Hagnente ty agnate’ao

Hizilike amy ty lohahevetse

TANTARAM-PIAIGNAGNE

Nikodebe ty Raha Hampisy Dika’e ty Fiaignako Raho!

Nikodebe ty Raha Hampisy Dika’e ty Fiaignako Raho!

TAMY i raho nandeha sambo tamy i Ria i Mediterané agney, le voamareko tie nisy loake i samboko fa haehaey amy i raho fa agnate’eỳ. Ie naho fa niavy eo nisy tiobey. Natahotse raho, hafarako le avy le nivavake. Tamy izay ty nivavahako voaloha’e. Fa ino ty nahavy ahy handeha sambo tamy io? Ao fa ho tantaraeko ama’areo boake amboaloha’e agne.

Tamy i raho nifito taogne, tamy izahay ta Brezily agney

Ta Pays-Bas agne ty niterahagne ahy tamy 1948. Nifindra ta Sao Paolo, a Brezily agne zahay tao’e raike tafara izay. Ndaty tea fivavahagne ty babako naho i reneko, sady mateteke zahay keleian-draike ro niarake namaky Baiboly naho fa boake nihinagne hariva. Faie niala ta Brezily agne zahay tamy 1959, le nifindra ta Etazonia agne le ta Massachusetts tagne ty nisy anay.

Niasa mafe ty babako mba hamelomagne anay valo mianake. Niovaova asa reke. Nisy fotoagne reke nanao balike, namboatse lalagne, naho niasa tamy ty orinasa lahibey mpikarakara o ndaty mandeha rapolanio. Tena nifale zahay naho fa nahazo o asa’e fara’e io ty babako, satria afake nitete tane mateteke zahay.

Mateteke raho ro nieretseretse hoe izao tamy i raho nianatse tamy Lisé ey: ‘Ino ty hataoko naho fa bey?’ Ty namako ila’e nijobogne ty hianatse amy i oniverisite ey, le ty ila’e nijobogne ty hanao maramila. Faie tsy mba tan-tsaiko ao ty hanao maramila, satria raho tsy mba tea mifamale ama o ndaty, lohotsie fa ze handeha hialy zao. Nanapa-kevetse ty hianatse amy i oniverisite ey areke raho amy izay tsy manao maramila. Faie naho ty maregne, le ty magnampe ndaty ro tena niteàko hatao, satria izay hoe raho ro hampisy dika’e ty fiaignako.

TY FIAIGNAKO TAMY I ONIVERISITE EY

Nikodebe ty hampisy dika’e o fiaignagneo raho tagnate ty taogne maro

Ty fianaragne miomba o ndatio naho ty tantara’e ro niteàko ty nianatse aze tamy i oniverisite ey, satria tena niteàko ho hay ty niatomboha o fiaignagneo. Nampianaregne miomba o evolisionao zahay tie tey sady natao o ramoseo ze hahavy anay hieke tie maregne io. Faie misy fagnazavagne ila’e treako tie tena tsy mitombegne sady hoe seregne hino aze avao tegna ie amy izao tsy voaporofo o mpahay siansao ty hamaregna’e.

Tsy mba nampianaregne miomba ty soa naho ty raty zao ka zahay tie tey. Izao aza ty raha nirisihegne hatao’ay: ‘Anò ze raha iaby azo’areo atao mba hahatafita anareo.’ Mba nahatsiaro ho fale raho naho fa namonje fete miarake amo o namakò sady nifoke rongony, faie nihelagne avao zay. Hoe raho: ‘Ze o raha ataoko zao vao ro tena hampisy dika’e ty fiaignako?’

Tagnate ze fotoagne zay, le nifindra ta Boston agne raho sady nanohy i fianarakoy naho fa tagne. Mba hahafahako mandoa ty ekolazeko, le niasa raho naho fa vakansy. Tamy izay ty nifankatreavako voaloha’e tamo o Vavolombelo i Jehovah-o. Nirehake amako miomba i “fe-potoagne fito” amy Daniela toko 4 aoy ze mpiara-miasa amako raike zay sady nihazavae’e tie miaigne amy ty andro fara’e tika. (Dan. 4:13-17) Le avy le nihaiko tie naho mbe mifampirehake ama’e avao raho, le tsy maintsy hanao fagnovàgne amy ty fiaignako. Nataoko areke ze tsy hifandrambesagne ama’e.

