Skip to content

Skip to table of contents

ESPERIÉNSIA

Buka moris neʼebé iha duni folin

Buka moris neʼebé iha duni folin

BAINHIRA saʼe ró iha Tasi Mediterráneu, haʼu hakfodak tanba haʼu-nia ró kuak no bee barak tama. Tuirmai anin boot mós mosu. Haʼu sente taʼuk loos no halo orasaun, maski ba tinan barak ona haʼu la halo orasaun. Tanbasá mak haʼu iha tasi klaran no hasoru situasaun neʼe? Haʼu sei konta kona-ba haʼu-nia moris.

Kuandu haʼu tinan hitu no hela iha rai-Brazíl

Haʼu moris iha rai-Olanda iha tinan 1948. Tinan tuirmai, haʼu-nia família muda ba São Paulo, Brazíl. Haʼu-nia inan-aman tuir beibeik misa no ami lee beibeik Bíblia hamutuk. Iha tinan 1959, ami muda ba Estadus Unidus.

Apá serbisu makaʼas atu sustenta amá no oan naʼin-neen. Nia halo serbisu oioin hanesan faʼan sasán, hadiʼa estrada no serbisu iha kompañia aviaun internasionál. Ami kontente tebes bainhira apá serbisu iha kompañia aviaun nian tanba ami bele viajen ba fatin oioin.

Durante eskola sekundária, haʼu hanoin beibeik: ‘Kuandu haʼu remata eskola, saida mak haʼu sei halo?’ Haʼu-nia kolega eskola balu hili atu tama universidade, maibé kolega seluk deside atu tama militár. Haʼu rasik lakohi tama militár tanba haʼu la gosta diskute malu no lakohi hola parte iha funu. Haʼu deside atu tama universidade atu nuneʼe haʼu la tama militár. Maibé tuir loloos, haʼu-nia hakarak mak atu ajuda ema tanba haʼu hanoin ida-neʼe bele ajuda haʼu hetan moris neʼebé iha duni folin.

HAʼU-NIA MORIS IHA UNIVERSIDADE

Ba tinan barak, haʼu buka moris neʼebé iha folin

Iha universidade, haʼu aprende kona-ba antropolojia, tanba haʼu hakarak buka-hatene kona-ba moris nia hun. Ami aprende kona-ba evolusaun. Dosente sira hakarak ami atu fiar evolusaun. Maibé esplikasaun balu la lójiku no la iha evidénsia neʼebé apoia ida-neʼe.

Dosente sira la hanorin ami kona-ba morál neʼebé diʼak no la diʼak. Sira hanorin ami atu halo buat naran deʼit hodi bele hetan susesu iha universidade. Haʼu sente kontente atu festa hamutuk ho kolega sira no koko uza droga, maibé sentimentu kontente neʼe mak temporáriu deʼit. Haʼu hanoin: ‘Moris neʼebé iha folin mak hanesan neʼe ka?’

Lakleur, haʼu muda ba sidade seluk no tama universidade. Atu bele selu osan eskola, haʼu serbisu durante tempu feriadu, tan neʼe mak haʼu hasoru Testemuña sira ba dala primeiru. Kolega serbisu ida koʼalia kona-ba profesia “tempu hitu” neʼebé hakerek iha Daniel kapítulu 4 no esplika katak agora daudaun ita moris iha loron ikus sira. (Dan 4:13-17) Haʼu rekoñese katak se ami kontinua koʼalia kona-ba Bíblia no haʼu fiar buat neʼebé haʼu aprende, karik haʼu presiza halo mudansa ba haʼu-nia moris. Tan neʼe, haʼu hasees an husi nia.

Iha universidade, haʼu tuir klase sira neʼebé prepara haʼu atu halaʼo serbisu voluntáriu iha Amérika Súl. Haʼu hanoin katak hodi ajuda ema seluk, neʼe bele ajuda haʼu atu hetan moris neʼebé iha folin. Maibé neʼe mós la lori ksolok mai haʼu. Haʼu sai laran-kraik no para husi universidade.

