha kwitukwasha kuchinchika “kipupu kikatampe” nangwa makatazho akatampe aji nobe kipupu.

8-9. Lwitabilo lwa nyenga Anel lwaesekelwe byepi, kabiji ñanyi kintu kyamukwashishe?

8 Langulukai pa nyenga muzhike wa kishinka wa ku kyalo kya Puerto Rico wa jizhina ja Anel. Lwitabilo lwanji lwakosejileko byo achinchikile lweseko lukatampe. Lweseko lo apichilemo lwajinga “kipupu kikatampe.” Luno lweseko lwatendekele mu 2017 kimye kyo kwapichile kinkukwila kikatampe (Hurricane Maria) kyaonawine nzubo yanji. Kabiji na mambo a kino kipupu, nkito yapwile. Nyenga Anel waambile’mba: “Mu oa moba akatezhe, najinga bingi na bijikila, bino nafunjile kuketekela mwi Yehoba kupichila mu kulomba ne kubula kuswisha bijikila kundengela kuleka kuba bintu byo nafwainwe kuba.”

9 Nyenga Anel waambile ne kintu kikwabo kyamukwashishe kuchinchika makatazho o apichilengamo. Kino kintu ke lukookelo. Waambile’mba: “Kukookela lutangijilo lwa jibumba ja Yehoba kwankwashishe kubula kubambisha muchima. Yehoba wankwashishenga kupichila mu balongo ne banyenga. Bantundaikilenga ne kumpa bintu byo nakajilwe mu bwikalo.” Wanungilepo’mba: “Yehoba wampele bintu byavula bingi, kabiji lwitabilo lwami lwakosejileko bingi.”

10. Mwakonsha kuba byepi inge ke mupite mu lukatazho luji nobe “kipupu kikatampe”?

10 Nanchi mubena kupita mu lukatazho luji nobe “kipupu kikatampe” nyi? Kampe mubena kuyanda na mambo a bya malwa biponakotu bine. Nangwa kampe mwakolwa kikola kikatampe kimukookesha kabiji kechi mwayuka bya kuba ne. Bimye bimo mwakonsha kwikala na bijikila, bino kange muleke bijikila bimulengele kuleka kuketekela mwi Yehoba ne. Lombainga kwi aye kufuma panshi ya muchima wenu. Koseshai lwitabilo lwenu kupichila mu kulanguluka languluka pa bimye Yehoba byo emukwashishe. (Sala. 77:11, 12) Shiinwai kuba’mba Yehoba ukatwajijila kwikala ne anweba.

11. Mambo ka o twafwainwa kufuukwilapo kukookela boba babena kwitutangijila?

11 Ñanyi kintu kikwabo kyakonsha kwimukwasha kuchinchika meseko? Nyenga Anel watongwele lukookelo. Ketekelai bantu Yehoba ne Yesu bo baketekela. Bimye bimo, aba betutangijila bakonsha kwitubuula bya kuba byakonsha kumweka nobe kechi byayilamo ne. Nangwa byonkabyo, Yehoba upesha bantu ba lukookelo. Mambo a Lesa ne bintu byapitamo bakalume ba Lesa bakishinka bimwesha kuba’mba lukookelo lupulusha bantu. (Lupu. 14:1-4; 2 Moba 20:17) Ikalaingapo na kimye kya kulanguluka langulukapo pa bino byonse. Kuba bino kukemulengela kukebesha kulondela lutangijilo lufuma ku jibumba ja Yehoba pa kino kimye ne kimye kya kulutwe. (Hebe. 13:17) Onkao mambo, kechi mukachina malwa akatampe abena kwiya katataka ne.—Maana 3:25.

TWAFWAINWA KWIKALA NA LWITABILO PA KUBA’MBA TUCHINCHIKE NSHIJI

Kulomba na mukoyo kukakosesha lwitabilo lwetu (Monai jifuka 12)

12. Ñanyi lukwatankano luji pa kwikala na lwitabilo ne kuchinchika nshiji lo baambapo pa Luka 18:1-8?

12 Yesu wayukile’mba lwitabilo lwa baana banji ba bwanga lukesekwa inge beboba nshiji. Pa kuba’mba ebakwashe kuchinchika, waambile kishimpi kyanembwa mu buku wa Luka. Yesu washimikizhe jishimikila ja mwanamukazhi wafwijilwe watwajijile kusashijila mutonyi wabujile koloka kuba’mba amuchibile mambo anji bulongo. Waketekejile’mba inge watwajijila kusashijila uno mutonyi, ukamuchibila mambo anji. Mu kuya kwa kimye, uno mutonyi wamuchibijile mambo anji. Tubena kufunjilako ka? Yehoba kechi uba nshiji ne. Onkao mambo, Yesu waambile’mba: “Nanchi kine Lesa kechi ukebachibila mambo bantu banji basalwa bamujijila mute ne bufuku . . . nenyi?” (Tangai Luka 18:1-8.) Kabiji Yesu wanungilepo’mba: “Mwana muntu byo akafika, nanchi kine ukataana luno lwitabilo pano pa ntanda nyi?” Umvwe betuba nshiji, twafwainwa kumwesha’mba tuji na lwitabilo lwakosa byonka byajinga mwanamukazhi wafwijilwe kupichila mu kwikala batekanya ne kutwajijila kuchinchika. Inge twaikala na lwitabilo lwa uno mutundu, twakonsha kuketekela’mba Yehoba uketukwasha lonka luno nangwa kulutwe. Kabiji twafwainwa kwitabila’mba lulombelo luji na bulume. Bimye bimo, milombelo yetu yakonsha kukumbulwa mu mashinda mo twabujilenga kuketekela.

