Kalap go long lista

Kalap go long lista bilong ol tok

LAIP STORI

Mi Wok Long Painim Mining Tru Bilong Laip

Mi Wok Long Painim Mining Tru Bilong Laip

TAIM mi seil long bot long Solwara Mediterenian, mi kirap nogut long lukim olsem olpela bot bilong mi i gat hul long en na wara i wok long kam insait long bot. Bihain traipela win na ren i kirap. Mi pret, olsem na mi stat long beten; mi no bin beten inap planti yia. Hau na mi stap long kain hevi olsem? Bai mi stori moa long laip bilong mi.

Taim mi gat 7-pela krismas, mi na famili bilong mi i stap long Brasil

Mi bon long Netelan long 1948. Long yia bihain, famili bilong mi i muv i go long São Paulo, Brasil. Papamama bilong mi i save go long lotu olgeta taim, na planti taim mipela famili olgeta i save ritim Baibel wantaim bihain long mipela i kaikai long apinun. Long 1959, mipela i muv i go long Amerika na sindaun long biktaun Massachusetts.

Famili bilong mipela i gat 8-pela pikinini na Papa i wok hat tru long lukautim mipela. Em i mekim kain kain wok—em i salim ol samting, wok konstraksen long ol rot, na em i wok tu long wanpela intenesenel kampani bilong balus. Mipela olgeta long famili i amamas tru taim em i wok long dispela kampani bilong balus bikos mipela inap raun long planti hap.

Taim mi stap long haiskul, mi save tingting olsem, ‘Mi bai mekim wanem taim mi kamap bikpela?’ Sampela pren bilong mi i laik go long yunivesiti, na ol narapela i go long skul bilong ami. Tasol mi no laik joinim skul bilong ami bikos mi no save laikim pasin bilong tok pait na pait long ol narapela. Mi wokim disisen long go long yunivesiti na bai mi no ken go long skul bilong ami. Tasol bikpela laik bilong mi em long helpim ol narapela bikos mi ting dispela bai mekim na laip bilong mi bai i gat mining tru.

LAIP LONG YUNIVESITI

Inap planti yia, mi wok long painim mining tru bilong laip

Long yunivesiti, mi laik stadim entropoloji, bikos mi gat planti askim long hau laip i kamap. Ol tisa i skulim mipela long evolusen na ol i laik bai mipela i bilip long en. Tasol mi hatwok long kliagut long ol tok bilong ol na i no gat evidens bilong sapotim ol tok ol i mekim; long saiens oltaim yu mas i gat evidens bilong sapotim tok yu mekim.

Long ol klas mi go long en, ol tisa i no skulim mipela long ol stiatok long wanem ol pasin i stret na i no stret. Ol i skulim mipela olsem mipela i mas mekim olgeta samting mipela i ken mekim bilong kisim ol gutpela mak long yunivesiti. Mi save amamas tru long go long ol pati na kisim drak, tasol em amamas bilong sotpela taim tasol. Mi tingting, ‘Laip bilong mi i gat mining tru o nogat?’

Long dispela taim, mi muv i go long biktaun Boston na mi skul long wanpela yunivesiti. Bilong baim skul fi bilong yunivesiti, mi wok pat-taim na long dispela taim mi bungim Ol Witnes Bilong Jehova long festaim. Wanpela wanwok i stori long mi long tok profet bilong “7-pela taim” i stap long Daniel sapta 4, na em i tokim mi olsem yumi stap long taim bilong pinis. (Dan. 4:13-17) Mi luksave olsem sapos mi kontiniu long stori wantaim em long ol tok bilong Baibel na mi bilipim ol dispela tok, mi mas mekim sampela senis long laip bilong mi. So mi abrusim dispela wanwok.

Long yunivesiti, mi kisim ol kos we bai redim mi long mekim volantia wok long Saut Amerika. Mi ting olsem sapos mi mekim ol wok bilong helpim ol narapela, dispela bai mekim laip bilong mi i gat mining tru. Tasol mi luksave olsem dispela samting i no kamap. Mi bel hevi, olsem na mi lusim yunivesiti long pinis bilong semesta.

