Mi gebore na ini Bakrakondre na ini a yari 1948. A yari baka dati mi famiri froisi go na São Paulo, Brasyonkondre. Mi papa nanga mama ben e go fayafaya na kerki èn wi ben gwenti leisi Bijbel makandra baka te wi ben kaba nyan te neti. Wi froisi baka na ini a yari 1959, ma disi leisi wi go tan na Massachusetts na ini Amerkankondre.

Mi papa ben e wroko tranga fu sorgu gi wi osofamiri di ben abi 8 sma. A ben e seri sani gi wan bedrijf, a ben e sreka pasi èn a ben e wroko gi wan internationaal opolani bedrijf. Di a ben e wroko gi na opolani bedrijf wi alamala ben breiti, fu di wi ben man go na difrenti presi.

Di mi ben de na heiskoro ete, furu leisi mi ben e prakseri ’San mi o du nanga mi libi te mi kon moro bigi’? Sonwan fu den mati fu mi ben go na universiteit, aladi trawan fu den ben tron srudati. Ma mi no ben wani tron srudati, fu di mi no lobi fu meki trobi, èn mi no ben wani go feti srefisrefi. Dati meki mi bosroiti fu go na universiteit. Ma san mi ben wani trutru na fu yepi sma, bika mi ben denki taki dati ben o meki mi abi wan koloku libi.

Di mi ben de na universiteit mi ben ondrosuku sani fu owruten, fu di mi ben wani sabi fa a libi du kon. Den ben leri wi na evolutie-leri èn den ben wani wi bribi a leri dati. Ma son sani fu a leri disi mi no ben man bribi fu di buweisi no ben de. Den ben leri wi taki yu no man bribi wan sani sondro taki yu abi buweisi fu dati.

Na a universiteit den no ben leri wi san bun èn san ogri. Na presi fu dati den ben leri wi fu du ala san wi man fu wroko bun na skoro. Mi ben e firi prisiri te mi nanga den mati fu mi ben go na fesa èn te mi ben gebroiki drugs, ma a prisiri disi no ben e tan langa. Mi ben e aksi misrefi efu mi ben abi wan koloku libi trutru.

Na ini a pisi ten dati mi froisi go na a foto Boston èn mi go na wan universiteit drape. Fu ben man pai skoro mi bigin wroko na ini fakansi èn na so mi kon miti wan Yehovah Kotoigi fu a fosi leisi. Wan man di mi nanga en ben e wroko fruteri mi fu a profeititori fu Danièl kapitel 4 di e taki fu den ’seibi pisi ten’, èn a sori mi taki wi e libi na ini a ten fu a kaba (Dan. 4:13-17). A no teki langa fosi mi kon frustan taki efu mi ben o tan arki san a ben e taigi mi fu Bijbel èn bribi san mi ben e leri, dan mi ben o abi fu kenki a fasi fa mi ben e libi. Dati meki mi no ben wani bumui nanga en moro.

Di mi ben de na universiteit mi bigin leri fa fu du fri-wani wroko èn dati ben o sreka mi fu go yepi na ini Zuid-Amerika. Mi ben e prakseri taki mi ben o abi wan koloku libi te mi ben o yepi sma di de na nowtu. Ma mi kon frustan taki a wroko disi srefi no ben o meki mi firi koloku. Dati meki mi tapu nanga skoro.

Na ini mei 1970 mi froisi go tan na Amsterdam na ini Bakrakondre fu wroko gi a srefi opolani bedrijf pe mi papa ben wroko. A wroko disi ben meki taki mi ben man go na difrenti kondre ini Afrika, Noord nanga Zuid-Amerika, Europa èn na ini Asia. Esi-esi mi kon frustan taki ala den kondre pe mi go ben abi den srefi bigi problema èn nowan sma ben man lusu den. Mi ben wani du wan bun sani nanga mi libi, dati meki mi bosroiti fu go baka na a universiteit ini Boston.

Di mi go baka na skoro, mi kon frustan taki skoro no man gi piki tapu den aksi di abi fu du nanga a libi. Mi no ben sabi san fu du, dati meki mi aksi wan fu den professor di ben e gi mi leri san mi musu du. Mi skreki di a taigi mi: ’Fu san ede yu e go na skoro ete, fu san ede yu no e tapu nownowde?’ Mi ben breiti di a taigi mi dati. Dati meki mi tapu fu go na universiteit èn mi no go noiti moro.

Fu di mi no ben firi koloku ete meki mi bosroiti fu tron wan memre fu wan grupu di ben e gi sma deki-ati fu suku freide nanga lobi. Mi nanga wan tu mati fu mi ben e go na difrenti foto, fu Amerkankondre te go miti Acapulco na ini Meksikow. Wi ben libi nanga sma di no ben e hori densrefi na wet èn di ben e libi soleki fa den ben wani. A ben e gersi leki den no ben abi problema na ini den libi. Ma esi-esi mi kon si taki a fasi fa  den ben e libi no ben meki den de koloku trutru èn yu no ben man frutrow den tu.