Ze fianaragne hagnampe ahy handrambe anjara amy i asa fagnasoavagne Amerika Atimo agne zay ty nijobogneko hatao naho fa tamy i oniverisite ey. Ty anto’e, nieretseretse raho tie ty fagnampeagne ty hafa ro hampisy dika’e ty fiaignako. Faie ndra tie teo zay, le mbe tsy nahatsapa avao raho tie nisy dika’e ty fiaignako. Nikivy raho, hafarako nijanogne naho fa nitapetse i taom-pianaragney.

NANDEHA NITETE TANE RAHO MBA HIKODEBE TY RAHA HAMPISY DIKA’E TY FIAIGNAKO

Nifindra ta Amesterdam, a Pays-Bas agne raho tamy ty volagne Mey 1970. Niasa tamy ty orinasa lahibey mpikarakara o ndaty mandeha rapolanio, amy i niasà i babakoy ao raho naho fa tagne. Afake nandeha rapolany mateteke tamy ty faritse Afrika agne, Amerika agne, Eropa agne naho ta Azia agne raho noho o asako iohoe. Faie tsy ela tafara izay, le nitsapako tie ze kila tane vata’e misy kibory, satria ahatreava’o olagne avao sady tsy misy ndaty maha voavaha aze. Mbe nisy raha lahibey teako ho natao tamy ty fiaignako zay, le nanapa-kevetse ty hiheregne a Etazonia agne raho sady hianatse amy i oniverisite i Boston agne indraike.

Faie naho fa nianatse raho, le nahatsapa tie tsy mba nahavoavale ty fagnonteneako miomba ty fiaignagne ty raha nianarako. Tsy haiko ty ho natao, hafarako nangatake torohevetse tamy i ramosé mampianatse miomba o ndatio naho ty tantara’e zay. Nigaga raho naho fa nirehake reke tie: ‘Nagnino rehe ro mbe nanohy fianaragne amy i oniverisite etoy? Nagnino naho mijanogne amy izay hinane zay?’ Tena nimete amako i toroheve’ey. Nijanogne areke raho sady le lia’e tsy niheregne nianatse sasa.

Faie mbe nitsapako avao tie tsy nisy dika’e ty fiaignako. Nilitse tamy ty fikambanagne hoe mandrisike o ndatio hiharo saigne naho hifankatea sady manohetse o fomban-drazagneo zay areke raho. Nandeha a Acapulco, a Meksike agne raho naho ze namako ila’e zay. Faie niary a Etazonia agne heike i rapolany nandehana’aỳ. Ndaty nanao ze tea’e hatao avao amy ty fiaignagne rezay ty nitoboha’ay tie ta Acapulco agne, le hoe tena sambatse zay iareo. Faie tsy ela tafara izay, le nitreako tie tsy tena misy dika’e ty fiaigna iareo sady tsy tena sambatse iareo. Naho ty maregne aza, le tsy nanao ty maregne naho mora mivalike ty ankamaroa iareo.

NANDEHA SAMBO RAHO MBA HANOHY I FIKAROHAKOY

I raho naho i namakoy nipay i tokonose raike paradisay

Tagnate ze fotoagne zay, le nidineheko indraike i raha niteàko hatao tamy i raho mbe nikedey. Nite handeha sambo raho, sady i raho ty kapiteni’e. Faie mba hahafahako nanao izay, le nivily sambo ho ahike manokagne raho. Nisy ragneko atao tihoe Tom zay nanagne fagniriagne nanahake ahike. Nanapa-kevetse areke zahay fa handeha hitete tane. Niteako ho trea ze tokonose raike paradisa zay, satria agne raho ro mba tsy voafehefehe.

