Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 47

Ino Lusyomo Lwanu Lunooli Luyumu Buti?

Ino Lusyomo Lwanu Lunooli Luyumu Buti?

“Myoyo yanu itapengi. Amusyome Leza.”—JOH. 14:1.

LWIIMBO 119 Tweelede Kuba Alusyomo

IZILI MUCIBALO *

1. Mibuzyo nzi njotukonzya kulibuzya?

 SENA zimwi ziindi mulalibilika ciindi nomuyeeya zintu izilaafwaafwi kucitika, zintu mbuli kunyonyoonwa kwabukombi bwakubeja, kulwanwa a Gogo waku Magogo alimwi ankondo ya Amagedoni? Sena mulalibuzya kuti, ‘Ciindi eeco caakusika, mwati ndiyoocikonzya kuzumanana kusyomeka ciindi zintu eezyi ziyoosya nozinoocitika?’ Kuti naa mulalibuzya mibuzyo eeyi, mubandi ooyu uujatikizya nzyaakaamba Jesu mulugwalo aayeeme cibalo eeci ulamugwasya. Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti: “Myoyo yanu itapengi. Amusyome Leza.” (Joh. 14:1) Lusyomo luyumu luyootugwasya kuliyumya, tacikwe makani azintu ziyoocitika kumbele.

2. Mbuti mbotukonzya kuyumya lusyomo lwesu, alimwi ncinzi ncotutiilange-lange mucibalo eeci?

2 Tulakonzya kuyumya lusyomo lwesu kutegwa tukaliyumye kumasunko aaboola kumbele, kwiinda mukulanga-langa mbotwaalwana masunko aasunka lusyomo lwesu lino. Kuti twabikkila maano kubona mbotucita ciindi notwalijana mumasunko lino, tulakonzya kuzyiba mbazu motweelede kuyumya lusyomo lwesu. Lyoonse notwaliyumya kusunko limwi, lusyomo lwesu lulayuma. Eeci ciyootugwasya kuliyumya kumasunko aali kumbele. Mucibalo eeci, tulalanga-langa bukkale bone mobakalijana basikwiiya ba Jesu, ibwakatondezya kuti bakali kuyandika lusyomo luyungizyidwe. Mpoonya tulabandika mbotukonzya kulijana mubukkale bukozyenye mazuba aano, alimwi abukkale oobo mbobukonzya kutugwasya kulibambila kujatikizya ziyoocitika kumbele.

TWEELEDE KUBA ALUSYOMO LWAKUTI LEZA UYOOTUPA ZINTU ZYAKUMUBILI NZYOTUYANDIKA

Tulakonzya kujana penzi lyamali, pele lusyomo lwesu luyootugwasya kubikkila maano kuziyandika zya Bwami (Amubone muncali 3-6)

3. Kweelana alugwalo lwa Matayo 6:30, 33, nkaambo nzi kajatikizya lusyomo nkaakasalazya Jesu?

3 Ncilengwa buya kuli silutwe wamukwasyi kuyanda kujanina mukwasyi wakwe cakulya cikkwene, zyakusama alimwi akwakukkala. Pele talili lyoonse nocili cuuba-uba kucita boobo muziindi eezyi zikatazya. Bakwesu abacizyi bamwi bakalesyegwa milimo alimwi nokuba kuti basolekesya kuyandaula iimbi, tabaijani. Bamwi bakakaka milimo iiteeleli ku Banakristo. Mubukkale buli boobu, tuyandika lusyomo luyumu lwakuti Jehova uyoobona masimpe kuti mukwasyi wesu ulijisi nzyouyandika. Jesu wakacisalazya eeci kuli basikwiiya bakwe mu Mulumbe waa Cilundu. (Amubale Matayo 6:30, 33.) Kuti katujisi lusyomo luyumu lwakuti Jehova takatulekelezyi, tuyoozumanana kubikkila maano kuzintu zyeelede, nkokuti kuziyandika zya Bwami. Alimwi ciindi notubona Jehova mbwatugwasya muzintu nzyotuyandika kumubili, uyooba mwini-mwini kulindiswe alimwi lusyomo lwesu luyooyuma.

