I avungure Nadarand yo rogo 1948. Rogo gu garã nangbefuo gure, gimi aborokporo aga ku São Paulo yo, du Braziri yo. Avungure anaandu dedede ku kanisa yo, gaani riikporo anaageda Ziazia Kekeapai dedede kina sa. Rogo gu garã nangia 1959, ani aguari Braziri yo na ki ga ku Amerika yo, yo du ani araki ni rogo gu gbata nga Massachusetts.

Buba anaamanga sunge kakaka tipa ka ngerafuo gaani riikporo naadu na aboro rogo muambe. Ko aamangasunge ni gu babagiahe nanaata ata, ni bameke agene, na rogo gu basunge naangerafuo ta na [tiyara] avion rogo zegino dunduko. Aboro dunduko kporo naadu na ngbarago ho ko agbia gu sunge ni nga ga mangasunge ba tiyara yo, bambiko si ambu gene furani ani naata rogo arago ni bakerehe.

Ti gu regbo mi adu sinia [secondaire] yo mi anaaberã gupai dedede nga, ‘Ginipai mi nika mangaha ho mi nika sona ni?’ Kura abakureami asia ka ndu ku yunivasiti yo, na agu akurayo ki rimi sunge abanzengere. Ono mi aaidanga ka rimo sunge abanzengere te bambiko mi aaidanga kaa papaya te na nirengo, mi aakpingo nyemu kaa takpata te. Mi adiberã ka ndu ku yunivasiti yo tipa ka ne sunge abanzengere. Ono gupai mi aakpinyemu ka mangaha gbe angia ka undo aboro, bambiko mi aberẽ gupai nga si rengbe ka sa raka re si du na rogoyo ti ni.

Ho mi adu ni yunivasiti yo, wirikapai tipa aboro na gayo asino aima ngba tire, bambiko mi aima du na nyemu ka inopai tipa wai raka aenge. I ayugu gupai furani nga ahe akuru nisaha, na abayugupai aaida ani idi kuti gipai re nga si nga kina rengo. Ono kura sakarogo apai yo kinaho rogoyo aadunga ti ni ya, na si kini idi mi idi na ni kina wo zanga gopai du adu ho.

Agu ariko mi amangihe, i ayugongo wene arugute furani tipa gupai du ni wenehe na gu du ni gbegberẽhe te. Kuba gure, i ayugu gupai furani nga, ani mangi ai gupai rengbe ani ka mangaha tipa ka gbia wene sangbanapai yunivasiti yo. Mi anidu na ngbarago ho ani anaadia regbo ni na abakureami ti regbo apumbo nga ga zambuasitise na ho mi anaasada kura kere angua ni, ono gu ngbarago re anaanye nga anye kindi te. Mi abakibangire nga, ‘Ya mo gi raka re nzunzu na ro yo ti ni?’

Bara ti gu regbo re, mi aga ku rogo gu gbata nga Boston na mi ki rimi yunivasiti yo. Mi anaamangasunge ti regbo ongoda, na ba gu sunge yo re, mi agbia boro yo sa dagba aDezire Yekova yo ti bambata regbo. Gu boro sunge re afura fere tipa gu sangbanebi du tipa “bara saba” regbo nga gu du rogo Daniere kapita 4 na ki sakirogo gupai yo nga ani naraka ti yangara arame. (Dan. 4:13-17) Mi aini gupai niipo nga ka mi aandu kindi kumbatayo na gi sakapai re na ki nibihe na nyanyakipa ha, si nika ida aida mi mangi ariapai rogo gi gene raka yo. Sidu, mi aima manga ai agu apai dunduko ka mi amangihe tipa ka ne ko.

Ho mi adu ni yunivasiti yo, mi adi agu akorosi narengbe ka mbakada re mi fu tire ka mangasunge South Amerika yo. Mi aberẽ gupai nga undo kura aboro ni manga wene apai fu agu aboro naida na undo, ima rengba ka sa gimi raka si du na rogoyo ti ni. Ono tie mi aini gupai nga zavura gipai re si aasanga gimi raka si du na rogoyo ti ni te. Mi adu na gberãrago, na mi ki mbu nduge ku yunivasiti yo ti digido regbo.

Rogo Merekoko 1970, mi aga ku Amsterdam yo, du Nadarand yo, kaa manga kina gu bangisa sunge buba anaamangaha ba tiyara yo. Mbiko gi sunge re, mi adu na rengbe ka ta ni bakerehe gbe kini biki agbata Africa yo, Amerika yo, Europe yo, na Asia yo. Mi aini gupai niipo nga ka si vura du nga kina gini gbata mi anindu kurogo ho, si dunduko naadu na bakere akpakarapai na boro ho si awiraha wa ni arengbe ka mbakadaha te. Mi adu kindi na nyemu ka manga nyanyakipa pai rogo gimi raka. Sidu, mi adiberã ka ga berewe ku Amerika yo na ki tona ka wirikapai berewe kina rogo gu bangisa yunivasiti re Boston yo.

