Әз сала 1948-да Нидерландеда һатьм буйине. Саләк шунда, малбәта мьн дәрбази Сао Пауло (Бразилйа) бу. Де у баве мьн һәр һʹәфтә дьчун дере, у мә һәр рʹож паши шиве тʹәвайи Кʹьтеба Пироз дьхԝәнд. Сала 1959-да, мә диса мала хԝә бар кьр. Ижар, әм дәрбази Америкайе бун, у әм ль Мәсашусәтсе щиԝар бун.

Малбәта мәда әм 8 кәс бун, ләма лазьм бу кӧ баве мьн гәләк бьхәбьтә сәва әʹбура малбәте бькә. Әԝ щар-щара ча фьрошә, авакʹаре рʹе, у компанйа һʹәмдьнйайеда йа тәйара, ча ԝәкʹил дьхәбьти. Гава әԝ хәбат кʹәтә дәсте ԝи, әм гәләк ша бун, чьмки бь сайа ве хәбате мә дькарьбу һеса һәрʹьн щурʹә-щурʹә ԝәлата.

Мәкʹтәбеда, әз гәләк щар дьфькьрим: «Гәло әзе паши мәкʹтәбе чь бькьм?» Һьнә һәвалед мьн сафи кьрьбун, ԝәки һәрʹьн занингәһе, һьнәка жи сафи кьрьбун ԝәки бьбьн әскәр. Әз баԝәр бум кӧ әзе тʹӧ щар нәбьм әскәр, чьмки әз нә йәки шәрʹок бум. Ләма, сәва кӧ нәчьм әскәрийе, әз чум занингәһе. Ле мьн һәртʹьм дьхԝәст али мәрьва  бькьра, чьмки мьн дьхԝәст ԝәки жийина мьн пʹучʹ нибә у әзе ӧса дьһа бәхтәԝар бьм.

Занингәһеда, дәрсед антроположийе мьн хԝәш дьһатьн, чьмки мьн дьхԝаст пебьһʹәсийа һәла жийин ча дәстпебу. Дәрсдаред мә теорийа еволусйайе әм һин дькьрьн у дьхԝәстьн мә бьдьнә баԝәркьрьне ԝәки әва рʹаст ә. Ле бона мьн, һьнә һинкьрьнед ԝан нәлогики бун, у лазьм бу мьн чʹәʹвгьрти ван теорийа баԝәр кьра. Бь рʹасти жи әв йәк нә ль гора метода зандарийе йә.

Дәрсдара принсипед нав-намусийе әм һин нәдькьрьн. Ԝана мәрʹа дьгот кӧ жийинеда тьште һәри фәрз әв ә, ԝәки мәрьв һәр тьшти бькә кӧ пешдачуйи бә. Гава мьн тʹәви һәвалед хԝә ԝәхт дәрбаз дькьр у наркотик дьда хәбате, кʹефа мьн хԝәш бу, ле әв йәк зу дәрбаз дьбу. Мьн хԝәрʹа пьрс дьда: «Гәло жийинәкә бь нет әв ә?»

Паши дәмәке, әз дәрбази занингәһа бажаре Бостоне бум. Сәва кӧ әз бькарьбьм пʹәре һинбуна занингәһе бьдьм, әз һавине дьхәбьтим. Сәр ве хәбате, әз щара пешьн рʹасти Шәʹдед Йаһоԝа һатьм. Һәвалкʹаре мьн бәʹса пʹехәмбәртийа дәрһәԛа ‹һʹәфт ԝәхта› кьр, йа кӧ кʹьтеба Данийел сәре 4-да ньвисар ә, у гот кӧ әм рʹожед ахьрийеда дьжин (Данийел 4:13-17). Мьн зу фәʹм кьр кӧ һәгәр әз бәрдәԝам кьм тʹәви ԝи хәбәр дьм у сәр кʹур бьфькьрьм, ԝе лазьм бә кӧ әз жийина хԝә бьгӧһезьм. Ләма, мьн һәр тьшт дькьр кӧ рʹасти ԝи нәйем.

