Za aha birimu

Za ahari Ebirimu

ENKURU Y’EBYABIREHO

Nkaba ndi kuronda amagara marungi

Nkaba ndi kuronda amagara marungi

OBU nabire ndi kuvugira obwato bwange omu nyanja ya Mediterane, kikantangaza kumanya ku bwabire bufumukire, obu amizi gabire gari kubutahamu. Obwe rero, ku hayizire ihunga ry’amani kikantinisa nahika ndi kushaba, kandi ogo ni go murundi g’okubanza ogu nabire nashabaho. Ni bata oku nahikire omuri ezo mbera? Reka mbagambire byingi aha magara gange.

Obu nabire nyine emyaka mushanju nyowe n’ab’omu ka yitu tutwire omuri Burazili

Nkazarirwa omuri Nezalandi omuri 1948. Omwaka ogwakuratirehu, ab’omu ka yitu bakafurukira omuri São Paulo (Sawo Pawulo), omuri Burazili. Abazire bange bakaba bari abanyadini, kandi tukaba nitushoma Bibuli burijo twaheza kurya cakiro. Nambwenu, omuri 1959 tukafurukira omuri Amerika, twatura omuri Masashuseti.

Tata akaba nakora munonga kugira ngu abisehu eka yitu y’abantu munana. Akaba ari omushubuzi, ari omwombeki kandi ari kukora n’omu kitongore c’eby’endege. Omu ka twena tukashemerererwa ogo murimo ogu yabwine ahabw’okuba kikaba kiratume twaza hona ahu turi kwenda.

Obu nabire ndi omu mashomero makuru nkaba ninkunda kwebuza ngu: ‘Ni enki eki ndije kukora ku ndikura?’ Bamwe omuri banywani bange bakaza omuri yunivasiti abandi bo baza omu mahe. Konka nyowe nkanga kuza omu mahe ahabw’okuba nkaba ntari kukunda kuyomba n’okurwana. Obwe rero nkasharamu kuza omuri yunivasiti ahabw’okutina kuza omu mahe. Konka ekiri kukira byona, nkaba ndi kwenda kukwasa abandi, ahakuba nkaba ndi kutekateka ku cabire kiratume nagira amagara agine entego.

NDI OMURI YUNIVASITI

Nkamara emyaka myingi, ndi kurondesa ekigendererwa c’amagara

Omwe omu begesa b’omuri yunivasiti akakunda ku nabire ndi kwenda kumanya oburugo bw’amagara. Tukega ku ebintu byabireho biri kuruga omu bindi, kandi abegesa bakatugema ngu twikirize ku ni amazima. Konka nyowe, ebimwe nkaba ntari kubishoborocerwa, ahakuba bakaba bari kungema kubyikiriza bitine ebihamya.

Omu mashomero agu nagiremu, tibaratwegesize emisinge y’okutanisa ekirungi n’ekibi. Ahobwe bakatwegesa ku twabire tushemerire kukora ekiri kubasika cona kugira ngu tusinge omuri yunivasiti. Nkaba ninshemerererwa kumara obwire na banywani bange turi kunywa ebitaburabwonko, konka oko kushemererwa tikuramazire obwire. Nkebuza ngu: ‘Mbehi eki ni co kigendererwa c’amagara?’

Omuri obwo bwire nkaza omu tawuni ya Bosutoni nagumizamu n’okwega yunivasiti. Kugira ngu ntunge esente z’okushashura ah’ishomero, nkaronda omurimo g’okukora omu kihumuro. Aho ni ho ahu nabuganire n’Omuhamya wa Yehova aha murundi g’okubanza. Omushija owu twabire nitukora hamwe akanshobororera obuhanuzi oburi omuri Daniyeli ekicweka ca 4, oburi kugamba aha myaka mushanju, yanyereka ku turi omu biro by’aha mperu. (Dan 4:13-17) Nkahika ndi kureba ku nagumizamu kuganira na we, kandi ebi twaganira nkabireba nk’eby’omugasho, nabire nshemerire kugira ebi nahindura omu kubaho kwange. Obwe rero, nkakora eki nabire ndi kubasa cona ngu mwerinde.

Obu nabire ndi omuri yunivasiti, nkega amashomo agabire garantegurire kuza kukora omurimo g’obuyambi omuri Amerika y’amashuma. Nkatekateka ku kukwasa ababire bari kwetenga obuyambi cabire kiratume nahika aha kigendererwa c’amagara. Konka nabwe, nkareba ku ebyo byabire bitaratume nahika aha kigendererwa c’amagara. Eco kikatuma nagubwa kubi, nareka kwega yunivasiti.