GO LONG OL LONGWE KANTRI BILONG PAINIM MINING TRU BILONG LAIP

Long Me 1970, mi muv i go long Amsterdam long Netelan bilong wok long seim balus kampani em papa bilong mi i bin wok long en. Dispela wok mani i opim rot long mi inap raun long planti kantri i stap longwe, olsem Afrika, Not na Sentral na Saut Amerika, Yurop, na ol kantri i stap long Midel Is. Mi luksave olsem maski mi visitim ol narapela kantri, olgeta i bungim ol wankain bikpela hevi na i no gat wanpela bikman bilong ol dispela kantri i save hau long stretim ol hevi. Mi tingting strong gen long mekim ol wok bilong helpim ol narapela, so mi wokim disisen long go bek long Amerika na stadi gen long seim yunivesiti mi bin go long en long Boston.

Long yunivesiti, mi luksave olsem save mi kisim i no helpim mi long kisim bekim bilong ol askim mi gat long laip. Mi no save mi bai mekim wanem, so mi askim profesa bilong mi long edvais. Mi kirap nogut long bekim bilong em olsem: “Wai na yu skul yet? Yu ken lusim yunivesiti!” Mi amamas long edvais bilong em. So mi lusim yunivesiti na mi no go bek.

Mi pilim yet olsem laip i no gat mining, so mi joinim wanpela grup em ol i sakim ol tingting bilong ol man na ol i sapotim bel isi na pasin laikim. Mi na sampela pren i raun long planti hap bilong Amerika na go daun long Acapulco, Meksiko. Mipela i stap wantaim ol hipi, em ol lain i no save bihainim ol pasin bilong ol man long komiuniti na i luk olsem laip bilong ol i no gat hevi. Tasol taim mi stap wantaim ol, mi luksave olsem laip bilong ol i no gat mining na ol i no stap amamas tru. Planti bilong ol i no mekim onest pasin na ol i no stap gut long narapela narapela.

RAUN LONG BOT NA PAINIM YET MINING BILONG LAIP

Mi na wanpela pren i raun bilong painim wanpela naispela paradais ailan

Namel long dispela haptaim, mi stat long tingim gen wanpela samting mi laik mekim taim mi liklik pikinini yet. Mi laik raun long solwara, i no olsem seila, tasol olsem kepten bilong sip. Wanpela rot tasol bilong mekim olsem em long baim bot bilong mi yet. Wanpela pren bilong mi, nem bilong em Tom, em i laik mekim olsem tu, so mitupela i pasim tok long seil long bot long solwara long graun olgeta. Mi laik painim wanpela naispela paradais ailan we mi inap stap long en na mi no ken bihainim ol lo.

Mitupela Tom i go long Arenys de Mar, klostu long Barcelona, Spen. Long dispela hap, mipela i baim wanpela bot em longpela inap olsem 9.4 mita na nem bilong en Llygra. Mipela i stretim dispela bot na bai bot i seif long mipela i ken seil long solwara. Mipela i no hariap long seil na lukim ol ples, so mipela i rausim ensin bilong bot na yusim spes we ensin i bin stap long en long putim wara bilong dring. Bilong stiaim gut bot i go insait long ol liklik haba, mipela i baim tupela pul em longpela bilong ol inap 5-pela mita. Nau mipela i redi, so mipela i seil i go long ol ailan Seisel long Solwara India. Mipela i wokim plen long seil klostu long wes kos bilong Afrika na i go raunim Cape of Good Hope, Saut Afrika. Mipela i yusim ol sta, sampela mep, ol buk, na ol simpol instramen bilong helpim mipela long bihainim rait daireksen. Mi kirap nogut olsem mipela i ken save long hap mipela i stap long en.

I no longtaim, mipela i luksave olsem dispela olpela bot i no inap seil moa long solwara. Inap olsem 22 lita wara i wok long kam insait long bot long olgeta wanpela wanpela aua! Olsem mi stori pinis, taim bikpela win na ren i kamap, mi pret nogut tru na mi beten, em samting mi no mekim insait long planti yia, na mi promisim God olsem sapos mi stap laip yet, mi bai kisim save long em. Dispela bikpela win na ren i stop, na mi truim tok promis bilong mi.

Mi stat long ritim Baibel taim mipela i seil long bot. Piksaim dispela: Yu stap namel long Solwara Mediterenian, na yu lukim ol pis i flai i kam ausait long solwara, yu lukim tu ol dolfin na yu ken lukim mak we solwara na skai i bung. Long nait, mi save amamas tru taim mi lukim Milkiwe galaksi, na dispela i strongim bilip bilong mi olsem i gat God i stap na em i tingim tru yumi ol manmeri.

