1. Le i bipangujo’ka byotubwanya kwiipangula?

 LELO wivwananga moyo polangulukila pa myanda itutengēle kumeso—kimfwa konakanibwa kwa mutōtelo wa bubela, kutambwa na Koka wa Makoka, ne divita dya Amakedona? Le wiipangulanga’mba, ‘Le kitatyi kikalongeka bino bintu bilenga moyo, nkabwanya kulama bululame bwami?’ Shi ulwanga na ino milangwe, nabya kubandaula binenwa bya Yesu bidi mu kisonekwa kimanine’po kino kishinte kusa kukukwasha bininge. Yesu wālombwele bandi bana ba bwanga’mba: “Kemwakivutakanyai mityima yenu. Lombolai lwitabijo.” (Yoa. 14:1) Lwitabijo lukomo luketukwasha tutengele pampikwa moyo bintu bisa kulongeka.

2. Le i muswelo’ka otubwanya kuningija lwitabijo lwetu, ne i bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

² Tubwanya kuningija lwitabijo lwetu tamba’nka pano, mwanda wa tubwanye kukōminina matompo etutengēle kumeso. Kulangulukila pa muswelo otulonga shi tubatanwa na matompo dyalelo, kuketukwasha tuyuke i mu myanda’ka motusakilwa kuningija lwitabijo lwetu. Ponso potukomena ditompo kampanda, lwitabijo lwetu nalo lukomenanga’ko. Kino kiketukwasha tūminine ne matompo āya kumeso. Mu kino kishinte, tusa kubandaula’mo myanda iná yādi isakilwa bana ba bwanga kukomeja’mo lwitabijo lwabo. Kupwa, tusa kubandaula muswelo otukokeja kulwa na ino myanda imo yonka dyalelo ne muswelo oibwanya kwituteakanya ku bitutengēle kumeso.

3. Le Yesu wālombwele patōka mwanda’ka utala lwitabijo mungya byobya bilembelwe mu Mateo 6:30, 33?

³ I kyendele’mo mutwe wa kisaka kukimbila mukajandi ne bana bidibwa, bivwalwa, ne mwa kushikata. Inoko kino kekipēlangapo  nyeke mu bino bitatyi bikomo. Banabetu bamo i bajimije twaji twabo, kadi nansha byobalongele bukomo, i bakomenwe kusokola twaji tukwabo. Bakwabo i bapele twaji twampikwa kufwaninwa ku bene Kidishitu. Mu ino myanda yonso, bitulomba kwikala na lwitabijo lukomo lwa amba Yehova uketukwasha tumone byobya byotusakilwa mu kisaka. Yesu wāsapwidile’kyo patōka bandi bana ba bwanga mu Busapudi bwandi bwa ku Lūlu. (Tanga Mateo 6:30, 33.) Shi tukulupile binebine amba Yehova kaketwelapo, nabya tukabwanya kuta mutyima ku bintu bya mvubu mpata—ke ku tumweno twa Bulopwe kadi. Shi twimwene mwitukwashisha Yehova ku ngitu, tukamumona bu muntu udi’ko binebine kadi lwitabijo lwetu lukaningila’ko.

4-5. I bika byakweshe kisaka kimo kilwe na makambakano a mwa kusokwela bisakibwa bya ku ngitu?

⁴ Tala kisaka kimo kya mu Venezuela mokyemwenine bukwashi bwa Yehova pobadi balangalanga mwa kusokwela bisakibwa bya ku ngitu. Kitatyi kimo, kisaka kya Castro kyadi kimwena ka kwela pa kyoto na kudima madimi. Ebiya kutulumuka’tu batubwalāla ba mata baiya kwibayata madimi abo ku bukomo ne kwibapanga. Shabo Miguel, unena’mba: “Pano ketushikete’tu’nka mu kakipēta katyetye ka ntanda ka bene kotudima’po. Nshilulanga difuku dyonso na kulomba Yehova etukwashe tusokole bisakibwa byetu bya difuku.” Ba Castro ne kisaka kyandi badi mu būmi bukomo, inoko byobadi na lwitabijo amba Yehova ukavuija bisakibwa byabo bya difuku ne difuku, o mwanda batanwanga ku kupwila kitatyi ne kitatyi ne kutambila mu busapudi. Byobatangidije kumeso tumweno twa Bulopwe, Yehova nandi uvuijanga bisakibwa byabo.

