Natawo ako sa Netherlands sang 1948. Sang masunod nga tuig, nagsaylo ang amon pamilya sa São Paulo, Brazil. Palasimba ang akon mga ginikanan, kag pirme namon ginabasa ang Biblia bilang pamilya pagkatapos namon panyapon. Sang 1959, nagsaylo kami sa United States, kag nag-istar kami sa Massachusetts.

Nagabakabaka gid si Tatay obra para sa amon nga walo. Nakaobra sia bilang ahente kag pirme sia nagabiyahe. Nakaobra man sia sa konstruksion sang dalan, kag nakaobra man sia sa international airline company. Nalipay gid kami sang nakaobra sia sa airline kay pirme kami makabiyahe.

Sang hayskul ako, pirme ko ginapamensar, ‘Ano ang himuon ko sa akon kabuhi?’ Ang pila sa akon mga abyan nag-eskwela sa unibersidad, kag ang iban nagsoldado. Pero indi ko gusto magsoldado. Indi ko gusto ang inaway kay wala gani ako nanamian sa binaisay. Gani nag-eskwela ako sa unibersidad para malikawan ko magsoldado. Pero gusto ko gid magbulig sa mga tawo, kay nahunahuna ko nga mangin malipayon ako kon himuon ko ini.

Sa unibersidad, nanamian ako sang anthropology kay gusto ko mabal-an kon paano nag-umpisa ang kabuhi. Gintudluan kami parte sa ebolusyon kag ginapapati kami nga matuod gid ini. Pero para sa akon, daw indi ini mapatihan kay kulang ini sang ebidensia.

Sa amon mga klase, wala kami ginatudluan sang mga prinsipio parte sa husto kag sala. Sa baylo, gintudluan kami nga dapat gid namon tinguhaan nga magmadinalag-on. Nalipay ako kon kaupod ko ang akon mga abyan sa mga party kag kon nagadroga ako. Pero agi lang ini nga kalipay. Nahunahuna ko, ‘Amo na lang bala sini ang akon kabuhi?’

Nagsaylo ako sa siudad sang Boston kag nag-eskwela ako sa isa ka unibersidad didto. Para may ibayad ako sa akon pag-eskwela, nag-obra ako sa tion sang bakasyon. Diri ako una nga nakaistorya sa isa ka Saksi ni Jehova. Ginsugiran ako sang akon upod sa obra parte sa “pito ka tion” nga gintagna sa Daniel kapitulo 4, kag ginpaathag niya sa akon nga nagakabuhi na kita sa tion sang katapusan. (Dan. 4:13-17) Narealisar ko dayon nga kon sigehon ko ang pag-istoryahanay namon parte sa Biblia kag kon patihan ko sia, dapat ako maghimo sang mga pagbag-o. Gani pirme ko sia ginalikawan.

Sa unibersidad, nagkuha ako sang kurso nga magamit ko sa akon plano nga mangin volunteer worker sa South America. Nahunahuna ko nga kon buligan ko ang mga tawo nga nagakinahanglan, makahatag gid ini sang direksion sa akon kabuhi. Pero narealisar ko nga indi gali. Nasubuan gid ako, gani gintapos ko lang ang semester kag nag-untat ako sa pag-eskwela sa unibersidad.

Sang Mayo 1970, nagsaylo ako sa Amsterdam, sa Netherlands, para mag-obra sa airline nga gin-obrahan man ni Tatay. Bangod sang akon obra, nakadtuan ko ang mga pungsod sa Africa, sa Asia, sa Europe, kag sa North kag South America. Narealisar ko nga palareho ang mga problema sang mga pungsod nga nakadtuan ko, kag daw wala sing makasolbar sini. Ginahandum ko gihapon nga kuntani may mahimo ako nga maayo para makabulig sa mga tawo. Gani nagbalik ako sa United States kag nag-eskwela ako liwat sa amo gihapon nga unibersidad sa Boston.