Bihain long sampela wik we mipela i raun long solwara, mipela i kamap long Alicante long Spen, na long dispela hap mipela i traim long salim bot na bai mipela i ken baim nupela bot. Tasol i no isi long salim wanpela olpela bot i no gat ensin na i gat hul long en! Tasol em gutpela taim tu long mi ken ritim Baibel bilong mi.

Mi wok long ritim Baibel na dispela i helpim mi long luksave olsem em i gat ol gutpela tok bilong stiaim yumi na bai yumi ken stap amamas. Mi kirap nogut olsem Baibel i tokaut stret olsem yumi mas bihainim ol klinpela na stretpela pasin, na mi tingting olsem wai na planti manmeri—na mi tu—i kolim mipela yet ol Kristen, tasol mipela i no bihainim ol tok bilong Baibel.

Mi tingting strong long mekim ol bikpela senis long stretim laip bilong mi, so mi stop long kisim drak. Mi tingting olsem ating i gat sampela manmeri em ol i save bihainim ol stretpela lo bilong Baibel, na mi laik bungim ol. Em namba 2 taim mi beten askim God long helpim mi long painim ol dispela lain.

PAINIM LOTU I TRU

Mi ting olsem em savetingting long skelim olgeta lotu inap long mi painim lotu i tru. Mi wokabaut long ol strit bilong Alicante, na mi lukim ol bilding bilong lotu. Tasol planti bilong ol dispela bilding i gat ol imis, so mi save ol i no lotu i tru.

Wanpela Sande apinun, mi sanap antap long wanpela liklik maunten i lukluk i go daun long haba, na mi ritim Jems 2:1-5 we i tok lukaut olsem i no stret long mekim gutpela pasin long ol man bikos ol i maniman. Taim mi wokabaut i go bek long bot, mi lukim wanpela ples bung bilong lotu i gat dispela sain long dua: “Haus Kingdom Bilong Ol Witnes Bilong Jehova.”

So mi tingting, ‘Mi mas traim ol dispela lain. Ol bai soim wanem pasin long mi.’ Mi go insait long Haus Kingdom; long dispela taim mi gat mausgras, mi no werim su, na jin trausis bilong mi i bruk. Wanpela atendan i bringim mi i go sindaun klostu long wanpela lapun meri husat i helpim mi long painim ol skripsa em brata i mekim tok i kolim. Bihain long miting, mi kirap nogut olsem planti i kam gritim mi. Wanpela man i invaitim mi long go long haus bilong em bilong stori wantaim mi, tasol mi no bin ritim Baibel olgeta yet, so mi tokim em: “Mi bai toksave long yu taim mi redi.” Tasol mi wok long go long olgeta miting.

Sampela wik bihain, mi visitim dispela man long haus bilong em na em i bekim olgeta askim mi gat long Baibel. Wanpela wik bihain, em i givim mi wanpela beg i gat planti naispela klos. Em i tokim mi olsem papa bilong ol dispela klos i stap long kalabus bikos em i bihainim lo i stap long Baibel long laikim narapela narapela na lusim pasin bilong pait. (Ais. 2:4; Jon 13:34, 35) Nau mi save tru olsem mi painim pinis dispela lain em mi bin painim inap longpela taim—ol lain em ol i bihainim stret tok bilong Baibel long bihainim ol klinpela na stretpela pasin! Nau mi putim mak long stadi gut long Baibel, na mi no tingting moa long painim wanpela naispela ailan bilong stap long en. So mi go bek long Netelan.

PAINIM WOK MANI

Bihain long 4-pela de i lus, mi kamap long biktaun Groningen long Netelan. Long dispela hap, mi mas wok mani bilong lukautim mi yet. Long wanpela kapenta stua we mi aplai long wok long en, aplikesen i askim long mi bilong wanem lotu. Mi raitim olsem, “Ol Witnes Bilong Jehova.” Taim papa bilong stua i ritim dispela tok, mi lukim olsem pes bilong em i senis. Em i tok: “Bai mi ringim yu.” Tasol em i no bin mekim olsem.