AHU NAGIRE HONA NKAGUMIZAMU KWEBUZA EKIGENDERERWA C’AMAGARA

Omu Kwatano 1970, nkafurukira omuri Amusiteridamu, omuri Nezalandi, kukora omurimo nk’ogu tata yabire nakora omu kitongore c’eby’endege. Ogo murimo gukaba guri kubasa kutuma natayayira amahanga mingi g’omuri Afurika, Amerika, Buraya, na Asia. Amahanga gona agu nagiremu, nkerebera ku gabire gine ebizibu byingi, kandi ku gatari kubasa kubitereza. Bwanyima y’okumara obwire buringwa ndi kweshemeza nkasharamu kugaruka omuri Amerika, kandi nashuba kwega omuri yunivasiti y’omuri Bosutoni.

Ku nagarukire ah’ishomero nkagumizamu kwebuza ekigendererwa c’amagara. Nkabura ec’okugarukamu, rero nabuza omwe omu begesa b’omuri yunivasiti. Kikamutangaza, rero yangambira ati: “Ahabw’enki ori kugumizamu kwega? Ahabw’enki otari kubasa kwemereza kwega yunivasiti?” nkareba kiri kirungi kukuratiza obwo buhabuzi. Obwe rero tindagarukire omuri yunivasiti.

Ahabw’okuba nagumizemu kureba amagara gange gatine ekigendererwa, nkasharamu kuza kwekwatanisa n’emitwe eri kurwanirira kuretaho obusinge. Nyowe na banywani bange tukaba nitukora orugendo ruringwa, turuga omuri Amerika tushuma omuri Akapuliko, y’omuri Mekisiko. Tukaba turi kwenda kweturira n’abantu abashemerirwe kusha hatine ekizibu cona eki bine. Obwire obu namazire na bo nkareba ku babire bataratume natunga okushemererwa. Ahobwe, nkareba ku byabire birashishe obwesigwa bwange.

NDI KUGARUKA OMU MURIMO GWANGE G’OKUVUGA OBWATO

Nyowe na munywani wange, turi kurondesa ekirwa kirungi c’okuturaho

Omuri obwo bwire nkashuba kutekateka aha ki nabire ndi kwenda kukora obu nabire ncari omwana. Nkaba ndi kwenda kuvuga obwato, konka ntari omuvugi, ahobwe ndi kapiteni w’obwato. Ekintu kimwe conka ecabire kiratume nabihikaho ni okugira obwato bwange. Nkaba nyine omunywani owu twabire twine entego emwe, rero twasharamu kuvuga obwato tukazenguruka ensi yona. Nkaba ndi kwenda kurondesa ekirwa eki nabire ndatureho nyenka, hatine omuntu ori kuntegeka.

Nyowe na Tom tukaza aha kirwa ca Arenize do Mari (Arenys de Mar), hihi ya Bariselona, omuri Sipeyini. Ku twahikireyo, tukagura obwato bwa mita 9.4 oburi kwetwa Llygra. Obwe rero tukatandika kombeka obundi bwato buce bw’okutukwasa kutamburira aha nyanja turinzirwe. Obu twabire tutakamazire kubwombeka tukagura emashini eyabire eragume kutukwasa kubika amizi g’okunywa. Kugira ngu tubase kuvuga obwato buce, tukaba twaguzire emyiko ibiri eyine nka mita 5. Bwanyima tukatandika orugendo rw’okuza omu birwa bya Seyisheli, omu Nyanja y’Abahindi. Entego yitu ekaba eri eyo kuvuga obwato tukazenguruka Afurika y’oburengerwizoba yona n’omuri Afurika y’amashuma. Kugira ngu tumanye eyi twabire turi kuza, tukaba niturebera aha nyonyozi, za mapu, ebitabo n’ebindi bikoreso ebyabire biri kubasa kutukwasa. Ku twamazire kugenda orugendo ruringwa munonga, tukareba ku obwato bwitu obwabire bukuzire bwabire butarabase orwo rugendo

Ku twamazire kugenda orugendo ruringwa munonga, tukareba ku obwato bwitu obwabire bukuzire, bwabire butarabase orwo rugendo. Ahabw’okuba nk’omu shaha hakaba nihazamu nka lita 22 z’amizi! Nk’oku naba mbigambireho omu kutandika, omu bwire bw’ihunga, nkatina munonga nashaba Yehova omurundi g’okubanza omu kubaho kwange, namuraganisa ku yanciza ndije kutaho amani kugira ngu mumanye. Ihunga ku ryayemerire nkagumizamu kutekateka aha ki naraganisize Ruhanga.

Nkatandika kushoma Bibuli tucari omu Nyanja. Tekateka ori ahagati omu Nyanja ya Mediterane, oyehinguririzibwe eby’enyanja, n’ezindi nyamishwa z’omu mizi. Nyekiro, nkaba ninshemererwa kureba iguru ririmu enyonyozi kandi eco kikaba nikituma nayesiga ku hariho Ruhanga ori kukunda abantu.

