Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

TROQUIÑ ÑI CHILLCATUNGEAL 48

“Eimün felei tamün nieal lif mongen”

“Eimün felei tamün nieal lif mongen”

“Tamün femafel, nieaimün ta cüme lif mongen” (1 PED. 1:15).

ÜLCANTUN 34 Com tañi piuque mu miyahuan

¿CHEM QUIMAIÑ? *

1. 1) Pedro, ¿chem ngülamtun elufi tati pu cristiano? 2) ¿Chumngelu cüdaungelu troquiafuiñ taiñ lifngeal?

APOSTOL Pedro feipi: “Nieaimün ta cüme lif mongen, tamün dullieteuchi Ngünechen am lif mongen nielu, tati Huirin Chillca am feipilelu: ‘Eimün felei tamün nieal lif mongen, iñche am lif mongen nielu’” (1 Ped. 1:15, 16). Pedro ngülamtufi hunen siglo meu tati pu amualu huenu meu. Tüfa com iñchiñ falinque dungu quimeltuafeiñmu feitachi ngülam. ¿Chem dungu? Iñchiñ inayentuafuiñ ta Jehová, doicülelu tañi lifngen mu. Huelu iñchiñ feipiafuiñ: “Culpanchengen iñche, ¿chumngechi am lif mongen nieafun Jehová reque?”. Huelu culpanchengeliyiñ rume, lif chengeafuiñ, mülei ñi femal. Pedro huelulcaufui rume quiñeque mu, huelu lif mongen nierpui. Femngechi pengeleiñmu ca femngechi femafuiñ iñchiñ.

2. ¿Chem ramtun inaduamaiñ tüfachi troquiñ mu?

2 Tüfachi troquiñ mu ngüneduamaiñ tüfa: lif chengeliyiñ, ¿chumaiñ? ¿Chem quimeltuqueiñmu Biblia Jehová tañi lifngen? ¿Chumngechi pengelafuiñ taiñ lifngen taiñ mongen? Taiñ lifngeal ca taiñ hueniyefiel Jehová, ¿chemu nüucülei?

¿CHUMQUEI TATI LIF CHENGELU?

3. ¿Chem raquiduamquei fentren che feitichi pu lifngelu mu? Huelu, ¿chem quimeltuquei Biblia?

3 Fentren pu che raquiduamquei tati che lifngelu ayequelai, culpaquelai rume. Cafei ñi lingar ropatulen engün piquei fentren che. Huelu tüfa feingelai, tati lifngelu femngelai. Chau Dios lifngei, huelu Biblia feipilei ñi nieel ayühun (1 Tim. 1:11). Ca femngechi tañi pu poyequeteu nieingün ayühun (Sal. 144:15). Cafei Jesús condenafi tati pu fariseo, fei engün yeniequefuingün fütraque tacun ca cümeque dungu femfaluuquefuingün ñi afmatuaeteu pu che (Mat. 6:1; Mar. 12:38). Iñchiñ pu cristiano, Biblia mu quimürpuiñ Jehová tañi lifngen, fei iñchiñ taiñ ca femngechi chengeal. Iñchiñ quimnieiñ taiñ piuqueyen Chau feipilayafeiñmu ñi femal taiñ pepi femquenoel. Feimu Jehová feipieiñmu “lif mongen nieaimün”, pepilfali, pepi femafuiñ. Huelu hune peaiñ chumquei tati lif mongen nielu.

4. ¿Chumquei tati lifngelu?

4 ¿Chumquei tati lifngechi che? Biblia feipilei quiñe che lifngelu, lif mongen yeniequei. Poyequefi Jehová chumngechi tañi ayüqueel quisu, ca cüme hueniyefi Jehová. Ca femngechi trürquelai caquelu che poyequenofilu Jehová, Jehová müten poyequefi. Iñchiñ femngechi femliyiñ, lif mongen nielu pingeafuiñ. ¡Afmatufali! Jehová fente lifngei, iñchiñ culpanchengeiñ, huelu ayülei taiñ hueniyeaeteu.