⁵ Ba Miguel ne mukajandi Yurai, i bate mutyima ku muswelo wibakwatakanya Yehova mu makambakano abo. Kyaba kimo, Yehova waingidije banababo mu lwitabijo bebakwashe’ko na tubisakibwa nansha kukwasha Miguel mwa kusokwela kaji. Pakwabo napo, Yehova webakweshe na bisakibwa bya kyalwilo kupityila ku mwingilo wa kuleta bukwashi wateakanibwe na bilo ya musambo. Kashā, Yehova kebelelepo. Ku mfulo, lwitabijo lwa kino kisaka i luningile’ko. Yoselin, kakā bantu, pa kupwa kutela miswelo mipotoloke yebakweshe’mo Yehova, ubweja’ko amba: “Bikankamika’po kashā kwimwena patōkelela mwitukwashisha Yehova. Mumwene’nka bwa mulunda nami onkulupile mu būmi.” Ubweja’ko kadi amba: “Ano matompo otutenwe nao mu kisaka i metuteakanye mwa kukalwila ne na matompo makatampe etutengēle kumeso.”

6. I muswelo’ka obwanya kuningija lwitabijo lobe pakoma misokwe?

⁶ Lelo ulwanga na kukoma kwa misokwe? Shi i amo, nankyo udi mu kitatyi kikomo. Inoko, nansha shi ngikadilo yodi’mo i mikomo namani, wiimone bu mukenga wa kukomeja lwitabijo lobe. Tanga na katentekeji binenwa bya Yesu bidi mu Mateo 6:25-34 ne kulangulukila’po.  Wifunde myanda mimweke ya mu ano etu mafuku ilombola mukwatakenya Yehova boba bavudilwe bya kulonga mu mwingilo wandi. (1 Ko. 15:58) Kulonga namino kukakupa kikulupiji kya amba monka mwakwashishe Shobe wa mūlu bano bantu, ukakukwasha ne abe. Uyukile byosakilwa, kadi uyukile mwa kukupēla’byo. Pomona mukukwashisha Yehova mu būmi, lwitabijo lobe lukakomena’ko amba ubwanye kūminina ne matompo āya kumeso.​—Hab. 3:17, 18.

7. Mungya Mateo 8:23-26, le “kimpumpu kikatampe” kyātompele namani lwitabijo lwa bana ba bwanga?

⁷ Yesu ne bandi bana ba bwanga pobātenwe na kimpumpu pa dijiba, Yesu wāingidije uno mukenga mwanda wa kwibakwasha bayuke mwanda mukwabo mobādi banenwe kuningija lwitabijo. (Tanga Mateo 8:23-26.) Kimpumpu pokyādi kiningila’ko ne mema keatwela mu bwato, Yesu wādi ulēle pampikwa kuzumbija mutyima. Bandi bana ba bwanga bāzakala kupwa bāmulangula amba ebapandije, Mfumwetu wēbalemununa na butūkanye amba: “I kika le kyomwakwatyilwa moyo namino banwe ba lwitabijo lutyetye?” Bana ba bwanga ba moyo bādi bafwaninwe kuvuluka’mba Yehova ubwanya kulama senene Yesu ne bonso badi nabo. Le ubamone ñeni yotubwanya kuboila’ko? Lwitabijo lukomo lubwanya kwitukwasha tukomene “kimpumpu kikatampe,” kikale kimwekelele nansha kya kyelekejo.

8-9. Le lwitabijo lwa Anel lwatompelwe namani, ne i bika byamukweshe?