Long narapela kapenta stua, mi askim papa bilong stua sapos em i nidim helpim. Em i askim mi long ol diploma na ol referens pepa. Mi tokim em olsem mi bin mekim wok long stretim wanpela bot em ol i wokim long diwai. Mi kirap nogut taim em i tok: “Yu ken stat long nau apinun, tasol i gat wanpela samting yu mas save long en. Mi no laik bai yu kamapim hevi long stua bilong mi bikos mi wanpela Witnes Bilong Jehova, na mi save bihainim ol stiatok bilong Baibel.” Mi kirap nogut na mi tokim em, “Mi tu mi wanpela Witnes!” Mi gat longpela gras na mausgras, so em i save mi no wanpela Witnes. Em i tok: “Mi bai stadi wantaim yu long Baibel!” Mi tok orait long em bai stadi wantaim mi. Nau mi luksave long risen na narapela papa bilong stua i no bin ringim mi. Jehova i givim mi samting em mi laikim tru. (Sng. 37:4) Mi wok long dispela stua bilong brata inap 1-pela yia. Insait long dispela haptaim, em i stadi wantaim mi long Baibel, na mi kisim baptais long Janueri 1974.

MI PAINIM LAIP I GAT MINING TRU!

Wanpela mun bihain, mi kirap mekim wok painia na dispela wok i givim mi bikpela amamas. Long mun bihain long mi stat painia, mi muv i go long Amsterdam bilong sapotim nupela grup i mekim tokples Spen. Mi amamas tru long stadi long Baibel wantaim ol man long tokples Spen na tokples Potugal! Long Me 1975, mi kisim blesing long mekim wok olsem spesel painia.

Wanpela taim, wanpela sista em spesel painia na nem bilong em Ineke, em i kam long miting bilong mipela long tok Spen. Em i bringim Baibel sumatin bilong em husat i bilong Bolivia i kam wantaim em na bai sumatin i ken save long ol bratasista i mekim tok Spen. Mitupela Ineke i laik save gut long narapela narapela so mipela i stat long raitim pas, na mipela i luksave olsem mipela i gat ol wankain mak mipela i laik winim. Mitupela i marit long 1976 na mekim wok olsem spesel painia i go inap long 1982 taim mipela i kisim singaut bilong i go long namba 73 klas bilong Skul Gileat. Mipela i kirap nogut na amamas tru taim mipela i kisim asainmen bilong go long Is Afrika, we mipela i mekim wok misineri long Mombasa, Kenya inap 5-pela yia! Long 1987, mipela i kisim nupela asainmen long Tansania, we gavman i rausim tambu long wok bilong yumi long autim tok. Mipela i stap long hap inap 26 yia paslain long mipela i go bek long Kenya.

Mi na meri bilong mi i helpim ol manmeri long Is Afrika long kisim save long ol tok i tru bilong Baibel, na dispela i givim mipela bikpela amamas

Mipela i helpim ol man i gat pasin daun long kisim save long tok i tru bilong Baibel, na dispela i mekim na laip bilong mipela i gat mining tru. Hia em wanpela eksampel: Fes Baibel sumatin bilong mi long Mombasa em wanpela man mi bin bungim taim mi autim tok long pablik ples. Bihain long mi givim em 2-pela nius, em i tok, “Sapos mi ritim pinis ol dispela nius, bai mi mekim wanem?” Long wik bihain, mi stat stadi wantaim em long buk Yu Inap Stap Amamas Oltaim Long Paradais Long Graun, em nupela buk ol i rilisim long tokples Swahili. Wanpela yia bihain, em i baptais na kamap wanpela painia oltaim. Kirap long dispela taim na i kam, em na meri bilong em i helpim klostu 100 manmeri long dediket na baptais.

Mi na Ineke i lukim stret hau Jehova i save blesim ol manmeri bilong em na bai laip bilong ol i gat mining tru bilong en

Festaim mi kliagut long mining tru bilong laip i makim wanem samting, mi pilim wankain olsem dispela bisnisman husat i raun na i painim wanpela pel i dia tumas na em i no laik tru long lusim dispela pel. (Mat. 13:45, 46) Mi laik yusim laip bilong mi long helpim ol narapela long painim mining tru long laip bilong ol. Mi na meri bilong mi i lukim stret hau Jehova i save blesim ol manmeri bilong em na bai laip bilong ol i gat mining tru bilong en.