“LIFNGEI, LIFNGEI, LIFNGEI TA JEHOVÁ”

5. Pu serafin, ¿chem quimeltueiñmu Jehová mu?

5 Jehová lifngei, chem mu rume trürümngelayafui. Feita tañi feipin tati pu cümeque püllü inafülcülelu Jehová ñi ülmen mülehue mu, serafin pingelu. Fei engün feipingün: “Lifngei, lifngei, lifngei ta Jehová Ñidolcülelu pu hueichafe mu” (Is. 6:3). Feitachi pu serafin ca lifngeingün, tañi femngen mu cüme hueniyefingün Jehová. Feimu ta cuifi nagpalu Mapu mu quiñe cüme püllü, cheu ñi rupamum tati cüme püllü lifngetui. Ca femngechi rupai peufaluulu quiñe cüme püllü quiñe üicülechi cütral zarza mu (Éx. 3:2-5; Jos. 5:15).

Tati loncolechi sacerdote yeniequefui quiñe trarilonco reque, feita mu huiriconcülefui: “Jehová ngen-ngei tañi lifngen” (Inaduamnge parrafo 6 ca 7).

6, 7. 1) Ñi feipin Éxodo 15:1, 11, ¿chem pi Moisés Jehová mu? 2) Pu israelita, ¿chumngechi quimfuingün Jehová tañi lifngen? (Inaduamnge ti adentun huenulelu).

6 Deu rulmefilu tati Quelü Lafquen pu israelita, Moisés feipifi engün Jehová tañi lifngen (papeltunge Éxodo 15:1, 11). Huelu quiñeque troquiñche lif mongen yequelafuingün. Pu egipcio poyequefilu coilaque dios lifngelafuingün. Ca femngechi femquefuingün pu canaanche poyequefilu tañi pu dios. Fei engün chalintuculelquefingün tañi pu pichiqueche tañi pu coilaque dios. Cafei conquefuingün huesaque cudumuhun mu ñi poyeafiel engün (Lev. 18:3, 4, 21-24; Deut. 18:9, 10). Huelu Jehová femngechi Dios ngelafui. Turpu feipiquelafi tañi pu che ñi femal huesaque dungu. Jehová doicülei tañi lifngen. ¿Chumngechi pengelelfi? Tati loncolechi sacerdote yeniequefui quiñe trarilonco reque, feita mu huiriconcülefui: “Jehová ngen-ngei tañi lifngen” (Éx. 28:36-38).

7 Pu israelita pefile tüfa, cüme quimafuingün Jehová tañi lifngen. Huelu quiñeque israelita püllelequelafui tati pu loncolechi sacerdote mu, feimu pelayafui ñi huirintuculen tañi tol mu. Penofile, ¿turpu quimlayafui ñi lifngen ta Jehová? Femllelai mai. Papeltungen mu Jehová tañi Ley, pu israelita allcüquefuingün Jehová tañi lifngen (Deut. 31:9-12). Tati Ley feipiquefui: “Eimün mülei tamün lifngeal iñche cai, Jehová, lifngen” (Lev. 20:7, 26; 11:44, 45).

8. Ñi feipin Levítico 19:2 ca 1 Pedro 1:14-16, ¿chem quimeltueiñmu?

8 Inaduamaiñ quiñe dungu Jehová ñi feipifiel ta Moisés mülelu Levítico 19:2. Feipi: “Dungufinge com pu israelche, fei feipifinge: ‘Mülei tamün lif mongen nieal, iñche ta Jehová tamün Ngünechen, lif mongen nien’”. Pedro feipifilu tati pu cristiano ñi lif mongen nieal engün, raquiduampelafui tüfachi texto mu (papeltunge 1 Pedro 1:14-16). Fachantü inahuequelafiyiñ tati Ley ñi elungeel ta Moisés. Huelu ñi feipin Pedro ca ñi feipin Levítico 19:2 quimeltueiñmu Chau Jehová lifngei ca tañi pu poyequeteu mülei ñi lif mongen nieal. Com iñchiñ mülei taiñ lif mongen nieal. Tati amualu huenu mu ca tati mülealu Mapu meu (1 Ped. 1:4; 2 Ped. 3:13).

“TAMÜN FEMAFEL, NIEAIMÜN TA CÜME LIF MONGEN”

9. ¿Chemu cümefui taiñ inaduamafiel Levítico 19?