4-5. Ncinzi cakagwasya mukwasyi umwi ciindi nowakalibilikide kujatikizya zintu zyakumubili nzyowakali kuyandika?

4 Amubone mukwasyi umwi ku Venezuela mbowakagwasyigwa a Jehova ciindi nowakalibilikide kujatikizya zintu zyakumubili nzyowakali kuyandika. Aciindi cimwi, mukwasyi waba Miguel Castro wakali kubeleka afaamu akujana mali aakuligwasya. Mpoonya zigwebenga izyakajisi ntobolo zyakabanyanga faamu akubatanda. Ba Miguel bakati: “Lino tulima buyo mukaunda nkotwakalomba kumuntu umwi. Abuzuba ncondisaanguna kucita, nkulomba Jehova kutupa nzyotuyandika mubuzuba oobo.” Buumi mbuyumu mumukwasyi ooyu, pele akaambo kakumusyoma cakumaninina Taateesu siluyando kuti unoobalanganya muzintu nzyobayandika buzuba abuzuba, mukwasyi waba Castro lyoonse ulajanika kumiswaangano yambungano alimwi akutola lubazu mumulimo wakukambauka. Babikka ziyandika zya Bwami mubusena bwakusaanguna, alimwi Jehova ulabapa nzyobayandika.

5 Mumapenzi aabo woonse, ba Miguel abakaintu babo ba Yurai, babikkila maano kujatikizya mbwaabagwasya Jehova. Zimwi ziindi Jehova walikubelesya bakwesu abacizyi kubapa zintu nzyobayandika naa kugwasya ba Miguel kujana mulimo uuli kabotu. Mpoonya ziindi zimwi, Jehova walikubelesya baku ofesi yamutabi kubapa zintu zimwi nzyobayandika. Jehova kunyina naabalekelezya. Akaambo kaceeci, lusyomo lwabo lwayuma kapati. Naakamana kwaamba cikozyanyo cigaminide kujatikizya mbwaabagwasya Jehova, mwanaabo musimbi wakusaanguna, Yoselin wakaamba kuti: “Cilakulwaizya kubona Jehova mbwaatugwasya. Ndimubona kuba mulongwe ngondikonzya kusyoma mane kukabe kutamani.” Wakayungizya kuti: “Masunko ngotwakaliyumya mbuli mukwasyi atugwasya kulibambila masunko aaboola kumbele.”

6. Mbuti mbomukonzya kuyumya lusyomo lwanu ciindi nomujisi penzi lyakubula mali?

6 Sena mujisi penzi lyakubula mali? Kuti naa mbocibede oobo, eeci nciindi cikatazya kulindinywe. Pele nokuba kuti bukkale bwanu mbuyumu, mulakonzya kucibelesya ciindi eeci kuyumya lusyomo lwanu. Amupaile kuli Jehova alimwi akubala majwi aa Jesu aali kulugwalo lwa Matayo 6:25-34 akuzinzibala kuyeeya alingawo. Amuyeeye zikozyanyo zyamazuba aano izitondezya kuti Jehova ulabalanganya aabo ibajisi bubi mumulimo wakwe. (1Kor. 15:58) Kucita boobo kuyooyumya lusyomo lwanu lwakuti mbubwenya Taateesu wakujulu mbwaakabagwasya bamwi ibakali mubukkale mbuli bwanu, andinywe uyoomugwasya. Ulizyi zintu nzyomuyandika, alimwi ulizyi mbwakonzya kumupa. Ciindi nomulubona lugwasyo lwa Jehova mubuumi bwanu, lusyomo lwanu luyooyuma kapati cakuti muyoocikonzya kuliyumya kumasunko mapati aaboola kumbele.—Hab. 3:17, 18.