BUKA MORIS NEʼEBÉ IHA FOLIN IHA RAI NEʼEBÉ DOOK

Iha fulan-Maiu 1970, haʼu muda ba Amsterdaun, iha rai-Olanda atu serbisu iha kompañia aviaun neʼebé uluk apá serbisu bá. Tan neʼe, haʼu halo viajen beibeik no vizita nasaun sira iha Áfrika, Amérika, Europa no Ázia. Nasaun hotu neʼebé haʼu vizita iha problema boot oioin no la iha ema ida mak bele rezolve ida-neʼe. Haʼu nafatin hakarak kumpre buat ida iha haʼu-nia moris. Tan neʼe, haʼu deside atu fila fali ba Estadus Unidus no tama fali universidade neʼebé hanesan.

Maibé haʼu rekoñese katak iha universidade, haʼu la hetan resposta ba haʼu-nia pergunta sira kona-ba moris. Haʼu la hatene atu halo saida, tan neʼe haʼu husu sujestaun ba dosente antropolojia. Haʼu hakfodak kuandu nia hatete: “Tanbasá ó nafatin estuda? Diʼak liu ó para husi universidade.” Haʼu kontente atu halo tuir ninia sujestaun. Tan neʼe, haʼu para husi universidade no nunka fila fali.

Haʼu nafatin sente katak haʼu-nia moris la iha folin, tan neʼe haʼu tuir grupu ida neʼebé promove domin no páz. Haʼu no kolega balu halo viajen husi Estadus Unidus toʼo Méxiku. Ami hela ho komunidade neʼebé halaʼo moris livre no haree hanesan sira la iha problema. Maibé lakleur deʼit, haʼu aprende katak sira-nia moris la iha objetivu no sira-nia kontente mak temporáriu deʼit. Sira barak la laran-metin no la laran-moos.

KONTINUA BUKA MORIS NEʼEBÉ LOLOOS

Haʼu no kolega ida buka illa paraízu

Durante tempu neʼe, haʼu komesa hanoin fali kona-ba haʼu-nia hakarak kuandu haʼu sei kiʼik. Haʼu hakarak iha ró no haʼu mak lori rasik ró neʼe. Haʼu-nia kolega Tom mós iha planu hanesan, tan neʼe ami deside atu haleʼu mundu tomak ho ró. Haʼu hakarak bá illa furak ida no moris livre iha neʼebá, dook husi sosiedade.

Ami halo viajen ba Arenys de Mar, besik Barcelona, rai-España. Iha neʼebá, ami sosa ró ho naruk metru 9,4 naran Llygra. Ami komesa hadiʼa fali ró neʼe atu nuneʼe seguru ba ami atu saʼe. Ami kontente atu halo ami-nia viajen neineik-neineik, tan neʼe ami hasai tiha mákina husi ninia fatin no uza fatin neʼe atu rai bee hemu. Ami sosa fose rua ho naruk metru 5 atu bele halo fasil ba ami atu tama ponte-kais neʼebé kiʼik. Ikusmai, ami komesa ami-nia viajen bá illa Seychelles, iha Oseanu Índiku. Ami planu atu saʼe ró haleʼu parte oeste husi Áfrika no mós Cabo da Boa Esperança, iha Áfrika Súl. Ami haree ba fitun sira, uza mapa balu, livru sira no ekipamentu simples ida atu bele hatene diresaun. Haʼu hakfodak tanba ami bele hatene ami-nia pozisaun iha tasi klaran.

Lakleur ami nota katak ami-nia ró kuak no labele tan kontinua viajen. Maizumenus bee litru 22 mak tama ba ró kada oras ida. Hanesan uluk haʼu konta, iha tempu neʼebá mosu mós anin boot. Haʼu sente taʼuk loos no halo orasaun, maski ba tinan barak ona haʼu la halo orasaun, no haʼu promete ba Maromak katak se haʼu la mate, haʼu sei hakaʼas an atu buka-hatene kona-ba nia. Anin boot para no haʼu kaer metin haʼu-nia promesa.

Tuirmai haʼu komesa lee Bíblia. Neʼe mak tempu neʼebé furak tebes, haʼu tuur iha ró laran iha Tasi Mediterráneu no bele haree ikan oioin no hateke ba orizonte. Iha kalan, haʼu haree fitun sira no haʼu fiar liután katak Maromak iha duni no nia hanoin tebes ema.

Ami iha tasi klaran durante semana balu, no tuirmai ami toʼo iha ponte-kais Alicante, iha rai-España. Iha neʼebá, ami koko faʼan ami-nia ró atu bele sosa ró neʼebé diʼak liu. Ema ladún interese atu sosa ró neʼebé tuan, kuak, no la iha mákina. Maibé haʼu uza oportunidade neʼe atu lee Bíblia.