9 Iñchiñ cüpa ayühulquefiyiñ ta Jehová, feimu ayüqueiñ taiñ lif mongen nieal. Levítico 19 mu, Jehová ngülamtueiñmu chumngechi taiñ lif mongen nieal. Quiñe quim che, Marcus Kalisch pingelu, feipi: “Levítico lifru mu ca ti hunenque quechu lifru mülelu Biblia mu, Levítico 19 doi falifui pingeafui chi”. Ellaconchi Levítico 19 mu, feipi taiñ lif mongen nieal. Fei ngüneduamfiliyiñ quiñeque versiculo tüfachi capitulo mu, quelluafeiñmu taiñ lif mongen nieal.

Ñi feipin Levítico 19:3, ¿chem eluucüleaiñ taiñ femal? (Inaduamnge parrafo 10 puulu 12). *

10, 11. Levítico 19:3, ¿chem pi taiñ femal? ¿Chumngelu fente falin-ngei?

10 Jehová deu feipifilu pu israelita ñi lif mongen nieal engün, ca feipifi: ‘Quisuque eimün yamnieaimün tamün ñuque ca tamün chau. Iñche ta Jehová tamün Ngünechen’ (Lev. 19:2, 3).

11 Rume falin-ngei taiñ inayal taiñ feipieteu Jehová, mülei taiñ yamnieafiel taiñ pu chau. Quiñe rupa quiñe huentru ramtufi ta Jesús: ‘¿Chem mülei ñi femal ñi nieal ta rumel mongen?’. Jesús feipieyu tañi yamafiel tañi chau ca tañi ñuque (Mat. 19:16-19). Quiñe rupa Jesús condenafi tati pu fariseo, fei engün chumquelafui rume tañi cuidayafiel ca tañi yamafiel tañi chau ca ñuque. Huelu Levítico 19:3 ca ti Ley ñi elungeel ta Moisés feipiquefui ñi respetangeal tati pu chau (Éx. 20:12). Feimu Jesús feipi pu fariseo ñi famentuquefiel Chau Dios ñi dungu (Mat. 15:3-6). Acordayaiñ, Levítico 19:2 feipi: “Mülei tamün lif mongen nieal, iñche ta Jehová tamün Ngünechen, lif mongen nien”. Fei hula Levítico 19:3 mu, feipi ñi respetangeal tati pu chau. Feimu rume falin-ngei taiñ inayal feitachi ngülam.

12. ¿Chumngechi inayafuiñ ñi feipin Levítico 19:3?

12 Ngüneduamfiliyiñ feitachi dungu taiñ huercüeteu Jehová ñi respetayafiel taiñ pu chau, ramtuhuafuiñ: “¿Rüf respetaquepefiñ mai tañi pu chau?”. Femnofuliyiñ cuifi, feula eluhuafuiñ taiñ femal. ¿Chumafuiñ? Doi tiempo elcünuafuiñ taiñ doi rupayal taiñ pu chau iñchiñ. Cafei ngillacalelafuiñ chem tañi duamnieel engün, cam quelluafuiñ chi tañi doi cüme hueniyerpuafiel ta Jehová ca ñi serfinieafiel. Cafei doi yafültucuafuiñ. Femngechi femliyiñ, pengelcünuaiñ taiñ inaniefiel ñi feipin Levítico 19:3.

13. 1) ¿Ca chem dungu quimeleiñmu ñi feipin Levítico 19:3? 2) ¿Chumngechi inayentuafuiñ ñi femün ta Jesús? (Lucas 4:16-18).

13 Levítico 19:3 ca quimeleiñmu pu israelita ñi chumquefel ti sabado antü meu. Feichi antü mu, elcünuquefuingün ñi cüdau tañi poyeafiel Jehová. * Feichi antü meu, Jesús amuquefui ta sinagoga meu ñi papeltual Chau Dios ñi huirintucuel (Éx. 31:12-15; papeltunge Lucas 4:16-18). Fachantü iñchiñ taiñ cristianongen, coneltuquelaiñ tati Ley dungu meu. Huelu, ¿chem quimeltuafeiñmu ñi feipin? Tunte fentren cüdau nieafuiñ rume, huelu mülei taiñ elcünual antü taiñ poyeafiel Jehová. ¿Eimi cai? Doi tiempo elcünuafuimi tami poyeafiel Jehová. Femülmi, doi cüme hueniyerpuafimi Jehová. Tüfa ca quelluaimu tami lifngeal.