Занингәһеда, әз ԝан курса дәрбаз бум, йед кӧ ԝе мьн һазьр кьрана бона хәбата рʹәзәдьли Америкайа Башуреда. Әз дьфькьрим кӧ һәгәр әз али мәрьвед һʹәԝщәдар бькьм, жийина мьн ԝе бь нет бә. Ле мьн паше фәʹм кьр кӧ әв йәк бәс нинә. Ләма әз хьлазийа семестре жь занингәһе дәркʹәтьм.

Мәһа Гӧлане йа сала 1970, әз дәрбази Амстердаме (Нидерланд) бум, ԝәки ве компанйатәйарада бьхәбьтьм, кʹидәре баве мьн дьхәбьти. Бь сайа ве хәбате, мәщала мьн һәбу кӧ әз һәрʹьм ԝәлатед Африка, Америка, Әԝропа у Асйайе. Мьн зу фәʹм кьр ԝәки һʹәму ԝәлатада проблемед мәзьн һәнә, у мьнрʹа ӧса дьһатә кʹьфше, ԝәки тʹӧ кәс нькарә ԝана сафи бькә. Хԝәстьна мьн кӧ али мәрьва бькьм дьһа зедә бу, ләма әз вәгәрʹийам занингәһа Бостоне.

Ле мьн тедәрхьст кӧ занингәһ щабед сәр пьрсед жийине надә. Мьн ньзаньбу әз чь бькьм, ләма мьн жь дәрсдарәки хԝә ширәт хԝәст. Жь щаба ԝи әз мәтʹал мам. Әԝи гот: «Ԛә һежа йә тӧ һинбуне бәрдәԝам ки? Занингәһ бьһелә!» Әв ширәт бона мьн бәс бу. Мьн гӧһ да ԝи у әз жь занингәһе дәркʹәтьм.

Жийина мьн һе бе нет бу, ләма мьн сафи кьр ԝәки тʹәви кʹомәкә щаһьла бьбьмә йәк, йед кӧ ча дьһатә кʹьфше дьхԝәстьн әʹдьлайи у һʹьзкьрьне пешда бьвьн у мьԛабьли әʹдәтед сосйал дәрдькʹәтьн. Әз у һьнә һәвалед мьн, әм бь автостопе жь Америкайе һʹәта Акапулкайе (Мәксика) чун. Жийина ван щаһьла аза у бедәрд дьһатә кʹьфше. Ле ԝәʹдә шунда, мьн тедәрхьст кӧ жийина ԝан жи бе нет ә у шабуна ԝан ԝәʹдәлу йә. Ӧса жи, гәләк жь ԝан мәрьвед ԛәлп у нәамьн бун.

Ԝи чахи, тьштәки кӧ мьн жь бьчʹуктайе дьхԝәст бькьра, диса кʹәтә дьле мьн. Мьн дьхԝәст ча капитан бь гәмийе рʹеԝити бькьра. Ле бона ве йәке, лазьм бу кӧ әз хԝәрʹа гәмики бькʹьрʹьм. Һәваләки мьн бь наве Том жи ве йәке дьхԝәст, ләма мә сафи кьр тʹәвайи рʹеԝитийа тʹәмамийа дьнйайе бькьн. Нета мьн әв бу кӧ гьравәкә ԝәк щьнәт бьвиньм, ԝәки әз жь ԛәйд у ԛанунед сосйали хьлаз бьм.

Пешийе, әз у Том, әм чун Арәнйс дә Марда, незики Барселонайе (Испанйа). Ԝедәре мә хԝәрʹа гәми бь наве «Ллйгра», йа кӧ дьрежайа ԝе 9.4 метьр бу, кʹьрʹи. Мә әв ԛәйьк тʹәзә кьр, ԝәки әм бькарьбьн пе рʹеԝитийе бькьн. Жь бо ве йәке кӧ әм ләз нәдькʹәтьн щики зу һәрʹьн, мә мотора ԛәйьке дәрхьст у ви щийи бь ава вәхԝарьне тʹьжә кьр. Сәва кӧ әм бькарьбьн портед бьчʹукда гәмийа хԝә бьдьнә сәкьнандьне, мә берькед 5 метьри кʹьрʹин. Паши һʹәму һазьрийед хԝә, әм рʹе кʹәтьн у чун Сәйшәле, Окйануса Һьнди. Плана мә әв бу кӧ әм дәр-дора Африкайе бьгәрʹьн. Мә рʹийа хԝә бь аликʹарийа һащәта гәмивана у ль гора стәйрк, хәритед стәйрка у кʹьтеба дьдит. Әз әʹщебмайи дьмам кӧ мә чаԝа рʹийа рʹаст дьдит.