Ono mi aini gupai niipo nga agu ariko nga ga yunivasiti aaundongo re mi gbia akaragapai kuti gimi asanahe tipa raka te. Mi aainongo gupai ka mi amangihe te, sidu, mi asana boro sa dagba bakere abayugupai yo tipa arugute. Ko azeresi kina ngbare ho ko aya ni wẽ: “Tipagine mo awirikapai ti ni kindi? Tipagine mo ambunga wirikapai ti ni awere ya?” Wiriba Witholt aima du na ngbarago ka pekafuo gi rugute re. Sidu, mi ambu nduge ku yunivasiti yo zanga da yo berewe.

Bambiko mi aabi tire kindi nga gimi raka aadunga na rogoyo ti ni te, mi arimi gu riigbu naká asino nga ga atitase na si angera wa i nasonosa zereda gbiati nyemuse. Mi gbiati kura abakureami andu ku Amerika yo na kisusi ku Acapulco yo, Mekisiko yo. Ani aaraka na agu aboro naká agu arugute du tipa fugo rogo raka yo na si aangera wa gayo raka aadunga na akpakarapai watadu bakabangirise rogoyo te. Ono ho mi aaraka ni na yo, mi aini gupai niipo nga gayo  gene raka aadunga na rogoho ti ni watadu aayengo na ndikidi ngbarago te. Kuba gure, mi abi gupai nga badungu agu aboro re aadunga ni agumba rengo na niruru yo te.

Ti kina gu regbo re, mi atona ka berã berewe tipa gupai mi aaida ka mangaha ho mi adu ni ni gude. Mi aaida kaa ta berewe na kurungba bangiri ime angianga ni bakama ha gbua ya ono ni bangerekurii he. Gu yangada gene mi arengbe ka manga gipai re ngbaha nga nidu mi na gi kurungba ti ni. Bambiko bakureami adu kinaho rimoko angia Tom naaida ka manga kina gu bangisa pai re, ani adiberã na ko kaa ta rogo zegino dunduko kina sa na kurungba. Mi aaida ka bi gu bawene kisanga nga paradizo nga gu ba mi arengbe kadu rogoho zanga andiko kurire nga ga agu aboro nadu rogo gu dagbarago mi adu rogo.

Ani na Tom andu ku Arenys de Mar yo, du mbembedi na Barcelona, Sepania yo. Yo du ani angbe gu kurungba ni bagizoho adu nga bagizo dagbandue 31 (ametere 9.4) rimoho angia Llygra. Ani atona ka mbakada tooni kurungba berewe tipa wa ka ani aata bangiri ime nibanda banda rani. Wa si adu nga si aaidanga ani ndu ni kina boro ipo tipa ka da rogo gu ba ani aandu kurogo yo te, ani adi makana kurungba kusayo na ki mangisunge na gu ba nanye tipa ka igo mbirimbiri ime koyo ni bakerehe. Tipa gupai nga ka gbiso gu kurungba re rogo tooni aime, ani angbe akapi ue nga gu bagizo ho adu nga dagbandue 16 (ametere 5). Ni yangaraha tie, ani atona ka ndu gaani nunguro ku Seychelles yo, du Indian Ocean yo. Gupai ani aaida ka mangaha nga ka ndu ku west coast yo du Afirika yo na ki ta rogo Cape of Good Hope yo, South Africa yo. Ani amangisunge na akerekuru, kura gbakigbaki kpiarago, abuku, na kura taata ahe nga gu narengbe ka undo rani ani ndu ngba ruru gene. Kina ngbare nazere be wai ani anirengbe ka ino bara gu ndikidi ba ani aaida ka ndu ku rogoho.

Ani aini gupai niipo nga, gi gaani kurungba nadu ni kuruhe rogo ngua yo re aarengbanga ka ndu bangiri bariwara-baime berewe te. Bakio ime wa ageroni 6 vuru saa yo sa naaga ku vuru kurungba yo! A wa i nigumbaha ti tonatona ha yo, ti regbo bayuge mi atona ka gunde na ki mangi kparakpee ti bambata regbo vuru dungu agarã yo, mi ki mangi kidohe fu Mbori nga ka ani bati, mi aasada aˈasada ka inoko. Bayuge aru na, mi ki banda gimi kidohe.

Mi atona ka geda Ziazia Kekeapai ho ani adu ni rii baime. Mo berẽnga pa wai si adu ni bawenehe ho mi asungu ni rogo gimi kurungba tuturũ ti sende bangiri gu bariwara-baime nga Mediterena, na agu ahe mi arengbe ka bihe nga ngbatunga atĩo ni bakiakia, na kini bi digido rago tuturũ. Yuru, mi anaagbia ngbarago ti bi badungu akerekuru na mi aima ye kadu na gu kido nga Mbori kinaho nakpinyemu aboro akpi.