⁸ Tala muswelo wakomene Anel, kaka umo nkungakaji wa mu Porto Riko, ditompo dikatampe na lwitabijo lukomo. “Kimpumpu kikatampe” kyaatenwe nakyo kyadi kimwekelele. Kyashilwile mu 2017 pabundwilwe njibo yandi na Kimpumpu Maria. Pa mwanda wa kino kimpumpu, uno kaka wajimije ne kaji. Aye mwine unena’mba, “Naivwene moyo mu kino kitatyi kya makambakano, inoko nefundile kukulupila mudi Yehova kupityila ku milombelo ne kuleka kuzumbija mutyima kundēmenene.”

⁹ Anel watelele kintu kikwabo kyamukweshe anekenye dino ditompo, amba i kikōkeji. Unena’mba: “Kulonda bulombodi bwa bulongolodi kwankweshe ngikale talala. Namwene kuboko kwa Yehova kupityila ku kukankamikwa ku mushipiditu ne ku bukwashi bwa ku ngitu bwatambile ku banabetu ba ntanda yonso.” Ubweja’ko kadi amba: “Yehova wampēle bivule kupita ne byonadi mbwanya kulomba, kadi lwitabijo lwami lwakomejibwe bininge.”

10. I bika byofwaninwe kulonga shi ubatanwa na “kimpumpu kikatampe”?

¹⁰ Lelo nobe wi mutanwe na “kimpumpu kikatampe”? Padi i kukoma kwa būmi mwanda wa kimpengele kya kipangila. Nansha padi i kimpumpu kya mu kyelekejo, kimfwa misongo mikomo bininge padi ikulengeje utyumukwe mutyima ne kubulwa kuyuka kya kulonga. Ubwanya’nka ne kuzumbija mutyima  kyaba kimo, inoko kokaleka kino kikulengeje uleke kukulupila mudi Yehova. Mulombe na kininga. Komeja lwitabijo lobe na kulangulukila pa muswelo wakukweshe Yehova mafuku kunyuma. (Ñim. 77:11, 12) Ukamona’mba kakakwelapo nansha dimo—dikale dyalelo nansha ke mu mafuku āya kumeso mene.

11. Mwanda waka tufwaninwe kusumininwa kukōkela boba betutangidile kumeso?

¹¹ Le i kika kikwabo kibwanya kukukwasha ūminine matompo? Enka na mwanenenanga’kyo Anel, i kikōkeji. Wifunde kukulupila bantu bakulupilwe na Yehova ne Yesu. Kyaba kimo, bano bantu batongelwe babwanya kuleta bulombodi bumweka kotudi bu bwampikwa kufwaninwa. Inoko, Yehova weselanga boba bakōkela. Twi bayuke kupityila ku Kinenwa kyandi ne ku myanda īmwenine bengidi bandi ba lwitabijo amba kikōkeji kipandijanga bantu. (Div. 14:1-4; 2 Bi. 20:17) Langulukila pa bino bimfwa. Kulonga namino kukakomeja mutyima obe wa kulonda mpangiko ikwatwa dyalelo ne ikakwatwa kumeso. (Bah. 13:17) Mu uno muswelo, kukatyinapo nansha dimo kimpumpu kikatampe kisa kulakata panopano ponka.​—Nki. 3:25.

12. Le Luka 18:1-8 ulombola namani kukwatañana kudi pa kwikala na lwitabijo ne kūminina bukondame?

¹² Yesu wādi uyukile amba bukondame bukatompa lwitabijo lwa bana bandi ba bwanga. Pa kwibakwasha bakomene’bo, wāletele kyelekejo kidi mu mukanda wa Luka. Yesu wāsekunwine’mo mānga ya mukaji wa kishala umo wadi uzenza mutyibi umo mukondame amutyibile mambo moloke. Wādi ukulupile amba kininga kyandi kikalengeja bamukwashe. Mfulo mfulō, mutyibi wāmutyibila mambo. Le ñeni yotuboila’ko i yepi? Yehova ke mukondamepo. O mwanda Yesu wānenene amba: “Lelo binebine Leza kakabingijapo batongwe bandi bamwabija dyuba ne bufuku”? (Tanga Luka 18:1-8.) Kupwa Yesu wāipangula amba: “Mwanā muntu pa kufika, le bine ukatana luno lwitabijo pano pa ntanda?” Shi tubalongelwa bintu na bukondame, i biyampe tulombole na kitūkijetyima kyetu ne kininga’mba tudi na lwitabijo lukomo pamo bwa lwa mukaji wa kishala’wa. Shi twikale na luno lwitabijo, nabya tukakulupila’mba dyakadilwe kantu, Yehova uketubingija. Tufwaninwe ne kwitabija bukomo budi na milombelo. Kyaba kimo, milombelo yetu itulongelanga bintu byoketwadipo tufwatakanya.