13. Lulombelo lwakwashishe byepi kisemi kimo kyo baubile nshiji?

13 Akilangulukai pa byapichilemo nyenga wa jizhina ja Vero, wikala mu kyalo kya Democratic Republic of Congo. Nyenga Vero, bamwatawanji babula kwitabila ne mwanabo wamukazhi wa myaka 15 banyemene pa muzhi wabo kimye kyo bebalukukile ku jibumba ja bashilikale. Byo bayilenga mu jishinda, bafikile po bashinkile mukwakwa ku bashilikale kabiji bebazakamishe amba basa kwibepaya. Ba Vero byo batendekele kujila, mwanabo wamukazhi waesekele kwibazhindamikapo kupichila mu kulomba kwi Lesa na jiwi ja peulu kabiji waingijishe jizhina ja Yehoba mu lulombelo lwanji bimye byavula. Byo apwishishe kulomba, mukulumpe wa bashilikale wamwipwizhe’mba, “Nsongwakazhi, ñanyi wakufunjishe bya kulomba?” Wakumbwile’mba, “Bamama bo bamfunjishe kupichila mu kwingijisha lulombelo lwa kulondela luji pa Mateo 6:9-13.” Mukulumpe wa bashilikale waambile’mba, “Nsongwakazhi, yanga mu mutende pamo na bansemi bobe, kabiji Yehoba Lesa obe akuzhikijile!”

14. Ñanyi kintu kyakonsha kweseka lwitabilo lwetu, kabiji ki ka kiketukwasha kuchinchika?

14 Kino kyamwekele kitufunjisha kuba’mba twafwainwa kunemeka lulombelo. Pano ibyepi inge lulombelo lwenu lwabula kukumbulwa bukiji nangwa mu jishinda jo mwabula kuketekela? Byonka byo kyajinga ku mwanamukazhi wafwilwa wa mu kishimpi kya kwa Yesu, twajijilai kulomba saka mwashiinwa’mba Lesa wetu kechi ukemusha ne, kabiji amba mu kuya kwa kimye ukakumbula milombelo yenu. Twajijilai kusashijila Yehoba kwimupa mupashi wanji wazhila. (Fili. 4:13) Vulukainga kuba’mba katatakatu Yehoba akemupeshe kabiji mukalubamo buyanji bonse bo mubena kupitamo. Onkao mambo, Yehoba byo abena kwimukwasha kuchinchika meseko, lwitabilo lwenu lubena kukoselako kabiji lukemukwasha kuchinchika meseko aji kulutwe.—1 Pe. 1:6, 7.

TWAFWAINWA KWIKALA NA LWITABILO LWA KWITUKWASHA KUSHINDA MIKIIKA

15. Kwesakana na byaamba Mateo 17:19, 20, ñanyi lukatazho lwajinga na baana ba bwanga ba kwa Yesu?

15 Yesu wafunjishe baana banji ba bwanga kuba’mba lwitabilo lukebakwasha kushinda mikiika. (Tangai Mateo 17:19, 20.) Pa kimye kimo bakankelwe kupangamo ndemona mu muntu umo nangwa kya kuba pa bimye byavula kechi bakankalwanga ne. Ki ka kyalengejile kukankalwa? Yesu walumbulwile’mba bakebewenga kwikala na lwitabilo lukatampe. Wibabuujile’mba inge baikala na lwitabilo lukatampe bakonsha kushinda mikiika iji nobe mutumba. Lelo jino, ne atweba twakonsha kwikala na makatazho akonsha kumweka nobe kechi twakonsha kwiashinda ne.