Гәләк ԝәхт дәрбаз нәбу кӧ мә фәʹм кьр, ԝәки ԛәйька мә бь зедәйи кәвн ә сәва окйануседа рʹеԝитийе бькә. Һәр сьһʹәт, ԝәкә 22 литьр ав дькʹәт һʹӧндӧре ԛәйька мә! Чаԝа мьн серида готьбу, фьртонәкә мәзьн рʹабу, у әз ӧса тьрсийам кӧ паши гәләк сала, мьн щара пешьн Хԝәдерʹа дӧа кьр. Мьн ԝирʹа соз да кӧ һәгәр әм сах бьминьн, әзе хирәт бькьм кӧ ԝи нас бькьм. Фьртонә сәкьни у мьн соза хԝә ани сери.

Гава әм бәʹреда бун, мьн дәстпекьр хԝәндьна Кʹьтеба Пироз. Биньн бәр чʹәʹве хԝә кӧ Бәʹра Навбәре чьԛас хԝәш бу. Дәр-дора ԛәйьке мәʹси у дәлфин банз дьдан, у хьлазийа һоризонте тʹӧнә бу. Шәв, гава мьн дина хԝә дьда Рʹийа Кадьзе, әз һʹәйран дьмам у әз ида баԝәр бум кӧ Хԝәде һәйә у әԝ бона инсанәте хәм дькә.

Паши кӧ әм чәнд һʹәфтә бәʹреда бун, әм гьһиштьн порта Аликанте (Испанйа), у ԝедәре мә ԛәйька хԝә дьхԝәст бьфьрота ԝәки йа дьһа баш бькʹьрʹьн. Һьлбәт нә һеса бу кӧ ԛәйька хԝәйә кәвн, рʹьзи у бемотор бьфьрошьн. Ле алийе дьнва, гәләк баш бу кӧ ԝәхта мьн һәбу Кʹьтеба Пироз бьхуньм.

Һәр чьԛас мьн Кʹьтеба Пироз дьхԝәнд, мьн һе зәлал фәʹм дькьр кӧ рʹебәрийа ве кʹьтебе бона жийине гәләк керһати йә. Мьн хԝәш дьһат кӧ Кʹьтеба Пироз әшкәрә дьбежә кӧ чьма фәрз ә мәрьв бь жийинәкә пʹак у нав-намус бьжин. Мьн фәʹм нәдькьр кӧ пʹьрʹанийа мәрьва, һәла һе әз жи, хԝә ча Мәсиһи һʹәсаб дькьн, ле готьнед Кʹьтеба Пироз давежьн пьшт гӧһе хԝә.

Мьн хԝәрʹа ԛьрар кьр ԝәки жийина хԝә бь тʹәмами бьгӧһезьм, ләма мьн тʹәрка наркотика да. Әз дьфькьрим кӧ гәрәке һәбьн мәрьвед ӧса, йед кӧ ль гора принсипед Кʹьтеба Пироз дьжин, у мьн дьхԝәст әԝ нас кьрана. Мьн диса щарәк Хԝәдерʹа дӧа кьр у хԝәст кӧ әԝ али мьн бькә ԝәки әз ԝана бьвиньм.

Мьн план чекьр, ԝәки һʹәта кӧ әз религийа рʹаст бьвиньм, әз һʹәму религийа у баԝәрийа  йәк бь йәк бьщерʹьбиньм. Гава әз ль кʹучʹед Аликанте дьмәшийам, әз рʹасти гәләк авайед религи һатьм. Ле чьмки гәләк авайада пʹут у шькьл һәбун, мьн дәрберʹа фәʹм кьр кӧ әԝ нә религийед рʹаст ьн.

Ләʹдәке, әз паши нивро сәр тʹәпәки рʹуньшти бум, у мьн Аԛуб 2:1-5 дьхԝәнд. Әв рʹез дьбежьн кӧ гәрәке мәрьв нә тʹәне кәсед дәԝләти һʹьз бькә. Гава әз вәдьгәрʹийам ԛәйьке, мьн дина хԝә да авайикә религи. Сәр ве авайе, «Ода Щьвата йа Шәʹдед Йаһоԝа», ньвиси бу.