Pero wala gihapon nasabat sa mga klase sa unibersidad ang mga ginapaligban ko nga mga pamangkot parte sa kabuhi. Indi na ako kabalo kon maano ako, gani nagpangayo ako sang laygay sa amon propesor sa anthropology. Nakibot gid ako sa ginsiling niya sa akon: “Ngaa nagaeskwela ka pa? Mag-untat ka na lang.” Ginpati ko sia, gani nag-untat ako sa pag-eskwela sa unibersidad.

Indi gihapon ako malipayon, gani nag-entra ako sa grupo nga daw gusto ang paghidait kag nagapakita sang gugma. Ginlibot namon ang United States kag nakalab-ot kami sa Acapulco, Mexico. Nagaistar kami upod sa mga hippie, nga nagapagusto sa ila kabuhi kag daw wala sing problema. Pero natalupangdan ko nga wala sing direksion ang ila kabuhi kag agi lang ang ila kalipay. Madamo sa ila ang indi honest kag indi mainunungon.

Sa sini man nga tion, daw gusto ko himuon ang ginahandum ko sang bata pa ako. Gusto ko libuton ang kalibutan paagi sa sakayan. Pero gusto ko nga ako gid ang kapitan, indi nga isa lang ka marinero. Mahimo ko lang ini kon may ara ako de-layag nga  sakayan. Amo man ini ang gusto himuon sang akon abyan nga si Tom, gani nagdesisyon kami nga libuton ang kalibutan nga magkaupod. Gusto ko makakita sang matahom nga isla, kag gusto ko nga wala sing mga kasuguan nga dapat sundon.

Nagkadto kami ni Tom sa Arenys de Mar, malapit sa Barcelona, Spain. Nagbakal kami didto sang de-layag nga sakayan. Llygra ang ngalan sini nga mga siam ka metro ang kadakuon. Dayon, ginkay-o namon ini. Bangod wala man kami nagadali nga makalab-ot sa amon kaladtuan, ginhukas namon ang makina sini. Ginbutangan namon sang tubig nga ilimnon ang ginaplastaran anay sang makina. Para makontrol ang sakayan sa gagmay nga mga pantalan, ginbutangan namon ini sang duha ka bugsay nga mga lima ka metro ang kalabaon. Sang ulihi, nagpanakayon kami para magkadto sa Seychelles, sa Indian Ocean. Plano namon nga mangalihid sa katundan sang Africa kag maglabay sa Cape of Good Hope, South Africa. Paagi sa mga bituon, mga mapa, mga libro, kag sextant nga isa ka simple nga instrumento, mabal-an namon ang amon ruta. Nagdayaw gid ako kay mabal-an gid namon kon diin kami dapit.

Pero wala magdugay, narealisar namon nga indi na masarangan sining daan nga sakayan nga human sa kahoy ang pagpanakayon. Kada oras, mga 22 ka litro sang tubig ang nagasulod sa sakayan. Ginsambit ko sa umpisa nga hinadlukan gid ako sang nagbagyo, gani nangamuyo ako. Amo ini ang una ko nga pangamuyo pagkatapos sang madamo nga tinuig. Nagpromisa ako sa Dios nga kon makaluwas kami, tinguhaan ko gid nga makilala sia. Nag-untat ang bagyo, kag gintuman ko ang akon promisa.

Gin-umpisahan ko ang pagbasa sa Biblia samtang ara kami sa lawod. Imadyina kon ano kanami nga nagapungko ka sa isa ka sakayan sa tunga sang Mediterranean Sea. Dagat lang ang makita mo sa palibot kag ang sarisari nga mga isda kag dolpin. Kon gab-i, nanamian gid ako magtan-aw sang madamo nga bituon. Bangod sini, nangin kumbinsido pa gid ako nga may ara gid sang Dios nga nagaulikid sa mga tawo.

Pagligad sang pila ka semana sa lawod, nagdungka kami sa pantalan sa Alicante, Spain. Ginbaligya namon didto ang amon sakayan para makabakal kami sang mas maayo nga sakayan. Wala sing interesado nga magbakal sang amon sakayan. Indi ini katingalahan kay daan na ini, wala ini sing makina, kag may buslot pa. Pero bangod sini, madamo ako sing tion para basahon ang akon Biblia.