Nandeha ta Arenys de Mar, tanàgne marine i Bareselona a Espaigne agne zay zahay amy i Tom. Nivily sambo lay sive metatse ty halava’e atao tihoe Llygra zay zahay naho fa tagne. Nisy raha ila’e namboare’ay tamy i samboy amy izay tsy misy atahoragne naho fa mandeha an-driake ey zahay. Satria tsy meke ty ho avy amy i toeragne tea’ay handehanagney agne zahay, le nafaha’ay ty motera i samboy, le namboare’ay i toeragne nisy azey mba hisiagne rano hinomegne. Nivily fivey roe ka zahay mba hiveiagne i samboy. Dime metatse isa’e ty halava’e. Tamy ty fara’e, le nanomboke nanao i lia’ay ta Seychelles, tokonose amy ty Oseana Indien agney zahay. Ty handeha ahandrefa i Afrika naho amy ty faritse magnodidigne i Kape Good Hope, Afrika Atimo agne ty tanjo’ay. Le o kintagneo, sare tane, boke naho fitaovagne tsotsotra zay ty nampiasa’ay mba hagnenteagne lalagne. Tsy nampino fa tena nihai’ay tie aia ho aia vata’e ty misy anay.

Faie tsy ela tafara izay le nitrea’ay tie hoe tsy hahavità’ay i lia’ay an-driakeỳ i sambo’ay fa haehaey. Ty anto’e, nisy loake ty ama’e. Le isake lera’e raike le rano 22 litatse eo ho eo ty nilitse tamy i sambo’ay tao. Ie arake i nirehafeko tamboaloha’e tagney tie nisy tiobey ka tamy izay, le natahotse raho. Hafarako le avy le nivavake, le nampitamà an’Andrianagnahare raho tie naho tsy mate raho le hataoko ze hahafantaragne azo. Izay ty nivavahako voaloha’e. Nijanogne moa i tiobeỳ, le nitanako ka i vava nataokoy.

Nanomboke namaky Baiboly raho tamy izahay mbe tan-driake eỳ. Alao sare an-tsaigne heike tie agnate i Ria i Mediterané ey rehe, le misy fiagne mitiligne naho dofé ty magnodidigne azo, sady le i riakey avao ka ro trea’o. Soasoa ka ty magnente o kintagne tsy efao naho fa halegne, le vao maike raho nirese lahatse tie misy vata’e ze o Andrianagnahare zao, sady mivazoho o ndatio reke.

Ie heregnandro tsiampeampe tafara izay, le niavy ta Alicante, a Espaigne agne zahay. Nitea’ay havarotse i sambo’aỳ naho fa niavy agne, amy izay mba afake mivily sambo vaovao zahay. Faie, ia moa ty hivily ty sambo fa haehae hoe io, sady tsy misy motera naho mbe misy loake ka! Faie amparake ty nandignisa’ay ndaty hivily aze, le afake nagnararaotse namaky i Baibolikoy soa raho.

Arakarake ty namakiako Baiboly ty nahatreavako tie afake magnampe o ndatio ho sambatse amy ty fiaignagne ty torohevetse agnate’e ao. Tena nigaga raho naho fa nahatrea tie tena mazava soa ty raha rehafe’e miomba ty raha toko’e hatao mba hanagnagne findesam-batagne soa. Faie tsy midare irey ty ankamaroa o ndaty mirehake tie Kristianao, agnisa izay raho.

Tapa-kevetse areke raho fa hiova. Nijanogne tsy nifoke rongony sasa areke raho. Nino raho fa tsy maintsy misy ndaty magnorike ty raha rehafe ty Baiboly ty agne ho agne, le niteàko ty hahita ze ndaty rezay. Nivavake taman’Agnahare areke raho mba hahatrea iareo. Tamy izay ty nivavahako fagnindroe’e.

NIPAY TY FIVAVAHAGNE MAREGNE RAHO

Amako, le ty mamboatse lisita ty hagnampe ahy hahatrea tie aia ty fivavahagne maregne. Le nandeha nitete i Alicante raho mba handineke ty fivavahagne tsikiraidraike tagne. Maro ty tragno fiangonagne bey nisy sare masigne nitreako tagne, le nimora tamako avao ty namono iareo tamy i lisitakoy tao, satria haiko tie tsy ie zay kanao misy izay.