PENGELCÜNUAIÑ TAIÑ HUENIYEFIEL JEHOVÁ

14. ¿Chem falin dungu feipingequei Levítico capitulo 19 mu?

14 Levítico capitulo 19 ca quimeltueiñmu ca quiñe falin dungu taiñ lif chengeal. Versiculo 4 feipilei: “Iñche ta Jehová tamün Ngünechen”. Tüfachi dungu fentren rupa tripai Levítico 19 mu. Tüfa acordalqueiñmu ñi feipin tati mari huercün dungu. Ti hunelu feipi: ‘Iñche ta Jehová tami Ngünechen. Ngelai tami nieal caquelu pu dios, iñche müten’ (Éx. 20:2, 3). Com iñchiñ ayünieliyiñ taiñ lif chengeal, mülei taiñ doyümnieafiel taiñ hueniyeniefiel Jehová. Iñchiñ am Dunguquelu Ineingen Jehová ayüquelaiñ femal huesaque dungu taiñ podümnoafiel Chau Jehová tañi üi (Lev. 19:12; Is. 57:15).

15. Levítico capitulo 19 nütramcalu ti chalintucun mu, ¿chumngechi quelluafeiñmu?

15 Pu israelita feyentuquefilu Chau Jehová ñi feipin pengelquefuingün tañi Diosyefiel, quisu müten. Levítico 18:4 feipi: “Inanieafimün com tañi ley dungu ca feyentuafimün iñche tañi huercün dungu. Iñche ta Jehová tamün Ngünechen”. Quiñeque tüfachi huercün dungu mülei Levítico 19 mu. Por ejemplo, ti versiculo 5 puulu 821 ca 22, pengeli pu israelita chumngechi mülefui ñi chalintucual culliñ. Fei engün mülefui ñi cüme femal chumngechi ñi feipicünueteu Jehová. Papeltufiel mu feitachi versiculo, quelluafeiñmu taiñ cüme poyeafiel Jehová chumngechi tañi ayüqueel, ca femngechi inayafiyiñ ñi feipin Hebreos 13:15.

16. ¿Ca chem acordalqueiñmu Levítico 19?

16 Iñchiñ pu cristianongen ngelai taiñ trürnoal caquelu pu che mu, femngechi pengelcünuaiñ taiñ lif chengen. Mai, tüfa cüdaungelai pilayafuiñ, cüdaungei llemai. ¿Chumngelu? Taiñ cüdau mu, colegio cam taiñ pu che poyequenofilu Jehová, dicümtucuafeiñmu taiñ femal Jehová tañi üdequeelchi dungu. Rupale tüfa, ¿chem quelluaiñmu taiñ cüme dullial taiñ femal? Peaiñ chem pilen Levítico 19:19. Quiñe troquiñ tüfachi versiculo feipilei: “Tuculayafimün chi tacun deumangelu epurume füu mu”. Femngechi femün mu pu israelita, pengelquefuingün tañi trürnon caquelu troquiñche mu poyequenofilu Jehová. Famülque mu, inaquelafiyiñ Moisés tañi Ley. Feimu caquerumeafui taiñ tacun. Huelu ca mülei taiñ pengelcünual taiñ trürnon pu poyequenofilu Jehová, taiñ hueni cam familiangeafui rume. Feimu inaquelafiyiñ ñi raquiduam ca ñi femqueel engün. Feingei, iñchiñ piuqueyefiyiñ taiñ pu che ca caquelu pu che. Huelu taiñ cüme dulliel quimfalcünuqueiñ taiñ trürnon caquelu pu che mu. Loncontucunielu am iñchiñ taiñ lifngeal, feimu huichulequeiñ reque feitichi pu che poyequenofilu Jehová (2 Cor. 6:14-16; 1 Ped. 4:3, 4).

Ñi feipin Levítico 19:23-25, ¿chem quimeltuafeyu pu israelita? ¿Chem quimeltuafeimu eimi? (Inaduamnge parrafo 17 ca 18). *

17, 18. ¿Chem quimeltueiñmu ñi feipin Levítico 19:23-25?