Narealisar ko sa akon pagbasa sang Biblia nga makabulig ini nga libro para mangin malipayon kita. Nagdayaw gid ako kay maathag nga ginasiling sang Biblia ang parte sa pagkabuhi sing matinlo kag pagsunod sa mga prinsipio parte sa husto kag sala. Nagapalibog ako kon ngaa madamo nga tawo ang nagakabig sa ila kaugalingon nga Cristiano, pero ginabalewala man nila ang ginasiling sang Biblia, lakip na ako.

Gusto ko gid nga bag-uhon ang akon kabuhi, gani gin-untatan ko ang paggamit sang droga. Nahunahuna ko nga posible gid nga may mga tawo nga nagatuman sang mga ginatudlo sang Biblia, kag gusto ko sila makilala. Gani nangamuyo ako sa ikaduha nga tion nga kuntani buligan ako sang Dios nga makita sila.

Para sa akon, mas maayo nga usisaon ko ang kada relihion para makita ko ang matuod. Samtang ginalibot ko ang Alicante, madamo ako sing nakita nga mga simbahan. Pero bangod may mga imahen ang  kalabanan sa sini, sigurado ako nga indi sila matuod nga relihion.

Isa ka Domingo sang hapon, ara ako sa bakulod nga nagaatubang sa pantalan. Ginabasa ko ang Santiago 2:1-5, nga nagapaandam sa nagapakita sang paboritismo sa mga manggaranon. Samtang nagalakat ako pabalik sa amon sakayan, naagyan ko ang isa ka tilipunan nga may ngalan sa ibabaw sang puertahan: “Kingdom Hall of Jehovah’s Witnesses.”

Nahunahuna ko, ‘Ano abi kon testingan ko kon paano nila ako amumahon.’ Gani nagsulod ako sa Kingdom Hall. Nagatiniil lang ako, may burangos ako, kag gision ang akon maong. Ginpapungko ako sang atendant sa tupad sang tigulang nga babayi. Ginbuligan ako sini nga tigulang nga makita ang mga teksto nga ginasambit sang speaker. Pagkatapos sang miting, madamo ang nagpalapit sa akon para pangilalahon ako. Nagdayaw gid ako sa ila kaayo. Gin-agda ako sang isa ka lalaki sa ila balay para istoryahan ang parte sa Biblia. Pero bangod wala ko pa natapos basa ang Biblia, ginsilingan ko sia: “Indi lang anay subong. Pabal-on ta lang ka kon san-o.” Pero sigesige ang pag-attend ko sa tanan nga miting.

Pagligad sang pila ka semana, nagkadto ako sa balay sini nga lalaki kag ginsabat niya ang mga pamangkot ko parte sa Biblia. Pagkasunod nga semana, ginhatagan niya ako sang bag nga puno sang manami nga mga bayo. Nagsiling sia nga ara sa prisuhan ang tag-iya sini nga mga bayo kay gintuman niya ang sugo sang Biblia nga maghigugmaanay kag indi magpakig-away. (Isa. 2:4; Juan 13:34, 35) Sigurado ako nga nakita ko na ang akon ginapangita, ang mga tawo nga nagatuman sa ginasiling sang Biblia parte sa matinlo nga pagkabuhi kag nagasunod sa mga prinsipio parte sa husto kag sala. Wala ko na ginahandum nga pangitaon ang matahom nga isla, kundi gusto ko na nga tun-an ang Biblia para mahangpan ko gid ini. Gani nagbalik ako sa Netherlands.

Apat ka adlaw ako nga nagbiyahe para makalab-ot sa siudad sang Groningen, sa Netherlands. Kinahanglan ko mangita sang obra didto para masuportahan ang akon kaugalingon. Nag-aplay ako sa isa ka carpenter shop. Ginhatagan ako sang papel nga may mga pamangkot. May isa ka pamangkot kon ano ang akon relihion. “Saksi ni Jehova” ang ginsulat ko. Sang nabasa ini sang tag-iya sang shop, natalupangdan ko nga daw indi maayo ang iya reaksion. Nagsiling sia, “Tawgan ta lang ka.” Pero wala gid sia nagtawag.