Kuandu haʼu lee Bíblia liután, haʼu aprende katak Bíblia nakonu ho matadalan neʼebé bele ajuda ita atu sente kontente. Haʼu admira tebes tanba Bíblia nia matadalan kona-ba moris tuir morál neʼebé moos mak klaru. No haʼu hanoin kona-ba tanbasá ema barak tebes, inklui haʼu bolu ami-nia an nuʼudar ema Kristaun, maibé la moris tuir ida-neʼe.

Haʼu deside atu halo mudansa boot iha haʼu-nia moris, entaun haʼu para uza droga. Haʼu fiar katak iha duni ema sira neʼebé moris tuir Bíblia nia morál neʼebé aas no haʼu hakarak tebes hasoru sira. Ba dala segundu, haʼu halo orasaun ba Maromak hodi husu ninia ajuda atu haʼu bele hasoru ema sira-neʼe.

BUKA RELIJIAUN NEʼEBÉ HANORIN LIA-LOOS

Haʼu hanoin atu buka-hatene didiʼak kona-ba relijiaun ida-idak atu bele hetan relijiaun neʼebé loos. Bainhira haʼu laʼo liu dalan sira iha Alicante, haʼu haree fatin adorasaun barak. Maibé fatin sira-neʼe maioria iha estátua sira, tan neʼe haʼu hatene katak neʼe laʼós adorasaun neʼebé loos.

Iha domingu lokraik, haʼu tuur iha foho leten neʼebé besik ponte-kais no haʼu lee Tiago 2:1-5 neʼebé hatete katak sala atu fihir ema tanba deʼit sira-nia rikusoin. Iha dalan atu fila ba ró, haʼu haree fatin adorasaun ho sinál iha odamatan leten: Reuniaun-Fatin husi Testemuña ba Jeová.

Haʼu hanoin: ‘Haʼu sei koko ema sira-neʼe, no haree oinsá sira-nia dalan atu trata haʼu.’ Entaun haʼu tama ba Reuniaun-Fatin ho ain-tanan, hasarahun naruk, no hatais kalsa jeans naklees. Mane ida lori haʼu ba tuur iha ferik ida nia sorin. Ferik neʼe ho laran-diʼak ajuda haʼu atu loke eskritura sira neʼebé oradór temi. Depois reuniaun remata, haʼu hakfodak tebes tanba sira hotu ho laran-diʼak hasé haʼu. Mane ida konvida haʼu bá ninia uma atu koʼalia kona-ba Bíblia, maibé haʼu seidauk lee hotu Bíblia. Tan neʼe, haʼu hatete: “Agora haʼu seidauk prontu.” Maibé haʼu nafatin tuir reuniaun sira.

Semana balu liutiha, haʼu vizita mane neʼe nia uma no nia hatán haʼu-nia pergunta sira kona-ba Bíblia. Semana tuirmai, nia fó haʼu roupa kapás plástiku ida. Nia hatete katak roupa neʼe mak irmaun ida nian no irmaun neʼe tama komarka tanba halo tuir Bíblia nia mandamentu atu hadomi malu no la hola parte iha funu. (Isa 2:4; João 13:34, 35) Haʼu fiar metin katak haʼu hetan ona ema sira neʼebé halo tuir Bíblia nia morál neʼebé loos no moos. Haʼu la hanoin tan atu buka illa paraízu, maibé haʼu deside atu aprende liután kona-ba Bíblia. Tan neʼe, haʼu fila fali ba rai-Olanda.

BUKA SERBISU

Presiza loron haat atu bele toʼo iha sidade Groningen, iha Olanda. Haʼu presiza buka serbisu atu bele sustenta haʼu-nia moris. Haʼu bá loja karpinteiru ida no husu serbisu, no loja-naʼin fó haʼu formuláriu. Pergunta ida iha formuláriu neʼe husu kona-ba relijiaun no haʼu hakerek “Testemuña ba Jeová”. Kuandu loja-naʼin lee ida-neʼe, haʼu bele haree katak nia ladún kontente. Nia dehan: “Haʼu sei telefone ó.” Maibé nia nunka telefone haʼu.