Na a ten dati mi bigin prakseri wan sani di mi ben wani du sensi di mi ben yongu. Mi ben wani de wan kapten tapu wan seiriboto. A wan-enkri fasi fa mi ben kan du dati na te mi ben o abi mi eigi boto. Fu di wan mati fu mi di nen Tom ben wani du a srefi sani, meki wi bosroiti fu seiri lontu heri grontapu. Mi ben wani go na wan moi èilanti pe mi ben kan libi fri, soleki fa mi srefi wani.

Mi nanga Tom go na Arenys de Mar, krosibei fu a foto Barcelona na ini Spanyorokondre. Drape wi bai wan boto di langa so wan 9,4 meter èn wi gi en a nen Llygra. Wi bigin kenki wan tu sani na a boto so taki wi ben kan seiri sondro fu kisi problema na tapu se. Wi puru a masyin fu a boto so taki wi ben kan poti moro watra fu dringi na ini a boto. Wi bai tu langa pari fu 5 meter so taki wi ben kan pari a boto pasa den smara presi. A fosi presi pe wi ben wani go na den Seisyel-èilanti, na ini na India Se. Wi ben wani go na a West-syoro fu Afrika èn lontu Kaap de Goede Hoop, na ini Zuid-Afrika. Wi gebroiki sani soleki den stari, karta pe den teken stari na tapu, buku èn tra makriki sani di kan tyari wi go na a yoisti presi. Mi ben fruwondru fu si taki wi ben man sabi soifri pe wi ben de.

A no teki langa fosi wi kon frustan taki a boto fu wi no ben bun fu seiri na tapu a se. Na ini wan yuru nomo sowan 22 liter watra ben kon ini a boto! Na ini a bigin mi ben fruteri taki mi ben frede di wan bigi winti ben wai èn mi bigin begi fu a fosi leisi baka someni yari. Mi ben pramisi Gado taki mi ben o kon leri sabi en efu a ben meki mi tan na libi. A bigi winti tapu èn fosi tron mi du san mi pramisi.

Mi bigin leisi Bijbel di mi ben de tapu a se. Prakseri fa a ben o de efu yu de tapu a Mindrikondre Se, yu e si difrenti sortu fisi lontu yu èn yu e si fa hemel de so farawe. Te neti mi ben e fruwondru fu luku a Melkwegstelsel èn mi ben kon de seiker taki wan Gado de di e broko en ede nanga libisma.

Baka wan tu wiki tapu a se, wi pari a boto go na a lanpe na Alicante na ini Spanyorokondre fu seri a boto fu wi so taki wi ben man bai wan moro bun wan. A no ben makriki srefisrefi fu feni wan sma fu bai wan owru boto di no ben abi wan masyin èn di ben abi wan olo! Na a tra sei, a ben de wan bun ten gi mi fu leisi Bijbel.

O moro mi ben e leisi Bijbel o moro mi ben kon frustan taki a de wan buku nanga bun rai di kan yepi wi fu abi wan bun libi. Mi ben fruwondru fa Bijbel e taki krin fa wi musu libi wan krin libi èn mi ben e aksi misrefi fa a kan taki mi nanga ala den tra sma di e kari densrefi Kresten no e du san Bijbel e taki.

Mi bosroiti fu kenki mi libi, dati meki mi tapu fu gebroiki drugs. Mi ben e prakseri taki sma musu fu de di e libi soleki fa Bijbel e taki èn mi ben wani miti den. Dati meki mi begi Gado fu a di fu tu leisi èn mi aksi en fu yepi mi fu feni den sma disi.

Mi ben e denki taki a ben o moro bun fu go na ala kerki wan-fru-wan teleki mi feni a tru bribi. Di mi ben e waka na ini den strati fu Alicante, mi si furu difrenti kerki. Ma furu fu den ben abi popki èn dati ben yepi mi fu frustan taki den no ben abi a tru bribi.

Wan sonde bakadina mi ben sidon na tapu wan bergi e luku a lanpresi èn mi ben e leisi Yakobus 2:1-5 di e warskow fu no gi grani na wan sma soso fu di a gudu. Di mi ben e go baka na a boto, mi waka pasa wan presi pe sma ben kon makandra fu anbegi Gado. Na tapu a gebow ben skrifi: „Kownukondre zaal fu Yehovah Kotoigi”.

Mi ben prakseri: ’Mi o tesi den sma disi fu luku efu den o gi mi wan switikon’. Dati meki mi go na ini a Kownukondre zaal sondro susu na mi futu, nanga wan barba èn mi ben weri wan priti bruku. A zaal waktiman tyari mi go sidon sei wan owru sisa di ben yepi mi fu feni den Bijbeltekst di a takiman ben e kari. A ben naki mi ati fa den brada nanga sisa ben sori switifasi gi mi baka a konmakandra. Wan man ben kari mi fu kon na en oso so taki wi ben kan taki fu Bijbel. Ma fu di mi no ben kaba leisi a Bijbel meki mi taigi en taki mi o kon na en te mi kaba. Ma mi ben e tan fisiti ala den konmakandra.

