A bɔn na Nɛdaland insay 1948. Di nɛks ia, mi famili bin transfa na Saw Pawlo, insay Brazil. Mi mama ɛn papa bin de go chɔch ɔltɛm, ɛn bɔku tɛm wi bin de rid di Baybul togɛda as famili afta wi kin dɔn it ivintɛm. Insay 1959, wi bin lɛf Brazil ɛn go na Amɛrika. Wi bin go de na wan say we nem Masachusɛts.

Na wi et bin de na wi famili, ɛn papa bin de wok tranga wan fɔ kia fɔ wi. I bin de wok as selsman we de travul, i bin de mek rod, ɛn i bin de wok fɔ wan intanashɔnal ialayn kɔmni. Ɔlman na di famili bin gladi we i bin gɛt wok na di ialayn bikɔs i bin de alaw wi fɔ travul go bɔku say dɛn.

We a bin de sɛkɔndari skul, bɔku tɛm a bin de tink to misɛf se, ‘Wetin a go du we  a big?’ Sɔm pan mi padi dɛn bin disayd fɔ go na yunivasiti, dɔn di ɔda wan dɛn bin disayd fɔ jɔyn di ami. Bɔt a nɔ bin want fɔ jɔyn di ami bikɔs a nɔ bin lɛk fɔ agyu ɛn a nɔ bin lɛk fɔ fɛt. So a bin disayd fɔ go na yunivasiti so dat a nɔ go jɔyn di ami. Bɔt wetin mɔ a bin want fɔ du na fɔ ɛp pipul dɛn, bikɔs a bin tink se i go mek mi layf gɛt minin.

Na yunivasiti, a bin want fɔ stɔdi bɔt mɔtalman, bikɔs a bin rili want fɔ no aw layf bigin. Dɛn bin tich wi bɔt ɛvolushɔn ɛn di ticha dɛn bin want wi fɔ biliv se da tichin de na tru. Bɔt to mi, sɔm tin dɛn we dɛn bin de ɛksplen nɔ mek sɛns ɛn dɛn bin de fos mi fɔ biliv dɛn we a nɔ gɛt ɛni pruf.

Di klas dɛn we a bin de atɛnd, dɛn nɔ bin de tich gud prinsipul dɛn bɔt wetin rayt ɛn rɔŋ. Bifo dat, dɛn bin de tich wi fɔ du ɛnitin we wi ebul fɔ du fɔ gɛt gud rizɔlt na yunivasiti. A bin de gladi we a bin de spɛn tɛm wit mi padi dɛn na pati dɛn ɛn we a bin de tek difrɛn drɔgs dɛn, bɔt da gladi-at de nɔ bin las. A bin de wɔnda, ‘Fɔ se dis na layf we rili gɛt minin?’

Da tɛm de, a bin muf go na wan siti we nem Bostin, ɛn a bin stat fɔ atɛnd yunivasiti de. Fɔ pe mi yunivasiti fiz, a bin de wok ɔlide tɛm, ɛn na pan da wok de a bin mit wan Jiova Witnɛs fɔ di fɔs tɛm. Wan mi wokmet bin tɔk to mi bɔt di prɔfɛsi bɔt di “sɛvin tɛm” we de na Daniɛl chapta 4 ɛn ɛksplen se wi de insay di las dez. (Dan. 4:​13-17) Wantɛm wantɛm, a bin kam fɔ si se if a kɔntinyu fɔ tɔk wit am ɛn tek wetin i de tɛl mi as sɔntin we siriɔs, a go nid fɔ chenj di we aw a bin de liv mi layf. So a bin du ɔl wetin a ebul fɔ avɔyd am.

We a bin de na yunivasiti, a bin de tek klas dɛn we go ɛp mi fɔ du vɔlɔntia wok na Sawt Amɛrika. A bin tink se fɔ ɛp ɔda pipul dɛn go mek mi layf gɛt minin. Bɔt a bin kam fɔ no se dis sɛf nɔ bin mek mi layf gɛt minin. Mi at bin pwɛl, so a lɛf yunivasiti we di ia dɔn.

Insay Me 1970, a go na Amstadam, insay Nɛdaland, fɔ go wok na di sem ialayn kɔmni we mi papa bin de wok. Bikɔs ɔf dis wok, a bin ebul fɔ travul go bɔku say dɛn lɛk kɔntri dɛn na Afrika, Amɛrika, Yurop, ɛn Eshia. A bin kam fɔ no se i nɔ mata us kɔntri a go, dɛn ɔl gɛt big big prɔblɛm dɛn ɛn i bin tan lɛk se nɔbɔdi nɔ ebul sɔlv dɛn. A bin stil want fɔ du sɔntin we rili impɔtant na mi layf, so a bin disayd fɔ go bak na Amɛrika ɛn go na di sem yunivasiti we a bin de go na Bostin.