Bwanyima y’esande nce, turi omu nyanja tukahika aha nkombe ya Alikanti, omuri Sipeyini, ahu twagire kuguriza obwato bwitu kugira ngu tugure obusya. Konka n’iwe nohurira ku cabire kitorobe kutunga ow’okugura obwato bukuzire butine moteri! Konka obwo bwire obu twamazire tutegerize, bukaba buri obwire burungi bw’okushoma Bibuli ahari inye.

Oku nagenzire ndi kushoma Bibuli, nkerebera ku kiri ekitabo ekiri kubasa kutukwasa kutunga okushemererwa omu kubaho kwitu. Kikanshemeza munonga kureba oku Bibuli eri kugamba aha bikwatirine n’okuba omuntu murungi hamwe n’okureka ebikorwa bibi. Eco kikatuma nayebuza enshonga abantu abari kweyeta Abakristo, harimu nanye, tutari kwikiriza ebi eri kugamba.

Nkamarira kugira eki nakora kugira mbe omuntu murungi, obwe rero nkareka kukoresa ebitaburabwonko. Nkamanya ku habire hariho abantu abari kugendera aha misinge ya Bibuli kandi nkaba ndi kwenda kubugana na bo. Aha murundi gwa kabiri, nkashaba Ruhanga ngu ankwase kubabona.

NDI KURONDESA EDINI EY’AMAZIMA

Nkasharamu kushwijuma amadini gona, kuhisya obu nabwine ey’amazima. Ku nabire nintambura omu mihanda ya Alikanti, nkaba nindeba ebyombeko byingi by’amadini. Ahakuba amingi gabire gariho ebishushani, kikaba corobi kumanya ku gabire gari ag’ebishuba.

Izoba rimwe buri aha Sande, nkashoma ahantu ebigambo ebiri omuri Yakobo 2:1-5, ahari kuturabura ngu twerinde kushorora abagiga omu boro. Obu nabire ndi kugaruka ahu obwato bwitu bwabire buri, nkaraba aha nju eyabire eri kurebeka n’eyi bari kuramizimu, eyabire erihu ecapa kihandikirehu ngu: “Enju y’Obukama y’Abahamya ba Yehova.”

Nkatekateka nti: ‘Nshemerire kushwijuma aba bantu, nkamanya oku bari kutwaza.’ Obwe rero nkaza omu nju y’Obukama njwire ebigere na jinisi. Owabire ari kwakira abantu akanshitamisa aha rubaju rw’omukikuru owanyerekire rukundo, ari kunyereka omuri Bibuli enyiriri zona ezi bashoma. Bwanyima y’enterane, kikantangaza kureba oku banyerekire rukundo bari kunyakura. Omushija omwe akangambira ngu nze kumutayayira oweye, konka ahakuba nabire ntakamazire kushoma Bibuli, nkamugambira ngu: “Ndyakugambira ku ndiba nyetegwire.” Ku hahwireho obwire, nkatandika kuza omu nterane zona.

Bwanyima y’esande nce, nkatayayira wa mushija yangarukamu ebibuzo byona ebi nabire ndi kwebuza ahari Bibuli. Bwanyima, akampa ekikapa kijwire ebijwaro birungi. Akangambira ku nyinebyo bijwaro yabire ari omu kihome, ahabw’okukuratiza ekiragiro c’omuri Bibuli c’okukundana n’okutejwanga omu by’entaro. (Isa 2:4; Yoh 13:34, 35) Kwiha obwo bwire nkikiriza ku nabire natunga eki nabire ndi kuronda, ni okugamba abantu abari kubaho bari kugendera aha misinge y’omuri Bibuli! Entego yange ekaba etacari ey’okuronda ekirwa kirungi, ahobwe ekahinduka yaba ey’okwega Bibuli. Obwe rero nkagaruka omuri Nezalandi.

NDI KURONDESA OMURIMO

Nkagenda ebiro bina byona kugira ngu mbase kuhika omu tawuni ya Groningen, omuri Nezalandi. Ku nahikireyo, nkaba nshemerire kuronda omurimo g’okumbisaho. Ahantu ahu bari kubijira ahu nagire kushaba omurimo bakampa akapapura k’okwijuza kariho n’ekibuzo ekiri kubuza edini y’omuntu arimu. Nkahandikahu ngu: “Ndi Omuhamya wa Yehova.” Mukama w’eryo ibijiro ku yabishomire, nkarebe omu misho heye hahinduka. Akangira ngu: “Ninyija kukweta.” Konka taranyesire.