13. Le milombelo yakweshe namani kisaka kimo pokyalongēlwe bintu na bukondame?

¹³ Tala mwanda watene kaka Vero, wa mu République démocratique du Congo. Kaka Vero, mulumyandi wampikwa kwitabija, ne mwana wabo mwana-mukaji wa myaka 15 banyemene mu kibundi kyabo pobatambilwe na basola. Pobadi banyema, batana basola bajike dishinda, bebakwata ne kwibanena’mba basa kwibepaya. Vero washilula kudila, ino wandi mwana washilula kumutalaja ne kulombela na  diwi dikatampe koku utela dijina dya Yehova misunsa mivule mu milombelo. Aye pa kupwa kulombela, komanda wa basola wamwipangula’mba, “A mwanuke, i ani wakufundije kulombela?” Wamulondolola’mba, “I mama wamfundije kulombela na kulonda byobya bilembelwe mu Mateo 6:9-13.” Komanda’wa wanena’mba, “A mwana, enda mu ndoe pamo ne bambutwile bobe, kadi Yehova Leza wenu emukinge!”

14. I kika kibwanya kutompa lwitabijo lwetu, ne i kika kiketukwasha tūminine?

¹⁴ Ino myanda mimweke itufundija’mba ketwakityepekai bulēme bwa milombelo. Ino le ukalonga bika shi milombelo yobe keilondolwelwepo kiponka na ponka nansha mu muswelo utulumukwa? Endelela na kulombela pamo’nka bwa mukaji wa kishala wa mu kyelekejo kya Yesu, koku ukulupile amba Leza wetu kakakwelapo nansha dimo ne amba pa kitatyi kifwaninwe ne mu muswelo kampanda, kakabulwepo kulondolola’yo. Zenza nyeke Yehova akupe mushipiditu wandi ujila. (Fid. 4:13) Vuluka’mba panopano ponka Yehova usa kukwesela bininge enka ne byoilwa makambakano obe a kala. Shi na bukwashi bwa Yehova ūminine matompo na kikōkeji, nabya ukabwanya kūminina ne mu mafuku āya kumeso.​—1 Pe. 1:6, 7.

15. Mungya Mateo 17:19, 20, i mwanda’ka wātene bana ba bwanga ba Yesu?

¹⁵ Yesu wāfundije bandi bana ba bwanga amba lwitabijo lubwanya kwibakwasha banekenye bijika. (Tanga Mateo 17:19, 20.) Difuku dimo, bātunyinye kupanga ndemona, nansha byobādi bebapañanga nyeke. Le mwanda wādi pepi? Yesu wānenene amba basakilwa kuvudija’ko lwitabijo. Wēbalombwele amba shi bekale na lwitabijo luvule bakabwanya kunekenya makambakano makatampe pamo bwa lūlu! Dyalelo netu, tubwanya kutanwa na bikoleja bimweka bu kebibwanikapo kunekenya.