Bɔt i nɔ te, a kam fɔ no se a nɔ stil de gɛt ansa to mi kwɛstyɔn dɛn bɔt layf. A nɔ bin no wetin fɔ du, so a aks wan pan mi lɛkchɔra dɛn fɔ advays. A bin sɔprayz we i tɛl mi se: “Wetin mek yu de kɔntinyu fɔ stɔdi na ya? Na fɔ lɛf yunivasiti wantɛm.” A bin gladi fɔ du wetin i se. So a lɛf yunivasiti ɛn a nɔ ɛva go bak.

Bikɔs a bin stil de fil se mi layf nɔ gɛt wan minin, a bin disayd fɔ jɔyn wan grup we de agens tin dɛn we kɔmɔn na sosayti ɛn we bin tan lɛk se dɛn de tray fɔ mek pis ɛn lɔv de. Mi ɛn mi padi dɛn bin de travul frɔm Amɛrika te go na Akapulko we de na Mɛksiko bay we wi bin de beg lift to pipul dɛn. Wi bin de wit pipul dɛn we bin de liv kiafri layf, ɛn i bin tan lɛk se dɛn nɔ gɛt wan prɔblɛm ɔ sɔntin fɔ wɔri bɔt. Bɔt we a bin de wit dɛn, a bin kam fɔ no se dɛn layf nɔ gɛt minin ɛn dɛn nɔ gɛt tru tru gladi-at. A bin kam fɔ si se dɛn na pipul dɛn we nɔ ɔnɛs ɛn dɛn bin de kɔmɔt biɛn dɛnsɛf.

Insay da tɛm de, a bin bigin fɔ tink bak bɔt sɔntin we a bin want fɔ du we a bin smɔl. A bin want fɔ de travul na si as kapten. Di wangren we we a go ebul fɔ du dat na we a gɛt mi yon bot. Bikɔs wan mi padi we nem Tɔm bin want fɔ du di sem tin, wi bin disayd fɔ travul rawnd di wɔl togɛda. A bin want fɔ fɛn wan paradays ayland we a go de ɛn nɔ nid fɔ fala lɔ dɛn we pipul dɛn kin fala.

Mi ɛn Tɔm bin travul na wan ples we nem Arɛnyɛz de Ma, nia Basilona, insay Spen. Na de wi bay wan bot we lɔng lɛk 31-fut (9.4 mita) we nem Ligra. Wi bigin fɔ mek di bot di kayn we we i go sef fɔ yuz am na si. Bikɔs wi nɔ bin de rɔsh fɔ go usay wi want fɔ go, wi bin pul di injin ɛn yuz di spes fɔ put wata fɔ drink. Fɔ lɛ wi go ebul fɔ pak wi bot na dɛn smɔl waf dɛn, wi bin bay tu padul dɛn we lɔng lɛk 16-fut (5 mita). Faynali, wi bin stat fɔ travul fɔ go na Seshɛls, we de na di Indian Oshɔn. Wi bin plan fɔ travul na di wɛst kost na Afrika ɛn rawnd wan say we nem di Cape of Good Hope, na Sawt Afrika. Wi bin yuz di sta dɛn, sɔm map dɛn, ɛn simpul instrumɛnt dɛn fɔ ɛp wi fɔ go na di rayt say. A bin kɔle di we aw wi bin ebul fɔ no di ɛgzakt say we wi bin de.

Bɔt i nɔ te, wi bin kam fɔ no se wi nɔ go ebul fɔ kɔntinyu fɔ yuz wi ol bot fɔ travul na di si. Na lɛk siks galɔn wata bin de kam insay di bot ɛni awa! Lɛk aw a bin dɔn tɔk na di biginin, we di big big briz bin de blo, a fred ɛn a bin pre fɔ di fɔstɛm afta lɔng tɛm we a bin dɔn stɔp fɔ pre. A prɔmis Gɔd se if i sev mi, a go tray fɔ sabi am. Di big big briz bin lɛf fɔ blo, ɛn fɔ di fɔs tɛm, a bin kip mi prɔmis.

A bigin rid di Baybul we a bin de na si. Imajin aw i bin rili fayn we a sidɔm na mi bot midul di Mɛditarenian Si, ɛn ɔl wetin a bin de si na di difrɛn difrɛn fish dɛn ɛn di spes bitwin di si ɛn di skay. We nɛt rich, a bin de kɔle di bɔku bɔku sta dɛn we a bin de si, ɛn dat bin mek a biliv mɔ ɛn mɔ se Gɔd de we lɛk mɔtalman.