TUYANDIKA LUSYOMO KUTEGWA TUKALIYUMYE ‘KUGUWO PATI’

Lusyomo luyumu lulakonzya kutugwasya kuliyumya kuguwo pati lili lyoonse, kufwumbwa naa ndiguwo lini naa mapenzi aali mbuli guwo (Amubone muncali 7-11)

7. Kweelana alugwalo lwa Matayo 8:23-26, mbuti “guwo pati” mbolyakasunka lusyomo lwabasikwiiya?

7 Ciindi Jesu abasikwiiya bakwe nobakasikilwa guwo mulwizi, Jesu wakabelesya zintu zyakacitika kubagwasya kubona kuti bakali kuyandika lusyomo luyumu. (Amubale Matayo 8:23-26.) Ciindi guwo nolyakabbubbula alimwi amaanzi naakazula mubwato, Jesu wakalilede cakulikwaya. Ciindi basikwiiya ibakayoowede nobakamubusya akumulomba kuti abavwune, kabotu-kabotu Mwami wakabaambila kuti: “Nkaambo nzi ncomuyoowede boobu nywebo nobasilusyomo luniini?” Basikwiiya ibakayoowede bakeelede kuzyiba kuti Jehova ulakonzya kukwabilila Jesu kuntenda alimwi abaabo mbalilimwi. Sena mwabona mbotukonzya kucibelesya ciiyo eeci? Lusyomo luyumu lulatugwasya kuliyumya ‘kuguwo pati’ naa mubukkale buyumu kapati ibuli mbuli guwo.

8-9. Mbuti lusyomo lwaba Anel mbolwakasunkwa, alimwi ncinzi cakabagwasya?

8 Amuyeeye kujatikizya lusyomo lwamucizyi Anel, uutakwetwe uukkala ku Puerto Rico, mbolwakayuma kapati akaambo kakuliyumya mumasunko aakatazya. Sunko lyakwe, lyakali “guwo pati” lini buya. Sunko eelyo lyakatalika mu 2017 ciindi guwo pati litegwa Hurricane Maria nolyakanyonyoona ŋanda yakwe. Akaambo kaguwo pati eelyo, wakalesyegwa mulimo. Mucizyi Anel wakaamba kuti: “Mumazuba aayo aakatazya, ndakali kulibilika, pele ndakaiya kusyoma Jehova kwiinda mumupailo alimwi akutalekela kulibilika kundimanina nguzu.”

9 Mucizyi Anel wakaamba acimbi cakamugwasya kulwana masunko aakwe, nkokuti kumvwida. Wakaamba kuti “Kutobela busolozi bwambunga ya Jehova kwakandigwasya kuzumanana kubatama. Ndakalibona janza lya Jehova kwiinda mubakwesu abacizyi. Bakandiyumya kumuuya alimwi akundipa zintu zyakumubili nzyondakali kuyandika.” Wakayungizya kuti: “Jehova wakandipa zintu zinji kwiinda nzyondakalomba, aboobo lusyomo lwangu lwakayuma kapati.”

10. Ncinzi ncomukonzya kucita kuti mwasikilwa “guwo pati”?

10 Sena mulwana ‘aaguwo pati’ mubuumi bwanu? Ambweni guwo eelyo lyakaboola akaambo kantenda iilicitikila. Naa ambweni lilakonzya kuba guwo lyacikozyanyo, mbuli bulwazi bupati ibumupa kutyompwa alimwi akutazyiba cakucita. Ambweni zimwi ziindi mulalibilika, pele kulibilika ooko mutakulekeli kumulesya kusyoma Jehova. Amuyumye cilongwe canu anguwe kwiinda mumupailo uuzwa ansi aamoyo. Amuyumye lusyomo lwanu kwiinda mukuzinzibala kuyeeya ziindi zyamusyule ciindi Jehova naakamugwasya. (Int. 77:11, 12) Mulakonzya kuba alusyomo lwakuti kunyina nayakumulekelezya pe.