16. Le lwitabijo lwakweshe namani Geydi alwe na kinkumbulu kyamutene ne na bulanda bukatampe?

¹⁶ Tala kimfwa kya Geydi, kaka umo wa mu Guatemala. Mulumyandi Edi, waipailwe pobadi batamba ku kupwila bajokela kwinjibo. Le lwitabijo lwa Kaka Geydi lwamukweshe namani alwe na buno bulanda bukatampe? Unena’mba: “Milombelo i minkwashe ngele kiselwa kyami padi Yehova, mwine umpēle ndoe ya mutyima. Yehova i munkwatakanye kupityila ku kisaka ne ku balunda nami mu kipwilo. Kuvudilwa bya kulonga mu mwingilo wa Yehova kuntyepejejanga’ko misanshi ne kunkwasha ndeke kukambakanya mutyima pa dya kesha. Kupita konapita mu ano malwa, i kumfundije amba nansha shi natanwa na ditompo dya muswelo’ka kumeso, nkabwanya kwidikomena na bukwashi bwa Yehova, bwa Yesu, ne bwa bulongolodi bwandi.”

17. I bika byotufwaninwe kulonga shi tubatanwa na bijika bikomo pamo bwa lūlu?

¹⁷ Le udilanga muswe obe ufwile? Komeja  lwitabijo lobe mu lusangukilo na kutanga nsekununi ya mu Bible ya bantu bāsangwilwe. Le udi na bulanda bwa muntu wa mu kyenu kisaka wapangilwe mu kipwilo? Wifunde, amba wikale na kikulupiji kya amba muswelo upāna Yehova bulemununi i mulumbuluke mpata. Nansha shi ubatanwa mu makambakano’ka, wiamone bu mukenga wa kukomeja lwitabijo lobe. Pungulwila mutyima obe kudi Yehova. Koketolwela kwa bunka, ino ikala pabwipi na batutu ne bakaka. (Nki. 18:1) Ingila mingilo ikukwasha ūminine, nansha shi bikulomba kwiingila na impolo. (Ñim. 126:5, 6) Endelela na bibidiji byobe bya kupwila, kusapula, ne kutanga Bible. Kadi vuluka kyaba ne kyaba madyese a kutendelwa akubīkīle Yehova. Pomona muswelo ukukwasha Yehova, lwitabijo lobe mwadi lukakomena’ko.

18. Shi ubamone amba lwitabijo lobe lulomba kuvudijibwa, i bika byofwaninwe kulonga?

¹⁸ Shi matompo a kala nansha a dyalelo i mamwekeje amba usakilwa kuvudija’ko lwitabijo, kokatyumukwa mutyima. Mona uno bu mukenga wa kukomeja lwitabijo lobe. Lomba na mwālombedile batumibwa ba Yesu amba: “Witubweje’ko lwitabijo.” (Luka 17:5) Kadi langulukila pa bimfwa byotwabandaula mu kino kishinte. Pamo bwa ba Miguel ne Yurai, vuluka nyeke bitatyi byonso byakukweshe’mo Yehova. Pamo bwa mwanā Kaka Vero ne bwa Kaka Anel, lombela na kininga kudi Yehova, nakampata kitatyi kyodi mu bikoleja. Kadi pamo bwa Geydi, itabija’mba Yehova ubwanya kukukwatakanya kupityila ku kisaka ne ku balunda. Shi witabije Yehova akukwashe unekenye makambakano odi nao pano, nabya ukekala na kikulupiji kya amba ne mu āya kumeso mene, ukakukwasha wianekenye.

19. Le Yesu wādi na kikulupiji’ka, nobe ubwanya kukulupila bika?

¹⁹ Yesu wākweshe bandi bana ba bwanga bamone mu myanda mobādi babudilwe lwitabijo, ino nansha nankyo, wādi ukulupile amba na bukwashi bwa Yehova bakabwanya kunekenya biyampe matompo a kumeso. (Yoa. 14:1; 16:33) Wādi na kikulupiji kya amba kukekalanga kibumbo kikatampe kya bantu bakekala na lwitabijo lukomo lukebapandija pa kyamalwa kikatampe. (Kus. 7:9, 14) Le nobe ukabadilwa’mo? Pa kanye ka ku buntu bitupu ka Yehova, nobe ukabadilwa’mo shi uboye mikenga yonso yomona dyalelo ya kutamija ne kukomeja lwitabijo lobe!​—Bah. 10:39.