Fuo bete aposo bangiri ime, ani andu na gaani kurungba kurogo gu ba nga Alicante yo, Sepania yo, yo du ani ambu gaani kurungba ni tipa ka bagaha wa ka ani ngbe gu du niwene he. Ono si airiwongo te nga, si aadunga taata tipa ka gbia boro ni ngbe kuru kurungba naadunga na makana ya, na nga gu naaga aga! Ono tie, si angia bawene regbo tipa mi gedi gimi Ziazia Kekeapai.

A wa mi atona kaa geda Ziazia Kekeapai ni bakerehe, kina wo a mi atona ka bi gupai nga si nga gu buku niima rengba ka undo rani ani du na diabese rogo raka yo. Kina ngbare nazere be gu ga Baibiri afugo du gbaiga tipa raka gigiri raka, na mi abaka bangire nga tipagine du badungu aboro ti ni kodihe na mi abi tiyo ti ni nga i nga aKristano ono ka i amanganga pai kuti gupai si apehe ya.

 Mi aima manga diaberã tipa ka manga nyanyakipa adiandue tipa ka giriso gimi raka, sidu, mi ambu dia kere angua. Mi aberẽ gupai nga, aboro tigaha kinaho namangapai kuti gupai Ziazia Kekeapai apehe na mi aaida ka biyo. Si nga gu ue regbo mi amangi kparakpee ti ni, mi asana Mbori ko undo re mi gbiayo.

Tipa re, si aaida mi wisigi apambori dunduko ni basasa daho mi nika bi ndikidi pambori ni. A wa mi aandu gene rogo gu ba nga Alicante, mi abi dungu abambu nga ga aba irisombori. Bambiko badunguhe naadu na akpiahe, mi aini gupai nga si arengbanga kadu nga ndikidi pambori te.

Rogo kura poso sa tifuo bebere uru, mi adu pavuru gangara kini ngere ku pavuru ime kini gedi Yakoba 2:1-5, nga gu nafu zahe ti ngba na kina airakumuko. Ho mi aaga ni kupati gaani kurungba, mi asusi pati ba naangera wakina ba irisombori mi abi kekepai rii ngbadimo yo. Na gu kekeapai re aaya gi ba re nga: “Bambu Kindo Nga ga aDezire Yekova.”

Mi aberẽ gupai nga, ‘Si naida mi asadingo agi aboro re a tigayo. Ani bingo wai i nika mangapai na mi.’ Sidu, mi arimi ku Bambu Kindo yo na kungbo ndure, na fufuno maingbare, na sipisipi roko tire. Gu boro ni naambakada ba aboro andu na mi ki sungusi re pati gu sosono dee naundo re ngba wene gene mi naabi agu averesi bagumbapai aapepaha. Tingbafuo dunguratise, iriwopai aima ti tire ka bi gu wenesino agu aboro dunduko naaye kaa fu sene fere ayuguhe. Kura kumba sa ayambu re ku kpuko yo tipa sakapai, ono bambiko mi aanyasanga geda Ziazia Kekeapai te, mi aya fuko, “Ho mi nika du ni regerege mi apehe foro.” Ti kina gu regbo re, mi atona kaa ndu tipa adunguratise dunduko.

Fuo dungu aposo kusa, mi andu fuo gu kumba re ku kpuko yo na ko ki karagapai fere kuti gimi asanahe nga ga Ziazia Kekeapai. Fuo poso kusa, ko afu mangu fere nahi be wene aroko. Ko ape gupai fere nga baira agu aroko re bambukiso yo bambiko ko namangapai kuti gu ga Ziazia Kekeapai arugute nga oni kpinyemu akuaroni na ka oni wirikinga pa sovura ya. (Yes. 2:4; Yo. 13:34, 35) Awere, mi ima du na gu kido nga mi ima bi gupai mi naagbata ha, nga agu aboro nagiasangba gupai Ziazia Kekeapai agumbaha gbaiga tipa raka gigiri raka! Gimi sasa aadunga berewe nga ka gbia gu kisanga nga ga paradizo te ono ka wisigo Ziazia Kekeapai nzunzu tipa ka giarogoyo. Sidu, mi akaraga tire berewe ku Nadarand yo.

Si adi re na arame biama tipa ka ndu kurogo gu gbata nga Groningen, du Nadarand yo. Yo du mi aaida ka gbia sunge ni tipa kaa undo tire. Mi asanahe tipa sunge, na i afu waraga fere naadu na asanahe rogoho ni bakiakia, na sanahe sa dagba agu asanahe re adu tipa gimi pambori. Mi ake gupai nga, “ADezire Yekova.” Ho gu bairasunge re agedihe ni, mi abi  gupai nga kpakpuko yo aima ariatihe. Ko aya, “Mi nika yambaro.” Ono ko aayambanga he te.