11. Nkaambo nzi ncotweelede kubamvwida aabo basololela?

11 Ncinzi cimbi icikonzya kumugwasya kuliyumya mumasunko? Mbubwenya mucizyi Anel mbwaakaamba, nkumvwida. Amwiiye kubasyoma aabo Jehova a Jesu mbobasyoma. Zimwi ziindi, aabo mbasalide kusololela balakonzya kupa busolozi mbotubona kuti tabugwasyi. Nokuba boobo, Jehova ulabalongezya aabo bamvwida. Kwiinda mu Jwi lyakwe alimwi azintu izyakabacitikila babelesi bakwe basyomeka, tulizyi kuti kumvwida kufwutula buumi. (Kul. 14:1-4; 2Mak. 20:17) Amuzinzibale kuyeeya kujatikizya zikozyanyo eezyo. Kucita boobo kuyooyumya makanze aanu aakuzumanana kutobela bubambe bwambunga lino alimwi akumbele. (Heb. 13:17) Alimwi munoonyina kaambo kamupa kuyoowa guwo pati ilili afwaafwi kuboola.—Tus. 3:25.

TUYANDIKA LUSYOMO KUTEGWA TULIYUMYE CIINDI NOTWACITILWA CAKUTALULAMA

Kuzumanana kupaila kuyooyumya lusyomo lwesu (Amubone muncali 12)

12. Mbuti lugwalo lwa Luka 18:1-8 mbolutondezya kweendelana kuliko akati kakuba alusyomo alimwi akuliyumya ciindi notweendelezyegwa cakutalulama?

12 Jesu wakalizyi kuti kweendelezyegwa cakutalulama kwakali kunoosunka lusyomo lwabasikwiiya bakwe. Kutegwa abagwasye kuliyumya, wakapa cikozyanyo icilembedwe mubbuku lya Luka. Jesu wakabaambila kujatikizya mukamufwu iwakazumanana kukwiilila mubetesi uutaluleme kuti akoswedwe makani cakululama. Wakalijisi lusyomo lwakuti kuzumanana kwakwe kulomba takukonzyi kuba kwabuyo. Mukuya kwaciindi, mubetesi wakakumvwa kulila kwakwe. Ino twiiya nzi? Jehova uliluleme. Mpoonya Jesu wakaamba kuti: “Aboobo sena Leza takaboni kuti basale bakwe ibamukwiilila isyikati amasiku bakoswedwa cabululami makani?” (Amubale Luka 18:1-8.) Kumane Jesu wakayungizya kuti: “Mwanaamuntu aakuboola, sena masimpe uyoolujana lusyomo oolu anyika?” Ciindi notweendelezyegwa cakutalulama, tweelede kutondezya kuti tulijisi lusyomo luyumu mbuli lwamukamufwu uulya kwiinda mukukkazika moyo alimwi akuzumanana kupaila. Katujisi lusyomo luli boobo, tulakonzya kusinizya kuti nolilampa buti, Jehova uyootugwasya. Alimwi tweelede kusyoma nguzu nzyoujisi mupailo. Zimwi ziindi, mipailo yesu ilakonzya kwiingulwa munzila njotwatali kuyeeyela.

13. Mbuti mupailo mbowakagwasya mukwasyi umwi iwakeendelezyegwa cakutalulama?

13 Amubone cikozyanyo camucizyi Vero, uukkala ku Democratic Republic of the Congo. Mucizyi Vero, mulumaakwe uutabelekeli Jehova alimwi amwanaabo musimbi uujisi myaka iili 15 bakawiinda munzi ciindi nobakalwanwa abasikalumamba. Munzila, mukwasyi ooyo wakasika abusena basikalumamba mpobakabaimika akubakonga kubajaya. Ciindi mucizyi Vero naakatalika kulila, mwanaabo wakasola kumuumbulizya kwiinda mukupaila cakupozya alimwi akwaamba zina lya Jehova cakwiinduluka-induluka. Naakamanizya kupaila, mupati wabasikalumamba wakabuzya kuti, “Yebo musimbi, ino nguni wakakuyiisya kupaila?” Mpoonya mwana wakaingula kuti, “Mbaamaama, kwiinda mukubelesya cikozyanyo icili kulugwalo lwa Matayo 6:9-13.” Mupati wabasikalumamba wakaamba kuti, “ Musimbi, amweende muluumuno abazyali bako, alimwi Jehova Leza wanu amukwabilile!”