Twakonsha kwikala na binyenge bikatampe, bino lwitabilo luketukwasha kutwajijila kupayankana mu mwingilo wa Yehoba (Monai jifuka 16)

16. Lwitabilo lwakwashishe byepi nyenga Geydi kuchinchika kimye ba mwatawanji kyo bebepayile?

16 Monai lukatazho lwapichilemo nyenga Geydi wikala ku Guatemala. Kimye kyo babwelelenga ku nzubo pa kufuma na kupwila, bamwatawanji abo ba Edi bebepayile. Lwitabilo lwakwasha byepi nyenga Geydi kuchinchika nangwa kya kuba uji na bulanda bukatampe? Washimikizhe’mba: “Lulombelo lunkwasha kutwika Yehoba kisendwa kyami, kabiji kino kindengela kwikala na mutende wa mu muchima. Nemwena Yehoba byo anta muchima kupichila mu balongo bami ne balunda mu kipwilo. Kupayankana mu mwingilo wa Yehoba kunkwasha kukepeshako binyenge ne kutatu muchima pa makatazho apa jonkajo juba kechi kwakamwa pa makatazho a kulutwe ne. Lukatazho lo napitamo lwamfunjisha kuba’mba nangwa kya kuba kulutwe kukeya lweseko lwabaya byepi, na bukwasho bwa Yehoba, Yesu ne jibumba ja Lesa nkakonsha kuchinchika.”

17. Twakonsha kuba byepi inge ke tupite mu lukatazho luji nobe mutumba?

17 Nanchi muji na bulanda na mambo a kufwisha mulongo wenu nyi? Ikalaingapo na kimye kya kukosesha lwitabilo lwenu mu luketekelo lwa lusanguko kupichila mu kutanga mashimikila a mu Baibolo a bantu bo basangwile. Nanchi muji na bulanda mambo mulongo wenu bamupanga mu kipwilo nyi? Fundai byaamba Baibolo pa kuba’mba muyuke’mba lujimuno lwa Lesa kimye kyonse lwawama. Lukatazho lonse lo mwakonsha kupitamo, lumonainga’mba kintu kyafwainwa kwimukwasha kukosesha lwitabilo lwenu. Mubuulai Yehoba byonse biji ku muchima wenu. Kange mwitolwele ne, bino pwanañanainga na balongo ne banyenga kimye kyonse. (Maana 18:1) Ubainga bintu bikemukwasha kuchinchika, nangwa kya kuba mwakonsha kujila umvwe mwavuluka bintu bimumwekela. (Sala. 126:5, 6) Twajijilai kupwila, kusapwila, ne kutanga Baibolo. Kabiji langulukainga pa bintu byawama bitunengezhezha Yehoba biji kulutwe. Umvwe kemumone Yehoba byo abena kwimukwasha, lwitabilo lwenu mwi aye lukakoselako.

“VUZHAI LWITABILO LWETU”

18. Mwakonsha kuba byepi umvwe mwayuka’mba lwitabilo lwenu kechi lwakosa ne?

18 Umvwe meseko o mwapichilemo kunyuma nangwa o mubena kupitamo luno amwesha’mba lwitabilo lwenu kechi lwakosa ne, kange mulefulwe ne. Yukai’mba kyo kimye kya kukosesha lwitabilo lwenu. Mwafwainwa kulomba byonka byalombele batumwa ba kwa Yesu amba: “Vuzhai lwitabilo lwetu.” (Luka 17:5) Kabiji langulukainga pa byaubile bantu bo twisambapo mu uno mutwe. Byonka byaubile ba Miguel ne ba Yurai, vulukainga bimye byonse Yehoba byo emukwasha. Byonka byaubile mwana wamukazhi wa ba Vero ne ba Anel, lombainga na muchima yense kwi Yehoba, kikatakata inge mubena kupita mu lukatazho. Kabiji byonka byaubile ba Geydi, vulukainga kuba’mba Yehoba wakonsha kwimukwasha kupichila mu ba kisemi kyenu ne balongo ne banyenga. Umvwe mwaswisha Yehoba kwimukwasha kuchinchika meseko o mubena kupitamo, mukashiinwa kuba’mba ukemukwasha kuchinchika meseko o mukapitamo kulutwe.

19. Yesu washiinwe’mba ka, kabiji ne atweba twafwainwa kushiinwa’mba ka?

19 Yesu wakwashishe baana banji ba bwanga kuyuka’mba bakebewenga kukosesha lwitabilo lwabo. Pano bino, wayukile kuba’mba na bukwasho bwa Yehoba bakachinchika meseko o bakapitamo kulutwe. (Yoa. 14:1; 16:33) Washiinwe kuba’mba lwitabilo lwakosa lukakwasha ba mu jibumba jikatampe kupuluka malwa akatampe abena kwiya kulutwe. (Lum. 7:9, 14) Nanchi ne anweba mukekala pa bano bakapuluka nyi? Mu lusa lukatampe lwa Yehoba, mukekalapo inge ke mwibikeko lonka luno kwikala na lwitabilo ne kwilukosesha.—Hebe. 10:39.

LWIMBO 118 “Vuzhai Lwitabilo Lwetu”

^ jifu. 5 Tubena kutengela mpelo ya buno bwikalo. Nangwa byonkabyo, bimye bimo tulanguluka’mba kana lwitabilo lwetu lukatwajijila kukosa kufika ku mpelo ya buno bwikalo nyi? Mu uno mutwe, tusakwisamba pa byapichilemo bantu bamo ne bintu byo twakonsha kufunjilako pa kuba’mba tutwajijile kukosesha lwitabilo lwetu.