Sa isa pa ka carpenter shop, ginpamangkot ko ang tag-iya kon kinahanglan niya ang trabahador. Ginpangitaan niya ako sang diploma kag mga dokumento nga nagapamatuod sang nangin obra ko sang una.  Nagsiling ako nga may eksperiensia ako sa pagkay-o sang de-layag nga sakayan nga human sa kahoy. Nakibot gid ako sa iya ginsiling, “Puede ka na makasugod sini nga hapon, pero may isa lang ako ka kondisyon. Isa ako ka Saksi ni Jehova kag ginatuman ko ang mga prinsipio sa Biblia, gani indi ko gusto nga may malain ka nga himuon sa akon nga shop.” Daw indi ako makapati, gani nagsabat ako, “Saksi man ako.” Pero malaba ang akon buhok kag may burangos ako, gani nagsiling sia, “Gali? Ti, ako ang ma-Bible study sa imo.” Nalipay ako, gani nagpasugot ako. Nahangpan ko na kon ngaa wala ako gintawgan sang tag-iya sang una nga shop. Ginsabat gali ni Jehova ang akon mga pangamuyo. (Sal. 37:4) Nag-obra ako sa shop sang brother sa sulod sang isa ka tuig. Sa sina nga tion, gin-Bible study niya ako. Sang Enero 1974, nabawtismuhan ako.

Pagligad sang isa ka bulan, nagpayunir ako kag nalipay gid ako sa sini. Pagkasunod nga bulan, nagsaylo ako sa Amsterdam para magbulig sa bag-o nga Spanish-language group. Nalipay gid ako mag-Bible study sa mga tawo nga nagahambal sang Spanish kag Portuguese. Sang Mayo 1975, gin-asayn ako bilang espesyal payunir.

Isa ka adlaw, nag-attend sa amon miting sa Spanish ang isa ka sister nga espesyal payunir nga si Ineke. Nag-attend sia kay gusto niya ipakilala ang iya Bible study nga taga-Bolivia. Nagsulatay kami ni Ineke para makilala namon ang isa kag isa. Narealisar namon nga pareho ang mga gusto namon himuon sa pag-alagad kay Jehova. Nagpakasal kami sang 1976 kag padayon kami nga nag-alagad bilang mga espesyal payunir asta sang 1982 sang gin-agda kami nga mag-eskwela sa ika-73 nga klase sang Gilead. Wala gid namon ginpaabot nga iasayn kami sa East Africa, pero nalipay man kami. Nag-alagad kami sa Mombasa, Kenya, sing lima ka tuig. Sang 1987, sang wala na ginadumilian ang aton pagbantala sa Tanzania, gin-asayn kami didto. Nag-alagad kami didto sing 26 ka tuig kag dayon nagbalik kami sa Kenya.

Ang pagtudlo sang kamatuoran sa Biblia sa mapainubuson nga mga tawo amo ang naghatag sa amon sang matuod nga kalipay. Halimbawa, ang una ko nga Bible study sa Mombasa amo ang isa ka lalaki nga napanaksihan ko. Ginhatagan ko sia sang duha ka magasin, dayon nagsiling sia, “Kon matapos ko ini basa, ano dayon ang himuon ko?” Pagkasunod nga semana, nagsugod kami sa pag-Bible study kag gingamit namon ang libro nga Mahimu Ka Mabuhi sing Dayon sa Paraiso sa Duta. Bag-o lang ma-translate ini nga libro sa Swahili. Pagligad sang isa ka tuig, nabawtismuhan sia kag nangin regular payunir sia sang ulihi. Sugod sadto, halos 100 na ka tawo ang nabuligan niya kag sang iya asawa nga magdedikar kag magpabawtismo.

Sang nahangpan ko kon ngaa gintuga sang Dios ang mga tawo, pamatyag ko daw pareho ako sa nagalakbay nga negosyante nga nakakita sang malahalon nga perlas kag ginpabaloran gid niya ini. (Mat. 13:45, 46) Gusto ko gamiton ang akon bilog nga kabuhi sa pagbulig sa iban nga mabal-an man ang kamatuoran. Naeksperiensiahan namon sang akon pinalangga nga asawa nga ginabuligan ni Jehova ang iya katawhan nga mangin malipayon sa ila kabuhi.