Мьн хԝәрʹа гот: «Кʹа әз ван мәрьва бьщерʹьбиньм. Гәло әԝе мьн ԛәбул бькьн йан на?» Ләма жи әз пʹехас у бь шале дьрʹанди кʹәтьм Ода щьвате. Бьраки щабдар мьнрʹа гот ԝәки әз кʹеләка пирькәке рʹунем. Әԝе рʹезед кӧ готарван бәʹса ԝан дькьр, мьнрʹа нишан дькьр. Паши щьвине, гәләк кәс һатьн у бь дьлгәрми әз сьлав дькьрьм. Бьраки әз гази мала хԝә кьрьм, ԝәки әм тʹәвайи хәбәр дьн, ле чьмки мьн Кʹьтеба Пироз һʹәта хьлазийе һе нәхԝәндьбу, мьн жерʹа гот: «Гава әз һазьр бьм, әзе тәрʹа бежьм». Ле һʹәта ԝе дәме, әз диса жи дьчум һʹәму щьвина.

Чәнд һʹәфтә шунда, әз чум мала ви бьрайи, у әԝи щабед пьрсед мьн дәрһәԛа Кʹьтеба Пироз да. Һʹәфтек шунда, әԝи чәнд кʹьнщед рʹьнд да мьн. Әԝи мьнрʹа гот кӧ хԝәйе ван кʹьнща кәледа йә, чьмки әԝи гӧһ дайә ве тʹәмийа Кʹьтеба Пироз кӧ гәрәке шагьртед Иса Мәсиһ «һәвдӧ һʹьз бькьн» у «һини шәрʹ нәбьн» (Ишайа 2:4, ИМ; Йуһʹәнна 13:34, 35). Ве йәке әз дамә баԝәркьрьне кӧ мьн рʹийа рʹаст дитийә! Ван мәрьва бь рʹасти гӧһ дьда ԛанунед нав-намусийе йед Кʹьтеба Пироз. Хԝәстьна мьн ида нә әв бу кӧ әз хԝәрʹа гьравәкә ԝәк щьнәт бьвиньм, ле кӧ Кʹьтеба Пироз кʹур леколин бькьм. Ләма әз вәгәрʹийам Нидерланде.

Әз бь автостопе рʹе кʹәтьм у паши чар рʹожа гьһиштьм бажаре Гронингене (Нидерланд). Ԝедәре, мьнрʹа хәбат лазьм бу, ԝәки әʹбура хԝә бькьм. Дькʹана нәщартийеда, мьн форма хәбате тʹьжә кьр. Йәк жь пьрсед формеда әԝ бу кӧ әз кʹижан религйайеда мә. Мьн ньвиси: «Шәʹде Йаһоԝа». Гава хԝәйе дькʹане ве йәке хԝәнд, әԝи рʹуйе хԝә тьрʹш кьр. Әԝи гот: «Әзе паше тәрʹа тʹеле хьм». Ле әԝи ԛә мьнрʹа тʹеле нәхьст.

Ижар әз чум дькʹана нәщартийейә дьн, у мьн хԝәйе дькʹанерʹа пьрси һәла ԝирʹа аликʹари лазьм ә йан на. Әԝи диплома мьн  хԝәст у документед кʹидәре әз дьхәбьтим. Мьн гот кӧ мьн ԛәйькед дар чедькьрьн. Әԝи гот: «Тӧ дькари паши нивро хәбате дәстпеки, ле тʹәне бь шәртәке. Әз Шәʹде Йаһоԝа мә, у әз ль гора принсипед Кʹьтеба Пироз дьжим, ләма әз дькʹана хԝәда проблем нахԝазьм». Әз шаш у мәтʹал мам, у мьн гот: «Әз жи Шәʹде Йаһоԝа мә!» Пʹоре мьн дьреж бу, у рʹийе мьн һәбу, ләма әԝи фәʹм кьр кӧ әз бь рʹасти Шәʹде Йаһоԝа ниньм. Әԝи гот: «Баш ә, әзе тʹәви тә һинбуна Кʹьтеба Пироз дәрбаз бькьм». Әз гәләк ша бум, у әз ԛайил бум. Һьнге мьн фәʹм кьр чьрʹа хԝәйе дькʹана дьн мьнрʹа тʹеле нәхьст, Йаһоԝа дӧайе мьн бьһист ләма (Зәбур 37:4). Әз саләке тʹәви ви бьрайи дьхәбьтим. Әԝи тʹәви мьн һинбуна Кʹьтеба Пироз дәрбаз дькьр, у мәһа Чьләйе йа сала 1974, әз һатьмә ньхӧмандьне.