Indraike Lahady folakandro zay, tamy i raho nitalàke i toeragne nijanogna i sambo’aỳ igne, le namaky ty Jakoba 2:1-5. Rehafe o andine’e io fa tsy mete naho indesegne amy ty fomba miambake ty ndaty raike satria mpagnarivo. Tamy i raho nandeha mbamy i sambo’ay mbeoỳ, le nandriogne tamy ze fivavahagne raike zay. Nisy soratse hoe izao ty ambone amy i vavahadi’ey teo: Vavolombelo i Jehovah, Anjomba i Fanjakàn’Andrianagnaharey.

Hoe raho: ‘Ao fa ho tsapàko heike ty ndaty mivavake ao, le ho treako eo tie akore ty fomba handrambesa iareo ahy.’ Le nizilike tamy i Anjomba i Fanjakagney tao raho tafara izay, le tsy nagnisy kiraro, tsy nafahako ty vaoko, sady jiny riatse zay ka ty nagnisiako. Le nisy lahilahy zay nandrambe ahy, le nampitobohe’e tagnila ze rakemba raike zay raho. Soa fagnahy tamako reke, le i reke ty nagnampe ahy hahatrea ze andinin-teny nirehafe i mpizakay. Naho fa nivita i fivoriagney, le tena nigaga raho satria nisoa fagnahy iaby ze ndaty nanalama ahy. Nisy lahilahy raike zay nitaogne ahy ho an-tragno ama’e agne mba hiara-midineke Baiboly. Faie mbe tsy nivitako hatrake ampara’e i vaky Baibolikoy, le hoe raho tama’e: ‘Mbe horehafeko avao rehe naho fa vognogne raho.’ Le nanomboke nagnatreke i fivoriagne rey iaby raho tamy izay.

Ie heregnandro maromaro tafara izay, le nandeha tamy i lahilahy nitaogne ahy ho an-tragno’e agney raho. Nagnontane aze raha ara-baiboly raho, faie le nivoavale’e iaby. Nimea’e kitapo feno akanjo soasoa rezay raho heregnandro tafara izay. Nirehake ka reke tie am-pirizò agne ty tompo i akanjo rey, satria ginadra noho i reke nankatò ty lily ty Baiboly tihoe mifankateava naho ko mianatse aly sasa. (Isaia 2:4; Jaona 13:34, 35) Nirese lahatse areke raho tamy izay tie nitreako i raha nipaliaekoy, ndra i ndaty mampihatse ty raha rehafe ty Baiboly miomba ty findesam-batagney. Tsy ty hipay i tokonose raike paradisay sasa zao ty tanjoko fa ty hahazo soa ty raha rehafe ty Baiboly. Niheregne ta Pays-Bas agne indraike areke raho.

NIPAY ASA RAHO

Ie afake efatse andro, le niavy ta Groningen, a Pays-Bas agne raho. Nipay asa hivelomako raho naho fa tagne. Naho fa nangatake asa tamy ze mpamboatse fanake zay raho, le nisy fagnonteneagne miomba ty fivavahako tamy i taratasy nifenoekoy. Le nisorateko tie: ‘Vavolombelo i Jehovah.’ Naho fa namaky igne amy izay i tompo’ey, le avy le niova ty tarehe’e. Hoe reke: “Mbe ho antsoeko avao rehe.’ Faie tsy niantso ahy zao reke.

Nisy mpamboatse fanake hafa zay ka nagnonteneako kera nipay mpiasa. Le nagnontenea i tompo’ey ty dipilomako naho ty asa fa nataoko. Nihazavaeko tama’e tie fa namboatse sambo lay fa nisimba zay raho. Nigaga raho naho fa nirehake reke tie: “Afake manomboke miasa rehe folakandro faie izao ty ifagnarahantika. Ao rehe tsy hampisy olagne ato ein! I raho manko Vavolombelo i Jehovah le mampihatse ty raha rehafe ty Baiboly.” Nigaga raho naho fa naharey izay, le hoe raho tama’e: “I raho ka.” Faie mazava hoaze fa hai’e tie tsy Vavolombelo i Jehovah raho, satria ty voloko naho ty vaoko lava iaby. Le hoe reke: “Ao rehe hampianareko Baiboly.” Tsy nandietse raho. Niazoko amy izay hinane zay tie nagnino i tompo i famboaragne fanake raike talohay ro tsy niantso ahy. Tena nimey i Jehovah ahy vata’e ty raha nirie ty foko. (Sal. 37:4) Niasa tamo o rahalahy iohoe tao raho tagnate ty tao’e raike. Le nianatse Baiboly tama’e raho tagnate ze fotoagne zay. Natao badisa raho tafara izay, tamy Janvie 1974.