Nkaza aha rindi bijiro, nabuza mukama waryo yaba ari kubasa kumpa omurimo. Akambuza ekipapuro ecabire kiri kwereka amashomero agu nayegire, n’ahu nakozire. Nkamugambira ku nakozire aha bwato ndi kwihaho embaho ndi kutaho ezindi. Omu buryo obu nabire ntetegwire akangambira ati: “Nobasa kutandika omu ihangwe. Konka hine ekintu kimwe eki ndi kwenda kukushaba. Otarikorera ekintu kibi omuri eri bijiro, ahakuba ndi Omuhamya wa Yehova ori kugendera aha misinge ya Bibuli.” Kikantangaza munonga rero namugambira nti: “Nanye ndi we!” Ahakuba nabire nyine ishoki n’obureju byingi akareba ku nabire ntari Omuhamya, rero yangira ngu: “Ninyija kukwegesa Bibuli!” Nkabyikiriza nshemerirwe. Eco kikatuma nayerebera ku Yehova ari we owambuganisisize na we. Yehova akagarukamu ebi nabire ndi kumushaba. (Zab 37:4) Nkakora omuri eryo bijiro rya mwenetata omwaka gumwe. Omuri obwo bwire, nkega Bibuli na we, bwanyima nabatizibwa omu Kokubanza 1974.

NDI KUTUNGA AMAGARA AGINE EKIGENDERERWA!

Bwanyima y’okwezi, nkatandika omurimo g’obupayoniya, ogwatumire natunga okushemererwa okwa buzima. Omu kwezi okwakuratireho, nkafurukira omuri Amusiteridamu kukwasa gurupe sya eyabire eri kukoresa orurimi rw‘Orusupanishi. Mazima kikanshemeza kwegesa abegi ba Bibuli omu rurimi rw’Orusupanishi n’Oruporutugizi! Omu Kwakatano 1975, nkatunga omugisha g’okuba omupayoniya w’omutano.

Izoba rimwe, omunyanyazi w’omupayoniya w’omutano ori kwetwa Ineke akija kuteranira omu kibina c’Orusupanishi kugira ngu atwanjurire omwegi wa Bibuli w’omuri Boliviya. Nyowe na Ineke tukakizaho kumanyana tukoresize amabaruha, kandi bwanyima tukashanga tubuganisize entego. Tukatasana omu gwa 1976, kandi twagumizamu kukora hamwe omurimo g’obupayoniya bw’omutano, kuhisya omu gwa 1982 obu twayesirwe ngu tuze kwega ishomero rya 73 rya Gileyadi. Kikatushemeza munonga obu batushabire ngu tuze kukorera omurimo omuri Afurika y’oburugwizoba, ahu twamazire emyaka itano turi kukorera Mombasa, omuri Kenya! Omu gwa 1987, tukoherezibwa kuza kukorera omuri Tanzania, ahu omurimo g’okuburira gwabire gwayikirizibwa. Tukamarayo emyaka 26, bwanyima twagaruka omuri Kenya.

Okukwasa abantu bingi b’omuri Afurika y’oburugwizoba nyowe n’omukazi wange, kikatuma twatunga okushemererwa kwingi

Kukwasa abantu abine emitima mirungi kumanya amazima agari kukwata ahari Bibuli, kikatuma twagira amagara agine ekigendererwa. Ecokureberaho: Omwegi wa Bibuli owu nayegesizeho omuri Mombasa, ni omushija owu twabugine ndi kuburira omu misho ga bona. Ku namuhire magazini ibiri akambuza ngu: “Ku ndamare kuzishoma, ni enki ekindi eki ndakore?” Esande eyakuratireho nkatandika kumwegesa Bibuli tukoresize ekitabo Nobasa kubaho ebiro byona omu nsi, (You Can Live Forever in Paradise on Earth) ecabire cashohwire omu Ruswahili. Akabatizibwa omu mwaka ogwakuratireho bwanyima yaba omupayoniya w’obwire bwona. Kwiha obwe, we n’omukazi weye bakakwasa abantu hihi 100 kweha Yehova n’okubatizibwa.

Nyowe na Ineke tukerebera ku Yehova ari kukwasa abahereza beye kutunga amagara agine ekigenderwa

Ku nabwine amazima aha murundi g’okubanza, nkehurira nk’omushubuzi owabwine orukwanzi rw’obuguzi bwingi, kandi akahurira atari kwenda ngu rumurugeho. (Mat 13:45, 46) Nkaba ninyenda kukoresa amagara gange, omu kukwasa abandi kugira amagara agine ekigendererwa. Nyowe n’omukazi wange, tukerebera oku Yehova ari kukwasa abahereza beye kugira amagara agine ekigendererwa.