Wan tu wiki baka dati mi go luku a man na en oso èn a piki ala den aksi di mi ben abi fu Bijbel. Wan wiki baka dati a gi mi wan tas nanga moi krosi. A fruteri mi taki a sma di abi den krosi ben de na ini strafu-oso fu di a gi yesi na den wet fu Bijbel di e taki dati wi musu lobi makandra èn taki wi no musu feti (Yes 2:4; Yoh. 13:34, 35). Now mi ben de seiker taki mi ben feni san mi ben e suku, sma di e fiti den leri fu Bijbel di abi fu du nanga wan krin libi. A marki fu mi no ben de moro fu feni wan moi èilanti, ma fu studeri èn frustan Bijbel. Dati meki mi go baka na Bakrakondre.

A teki fo dei fu doro na Groningen ini Bakrakondre. Mi ben abi wan wroko fanowdu fu man sorgu gi misrefi. Di mi go suku wroko leki wan temreman, den gi mi wan papira nanga difrenti aksi èn wan fu den ben de sortu bribi mi abi. Mi skrifi „Yehovah Kotoigi”. Di a basi fu a wrokopresi leisi dati, mi si fa en fesi kenki. A taigi mi taki a o bel mi, ma mi no yere noti moro fu en.

 Na wan tra presi mi aksi wan temreman efu a abi wan sma fanowdu fu wroko nanga en. A aksi mi efu a kan si den skoro papira fu mi èn den presi pe mi ben wroko fosi. Mi fruteri en taki mi ben repareer wan udu seiri boto. Mi ben skreki di a taki dati mi kan bigin wroko a srefi bakadina dati, ma soso te mi no suku problema gi en fu di en na wan Yehovah Kotoigi di e hori ensrefi na Bijbel gronprakseri. Di mi yere dati mi fruwondru, dan mi taigi en: „Mi srefi tu!” Ma fu di mi ben abi langa wiwiri nanga wan barba meki a taigi mi taki a o studeri Bijbel nanga mi. Nanga prisiri mi taki iya. Now mi ben frustan fu san ede mi no ben kisi a fosi temrewroko. Yehovah ben gi mi san mi ati wani (Ps. 37:4). Mi wroko wan yari gi a brada. Na ini a ten dati a studeri Bijbel nanga mi èn baka dati mi teki dopu na ini yanuari 1974.

Wan mun baka di mi dopu mi bigin du a pionier wroko di ben gi mi furu prisiri. A mun baka dati mi froisi go na Amsterdam fu horibaka gi wan nyun Spanyorotongo grupu. Mi ben prisiri trutru fu studeri nanga sma di e taki a Spanyorotongo nanga Potogisitongo. Na ini mei 1975 mi kisi a grani fu dini leki spesrutu pionier.

Wan dei wan spesrutu pionier sisa di nen Ineke tyari en Bijbelstudenti, di ben de fu Bolifia, kon na a Spanyorotongo konmakandra. Mi nanga Ineke bosroiti fu kon leri sabi wisrefi nanga yepi fu brifi èn wi kon si taki wi abi den srefi marki. Wi trow na ini 1976 èn wi tan dini leki spesrutu pionier teleki 1982 di wi kisi a kari fu go na a di fu 73 klas fu a Gileadskoro. Wi ben breiti srefisrefi di wi kisi a toewijzing fu go na Mombasa ini Kenia na Owstu-sei fu Afrika pe wi dini 5 yari. Na ini 1987 wi kisi a toewijzing fu go dini na Tansania pe lanti ben gi primisi taki wi ben mag preiki baka. Wi tan drape sowan 26 yari èn baka dati wi go baka na Kenia.

A yepi di wi ben yepi sma di abi sakafasi fu kon sabi den tru tori fu Bijbel ben meki wi de koloku. Fu eksempre, a fosi Bijbelstudie fu mi na ini Mombasa ben de wan man di mi ben miti di wi ben e preiki pe furu sma de. Baka di mi gi en tu tijdschrift, a aksi mi: „Efu mi kaba leisi den, dan san mi musu du?” A wiki baka dati mi bigin studeri nanga en ini a buku Yu kan libi fu têgo na ini wan paradijs na grontapu, di ben kon na doro ini Swahilitongo a pisi ten dati. Wan yari baka dati a dopu èn a tron wan gewoon pionier. Sensi a ten dati en nanga en wefi yepi sowan 100 sma fu gi den libi abra na Yehovah èn fu teki dopu.

Di mi kon frustan san na a marki fu a libi, dan mi ben e firi leki a bisnisman di ben feni wan moi peri di warti furu èn di a no ben wani lasi (Mat. 13:45, 46). Mi ben wani gebroiki mi libi fu yepi tra sma fu feni a trutru libi. Mi nanga mi lobi wefi si fa Yehovah e yepi den anbegiman fu en fu libi wan koloku libi.