Afta we wi bin dɔn de na si fɔ sɔm wiks, wi bin rich na wan waf we de na wan ples we dɛn kɔl Alikante, insay Spen, usay wi bin tray fɔ sɛl wi bot so dat wi go bay fayn wan. Wi nɔ bin sɔprayz fɔ no se i nɔ bin izi fɔ fɛn pɔsin we go bay am bikɔs i bin dɔn ol, i nɔ gɛt injin, ɛn i de lik! Bɔt dat na bin pafɛkt tɛm fɔ lɛ a rid mi Baybul.

Di mɔ we a bin de rid di Baybul, na di mɔ a bin kam fɔ no se na buk we de tich wi bɔt tin dɛn we go ɛp wi fɔ gɛt gladi-at. A bin rili kɔle di we aw di Baybul ɛksplen klia wan aw wi fɔ liv klin layf, ɛn a bin de wɔnda wetin mek bɔku pan wi we se wi na Kristian, nɔ de fala wetin di Baybul de se.

A bin dɔn mekɔp mi maynd fɔ tek impɔtant stɛp dɛn fɔ klin mi layf, so a bin stɔp fɔ tek drɔgs. A bin tɛl misɛf se i go mɔs bi se pipul dɛn de we de obe wetin di Baybul de tich, ɛn a bin want fɔ mit dɛn. So fɔ di sɛkɔn tɛm a bin pre to Gɔd ɛn aks am fɔ ɛp mi fɔ fɛn dɛn.

To mi, i bin tan lɛk se i mek sɛns fɔ stɔdi ɔl di rilijɔn dɛn wan bay wan te a fɛn di tru  rilijɔn. We a bin de waka na di strit dɛn na Alikante, a bin si bɔku bildin dɛn usay dɛn de wɔship Gɔd. Bɔku pan dɛn bin gɛt aydɔl dɛn, so i bin izi fɔ lɛ a no se dis nɔto di tru rilijɔn.

Wan Sɔnde aftanun, a bin sidɔm na wan il we nɔ de fa frɔm di waf, ɛn a bin de rid Jems 2:​1-5, usay di Baybul wɔn wi se wi nɔ fɔ tek di wan dɛn we jɛntri lɛk se dɛn bɛtɛ pas ɔda pipul dɛn. We a bin de go bak na wi bot, a pas nia wan bildin we fiba lɛk say we dɛn de wɔship Gɔd, ɛn a bin si wan sayn ɔp di domɔt usay dɛn rayt se: “Kingdom Hall of Jehovah’s Witnesses.”

So a bin tɛl misɛf se, ‘A fɔ tɛst dɛn pipul dɛn ya. Mek a si aw dɛn go trit mi.’ So a bin go insay di Kiŋdɔm Ɔl wit bia fut, wit mi lɔng bia bia, ɛn a bin wɛr jin trɔsis we chɛr chɛr. Di atɛndant bin gi mi sit nia wan ol mami we bin trit mi fayn ɛn ɛp mi fɔ fɛn di skripchɔ dɛn we di spika bin de kɔl. Afta di mitin, a bin rili sɔprayz bay di we aw ɔlman we kam grit mi bin de trit mi fayn. Wan man bin invayt mi fɔ go na in os fɔ tɔk bɔt di Baybul, bɔt bikɔs a nɔ bin dɔn rid di Baybul dɔn yet, a bin tɛl am se, “A go mek yu no we a rɛdi.” Da tɛm de, a bin stat fɔ atɛnd ɔl di mitin dɛn.

Afta sɔm tɛm, a bin go fɛn di man na in os ɛn i bin ansa ɔl mi Baybul kwɛstyɔn dɛn. Afta wan wik, i bin gi mi bag we ful-ɔp wit bɔku fayn fayn klos dɛn. I bin tɛl mi se di pɔsin we gɛt di klos dɛn de na prizin bikɔs i de obe wetin di Baybul se fɔ lɛk in kɔmpin dɛn ɛn nɔ fɔ fɛt wɔ. (Ayz. 2:​4; Jɔn 13:​34, 35) A bin kam fɔ biliv se a dɔn fɛn wetin a bin de luk fɔ, we na pipul dɛn we de obe wetin di Baybul se bɔt aw fɔ liv klin layf! Mi gol nɔto fɔ fɛn paradays ayland igen bɔt na fɔ stɔdi di Baybul ɛn ɔndastand am gud gud wan. So a bin go bak na Nɛdaland.

A bin yuz 4 dez fɔ go na Groningen insay Nɛdaland, bay we a bin de beg lift. We a rich, a bigin fɔ fɛn wok fɔ kia fɔ misɛf. So a bin aplay fɔ wok na wan kapɛnta shɔp. Dɛn gi mi wan fɔm fɔ fil, ɛn insay di fɔm dɛn aks fɔ mi rilijɔn. A bin rayt se, “Mi na Jiova Witnɛs.” We di man we gɛt di shɔp rid dat na mi fɔm, a bin notis se in fes chenj. Dɔn i tɛl mi se, “A go kɔl yu.” Bɔt i nɔ ɛva kɔl mi.