Мәһәк шунда, мьн пешәнгти дәстпекьр. Мьн жь ве хьзмәтийе гәләк шабуне дьстанд. Мәһа дьн, әз дәрбази Амстердаме бум кӧ пьштгьрийа кʹомәкә сәр зьмане Испани бькьм, йа кӧ тʹәзә һатьбу сазкьрьн. Мьн тʹәви гәләк мәрьва сәр зьманед Испани у Португали һинбуна Кʹьтеба Пироз дәрбаз дькьр. Мәһа Гӧлане йа сала 1975, әз ча пешәнге мәхсус һатьмә кʹьфшкьрьне.

Рʹожәке, пешәнгәкә мәхсус бь наве Инәк һат сәр щьвина мәйә сәр зьмане Испани, ԝәки жьнькәкә Боливйайи мәрʹа бьдә наскьрьн, йа кӧ Кʹьтеба Пироз һин дьбу. Инәк у әз, мә сафи кьр ԝәки һәвдӧ бь сайа нәʹма нас бькьн, у гәләк ԝәхт дәрбаз нәбу кӧ мә фәʹм кьр ԝәки нетед мә ԝәк һәв ьн. Ләма әм сала 1976-да зәԝьщин, у мә һʹәта сала 1982 ча пешәнгед мәхсус хьзмәт кьр. Ве сале, мә тʹәглифи Мәкʹтәба Гиләде кьрьн. Паши хьлазкьрьна мәкʹтәбе, тʹәшкиләте әм шандьн Момбасайе (Кәнйа), у әм пенщ сала ԝедәре ман. Сала 1987-да, тʹәшкиләте әм шандьн Танзанйайе, чьмки ԛәдәхәйа сәр шьхӧле мә ԝедәре һатә һьлдане. Әм 26 сала ԝедәре ман у паше вәгәрʹийан Кәнйайе.

Гава әм рʹасти мәрьвед дьлсах тен, йед кӧ рʹастийа Кʹьтеба Пироз ԛимәт дькьн, әм гәләк ша дьбьн. Мәсәлә, гава әм тʹәзә һатьбун Момбасайе, әз хьзмәтийеда рʹасти мерәки һатьм. Мьн дӧ журнал данә ԝи, у әԝи мьн пьрси: «Паши кӧ әз ԝана хьлаз бькьм, әзе чь бькьм?» Һʹәфтек шунда, мьн бь аликʹарийа кʹьтебәкә кӧ бь зьмане Сԝаһили тʹәзә дәркʹәтьбу, тʹәви ԝи һинбуна Кʹьтеба Пироз дәстпекьр. Саләк шунда, әԝ һатә ньхӧмандьне у бу пешәнге һәртʹьм. Жь ԝи ԝәʹдәйи һʹәта иро, әԝи тʹәви жьна хԝә али ԝәкә 100 кәси кьрьнә кӧ бьбьн Шәʹдед Йаһоԝа.

Иса бәʹса базьрганәки кьрьбу, йе кӧ «гава дӧрʹәки пʹьрʹ ԛимәт дьбинә, дьчә һʹәму һәбука хԝә дьфьрошә у ԝи дӧрʹи дькʹьрʹә». Гава мьн нета жийине дит, мьн жи хԝә мина ԝи базьргани тʹәхмин кьр (Мәтта 13:45, 46). Мьн дьхԝәст али кәсед дьн жи бькьра кӧ әԝ нета жийине бьвиньн. Бәле, әз у жьна мьнә дәлал, мә бь чʹәʹве хԝә дитийә кӧ Йаһоԝа хьзмәткʹаред хԝә чаԝа кʹәрәм дькә у жийинәкә бь нет дьдә ԝан.