17 Jehová feipifi tati pu israelita: “Iñche ta Jehová tamün Ngünechen”. Pu israelita allcütulu tüfa, quellueyu ñi loncontucual engün tañi hueniyefiel Jehová, fei tati doi falin dungu tañi nieafel. ¿Chumngechi pengelafuingün tañi falintufiel tüfa? Levítico 19:23-25 pengeli tüfa (papeltunge). Raquiduamaiñ chem mülefui ñi femal pu israelita conpule hula feiti mapu ñi eluaeteu Jehová. Quiñe israelita anümle quiñe anümca fünquelu, cüla tripantu meu ngelafui ñi iyafiel ti fün. Meli tripantu mu, feiti israelita mülefui ñi huichucünuafiel ti fün Jehová mu müten. Huelu quechu tripantu rupalu, fei hula iyafui ti fün. ¿Chem acordalquefeyu tüfachi ley tati pu israelita? Fei engün mülefui ñi doyümafiel ñi cüdahuelafiel ta Jehová, ca maneluhual Jehová mu tañi eluaeteu tañi duamnieel engün. Jehová eluaeyu tañi iyael engün. Jehová ca feipieyu ñi hulal fillque ofrenda tati tolto ruca meu, femngechi ñi poyengeal ta quisu.

18 Ñi feipin Levítico 19:23-25 acordalqueiñmu ñi feipin ta Jesús. Fei feipi: ‘Fill raquiduamcülequilmün chem tamün iyael ca tamün pütocoal. Eimün ta nieimün quiñe huenu Chau quimnielu com tamün duamtunieel’ (Mat. 6:25, 26, 32). Felei, chumngechi ta Jehová eluquefi iyael ta quiñe üñüm müpüyauquelu, ca femngechi maneluhuafuiñ taiñ cuidayaeteu taiñ huenu Chau. Cafei quelluquefiyiñ pu duamnielu quellu, huelu feipiyauquelaiñ taiñ quellufiel. Ca quelluntucuqueiñ plata mu ñi cullingeal fillque dungu trahunche mu. Jehová quimniei taiñ quelluntuculen taiñ fillque chemcün mu, feimu cümelcayaiñmu (Mat. 6:2-4). Femliyiñ com tüfa, pengelcünuaiñ taiñ adümfiel ñi feipin Levítico 19:23-25.

19. Tami ngüneduampeel Levítico mu, ¿chumngechi quelluqueimu eimi?

19 Tüfachi troquiñ mu, ngüneduampeiñ fillque versiculo Levítico 19 mu. Tüfa quelluqueiñmu taiñ inayentuafiel ta Jehová, fei taiñ lifngeal quisu reque (1 Ped. 1:15). Peeteu mu pu che quimürpuingün lif mongen taiñ yeniequen, fei eluhuingün tañi poyerpuafiel ta Jehová (1 Ped. 2:12). Doi falinque quimeltun entuafuiñ Levítico capitulo 19 mu. Cüpalechi troquiñ mu inaduamafiyiñ caquelu versiculo, tüfa quimeltuaiñmu ca chem femafuiñ taiñ lifngeal.

ÜLCANTUN 80 Ngüneduamnge Chau Dios ñi piuqueyechen

^ parr. 5 Iñchiñ piuqueyefiyiñ Jehová ca cüpa ayühulquefiyiñ. Chau Jehová lifngei ca ayüniei taiñ lif chengeal. Huelu iñchiñ culpanchengeiñ, fei ¿rüf lif chengepeafuiñ mai Jehová reque? Femllei mai. Ngüneduamaiñ chem ñi feipifiel Pablo tati pu cristiano hunen siglo meu. Ca peaiñ Jehová ñi huercülelfiel ñi femal tati pu israelita cuifi mu.

^ parr. 13 Tami doi quimal ca chem quimeltuafeimu ti sabado antü, papeltuafuimi ti troquiñ “‘Müley kiñe medin antü’ taiñ küdawal ka taiñ ürkütual” tripalu Ti Huerquen diciembre cüyen 2019 tripantu mu.

^ parr. 57 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Quiñe peñi huitrañmafi tañi pu chau. Compañeyu tañi domo ca tañi ñahue. Cafei elcünuquei antü tañi nütramcayafiel tañi pu chau.

^ parr. 59 ¿CHEM PENGELI TI ADENTUN? Quiñe israelita anümfi fillque anümca, fei adquintumequefi ñi fün.