A go na wan ɔda kapɛnta shɔp, ɛn a bin aks di man we gɛt am if i nid ɛp. I bin se mek a gi am pepa we de sho ɔmɔs buk a dɔn lan  ɛn di wok dɛn we a bin de du fɔs. A bin ɛksplen to am se a bin dɔn ɛp fɔ ripia wan wud bot. A bin sɔprayz we i tɛl mi se, “Yu kin stat fɔ wok dis aftanun, bɔt na wangren tin nɔmɔ a want. A nɔ want mek yu kɔz ɛni prɔblɛm fɔ mi na mi shɔp bikɔs mi na Jiova Witnɛs ɛn na Baybul prinsipul dɛn a de fala.” A bin rili sɔprayz ɛn a tɛl am se, “Mi bak na Jiova Witnɛs!” Bɔt bikɔs a bin gɛt lɔng ia ɛn bia bia, i tɛl mi se, “Oke, a go stɔdi di Baybul wit yu!” A bin gladi fɔ dat. Na da tɛm de a bin ɔndastand klia wan wetin mek da ɔda man nɔ bin kɔl mi bak. Jiova bin de ansa mi prea. (Sam. 37:​4) A bin wok na da brɔda de in shɔp fɔ wan ia. Insay da tɛm de, i bin stɔdi di Baybul wit mi, ɛn afta dat a bin baptayz insay Janwari 1974.

Afta wan mɔnt, a bin stat fɔ payɔnia, ɛn dat bin mek a gɛt tru tru gladi-at. Di nɛks mɔnt, a bin go na Amstadam fɔ ɛp wan nyu Spanish langwej grup. A bin rili gladi fɔ kɔndɔkt stɔdi insay di Spanish ɛn Pɔtyugiz langwej dɛn! Insay Me 1975, a bin gɛt di chans fɔ sav as spɛshal payɔnia.

Wan de, wan spɛshal payɔnia sista we nem Inɛkɛ bin kam na wi Spanish mitin so dat in Baybul studɛnt we kɔmɔt na Bolivia go sabi di brɔda ɛn sista dɛn we de tɔk Spanish. Mi ɛn Inɛkɛ bin disayd fɔ no wisɛf mɔ bay we wi bin de rayt lɛta to wisɛf, ɛn insay shɔt tɛm, wi bin kam fɔ no se wi gɛt di sem gol dɛn. So wi bin mared insay 1976, ɛn wi bin kɔntinyu fɔ sav as spɛshal payɔnia dɛn te 1982 we dɛn bin invayt wi fɔ atɛnd di 73 klas na Giliad. Wi bin rili sɔprayz ɛn gladi we dɛn bin asayn wi na Ist Afrika, usay wi bin sav fɔ fayv ia na Mumbasa, insay Kenya! Insay 1987, dɛn bin asayn wi na Tanzania, usay dɛn bin dɔn pul di ban we dɛn bin ban wi prichin wok. Wi bin de de fɔ 26 ia bifo wi go bak na Kenya.

Wi layf dɔn gɛt rial minin we wi de ɛp ɔmbul pipul dɛn fɔ lan di tru tin dɛn we de na di Baybul. Fɔ ɛgzampul, mi fɔs Baybul stɔdi na Mumbasa na bin wan man we a bin mit we a bin de du pɔblik witnɛsin. We a gi am tu magazin dɛn, i aks mi se, “Wetin a go du we a rid dɛn dɔn?” Di nɛks wik, a bin stat fɔ stɔdi di Baybul wit am wit di buk we nem You Can Live Forever in Paradise on Earth, we dɛn bin jɔs dɔn pul insay Swaili. I bin baptayz afta wan ia ɛn i bin bi rɛgyula payɔnia. Frɔm da tɛm de, in ɛn in wɛf dɔn ɛp ɔlmɔst 100 pipul dɛn fɔ gi dɛn layf to Jiova ɛn baptayz.

We a bin kam fɔ ɔndastand fɔ di fɔs tɛm di rizin we mek Gɔd mek mɔtalman, a bin fil lɛk di biznɛsman we bin de travul we bin fɛn wan spɛshal pal ɛn we nɔ bin want fɔ lɔs am. (Mat. 13:​45, 46) A bin want fɔ spɛn ɔl mi layf fɔ ɛp pipul dɛn fɔ fɛn di rial minin we layf gɛt. Mi ɛn mi wɛf we a rili lɛk, dɔn si fɔ wisɛf se Jiova de ɛp in pipul dɛn fɔ liv layf we gɛt rial minin.