Rogo gu kura babagaahe sa nga ga kpengua, mi asana bairaha singia ko naida na undo. Ko asana re tipa gu gopai nayugo pa gi wirikapai na agu asunge mi amangihe kusayo. Mi asaki rogo gupai yo fuko nga mi amangisunge bambakada akurungba yo nga ga ngua. Kina ngbare nazere nga, ko aya, “Mo ima rengba ka tona sunge bebere uru ono pai sa si aidaha mbata. Mi aidanga mo ye na akpakarapai kurogo gimi babagaahe te, bambiko mi nga Dezire Yekova na mi naraka ringbisihe kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai.” Kina ngbare nazere na mi ki karagapai fuko nga, “Mi a nga kina Dezire Yekova!” Zanga kapa, bambiko mi adu na gbanga mangerire na fufuno maingbare, ko aya, “Sidu tie, mi nika wisigo Ziazia Kekeapai na mo!” Mi aidi gupai ko apehe re na ngbarago. Awere tie, gu ndupai gu kura bairasunge re aayambanga re ti ni ya adu fere ziazia. Yekova aakaragapai fere kuti gimi akparakpee. (Tam. 37:4) Mi amangisunge rogo ga gu wirina re ba tipa garã sa. Ti gu regbo re, ko awiriki Ziazia Kekeapai na mi, na tifuoho mi ki zi bapatiza rogo Ngi 1974.

Diwi sa kusa, mi atona ka mangasunge bazakigene nga gu nafu bakere ngbarago fere. Gu diwi nangbefuo gure, mi aga ku Amsterdam yo tipa ka songoda gu vovo badona naape pa aboro Sepania i asigiraha yo. Mi adu na bakere ngbarago ka wirika Ziazia Kekeapai na aboro rogo pa aboro Sepania na pa aboro Portugal. Rogo Merekoko 1975, mi agbia gu momu nga ga mangasunge ni kparakpara bazakigene.

Rogo kura uru sa, kparakpara nazakigene rimori angia Ineke aye ku rogo gaani dungurati nga gu i anaamanga ha rogo pa aboro Sepania tipa ka yugo gu boro Bolivia furani ri aawirika Ziazia Kekeapai na ri. Mi na Ineke adiberã tipa ka ino tirani nikeka awaraga, nga gupai nayugu gupai niipo nga ani adu na kina bangisa asasa sa. Ani amangi rogatise rogo 1976 na ani aandu kindi kumbatayo kaa mangasunge ni kparakpara abazakigene da kina rogo gu garã nangia 1982 ho i ayambu rani ni tipa gu namba 73 riko nangia ga Girada. Kina ngbarani nazere na ani adu na bakere ngbarago ho i akedi rani ni ani ndu ku East Africa yo, nga gu ba ani amangisunge rogo tipa agarã bisue Mombasa yo, Kenya yo! Rogo 1987, i akedi rani ku Tanzania yo, nga gu ba i azaki gaani sunge tungusapai ni berewe wa i akisi he. Ani asungu yo tipa agarã 26 mbata fu ani karaga tirani berewe ku Kenya yo.

Undo agu aboro du na umbasitise i wiriki gu rengo nga ga Ziazia Kekeapai ima sa gaani raka si du na ndikidi rogoyo ti ni. Ni kpiapai, gu bambata boro mi aawirika Ziazia Kekeapai na ni Mombasa yo angia kumba mi agbia ko ho mi aamanga dezirepai ni gbaiga. Tifuo mi fu amagazini fuko ue, ko aya, “Ka mi nyasi gedaha, ginipai mi nika mangaha fuo gure?” Rogo gu poso nangbefuo gure ani tona wirika Ziazia Kekeapai na ko rogo gu buku nga You Can Live Forever in Paradise on Earth, nga gu i akusihe zakperezakpere rogo Swahili yo. Ko azi bapatiza tifuo garã sa kusa na ko ki da ni bazakigene. Naatona ti gu regbo re, ko gbiati diako ima undo aboro niima mbeda kuti 100 i kpara gayo raka fu Yekova na ki zi bapatiza.

Ti gu bambata regbo mi arugu tire na ndu gupai aboro araka ti ni, mi abi tire wakina gu babagiahe nagbia wene mbia fongo na ka ni aidanga ka zangaha ya. (Mt. 13:45, 46) Mi aaida ka mangasunge na gimi raka ka undo kura aboro i ini gine nga ndikidi rogo raka yo. Mi na diare ani ima bi wai nitirani Yekova aundo gako aboro i raka gu raka du na rogo yo ti ni.