14. Ncinzi cikonzya kusunka lusyomo lwesu, alimwi ino ncinzi ciyootugwasya kuliyumya?

14 Zikozyanyo zili boobu zituyiisya kutaubyaubya nguzu nzyoujisi mupailo. Pele ino mbuti kuti mipailo yanu tayiingulwi cakufwambaana naa munzila njomwali kuyeeyela? Eeci cilakonzya kusunka lusyomo lwanu. Pele mbubwenya mbuli mukamufwu mucikozyanyo ca Jesu, amuzumanane buyo kupaila kamujisi lusyomo lwakuti Leza wesu takamulekelezyi pe alimwi mukuya kwaciindi, uyakwiingula mupailo wanu munzila imwi. Amuzumanane kumulomba Jehova kutegwa amupe muuya wakwe uusalala. (Flp. 4:13) Amuyeeye kuti lino-lino Jehova uyoomulongezya citaambiki cakuti muyakwaaluba mapenzi oonse ngomujisi. Ciindi nomuliyumya mumasunko cakusyomeka kwiinda mulugwasyo lwa Jehova, muyooba alusyomo luyumu kapati cakuti muyoocikonzya kuliyumya kumasunko aaboola kumbele.—1Pet. 1:6, 7.

TUYANDIKA LUSYOMO KUTEGWA TUZUNDE BUYUMUYUMU

15. Kwelana alugwalo lwa Matayo 17:19, 20, mbuyumuyumu nzi mbobakajana basikwiiya ba Jesu?

15 Jesu wakayiisya basikwiiya bakwe kuti lusyomo lwakali kuyoobagwasya kuzunda buyumuyumu. (Amubale Matayo 17:19, 20.) Aciindi cimwi, bakaalilwa kutanda daimona, nokuba kuti bakalicitide kale oobo aziindi zimwi. Ino penzi lyakali aali? Jesu wakabaambila kuti bakeelede kuba alusyomo luyungizyidwe. Wakabaambila kuti ikuti kabajisi lusyomo luyumu bakali kuyoocikonzya kuzunda buyumuyumu buli mbuli mulundu. Mazuba aano, andiswe tulakonzya kujana buyumuyumu bulibonya mbuli kuti tatukonzyi kubuzunda.

Tulakonzya kuusa kapati, pele lusyomo luyootupa kuzumanana kujata bubi kubelekela Jehova (Amubone muncali 16)

16. Mbuti lusyomo mbolwakabagwasya ba Geydi kuliyumya ciindi balumi babo nobakajaigwa?

16 Amubone cikozyanyo caba Geydi, ibakkala ku Guatemala. Balumi babo, ba Edi bakajaigwa ciindi nobakali kuzwa kumuswaangano wambungano. Mbuti lusyomo lwaba Geydi mbolwakabagwasya kuliyumya mubuumba? Bakaamba kuti: “Mupailo ulandigwasya kuwaala mukuli wangu uuminya mumaanza aa Jehova, calo cindipa kuba aluumuno. Ndilalubona lugwasyo lwa Jehova kwiinda mubanamukwasyi alimwi akubalongwe bangu mumbungano. Kujata bubi mumulimo wa Jehova kucesya buumba bwangu alimwi akundigwasya kupona buzuba bumwi abumwi kakunyina kulibilika kapati kujatikizya buzuba butobela. Kuliceeci cakandicitikila, ndakaiya kuti kufwumbwa sunko lili lyoonse likonzya kuboola kumbele, ndiyoocikonzya kulizunda kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, Jesu alimwi ambunga yakwe.”