Haʼu bá loja karpinteiru seluk no husu serbisu ba loja-naʼin. Nia husu haʼu-nia diploma no esperiénsia serbisu nian. Haʼu esplika katak haʼu iha ona esperiénsia atu hadiʼa ró. Tuirmai nia hatete: “Ohin lokraik ó bele komesa serbisu kedas, maibé iha regra ida. Ó labele hamosu problema iha haʼu-nia loja tanba haʼu mak Testemuña ba Jeová no haʼu moris tuir Bíblia nia prinsípiu.” Haʼu hakfodak loos no hatete: “Haʼu mós Testemuña!” Nia hatene katak haʼu laʼós Testemuña tanba haʼu-nia fuuk naruk no iha hasarahun, tan neʼe nia hatete: “Entaun, ó sei estuda Bíblia ho haʼu.” Haʼu simu ho kontente. Haʼu fiar katak Jeová mak book loja-naʼin primeiru atu la telefone haʼu. Jeová hatán haʼu-nia orasaun. (Sal 37:4) Haʼu serbisu iha irmaun neʼe nia loja durante tinan ida no durante tempu neʼe nia estuda Bíblia ho haʼu. Haʼu hetan batizmu iha fulan-Janeiru 1974.

IKUSMAI, HAʼU HETAN MORIS NEʼEBÉ LOLOOS

Fulan ida liutiha, haʼu komesa serbí nuʼudar pioneiru, no neʼe lori ksolok tebes ba haʼu. Fulan ida tuirmai, haʼu muda ba Amsterdaun atu apoia grupu foun língua Españól. Haʼu gosta tebes estuda Bíblia ho ema neʼebé koʼalia língua Españól no Portugés. Iha fulan-Maiu 1975, haʼu simu knaar atu serbí nuʼudar pioneiru espesiál.

Loron ida, pioneiru espesiál ida naran Ineke tuir ami-nia reuniaun iha língua Españól atu fó koñese ninia estudante Bíblia ema Boliviana. Haʼu no Ineke deside atu hakerek karta ba malu hodi bele koñese malu liután, lakleur ami hatene katak ami iha planu moris neʼebé hanesan. Ami kaben iha tinan 1976 no kontinua serbí nuʼudar pioneiru espesiál toʼo tinan 1982 bainhira ami tuir Eskola Gilead klase 73. Ami kontente no hakfodak tebes bainhira simu knaar atu bá Áfrika Leste. Ami serbí durante tinan lima iha Mombasa, rai-Kénia. Iha tinan 1987, ami serbí iha rai-Tanzánia, kuandu governu la bandu tan serbisu haklaken. Ami hela iha neʼebá durante tinan 26 no tuirmai fila fali ba rai-Kénia.

Haʼu no Ineke sente haksolok tanba ajuda ema iha Áfrika Leste aprende kona-ba Bíblia

Haʼu sente haʼu-nia moris iha duni folin bainhira haʼu ajuda ema atu aprende lia-loos husi Bíblia. Porezemplu, haʼu-nia estudante Bíblia primeiru iha Mombasa mak mane neʼebé haʼu hasoru bainhira haʼu haklaken iha fatin públiku. Haʼu oferese revista rua, no nia hatete: “Se haʼu lee hotu revista sira-neʼe, saida tan mak haʼu presiza halo?” Semana tuirmai, ami komesa estuda Bíblia hodi uza livru Saudara Dapat Hidup Kekal dalam Firdaus di Bumi, neʼebé foin fó sai iha língua Suaíli. Tinan ida tuirmai, nia hetan batizmu no serbí nuʼudar pioneiru regulár. Husi tempu neʼebá, nia no ninia feen ajuda ona ema maizumenus naʼin-100 atu dedika an no hetan batizmu.

Haʼu no Ineke sente ona oinsá Jeová ajuda ninia atan sira atu hetan moris neʼebé iha folin

Bainhira haʼu komprende tanbasá ita moris, haʼu sente hanesan ho negósiu-naʼin neʼebé laʼo rai no deskobre pérola ida neʼebé diʼak no lakohi husik ida-neʼe. (Mt 13:45, 46) Haʼu hakarak ajuda ema atu hetan moris neʼebé iha duni folin. Haʼu no haʼu-nia feen, haree rasik ona oinsá Jeová ajuda ninia povu atu hetan moris neʼebé iha duni folin.