NAHATREA ZE O FIAIGNAGNE MISY DIKA’E ZAO AVAO RAHO TAMY TY FARA’E

Vao maike nifalefale avao raho vola’e raike tafara izay naho fa nanomboke nanao mpisava lalagne. Ie vola’e raike tafara izay ka raho, le nifindra ta Amsterdam agne mba hanohagne ze antoko mpitory mirehake espaignoly vaho niforogne zay. Tena nifale raho satria nitarike fampianaragne Baiboly amy ty firehake espaignoly naho portigey. Ie tamy Mey 1975, le tinendre ho mpisava lalagne manokagne raho.

Nisy rahavave mpisava lalagne manokagne atao tihoe Ineke zay nivory tama’ay tao tie indraike. Nindese’e tagne ze mpiana’e Baiboly Boliviana zay amy izay mba mifankafantatse ama’ay. Nanapa-kevetse zahay amy Ineke fa hifankafantatse soa, le nifandefa taratasy. Nitrea’ay tamy i rey fa nitovy ty tanjo’ay. Nivaly zahay tamy 1976, le nanohy nanao ty asa ty mpisava lalagne manokagne hatrake tamy 1982. Nivoatendre hagnatreke ty Sekoly i Gileada kilasy faha-73 zahay tamy io. Tena nigaga naho nifale zahay naho fa nivoatendre hanompo a Mombasà a Kenia, Atignana i Afrika agne. Nanompo tagne tagnate ty dime taogne zahay. Ie tamy 1987, le tinendre hanompo ta Tanzania agne zahay. Nifoagnagne ty fandraragne ty asa fitoriagne nataontika tagne tamy izay. Nanompo tagne tagnate ty 26 taogne zahay, le niheregne ta Kenia agne tafara izay.

Nahavy anay mirovaly vao maike ho falefale ty fagnampea’ay ty ndaty Afrika Atignanagne agne hianatse ty hamarenagne amy Baiboly ao

Nanjare nitsapako tie tena nisy dika’e ty fiaignako naho fa nagnampe o ndaty soa fò hianatse ty hamarenagne raho. Lahilahy nitreako tamy i raho nitory tamy ty toeragne maro ndaty zay ty nampianareko Baiboly voaloha’e ta Mombasà agne. Naho fa nimeako gazete roe zay reke, le nirehake tie: “Naho fa vitako vaky retoagne, le ino ty toko’e hataoko?” Nanomboke nianatse Baiboly reke heregnandro tafara izay, tamy ty boke tihoe Afake Hiaigne Nainai’e amy i Paradisa Ambone Tane Etoy Rehe (angilé). Vaho naboake tamy ty firehake soahilì o boke iohoe tamy izay. Natao badisa reke tao’e raike tafara izay, le nanao mpisava lalagne maharetse. Nanomboke tamy izay iareo mirovaly, le ndaty kele tsy ho 100 ty nampea iareo hanokan-tegna naho hatao badisa.

Tsapa’ay amy Ineke fa tena tahie i Jehovah ty mpanompo’e sady atao’e misy dika’e ty fiaigna’e

Tamy i raho nahay ty raha hampisy dika’e ty fiaignagne voaloha’ey, le nahatsapa manahake i lahilahy mpanao balike nahatrea perila sarobily sady nivily azey. (Mat. 13:45, 46) Teako ty hanokagne ty fiaignako mba hagnampeagne o ndatio hahay ty raha hampisy dika’e ty fiaigna iareo ka. Ty vata tegna’ay mirovaly zao ro mahatrea tie tena ampea i Jehovah ty vahoa’e mba hanagne fiaignagne misy dika’e.