17. Ncinzi ncotukonzya kucita kuti twasikilwa buyumuyumu buli mbuli mulundu?

17 Sena mulalila akaambo kamuyandwa wanu iwakafwa? Amujane ciindi cakuyumya lusyomo lwanu mubulangizi bwabubuke kwiinda mukubala zibalo zyamu Bbaibbele zyabaabo bakabusyigwa. Sena muluuside akaambo kuti munamukwasyi wakagusyigwa mumbungano? Kamubala kutegwa mulibonene kuti nzila ya Leza yakupa lulayo lyoonse njeyiinda kubota. Kufwumbwa penzi ndyomujisi, amulibone kuba coolwe cakuyumya lusyomo lwanu. Amumwaambile Jehova bwini mbomulimvwa. Mutanikulizanduli, muciindi caboobo, amukakatile kubakwesu abacizyi. (Tus. 18:1) Amutole lubazu muzintu zikonzya kumugwasya kuliyumya, nokuba kuti mulacita oobo kumwi kamulila. (Int. 126:5, 6) Kamuzumanana kujanika kumiswaangano, kukambauka alimwi akubala Bbaibbele. Alimwi amubikkile maano kuzilongezyo zibotu Jehova nzyamubambilide kumbele. Ciindi nomubona Jehova mbwamugwasya, lusyomo lwanu mulinguwe luyooyuma kapati.

“KOTUYUNGIZYILA LUSYOMO”

18. Kuti mwabona kuti lusyomo lwanu taluli luyumu, ncinzi ncomukonzya kucita?

18 Kuti masunko ngomwakajisi kaindi naa ngomujisi lino, atondezya kuti tamujisi lusyomo luyumu, mutatyompwi pe. Amucibone kuba coolwe cakuyumya lusyomo lwanu. Amulombe mbubwenya mbobakacita basikwiiya ba Jesu, ibakati: “Kotuyungizyila lusyomo.” (Lk. 17:5) Alimwi amuyeeye zikozyanyo nzyotwalanga-langa mucibalo eeci. Mbubwenya mbuli ba Miguel aba Yurai, amuyeeye ziindi zyoonse Jehova nzyaakamugwasya. Mbubwenya mbuli ba Anel amwana musimbi waba Vero, amupaile kuli Jehova kuzwa ansi aamoyo, kwaambisya nomujisi mapenzi mapati. Alimwi mbubwenya mbuli ba Geydi, amuzyibe kuti Jehova uyoomupa lugwasyo ndomuyandika kwiinda mubanamukwasyi naa balongwe. Kuti mwalekela Jehova kumugwasya kuliyumya mumasunko ngomujisi, muyooba alusyomo luyumu lwakuti uyoomugwasya kuliyumya kusunko lili lyoonse ndyomukonzya kuyoojana kumbele.

19. Ndusyomo nzi ndwaakajisi Jesu, alimwi ino ndusyomo nzi ndomukonzya kuba aandulo?

19 Jesu wakabaambila basikwiiya bakwe mumbazu mobakali kuyandika lusyomo, pele kunyina naakadooneka kuti kwiinda mulugwasyo lwa Jehova bakali kukonzya kuyakwaazunda masunko aakumbele. (Joh. 14:1; 16:33) Wakalisinizyide kuti lusyomo luyumu luyoopa bankamu mpati kufwutuka kumapenzi mapati aaboola. (Ciy. 7:9, 14) Sena muyooba akati kabo? Kwiinda mukugwasyigwa a Jehova muyooba, kuti mwacita zyoonse nzyomukonzya lino kutegwa mube alusyomo alimwi akuluyumya!—Heb. 10:39.

LWIIMBO 118 “Kotuyungizyila Lusyomo”

^ Toonse tulangila mamanino aabweende bwazintu oobu. Nokuba boobo, zimwi ziindi tulakonzya kulibuzya naa lusyomo lwesu lunooli luyumu kusikila kuciindi eeco. Mucibalo eeci, tulalanga-langa zikozyanyo alimwi aziiyo ziyandika kapati izikonzya kutugwasya kuyumya lusyomo lwesu.